Tłumaczenia


TEMAT: Wprowadzenie i podstawa teoretyczna na temat znaczenia języka i roli przekazu informacji w komunikacji społecznej.

Język jest najbardziej uniwersalnym i najsprawniejszym sposobem porozumiewania się miedzy ludźmi. Zapisanie tekstu mówionego stwarza możliwość komunikowania się ludzi oddalonych od siebie w czasie i przestrzeni. Żaden język naturalny nie opiera się na pisowni w pełni fonetycznej. Rozbieżności między mową a pismem w różnych językach wynikają z różnorodnych uwarunkowań. W języku polskim, który przejął dla pisma alfabet łaciński, ważną przyczyną rozbieżności jest brak w tym alfabecie graficznych odpowiedników dla niektórych głosek, co powoduje konieczność tworzenia dwu - i trójznaków oraz wprowadzania znaków diakrytycznych. Pewne różnice między mową a pismem są wynikiem zmian zachodzących w wymowie w ciągu wieków. Ortografia polska w pewnej tylko części opiera się na wymowie. Pisownia wielu wyrazów ma swe uzasadnienie bądź w morfologii, bądź w tradycji pisanej języka, z kolei zapis innych wyrazów jest wynikiem konwencji.

Język polski należy wraz z językiem czeskim, słowackim, kaszubskim, dolnołużyckim, górnołużyckim oraz wymarłym połabskim do grupy języków zachodniosłowiańskich, stanowiących część rodziny języków indoeuropejskich.

Ocenia się, że język polski jest językiem ojczystym około 44 milionów ludzi na świecie, mieszkańców Polski oraz Polaków zamieszkałych za granicą (Polonia).

W 1699 język polski stał się językiem urzędowym Wielkiego Księstwa Litewskiego, stał się także językiem szybko przyswajających język polski niemieckich rodów szlacheckich w Inflantach Polskich.

Od połowy XVI wieku do początku wieku XVIII polszczyzna była językiem dworskim w Rosji, i tą drogą przeniknął do języka rosyjskiego szereg wyrazów pochodzenia zachodnioeuropejskiego, przyswojonych wcześniej przez język polski.

W XVII wieku po polsku mówiono także na dworach Hospodarstwa Mołdawskiego i Wołoszczyzny.

Coraz więcej osób uczy się języka polskiego jako obcego. Ich liczbę szacuje się na 10 000 osób na całym świecie, z czego ok. jedna trzecia studiuje język polski na uczelniach i szkołach językowych w Polsce. Od 2004 roku istnieje również możliwość zdawania egzaminu z języka polskiego jako obcego na 3 poziomach: podstawowym (na poziomie B1), średnio zaawansowanym (na poziomie B2) oraz na poziomie zaawansowanym (na poziomie C2). Egzaminy te przygotowuje Państwowa Komisja Poświadczania Znajomości Języka Polskiego jako Obcego. Szczegółowe wiadomości można znaleźć na stronie.

Liczni są również rodzimi użytkownicy języka polskiego, którzy na stałe mieszkają w innych państwach. Są to członkowie polskiej mniejszości narodowej albo polscy uchodźcy lub ich potomkowie (Polonia).

Jako język polskiej mniejszości narodowej polski jest używany przede wszystkim w krajach sąsiednich: na Ukrainie, Białorusi, Litwie, Słowacji i w Czechach.

Największe grupy polskojęzycznej ludności, które znalazły się na stałe poza granicami kraju w wyniku wyjazdu z państwa, znajdują się w zachodniej Europie (Niemcy, Francja, Wielka Brytania), Ameryce (Stany Zjednoczone, Kanada, Brazylia, Argentyna), Australii oraz w Izraelu.

Ze względu na duże rozproszenie ludności polskojęzycznej po całym świecie i brak teraźniejszych badań nad stopniem utrzymywania języka polskiego wśród Polaków za granicą, bardzo trudno ustalić liczbę osób polskojęzycznych na stałe zamieszkałych poza granicami Polski. Szacunki podawane w rzetelnych książkach mieszczą się w szerokim przedziale od 3,5 do 10 milionów. Skutkiem tych rozbieżności są różne dane o ogólnej liczbie rodzimych użytkowników języka polskiego.

