Socjologia edukacji-zajmuje się społecznymi uwarunkowaniami procesów edukacyjnych.
Społeczeństwo-zbiorowość ludzi połączona określonymi więzami społecznymi.
Edukacja-przekazywanie wiedzy,wychowanie,uspołecznienie.
Mikrosocjologia(śr.lokalne)rodzina, sąsiedztwo.
Mezosocjologia(glokalne)osiedle, dzielnica, miasto. Makrosocjologia(globalne) naród, społeczeństwo.
Instytucje życia społecznego:każda pełni jakąś funkcje. Szkoły-przygotowanie młodego pokolenia do uczestnictwa w społeczeństwie.
Funkcjonalizm strukturalny
Teoria konfliktu(walka interesównp.konflikt pokoleń, rodzina-szkoła)
Humanityczna,analityczna(zrozumieć położenie jednostki uczestniczące w procesach)
Społeczny interakcjonizm(jednostka-ednostka,grupa-grupa,relacje między grupami)
etnometodologia(white i lippit)
F.znaniecki-oddziaływania społeczne.
J.Chałasiński-społeczny wymiar instytucji szkoły
T.Parsons-funkcje szkoły w strukturze społecznej.
E.durkheim-narodowy wymiar w edukacji(zaangazowanie)
R.Woźniak-mikro makro mezo socjologia
S.Kawula (globalne glokalne,lokalne)
Socjalizacja-uspołecznienie, wdrażanie jednostki w zycie społeczne.
Mechanizm socjalizacyjny-czynniki(prawidłowości) społeczne i psychiczne wpływające na tworzenie i utrwalanie kompetencji społecznych.
Społeczna-dane grupy
Psychiczna-wzglednie stałe zmiany.
S.Kowalski mechanizmy socjalizacyjne(procesy uczenia sie poznawcze)
-to odruchy warunkowe
-pełnione role społeczne
-motywy i aspiracje
-kanalizacja
-internalizacja
-identyfikacja
2 główne składniki socjalizacji:
akulturacja-utrwalone wartości
tworzenie osobowości społecznej-normy i zasady zycia w grupie społecznej.
Akulturacja-wprowadzenie w kulture
kultura-dorobek ludzkości materialny i duchowy, wartości utrwalone, przekaz międzypokoleniowy.
Odruch warunkowy-powstaje na bazie popędu(b-c.w.-r)
Odruchy są podłożem dla innych mechanizmów socjalizacyjnych:-pełnione role społeczne-system zachowań akceptowanych, oczekiwania innych członków grupy, funkcja jednostki w grupie.rola może być pełniona i przypisana(ktoś sięz tą rolą nieutożsamia).
J.Szczepański:-jaźń subiektywna
-jaźń odzwierciedlona(to co myslimy, co inni o nas myślą na podstawie tego jak nas traktują)
-system praw i obowiązków wynikających z pełnionej roli.
Jaźń-samowiedza, samoświadomość, swój własny obraz siebie.
Dysonans poznawczy:
motywy i aspiracje. motyw-czynnik uruchamiający i ukierunkowujący działanie.
Aspiracje-cele podejmowanych działań.róznią się od motyówrozległością i zasięgiem.
Potrzeba uruchamia motyw i aspiracje:-kanalizacja-procesograniczania przez społeczeństwo(sankcjonowane jako nienormalne)uczą realizacji dążeń planów w sposób społecznie akceptowany
-internalizacja poznawcza-pozytywna reakcja na proponowane normy polegająca na uwewnetrznieniu, przysfojeniu, uznania pod presją sankcji , uznaje sie jej słuszność, przyjmuje sie ją za swoją stosuje sie do niej bez zewnętrznego przymusu.
Identyfikacja-(argumentacja)człowiek to istota społeczna.
Uwarunkowania prawne systemu edukacji:(karta nauczyciela,system oświaty)
Uwarunkowania polityczne
Uwarunkowania historyczno kulturowe
Uwarunkowania aksjologiczne związane z wartościami występującymi w danej grupie społecznej.
Uwarunkowania społeczne,administracyjne,wokalno-terytorialne i demograficzne(wpływ rozmieszczenia)
Kontekst społeczny-perspektywa patrzenia na pewną sprawę, uwarunkowania sytuacyjne.
Uwarunkowania pedagogiczne, gospodarcze(gospodarka regionu, struktura zatrudnienia, potrzeb gospodarczych)uwarunkowania regionalne i etniczne(opieka nad edukacja regio
małymi ojczyznami)
Jaki nurt w myśleniu o polityce dominuje taki ma kształt edukacji;Najczęstsze nurty:
-Faszyzm-monopartyjność, wódz,indoktrynacja ku wysławianiu zasad partii, ksenofobia niechęć do obcych,wspólny wróg przekonanie o wyższości własnej grupy.
-komunizm-społeczeństwo bezklasowe, własności środków produkcji jest wspólna, redystrybucj potrafi sie odbywać każdemu wg potrzeb, zanik instytucji państwa.
-anarchizm:
indywidualistyczny-całkowite zanegowanie władzy, zniesienia państwa i wszystki9ch instytucji do
realizacji celów potrzebuje innych ludzi.
Kolektywny-każdy może robić co chce
-skrajny liberalizm-nieskrepowana nieograniczona wolność, prywatna sprawa obywateli
-umiarkowany liberalizm-lokalna, społeczna grupa ma prawo sama o sobie stanowić, dobrowolność.
