BHP NA TERENIE SZKOŁY
I. Podstawowe wymogi bezpieczeństwa i nauki na terenie
szkoły
Aby spełnić właściwe warunki bezpiecznej organizacji pracy, nauki i przebywania na terenie szkoły, obowiązkowo zapewnić:
Ogrodzenie terenu szkoły za pomocą materiałów dostosowanych do tych celów.
Podstawowe oświetlenie wszystkich obiektów szkolnych, przejść, sal.
Skuteczne zabezpieczenie trwałe lub czasowe studzienek, otworów kanalizacyjnych, kanałów z przewodami, wykopów i zagłębień spowodowanych pracami budowlanymi itp.
Wyrównanie całego dziedzińca i terenu wokół budynków szkoły, aby kanały ściekowe do odprowadzania wody deszczowej były zawsze drożne.
Przed wejściem (wyjściem) do szkoły spowodowanie ustawienia odpowiednich znaków drogowych, ograniczających prędkość pojazdów, a w miarę możliwości zaangażowanie pracownika przeprowadzającego uczniów na drugą stronę ulicy.
Zamontowanie barierki ochronnej przed wyjściem z budynku szkoły, uniemożliwiającej bezpośrednie wyjście uczniów na jezdnię.
Spowodowanie aby w korytarzach budynków szkolnych tablice informacyjne, gabloty z eksponatami, instalowane były na ścianach w taki sposób, by nie stwarzały zagrożeń a kaloryfery (grzejniki) posiadały odpowiednią obudowę.
Na korytarzach ustawione były (w miarę potrzeb) niskie ławki dla uczniów oczekujących na kolejną lekcję.
Wszelkie ozdoby, szkolne eksponaty, kwietniki itp. wyposażenie, mocowane były w sposób stabilny, pewny, trwały.
Zachować zawsze swobodną, szeroką przestrzeń komunikacyjną, nie przechowywać zbędnych materiałów, pomocy itp.
Spowodować aby schody były nieuszkodzone, a poręcze i balustrady uniemożliwiające zsuwanie się po nich uczniów.
Zabezpieczenie siatką przestrzeni między biegami schodów.
W określonych pomieszczeniach szkoły, zgodną z normami: temperaturę, czystość i wilgotność powietrza, poziom hałasu czy wibracji, wymianę powietrza (wentylację).
Właściwy (zgodny z normami) stan kuchni, jadalni, a gorące posiłki były konsumowane przez uczniów tylko w miejscach do tych celów wyznaczonych.
Dyrekcja każdej szkoły, chcąc utrzymać właściwy poziom stanu bezpieczeństwa i higieny na terenie szkoły, obowiązana jest do systematycznego szkolenia personelu i nauczycieli w zakresie zasad i przepisów bhp i ppoż. aby wyeliminować każde, nawet niepozorne zaniedbanie, które może stworzyć określone zagrożenie wypadkowe.
II. Zasadnicze czynności dyrektora szkoły w zakresie
zapewnienia właściwych warunków bhp i ppoż.
Dyrektor, jako przedstawiciel wszystkich pracowników szkoły (Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz. U. nr 3 poz. 19 z 1995r) obowiązany jest chronić zdrowie i życie pracowników min. poprzez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy i otoczenia, przy odpowiednim wykorzystaniu najnowszych osiągnięć nauki i techniki, w szczególności powinien:
Tak organizować pracę podległego personelu, aby zapewnić im bezpieczne i higieniczne warunki pracy.
Stworzyć takie warunki, aby zapewnić możliwość przestrzegania zasad i przepisów bhp i ppoż. przez pracowników i uczniów.
Wydawać polecenia natychmiastowego usuwania istniejących zagrożeń i uchybień oraz kontrolować skuteczność realizacji wydanych nakazów.
Stwarzać warunki do właściwej realizacji decyzji, nakazów, zarządzeń organów nadzoru nad warunkami pracy.
Akceptować planowane zakupy środków do realizacji zasad i przepisów bhp i ppoż. oraz kontrolować realizację planów.
Powodować, aby nauczyciele byli na bieżąco zapoznawani z aktualnymi zarządzeniami, instrukcjami i wytycznymi dot. bhp i ppoż. wydawanymi przez władze oświatowe i dyrekcję szkoły.