Przeciętny Polak używa tylko ok. 2000 słów w rozmowach. Do rzadkości należy 20 000 innych słów.

Pojęcie Komunikacja jest znane każdemu z nas. Zazwyczaj nie mamy problemu ze zrozumieniem jego treści. Dane szacunkowe informują, że na porozumienie się z innymi ludźmi przeznaczamy około 75% czasu ( poza snem). Wskaźnik ten dobitnie potwierdza , że zdecydowana większość potrzeb i zadań życiowych człowiek realizuje za pomocą komunikowania się. Umiejętność ta jest szczególnie ważna w zawodach wymagających kontaktowania się z innymi. Należy do tej grupy nauczyciel. W osiągnięciu sprawności w komunikowaniu się jest pomocna wiedza na temat przebiegu procesu porozumienia się i warunków zwiększających jego efektywność. Poprawna komunikacja społeczna jest niesłychanie przydatna we współczesnym świecie umiejętność poprawnego formułowania myśli, rozumienia siebie i rozumienia innych. Ludzie przecież znajdują się w sytuacji stałego komunikowania się z innymi. Przez ten proces inicjują, podtrzymują i zmieniają swoje stosunki interpersonalne, definiują swoją sytuację społeczną, role i zadania.

Umiejętność porozumiewania się jest podstawą dobrych kontaktów koleżeńskich, małżeńskich, rodzinnych i innych. Brak takich umiejętności może prowadzić do samotności i poczucia bezsilności, niezadowolenia z pracy i rozczarowań w życiu osobistym.

Komunikacja- komunikowanie się to terminy pojawiające się co najmniej w kilku dyscyplinach naukowych i w odniesieniu do różnych obszarów rzeczywistości. Tak więc mamy wiele definicji komunikowania się.

Pojęcie komunikowanie pochodzi z łacińskiego communico, oznaczającego „czynić wspólnym, coś z kimś dzielić”, a także „komuś czegoś użyczyć, udzielić, dopuścić do udziału”. Polskie określenie komunikacja jest bliskie znaczeniowo angielskim „communication” oraz „communicate”. Najczęściej komunikowanie się rozumiemy jako przekazywanie wiadomości pomiędzy nadawcą, a odbiorcą. Pełny proces komunikowania się powinien przebiegać w dwóch kierunkach. Z jednej strony nadawca przekazuje swój komunikat, z drugiej odbiorca reaguje w taki sposób, ze zwrotnie przesyła wiadomość nadawcy. Na taką dwukierunkowość procesu komunikowania się wskazuje również Z. Nęcki definiując komunikowanie się interpersonalne, jako podejmowaną w określonym kontekście wymianę werbalnych, wokalnych i niewerbalnych sygnałów (symboli) w celu osiągnięcia lepszego poziomu współdziałania.

Trudno wyobrazić sobie życie w społeczeństwie, rodzinie czy organizacji bez komunikowania się z innymi. Komunikacja daje nam szansę na wymianę myśli, współdziałanie, podążanie w tym samym kierunku. Dzięki niej dowiadujemy się, co czują i myślą inni, a także możemy wyrazić siebie.

JĘZYK W KOMUNIKACJI

Posługując się językiem, ludzie przekazują informacje o sobie i o otaczającym ich świecie (wyobrażenia, spostrzeżenia, uczucia, zmiany i dążenia), słowem różnorodne przeżycia umysłowe. Język jako narzędzie komunikatywno - poznawcze jest ściśle związany z procesem myślenia i całokształtem zjawisk społecznych.