-komunitaryzm skrajny-podkreśla rolę społeczności lokalnej w życiu człowieka zakłada ze jedynym prawem powinny być samorządności lokalne bez władz centralnych
-komunitaryzm umiarkowany-egzaminy, państwowe certyfikaty
-liberalizm skrajny-F.hayek-wszystkie sprawy powinna regulować gra wolnego rynku
-liberalizm socjalny(socjaldemokratyzm) zakłada że wolność w wymiarze światopoglądowym byle rozumnym, organizowana i opłacana przez władze centralne.
-konserwatyzm klasyczny-miejsce urodzenia i klasa społeczna powinny wyznaczać zakres jego edukacji.organizowane przez władze centralne.
-konserwatyzm współczesny-władze centralne ingerują w edukację poprzez wskazanie kto jest wrogiem, siłą integrującą społeczeństwo jest tradycja, wartości, religia.
Ideologie edukacyjne(interakcjonizm symboliczny)
R.Neighan:szeroki zbiór powiązanych ze sobą poglądów na temat edukacji podzielany przez pewną grupę osób.
L.Kohlberg: trzy typy ideologii wychowawczych
-romantyzm
-progresywizm
-transmisja kulturowa
Meighan:trzy typy:
1przekaz-charakter ogólny utrwalony w kulturze kładzie nacisk na sposób realizacji kształcenia co stanowi wiedzę. Przekazać zasob informacji . Umiejętność kodowania i wiązania ze sobą informacji.
2interpretatywizm(interpretacja) wiedza ma charakter lokalny negocjowany w procesie interpretacji czyli sposobu odczytywania znaczeń między podmiotowym, kompetencje negocjacyjne, dochodzenie do porozumienia w kwestii przyjmowanych znaczeń.
3podmiotowość- wiedza ma charakter subiektywny i lokalny, najważniejsze treści i emocje nie uciekają, ceni to co twórcze, niepowtarzalne celem edukacji są kompetencje twórcze i intelekt
Raynol, nacisk kładzie na cele edukacji z perspektywy klas społecznych
1 arystokratyczna powinna skupiać się na osiągnięciach nie zważając na jej praktyczność ideał człowieka kulturalnego
2 burżuazyjna skupia się na tym by wiedza miała charakter praktyczny, przydatna i użyteczna w życiu.
3 proletariacka celem edukacji jest wyposażenie ucznia w konkretną wiedzę uczy konkretnego zawodu
4 demokratyczna edukacja powszechna taka sama dla wszystkich wiedza powinna być kojażona z praktyką
Meighan podejście analityczne
1 rola ucznia i przebieg procesu uczenia się
2 rola nauczyciela i przebieg procesu nauczania
3 teoria środków dydaktycznych
4 miejsca procesu uczenia się i nauczania
5 teoria okoliczność uczenia się i nauczania
6 teoria miejsca i rola rodziców w procesie edukacji
AD1
Czy uczeń ma wpływ:na to czego sie uczy? Jakimi metodami? Gdzie się uczy?
I na podejmowane decyzje
AD3
Czy są, czy ich nie ma? Czy są klasyczne, multimedialne, duże małe, przenośne stacjonarne?
AD4
Czy tylko w klasie , czy na świeżym powietrzu,czy gdzieś w muzeum czy w kinie
AD5
Czy mundurki szkolne są czy nie ma, czy jest
lekarz, pielęgniarka, toalety dl
niepełnosprawnych czy kamery są itp...
AD6
czy uczestniczą w tworzeniu programów, czy muszą płacić, czy są mile widziani w szkole..
-Teoria wiedzy(materiału dydaktycznego- czego uczyć, czego nie, czy mają być lektury obowiązkowe, czy ma być więcej matematyki)
-Teoria kontroli wyników edukacji- czy sa egzaminy państwowe czy niema, czy sa egzaminy wstępne na studia, czy sprawdza się wiedze poprzez sprawdzian czy poprzez prace domowe
-Teoria celów edukacji- po co edukacja jest prowadzoną, dla jakich celów.
Teoria funkcjonalizmu społecznego (T.Passons)
P.Bourolieu.eoria reprodukcji społecznej.
Teoria wykluczania (społeczne ograniczanie możliwości realizacji potrzeb akceptowanych społecznie).
Aspiracje edukacyjne część osób chętnych o danych aspiracjach się wykluczało.
Stygmatyzacja (studzenie „frajera”) E.Goffman stosuje się trzy starategie:
-ignorowanie czesci bodźców
-odrzucanie czesci informacji
-tworzenie schamatów poznawczych-stereotypów
STYGMAT- to etykieta negatywnie oceniona
H.Baker przestępcą jest ten, któremu uda się nadać etykietę przestępcy
Samospełniająca się przepowiednia;
Stygmaty(widoczne i ukryte):
Fizyczny(niepełnosprawność)
Psychiczny(przypisywanie komuś cech np. Że jest agresywny)
Plemienny jest przypisany(gdy człowiek pojawia się na świecie)np. Czarnoskóry Rom Rumun Kobieta.
Najczesciej wykluczenie na podstawie stygmatów: kobiety mniejszości etniczne, mniejszości seksualne, niższa klasa społeczna.
W ramach ukrytego programu Kobiety sa etykietowane.
Tożsamość płciowa(gender)
Basil Bernstein ( teorie socjologistyczne)
-kod ograniczony-bardziej konkretne zwiazane z kntekstem prostrzym.
-kod rozwinięty- język zbudowany z pojęć abstrakcyjnych, mniej zajetych.
-szkola nagradza stosowanie rozwinietego, kodem ograniczonym posluguja sie krasy robotnicze, mniejszosci etniczne
TeoriaKinga(studzenie „frajera”) specjalne potrzenby edukacyjne - powszechna szkoła ogranicza szanse edukacyjne.