Odpowiedzi ĆWICZENIA I:
METABOLIZM KOMÓRKOWY- odpowiedni dopływ substancji i energii z zewnątrz w celu wyrównania ich zużycia w środowisku wew. z odpowiednią szybkością procesów dla poszczególnych stężeń i ilości substancji.
ZA CO ODPOWIADA UKŁAD NERWOWY WEGETATYWNY-reguluje czynności narządów wew. Oraz metabolizm tkanek i dokonuje tego na drodze odruchowej, automatycznej, nie zależnej od woli, współdziałając z układem dokrewnym. CZĘŚĆ WSPOŁCZULNA- odpowiada za pobudzenie CZĘŚĆ PRZYWSPÓŁCZ.- odpowiada za hamowania stanu pobudzenia
CO OZNACZA, ŻE WŁUKNA NERWOWE MOGĄ BYĆ AFERENTNE I EFERENTNE? AFERENTNE-(dośrodkowe, czuciowe) przewodzą informacje bezpośrednio od receptorów, ich ciała leżą w zwojach rdzeniowych i czaszkowych, a aksony zmierzają do ośrodkowego układu nerwowego. EFERENTNE-(odśrodkowe, zstępujące) ciało wraz z dendrytami leży w rdzeniu kręgowym lub pniu mózgu, a akson biegnie na obwód do efektora
IMPULS NERWOWY- jest zjawiskiem elektrycznym zachodzącym na powierzchni komórki nerwowej i pełni podstawową rolę w przekazywaniu informacji w układzie nerwowym. Rozprzestrzenianie się impulsu w tkance nerwowej jest procesem aktywnym, opartym na przepływie przez błonę komórkową aksonu jonów i wywołanych przez to zjawiskach fizyko - chemicznych.
RODZAJE TKANKI GLEJOWEJ- ASTROCYTY- pełnią funkcję podporową w ośrodkowym układzie nerwowym, niekiedy odżywczą tworzą barierę wokół naczyń krwionośnych krew-mózg OLIGODENDROCYTY- wytwarzają i tworzą osłonkę wokół włókien nerwowych MIKROGLEJ- komórki żerne(fagocyty) usuwają uszkodzone i obumarłe komórki
MORFOLOGIA KOMÓRKI NERWOWEJ- dendryty, jądro z jąderkiem, ciało komórki, wzgórek aksonu, segment inicjujący, osłonka mielinowa, kolateria aksonu, przewężenie Rainiera, telodendria, zakończenia presynaptycznie
Odpowiedzi ĆWICZENIA II:
RODZAJE WŁUKIEN NERWOWYCH- JEDNOBIEGUNOWE(jedna wypustka), DWUBIEGUNOWE(dwie wypustki), PSEUDOJEDNOBIEGUNOWE(obie wypustki łączą się u swojego początku), WIELOBIEGUNOWE(posiadają wiele rozgałęzień)
GENEZA POTENCJAŁU SPOCZYNKOWEGO- między wnętrzem, a płynem zew.komórkowym występuje stale w spoczynku różnica potencjału elektrycznego. Wnętrze neuronu ma ładunek ujemny w stosunku do otoczenia. Pompa s-p za pomocą ATP i enzymu adenozynotrifosfataza transportuje 3Na na zewnątrz błony i 2K do wewnątrz komórki. Na zewnątrz wydostaje się więcej ładunków dodatnich niż transportowanych do wnętrza
ROLA POMPY S-P- jest ona jednocześnie przykładem transportu wymiennego (antyportu). Transportuje ona bowiem jony sodu z wnętrza komórki na zewnątrz, jednocześnie przenosząc jony potasu w kierunku odwrotnym. Działanie pompy sodowo-potasowej ma olbrzymie znaczenie dla utrzymania stałej różnicy stężeń tych jonów, zwłaszcza w komórkach pobudliwych.