Język ludzki należy do znaków umownych, symbolicznych i jest jednym z najbardziej uniwersalnych spośród wszystkich systemów znaków. Dla oznaczenia systemu znaków teoria informacji przyjęła nazwę KOD. Wyraz ten ma szeroki zakres. Obejmuje swoim znaczeniem wszystkie systemy znaków (ludzkie, zwierzęce i te które funkcjonują w świecie techniki). Do opisu procesu komunikacji międzyludzkiej używany jest tzw. model mechaniczny albo cybernetyczny, wypracowany przez nauki techniczne (teorię informacji).

******************

Funkcje języka to relacje języka do szeroko rozumianego środowiska. Przez środowisko rozumiemy tu świat, rzeczywistość, przyrodę, społeczeństwo, ludzi, struktury społeczne, kulturę, procesy psychiczne, emocje, sytuacje komunikacyjne.

Językowi przypisywane są 3 podstawowe funkcje:

Kognitywna - poznawcza, racjonalna. Polega ona na wyrażaniu myśli, sądów, idei, pojęć, ale także na realizowaniu ich. Funkcja ta polega na zdobywaniu wiedzy o świecie. Badają ją: logika, psychologia, filozofia.

Społeczna - odzwierciedla miejsce i rolę języka w relacjach społecznych. Język jest narzędziem tworzenia i regulowania relacji społecznych. Jest też najważniejszym narzędziem podziału kompetencji i układu ról społecznych w różnych sytuacjach. Badają ją: socjologia, psychologia społeczna, medioznawstwo.

Afektywna - emotywna, ekspresywna. Jest związana z przekazywaniem emocji. Badają ją: poetyka, literaturoznawstwo, psychologia twórczości.

W 1925 roku austriacki psycholog K. Buhler wydał książkę Teoria języka. W Teorii została omówiona teoria języka jako narzędzia psychologicznego, jako narzędzia oddziaływań na innych ludzi. Przedmiotem zainteresowania autora są w niej ludzkie zachowania, opis psychiki człowieka. Uważał on, że w systemie współdziałań międzyludzkich język jest narzędziem w tym samym stopniu, co gestykulacja i inne znaki pozawerbalne. Rozpatrywał język w kategoriach funkcjonowania. Funkcja języka według Buhlera to bezpośrednie oddziaływanie języka na uczestników aktu mowy.

Wyróżnił 3 podstawowe funkcje języka:

Funkcja znaku, przedstawiania, opisywania stanu rzeczy i przedmiotów. Funkcję tę uważa się za najważniejszą dlatego, że tylko języki naturalne pełnią tę funkcję.

Funkcja wyrażania siebie, ekspresywne wyrażanie psychologicznych i fizjologicznych cech nadawcy. Znaki występują tu jak symptomy pewnych stanów i cech nadawcy.

Funkcja apelacyjna, impresywna, funkcja oddziaływania na odbiorcę za pośrednictwem mówienia. Znak jest tu sygnałem dla odbiorcy np.: stój, chodź.

Te trzy wymienione funkcje opierają się na następujących relacjach: relacji do podmiotu mówienia, relacji do mówiącego, relacji do słuchającego.

W latach 60. Roman Jakobson napisał artykuł Lingwistyka a poetyka, bazując na teorii C. Shannona i pracach Bronisława Malinowskiego. Jakobson proponuje teorię aksjomatyczną (teorię strukturę aktu mowy). Funkcje języka są według niego przyporządkowane elementom sytuacji komunikacyjnej, a przede wszystkim są przyporządkowane różnym orientacjom na rożne elementy tej sytuacji. Możliwa jest przy tym orientacja na: nadawcę - funkcja ekspresywna, w której celem komunikatu jest nadawca;

odbiorcę - funkcja impresywna, której istotą jest wpływ na partnera.

kontekst - funkcja przedstawieniowa (referencyjna, symboliczna), czyli reprezentacja przedmiotów i faktów;

kod - funkcja metajęzykowa, która koncentruje się na samym kodzie (opisuje język);

kontakt - funkcja fatyczna, czyli nawiązanie i podtrzymywanie kontaktów w społeczeństwie;

komunikat - funkcja poetycka, czyli operacje ze znakami, z formą językową tekstu, koncentracja uwagi na sposobie mówienia.