Stale kontrolować stan obiektów i terenu szkoły.
Sprawdzać (okresowo) stan wyposażenia szkoły, usuwać wyposażenie uszkodzone, technicznie niesprawne, zbędne.
Dokonywać dogłębnej analizy zaistniałych wypadków na terenie szkoły oraz podejmować decyzje zapobiegające ich powtórnemu powstawaniu.
Powodować natychmiastowe przerwanie zajęć na terenie szkoły (w uzgodnieniu z organem prowadzącym szkołę) w przypadku powstania stanu zagrożenia dla personelu i uczniów, gdy zaistnieje niewłaściwa temperatura otoczenia, gdy wystąpi epidemia, klęska żywiołowa, zdarzenia zagrażające życiu lub nawet zdrowiu,
Zapewnić, aby wszystkie urządzenia i wyposażenie higieniczno - sanitarne na terenie szkoły, były zawsze sprawne i czyste.
W uzgodnieniu z przedstawicielami Straży Pożarnej zapewnić, aby ilość i jakość sprzętu ppoż. była umieszczona we właściwych miejscach w obiektach szkoły, a instrukcje dotyczące postępowania w razie pożaru umieszczone w widocznych miejscach.
Na bieżąco zapewnić, aby wszystkie wyjścia ewakuacyjne z budynku szkoły i jej obiektów, nie były zatarasowane, tylko czynne.
podejmować inne działania, w zależności od potrzeb, aby zapewnić personelowi szkoły i uczniom bezpieczne warunki pracy i nauki.
III. Obowiązki nauczycieli w zakresie utrzymania właściwego
stanu bhp w szkole
Wszyscy nauczyciele w szkole powinni:
Posiadać znajomość zasad i przepisów bhp w szkole oraz systematycznie ich przestrzegać.
Wnioskować do dyrektora szkoły o zmianę miejsca lub czasu zajęć, odwołania albo nawet ich przerwania w przypadku ujawnienia stanu zagrożeń dla uczniów.
Na bieżąco kontrolować stan wyposażenia i urządzeń technicznych przed ich eksploatacją.
Stale zwracać uczniom uwagę na konieczność bezpiecznego realizowania otrzymanych zadań.
Obligatoryjnie włączać uczniów do działalności na rzecz poprawy stanu bhp i ppoż. na terenie szkoły i w środowisku.
Kontrolować przestrzeganie przez uczniów obowiązujących zasad i przepisów bhp i ppoż. podczas nauki, pracy, na wycieczkach.
Zapewnić uczniom pierwszą pomoc w przypadku zaistnienia sytuacji wypadkowej.
Nauczyciele prowadzący zajęcia z zakresu wychowania fizycznego i innych przedmiotów o dużych zagrożeniach wypadkowych, dodatkowo obowiązani są:
Każdorazowo, przed rozpoczęciem zajęć, skontrolować stan techniczny sprzętu i urządzeń gimnastycznych, a także sprawdzić stan boiska czy sali gimnastycznej.
Stosować niezbędne konieczne ubezpieczenia uczniów przy wykonywaniu przez nich ćwiczeń.
Cały czas obserwować uczniów ćwiczących i nie pozostawiać ich bez opieki.
Obligatoryjnie wyłączyć z zajęć uczniów, których kondycja fizyczna lub psychiczna w danym dniu nie gwarantuje zachowania pełnego bezpieczeństwa podczas ćwiczeń.
Nie wydawać sprzętu sportowego uczniom (dysk, kula, młot, tyczka, łuk, szpada, rękawice bokserskie itp.) jeżeli nie jest zapewniony fachowy nadzór nad ich użytkowaniem.
przyuczać uczniów do zajęć ratowniczych i porządkowych.
Analogiczne zasady postępowania i kontroli stanu technicznego wyposażenia i urządzeń oraz nadzoru obowiązują nauczycieli prowadzących zajęcia w pracowniach fizycznych, chemicznych, na zajęciach praktyczno - technicznych i innych. Odrębnym zagadnieniem dotyczącym zasad i przepisów bhp są zajęcia prowadzone przy monitorach.