JAKI RODZAJ WŁUKIEN NERWOWYCH PRZEWODZI IMPULS NAJSZYBCIEJ- im średnica włókna większa tym szybciej przewodzi impuls , obecność osłonki mielinowej.
SYNAPSA- miejsce zetknięcia się zakończenia aksonu jednej komórki z drugą komórką.
SKŁADOWE SYNAPSY- błona postsynaptyczna, błona presynaptyczna, szczelina synaptyczna
TRANSMITTER- zamieniony czynnik chemiczny, zdolny do przenoszenia informacji przez szczelinę synaptyczną na błonę postsynaptyczną.
TRANSMITTER POBUJAJĄCY-
RODZAJE TRANSMITERÓW- POBUDZAJĄCE:Acetylocholina, Aminy(dopomina,adrenalina), Aminokwasy HAMUJĄCE:GABA, Glicyna
AMINY KATECHOLOWE- dopomina, adrenalina, noradrenalina, serotonina, histamina
CO OZNACZA, ŻE IMPULSY MOGĄ SIĘ SUMOWAĆ- zbyt mala ilość transmitera stanowi bodziec podprogowy dla błony postsynaptycznej i dlatego ilość wydzielanego z przestrzeni presynaptycznej transmitera może się sumować do wartości bodźca progowego.
SUMOWANIE W CZASIE- kolejne występujące po sobie postsynaptyczne potencjały pobudzające, częściowo nakładają na siebie i coraz bardziej depolaryzują błonę komórkową
SUMOWANIE W PRZESTRZENI- występuje wówczas, kiedy kilka synaps w jednym czasie przewodzi bodźce
PRZEKAZYWANIE SYGNAŁÓW MIĘDZY KOMÓRKAMI- powierzchnię błony kom neuronu i dendrytów pokrywają kolby końcowe- synaptyczne. Są one zakończeniami aksonów i dzięki nim są przekazywane impulsy z jednego neuronu na drugi.
NA CZYM POLEGA PRAWO „WSZYSTKO, ALBO NIC” jeżeli bodziec jest progowy lub wyższy to reakcja komórki będzie maksymalna(W).Każdy bodziec o mniejszej sile niż progowy nie wywoła reakcji (NIC)
SCHEMAT POTENCJAŁU CZYNNOŚCIOWEGO- impuls z -70mV skacze do +30mV poprzez dostanie się do wnętrza komórki jonów Na co wywołuje wyrównanie ładunków elektrycznych
Odpowiedzi ĆWICZENIA III:
OŚRODEK NERWOWY-zespół komórek nerwowych regulujących określoną , jednorodną czynność.
ODRUCH-odpowiedź efektora wywołana przez bodziec, działający na receptor i wyzwolona za pośrednictwem układu nerwowego.
ŁUK ODRUCHOWY-droga jaką, przebiega impuls nerwowy od receptora do efektora
SKŁADOWE ŁUKU ODRU. -receptor—aferentne włókno nerwowe—ośrodek nerwowy—eferentne włókno nerwowe—efektor
RECEPTOR- wyspecjalizowane komórki będące odrębnymi strukturami receptorowymi o budowie białkowej jak również zakończeniami obwodowymi neuronów czuciowych. ROLA to odbieranie bodźca i przetworzeniu go w impuls nerwowy, który jest przekazywany do ośrodka nerwowego
RODZAJE RECEPTORÓW- szybko adaptujące: receptor, w którym długotrwały bodziec wywołuje potencjał generujący szybko opadający do zera. wolno adaptujące: receptor, w którym długo działający bodziec wywołuje potencjał generujący, utrzymujący się przez cały czas trwania bodźca.