PRZYKŁADY WPADEK/BŁĘDÓW W POLITYCE :

Ostatnio robiąc porządki w mieszkaniu odkryłam moje zakurzone notatki za studiów. Zaczęłam je przeglądać i natknęłam się na wykład opisujący błędy w tłumaczeniach testów prasowych. W pierwszym momencie ogarnął mnie śmiesz ale już po chwili zdałam sobie sprawę, że to wcale nie jest śmieszne tylko smutne, że tłumaczenia z tak licznymi błędami zostały opublikowane. A oto kilka przykładów:

oryginał:Die Polen sind in Deutschland kein Fremdkörper
tłumaczenie:Polacy nie są w Niemczech ciałem obcym/

Jest to przykład typowej kalki językowej. Tłumacz przetłumaczył Fremdkörper dosłownie i nie uwzględnił istniejących ojczystych wyrazów opisujących to samo pojęcie. Polacy nie są w Niemczech ciałem obcym lecz nie są obcy lub ich obecność w Niemczech nie dziwi.

Oryginał: repräsentative Umfrage vom Frühjahr 1998
tłumaczenie: reprezentacyjne badania opinii przeprowadzone wiosną 1998 roku.

Tu mamy do czynienia z "Fałszywymi przyjaciółmi tłumacza" (Falsche Freunde). Tłumacz pomylił słowo reprezentatywny z reprezentacyjny.

Oryginał: Die Tragikomödie des "kleinen Mannes" in den Fängen der Konsumpathologie
tłumaczenie: tragikomedia "ludzika" uwikłanego w patologię konsumpcji

"Kleiner Mann" to nie jest ludzik, tylko mały człowiek lub zwykły człowiek w szponach patologii konsumpcji.

Dawno temu w prasie pojawił się artykuł opisujący błędy polskich tłumaczeniach unijnych dokumentów. Źle przetłumaczone mogą przysporzyć polskim firmom sporo problemów. np: jedna z polskich firm działających w Niemczech od 2000 r. nie płaciła składek na ubezpieczenie zdrowotne. Jej właściciel stosował polską wersję odpowiedniej konwencji. Jak się okazało - błędną. Teraz musi zapłacić składki za cztery lata.

A oto tylko kilka błędów, aby przybliżyć wam skalę problemu

• „papryka" zamiast „pieprz” (w dyrektywie o dopuszczalnych poziomach pestycydów w warzywach i owocach)

• „psychicznie" zamiast „fizycznie nieprzygotowany do wykonania zadania” (w dyrektywie dotyczącej bhp przy przenoszeniu ciężarów, która mówi, kiedy pracownik może się znaleźć w niebezpiecznej sytuacji)

• „środki spożywcze pochodzenia zwierzęcego” zamiast „pasza” (w dyrektywie w sprawie higieny środków spożywczych)

• „zakazuje się przywozu” zamiast „zakazuje się wywozu” (w rozporządzeniu w sprawie kontroli wywozu niektórych substancji chemicznych)

• 15 proc. tłuszczu w mleku zamiast 1,5 proc. (w rozporządzeniu w sprawie refundacji wywozowych dla niektórych produktów rolnych)

TŁUMACZENIA

Tłumaczenia odbywają się za pomocą osoby, która dzięki znajomości co najmniej dwóch języków dokonuje przekładu wypowiedzi lub tekstu pisanego z języka źródłowego na język docelowy. Oczywiście tłumaczenie wymaga nie tylko doskonałego rozumienia tekstu, ale również sprawnego wyrażania go w języku, na który ma być tłumaczony.