Obowiązują tu przepisy zawarte w rozporządzeniu ministra pracy i polityki socjalnej (Dz. U. nr 148 poz. 973 z 1998 roku). Takie stanowiska winny być odpowiednio zorganizowane według zasad ergonomii i muszą spełniać podstawowe wymagania z zakresu bhp.
IV. Przyczyny powstawania zagrożeń wypadkowych na terenie
szkoły i w jej obiektach
Z uwagi na to, że wiele szkół posiada jeszcze niski poziom zabezpieczeń technicznych, przestarzałe, stare budynki, zużyte lub nawet niesprawne urządzenia i wyposażenie, niedostateczne warunki czynniki środowiska materialnego (złe oświetlenie, brak właściwego mikroklimatu, ciasne przejścia i pomieszczenia itp.) brak dostatecznych rozwiązań ergonomicznych np. za niskie lub za wysokie siedziska (krzesła, ławki) lub stoły, niedostosowane do ćwiczeń wyposażenie itp., oprócz działań dla poprawy tego stanu, który powoduje powstawanie określonych zagrożeń wypadkowych, szczególną uwagę zwracać na postawy uczniów w szkole, podczas nauki, przeprowadzanych ćwiczeń.
Takie niebezpieczne postawy uczniów to przede wszystkim:
Lekkomyślność - postępowanie nieodpowiedzialne, niepoważne może doprowadzić do decyzji i działania stwarzającego zagrożenie dla otoczenia.
Lenistwo - unikanie realizacji swoich obowiązków, brak chęci do wykonywania pracy, zadań, nauki, ociąganie się.
Lekceważenie obowiązujących reguł - brak szacunku dla kogoś lub czegoś, przez co niewykonywanie swoich obowiązków prawidłowo.
Niedbalstwo - nie troszczenie się o coś lub o kogoś, nie realizowanie otrzymanych zadań.
Niechlujstwo - realizacja pracy w sposób brudny, niedbały, prowadzący do stwarzania zagrożeń.
Niegodziwość - postępowanie złe, nieuczciwe, podłe, nikczemne, złośliwe.
Nieróbstwo - brak działania, nierealizowanie pracy, lekceważenie nauki.
Nieudolność - nieudacznik, któremu nic się nie udaje.
Roztargnienie - zapominanie o zadaniach, niewykonywanie właściwe pracy.
Zmęczenie - uczeń ogarnięty znużeniem, śpiący, wyczerpany podczas wykonywania pracy, co odbija się na jej jakości,
Popisywanie się - chwalenie się swoją wiedzą, umiejętnościami, stanem posiadania, zwracanie na siebie uwagi za wszelką cenę, rozrabianie.
Brak doświadczenia - brak umiejętności i wiadomości, brak biegłości w postępowaniu.
V. Obowiązkowe działania nauczycieli
Nauczyciele obowiązani są do przestrzegania określonych zasad dla zapewnienia uczniom bezpiecznych warunków pracy, nauki, ćwiczeń. Szczególnie należy:
Nie pozostawiać uczniów podczas zajęć i ćwiczeń bez nadzoru.
Nie dopuszczać do bójek i awantur między uczniami.
Utrzymywać dyscyplinę w ramach obowiązujących przepisów i regulaminów.
Wystawiać oceny uczniom obiektywnie, zgodnie z posiadaną przez nich wiedzą.
Nie angażować uczniów do zajęć i prac nieprzewidzianych programem.
Reagować w sposób stanowczy w przypadku stwierdzenia naruszenia regulaminu, zasad i przepisów bhp lub ppoż.
Nie dopuszczać na terenie szkoły i w jej obiektach do wandalizmu, niszczenia mienia czy bazgrania na ścianach i murach.
Wypraszać z terenu szkoły wszystkie osoby podejrzane o rozprowadzanie narkotyków lub ) inną szkodliwą działalność.
Wszelkie zauważone niedociągnięcia lub zagrożenia natychmiast usuwać, a jeżeli jest to niemożliwe we własnym zakresie, zagadnienie przekazać dyrekcji szkoły, w celu likwidacji tego złego stanu.
Zawsze dawać dobry przykład postępowania swoim uczniom.
W zależności od potrzeb i zaistniałych sytuacji dbać, aby zawsze był zapewniony właściwy stan bezpieczeństwa w szkole i jego obiektach.
Specjalista ds. BHP
Karol KACZMAREK
5