ODRUCH-to odpowiedź efektora wywołana przez bodziec działający na receptor i wyzwolona za pośrednictwem układu nerwowego. RODZAJE- wrodzone: reakcje przebiegające za pośrednictwem dróg nerwowych łączących określone receptory z określonymi efektorami za pośrednictwem ośrodków nerwowych. nabyte: nowe połączenia między różnymi ośrodkami, wytwarzające się podczas rozwoju ontogenetycznego somatyczne: efektorami są mięśnie poprzecznie prążkowane automatyczne: mięśnie gładkie, naczynia krwionośne, gruczoły
BODZIEC- zmiana zachodząca w środowisku zewnętrznym lub wewnętrznym organizmu i wywołana odpowiednia reakcją w postaci zmian w obrębie błony komórkowej lub zmian metabolizmu komórki
EFEKTOR- narząd wykonawczy organizmu żywego, wykonujący lub zmieniający swoją czynność pod wpływem pobudzeń nerwowych (końcowa część łuku odruchowego)
WŁUKNO NERWOWE EFERENTNE- to włókno przez które wydostaje się impuls z ośrodka nerwow.
PRAWO BELLA-MADENDIEGO-to zasada, że w rdzeniu kręgowym korzenie grzbietowe są czuciowe, a korzenie brzuszne ruchowe
ODRUCH MONOSYNAPTYCZNY- reakcja wrodzona (odruch), automatyczna, zachodzi przez pobudzenie odpowiednich receptorów zakończeń nerwowych nerwów czuciowych oraz pobudzenie organów efektorowych (głównie mięśni) poprzez nerwy ruchowe lub autonomiczne. Reakcja odruchowa przebiega bez uświadomienia. ODRUCH POLISYNAPTYCZNY- Jest to odruch, którego szlak przebiega przez wiele neuronów przełącznikowych. Jego tor może ulegać rozgałęzieniu, a na jego przebieg mogą mieć wpływ różne ośrodki mózgowia i rdzenia kręgowego.
ODRÓCH ZGINANIA- podrażniony receptor bólowy wysyła sygnał do rdzenia kręgowego, przez korzenie tylne. Tam zostaje on przełączony na neurony różnych dróg aferentnych i eferentnych. Docierające do mięśni impulsy powodują gwałtowny skurcz tych grup mięśniowych, których działanie jest konieczne do oddalenia się od niebezpiecznego czynnika. Równocześnie rozluźnieniu ulegają mięśnie antagonistyczne.
PROPRIORECEPTORY- są to neuro-receptory w ścięgnach, mięśniach i stawach. One mówią nam, gdzie znajduje się nasza stopa, kiedy bierzemy zamach by kopnąć piłkę lub jak wysoko jest nasza ręka, kiedy chcemy czesać włosy. Ponieważ proprioreceptory działają za każdym razem kiedy się ruszamy, mają także duży udział w oddziaływaniu sensorycznym.
ODWRÓCONY ODRUCH NA ROZCIĄGANIE- rozciąganie mięśnia szkieletowego, mającego dobre unerwienie powoduje pobudzenie receptorów wrażliwych na rozciąganie-odpowiedzią jest skurcz tego mięśnia.
WŁÓKNA INTRAFUZALNE komórki mięśniowe intrafuzalne, zmodyfikowane → miocyty mięśnia poprzecznie prążkowanego, ulokowane wewnątrz mięśnia i uczestniczące w budowie → wrzecionka nerwowo-mięśniowego.
Odpowiedzi ĆWICZENIA V:
Rodzaje tkanki mięśniowej: gładka, szkieletowa poprzecznie-prążkowana, serca
Mięsień poprzecznie prążkowany? zbudowany jest z silnie wydłużonych, walcowatych komórek, mających wiele położonych obwodowo jąder. W centrum znajdują się liczne miofibryle. Miofilamenty aktynowe i miozynowe ułożone są naprzemiennie na całej długości włókna.
Miofibryle- włókienka kurczliwe, makrokompleksy filamentów w postaci minipałeczek. Filamenty ułożone w nich są bardzo regularnie, zachodzą na siebie w układzie sześciokątnym. Filamenty cienkie i grube!!