Tłumaczenie pisemne

Najbardziej popularny rodzaj tłumaczeń we współczesnej rzeczywistości. Można je dzielić na różne dziedziny w zależności od potrzeb. Np:

Tłumaczenie pisemne to interpretacja znaczenia tekstu napisanego w języku źródłowym i stworzenie odpowiednika przekazującego to samo znaczenie w języku docelowym. Podczas tłumaczenia pisemnego należy wziąć pod uwagę m.in. kontekst kulturowy, różnice systemowe obu języków, różne alfabety i systemy zapisu, idiomy, itp. W rezultacie, jak zostało to uznane przynajmniej juz w czasach tłumacza Marcina Lutra, najłatwiej tłumaczy sie "na język, który zna sie najlepiej", choć sama znajomość języka nie jest wystarczająca by zostać dobrym tłumaczem.

BARIERY KOMUNIKACYJNE W PROCESIE TŁUMACZENIA

Są to czynniki, które utrudniają zrozumienie przekazu zawartego w wypowiedzi (o charakterze fizycznym i psychologicznym).

Tłumaczenia ustne konferencyjne

Tłumaczenie konferencyjne odbywa się w środowisku konferencyjnym. Tłumaczenie konferencyjne może zachodzić symultaniczne lub konsekutywne.

Tłumaczenie konferencyjne jest podzielone na dwa rodzaje rynku: instytucyjny i prywatny. Instytucje międzynarodowe organizujące spotkania wielojęzyczne często preferują tłumaczenie z kilku obcych języków na język ojczysty tłumacza. Miejscowe rynki prywatne wolą organizować spotkania dwujęzyczne.

Tłumaczenia symultaniczne (równoczesne)

Tłumaczenia ustne symultaniczne odbywają się w dźwiękoszczelnej kabinie, przez którą zazwyczaj widać przemawiającego prelegenta. Tłumacz nie ma kontaktu z mówcą i w razie jakichkolwiek trudności nie może go poprosić o powtórzenie komunikatu. Za pomocą słuchawek tłumacz odbiera nadchodzące wiadomości w języku źródłowym i jednocześnie, mówiąc do mikrofonu, tłumaczy usłyszany komunikat na język docelowy, dzięki czemu uczestnicy konferencji słyszą tłumaczenie w swoich słuchawkach.

Trudność tłumaczenia symultanicznego wiąże się z faktem, iż w tym samym czasie zachodzą tu następujące procesy:

Dlatego od tłumacza symultanicznego, poza bardzo dobrą znajomością obu języków, wymaga się:

Nie każdy posiada te cechy, co oznacza, że nie każdy profesjonalny tłumacz sprawdzi się w tłumaczeniu symultanicznym. Jednak nawet osoby posiadające odpowiednie predyspozycje do tego zawodu przechodzą intensywne szkolenie najczęściej w ośrodkach uniwersyteckich lub szkołach tłumaczy.

Tłumaczenia konsekutywne (następcze)

W tłumaczeniu konsekutywnym tłumacz rozpoczyna tłumaczenie dopiero, gdy prelegent skończy swoją wypowiedź. Zazwyczaj w tłumaczeniu konsekutywnym tłumacz w trakcie przemówienia stoi obok rozmówcy, słucha go i sporządza notatki. Gdy osoba mówiąca skończy przemówienie lub zrobi przerwę w swojej wypowiedzi, tłumacz odtwarza wypowiedź w języku docelowym w całości i w taki sposób jakby to on ją wygłaszał.

Tłumaczenie konsekutywne różni się od tłumaczenia liaison wyłącznie długością fragmentów do przetłumaczenia. W tłumaczeniu konsekutywnym mówca może mówić bez przerwy nawet przez pięć minut, podczas gdy w tłumaczeniu liaison wypowiada zazwyczaj 3-4 zdania i robi przerwę. Technika tłumaczenia konsekutywnego sprowadza się zatem do selekcji najważniejszych informacji i przekazania kwintesencji komunikatu. Z tego powodu zakłada się, że ustny przekład konsekutywny musi być zawsze krótszy od komunikatu w języku źródłowym. Aby zapamiętać treść pięciominutowego przemówienia mówcy, tłumacze często stosują specjalny system notatek, składający się z symboli oznaczających słowa - klucze oraz znaków takich jak: spójność, przeczenie, akcentowanie, wynikanie itp. W tym systemie celem tłumacza nie jest zapamiętanie wyrazów, lecz zapisanie informacji pozwalających później odtworzyć ciąg myślowy mówcy.

Tłumaczenia szeptane

Forma tłumaczenia symultanicznego, tyle że bez użycia specjalistycznego sprzętu. W tłumaczeniu szeptanym tłumacz znajduje się obok niewielkiej grupy słuchaczy i ściszonym głosem przekłada na bieżąco wypowiedź prelegenta. Tłumaczenie szeptane jest często stosowane w sytuacjach, gdy niewielka liczba osób nie mówi w języku, którym posługuje się większość uczestników spotkania.

Tłumaczenia liaison („zdanie po zdaniu”)

Ustne tłumaczenie wypowiedzi dla jednej, dwóch, bądź grupy osób. W trakcie tłumaczenia tą metodą tłumacz nie używa specjalistycznego sprzętu, najczęściej siedzi obok mówcy i ze względu na krótkie fragmenty do tłumaczenia nie sporządza notatek. W odróżnieniu do tłumaczenia konsekutywnego, tu mówca wygłasza krótkie wypowiedzi lub zdanie po zdaniu. Oznacza to, że musi on robić wystarczająco długie przerwy, by tłumacz mógł przełożyć wypowiedź na język docelowy bez konieczności notowania i bez ryzyka, że pominie jakiś szczegół wypowiedzi.

Tłumaczenie liaison używane jest wszędzie tam, gdzie wymagany jest wysoki poziom szczegółowości, na przykład w sądzie podczas przesłuchań świadków lub biegłych oraz wszędzie tam, gdzie trudno jest robić notatki oraz gdzie przemówieniu mówcy towarzyszy prezentacja, np. kiedy zagraniczny specjalista prezentuje pracownikom produkcyjnym, w jaki sposób działa dana maszyna.

Tłumaczenia a vista

Tłumacz otrzymuje tekst pisany, który tłumaczy ustnie - najczęściej bez wcześniejszego przygotowania. Sytuacja ta występuje np. w urzędach, u notariusza lub w sądzie. Dlatego tłumaczenie a vista jest często jednym ze składników egzaminu na tłumacza przysięgłego. Trudności związane z tłumaczeniem a vista to:

Tłumaczenia ustne prawne/sądowe

Tłumaczenie prawne lub sądowe odbywa się w sądach lub trybunałach administracyjnych, oraz wszędzie gdzie przeprowadzane jest postępowanie prawne. Tłumaczenie prawne może przybierać formę tłumaczenia konsekutywnego, bądź symultanicznego, dla jednej lub większej liczby obecnych osób, z użyciem sprzętu elektronicznego. Ponadto od tłumaczy sądowych wymaga się biegłej znajomości języków źródłowych i docelowych, oraz doskonałej znajomości prawa i procedur sądowych. Często, dodatkowym wymogiem przy pracy w sądzie jest posiadanie państwowego certyfikatu uprawniającego wykonywanie zawodu tłumacza przysięgłego.

Tłumaczenia ustne dla grupy fokusowej (tłumaczenia marketingowe)

Podczas tłumaczenia dla grupy fokusowej tłumacz razem z klientami przebywa w dźwiękoszczelnej kabinie lub na stanowisku komentatorskim. Zazwyczaj w takim pomieszczeniu, pomiędzy tłumaczem a członkami grupy fokusowej, znajduje się lustro weneckie, dzięki któremu tłumacz może niezauważony obserwować uczestników spotkania. W czasie trwania rozmowy tłumacz słyszy wypowiedzi przez słuchawki i symultanicznie tłumaczy je klientom.

Tłumaczenia ustne towarzyszące

Tłumacz zajmujący się tego rodzaju tłumaczeniami towarzyszy osobie, bądź delegacji w czasie podróży, podczas wizyt, na spotkaniach bądź w trakcie różnego rodzaju rozmów. Osoba zajmująca się tłumaczeniami towarzyszącymi nazywana jest tłumaczem „asystującym” lub „towarzyszącym”.