Jednostka kurczliwości mięśnia: sarkomer
Motoneuron- neuron ruchowy unerwiający mięsień
Skład sarkomeru: jednostka czynn. mięśnia. Sarkomer składa się z włókien białkowych: aktynowych i miozyn.
Troponina C o masie cząsteczkowej 18kDa wiąże jony wapnia, które łatwiają one wytworzenie nowych połączeń między cienkimi a grubymi filamentami,
Skurcz mięśnia: zmiana długości mięśnia wywołana bodźcem o sile progowej lub wyższej, który działając na komórkę mięśniową powoduje depolaryzację jej błony i następuje aktywacja białek kurczliwych i przesuwanie się ich względem siebie, depolaryzacja błony wyprzedza o kilka sekund początek skracania mięśnia
Rozkurcz mięśnia: następuje po usunięciu jonów Ca2+ z cytoplazmy- czynnie przy udziale pompy wapniowo-magnezowej znajdującej się w błonie sarkoplazmatycznej. Po obniżeniu wew. Komórkowego stężenia Ca+ cz. Troponiny wraca do poprzedniej konformacji, tropomiozyna hamuje interakcję miozyny oraz aktyny i przerywamy cykl tworzenia mostków miozynowi-aktynowych
Włókna szybkokurczliwe- częśc energii pobierają z przemian tlenowych i beztlenowych, średnia ilość mitochondria i mioglobiny, wysoka aktywnośc enzymów glikolitycznych Włókna wolnokurczliwe- czerwone, mają wolną miozynę, mała aktywność ATP-azy miozynowej, dużo mioglobiny
Składowe synapsy: błona postsynaptyczna i presynaptyczna, szczelina synaptyczna Przez synapsę nerwowo-mięśniową następuje przekazanie sygnału z motoneuronu do mięśnia. W pobliżu komórki mięśniowej neuron traci osłonkę mielinową i rozdziela się na wiele cienkich odgałęzień, które kontaktują się z błoną komórki mięśniowej (błoną postsynaptyczną). W miejscach styczności na końcówkach nerwu (błonie presynaptycznej) znajdują się kolbki synaptyczne, w których znajdują się pęcherzyki zawierające neurotransmiter - acetylocholinę (ACh). Przestrzeń między błoną pre- i postsynaptyczną to przestrzeń synaptyczna.W błonie presynaptycznej strefy aktywne, w których zachodzi egzocytoza pęcherzyków z neurotransmiterem i uwolnienie ACh do przestrzeni synaptycznej. W tej błonie znajdują się także kanały wapniowe typu N.W błonie postsynaptycznej, naprzeciw stref aktywnych, znajdują się pofałdowania synaptyczne. Na ich krawędziach znajdują się receptory acetylocholiny typu synaptycznego, które są kanałami jonowymi otwierającymi się w wyniku przyłączenia ACh
Rola jonów wapnia Ca podczas skurczu mięśnia, która uczestniczy w uwolnieniu Ach z pęcherzyków synaptycznych i łączy się z Troponiną C by odsłonić aktynę i aktywować głowy miozyn
Sprzężenie elektromechaniczne
Etapy molekularnego skurczu mięśnia: impuls nerwowy—uwolnienie Ach z pęcherzyków synaptycznych (Ca++) -wiązanie Ach z receptorem w b.postsynaptycznej—Aktywacja i otwieranie kanałów jonowych w b włókna mięśniowego post.—potencjał czynnościowy b post—potencjał czynnościowy b siateczki sarko.—łączenie się Ca2+ z troponiną C—odsłonięcie aktyny, aktywacja głów miozyny—uwolnienie ATP w hydrolizie—wślizgnięcie aktyny pomiędzy miozynę
Jednostka motoryczna to motoneuron wraz z unerwionymi przez siebie komórkowymi mięśniowymi