Tłumaczenia ustne dla służb publicznych

Ten rodzaj tłumaczenia, nazwany także tłumaczeniem środowiskowym, obejmuje następujące dziedziny:

Podczas tego typu tłumaczeń często występują czynniki, które znacząco wpływają na jakość tłumaczenia. Należą do nich: wrogo lub przeciwnie do siebie nastawione strony, wytworzone napięcie oraz hierarchia między uczestnikami, poziom odpowiedzialności tłumacza. W wielu przypadkach wywołane emocje są wyjątkowo skrajne; od pracy tłumacza może nawet zależeć czyjeś życie.

Tłumacz - osoba, która dzięki znajomości co najmniej dwóch języków dokonuje przekładu wypowiedzi lub tekstu pisanego z języka źródłowego na język docelowy. Tłumaczenie wymaga nie tylko rozumienia tekstu, ale również sprawnego wyrażania jego treści w języku, na który ma być tłumaczony. Oprócz wysokich kompetencji językowych, dobry tłumacz powinien cechować się umiejętnością szybkiego uczenia się i wszechstronną wiedzą, a przynajmniej dobrą orientacją w swojej specjalizacji. Tłumacz musi także być osobą wzbudzającą zaufanie obu stron, którym umożliwia komunikację.

Umiejętność rozumienia tekstu

Czytanie ze zrozumieniem, to niezwykle ważna umiejętność w życiu każdego człowieka. Jest to umiejętność, którą należy kształtować już od pierwszych lat nauki szkolnej.

Aby osiągnąć dojrzałość w czytaniu, trzeba umieć rozumieć każde słowo. W tym celu nieodzowne jest kształcenie myślenia, które towarzyszy czytaniu. Podstawę czytania stanowią mechaniczne nawyki takie jak:

-spostrzeganie od lewej strony do prawej,

-dokładne przenoszenie wzroku z końca jednego wiersza do początku następnego,

-przyswojenie zasobu znanego słownictwa.

Bez utrwalenia tych nawyków uczeń wyższych klas lub nawet osoba dorosła nie będą w stanie osiągnąć maksymalnego rozumienia czytanego tekstu. Nawyki te muszą się jednak zautomatyzować, tak aby czytelnik mógł skupić całą uwagę na rozumieniu i interpretacji tekstu. Często w nauczaniu przesadnie podkreślamy rolę techniki czytania, a może to prowadzić do werbalizmu, który niewiele ma wspólnego z prawdziwym czytaniem.

Przy rozumieniu czytanego tekstu drukowanego zachodzą takie same procesy, jak w procesie percepcji słów mówionych. Oznacza to, że percepcja słów pobudza znaczenia, które prowadzą do rozumienia. Znaczenia te zależą od indywidualnych doświadczeń życiowych jednostki, jak również od jej łatwości porozumiewania się. Rozumienie w procesie czytania staje się coraz bardziej efektywne z wiekiem, aby wreszcie u osób biegłych w czytaniu przewyższyć rozumienie tekstu słuchanego. U dzieci w początkowej fazie nauki czytania, gdzie kładzie się nacisk na zautomatyzowanie umiejętności czytania, rozumienie tekstu słuchanego bywa zwykle lepsze. Gdy zaś uczniowie osiągną już wyższy stopień biegłości w czytaniu, rozumienie tekstu czytanego staje się zwykle bardziej sprawne. Dzieje się tak dzięki nagromadzonemu doświadczeniu życiowemu, większej dojrzałości i zwiększonej umiejętności czytania.

W procesie nauki czytania ze zrozumieniem, nieporozumieniem jest traktowanie szybkości czytania jako odrębnego aspektu tego procesu. Samo tempo identyfikacji słów ma niewielką wartość dla procesu czytania, o ile nie zachodzi przy tym rozumienie czytanego tekstu. Jeżeli program nauczania czytania jest odpowiedni, szybkość czytania rozwinie się samoistnie. Jeśli dziecko jest w stanie zrozumieć tekst, to im jaśniej go rozumie, tym szybsze będzie tempo jego postępów w czytaniu.

Przekład i jego rodzaje

Różnica między tłumaczeniem a przekładem?

Wydawałoby się, że między tymi słowami nie ma istotnej różnicy, jednak zawodowi tłumacze przysięgli i tłumacze literatury uważają, że tłumaczenie(przekład pierwotny) polega na niemal dosłownym odwzorowaniu słów oryginału w języku, na który się tłumaczy, natomiast przekład jest opracowaniem tłumaczenia na wyższym poziomie. Przekład nigdy nie jest dosłowny, uwzględnia zarówno potrzeby języka, na który się tłumaczy, jak i realia związane z tym językiem. Stąd się wzięło przewrotne powiedzenie, że dobry tłumacz powinien bezbłędnie znać przede wszystkim swój język rodzimy

Proces rozumienia tekstu

Odbywa się w innym języku, ma zatem nieco inny charakter, a co za tym idzie, każdy przekład, od samego początku, jest interpretacją. Ponadto, zrozumienie dopełnia się w przekładzie . Interpretacja i przekład muszą przezwyciężyć pewien dystans, nie tylko czasowy, ale również językowy.
Tłumacz musi wyjaśnić wszystko to, co nie jest jasne w tekście oryginalnym. W rezultacie, każdy przekład jest bardziej przejrzysty, ale też bardziej nadwyrężony niż oryginał
Mając na uwadze jej znaczenie w procesie tłumaczenia, interpretacja jest uwarunkowana pierwszym zrozumieniem tekstu oraz kolejnym odczytywaniem znaczenia. Samo istnienie z góry zakłada interpretację zrozumienia świata i rzeczy. Wskutek tego, interpretacja, bez wcześniejszego założenia, nie jest uchwyceniem czegoś oczekiwanego.


Zgodnie z założeniem koła hermeneutycznego, czy też koła interpretacji (circulus vitiosus), rozumienie całości tekstu osiągamy poprzez rozumienie jego składników, i odwrotnie, rozumienie składników na podstawie rozumienia całości. Rozumienie jednak, to coś więcej, a zarazem mniej niż zwykła logika. Należy wejść do koła, a nie działać poza nim.
Tak jak to się dzieje w dialogu czy rozmowie, tłumacz konwersuje z tekstem, co jest zasadnicze dla procesu rozumienia. Rozumienie jest niczym innym, jak rozmową między osobami; opiera się na zadawaniu pytań i udzielaniu odpowiedzi. Jeśli nie rozumiemy pytania, nie jesteśmy w stanie na nie odpowiedzieć. Archetypem ludzkiej komunikacji jest dialog .

Efektywna komunikacja

Ma ona bezpośredni wpływ na nasze życie rodzinne, zawodowe, towarzyskie. Sztuka porozumiewania jest podstawową umiejętnością życiową. Kiedy potrafimy skutecznie się porozumiewać zazwyczaj mamy udane związki, jesteśmy doceniani w pracy, otacza nas krąg przyjaciół, krótko mówiąc życie nam się układa. Sztuki komunikacji niestety nie uczą w szkołach, nie zawsze mamy też dobre wzorce w osobach rodziców. Chyba można powiedzieć, że jesteśmy tu trochę zdani na intuicję. Tymczasem sztuki porozumiewania się można się nauczyć podobnie jak prowadzenia auta. Pierwszym krokiem na drodze do skutecznej komunikacji jest umiejętność słuchania. Słuchanie czasami określa się jako zaangażowanie & komplement. Dlaczego zaangażowanie? To proste, aby zrozumieć jak się czujesz, jak postrzegasz świat, jakim hołdujesz wartościom, co Cię irytuje, co sprawia Ci radość, czego się obawiam, za czym tęsknisz muszę się zaangażować swoją uwagę w słuchanie Ciebie, tego co do mnie mówisz. Słuchanie to przecież próba zrekonstruowania świata widzianego z Twojej perspektywy.


Wyszukiwarka