Rynek - określenie stosowane już w średniowieczu, miejsce wymiany handlowej - targu, zazwyczaj było to miejsce uprzywilejowane, kupcy mieli obowiązek wystawiania swoich towarów na sprzedaż.
Rynek - miejsce gdzie są sprzedawane i kupowane towary. W znaczeniu ekonomicznym jest formą nawiązywania kontaktów między kupującymi a sprzedającymi w celu ustalenia warunków transakcji (sposobu, miejsca, czasu, ilości ekwiwalentu, nabywanego towaru) pieniężny ekwiwalent jednostki towaru nazywamy ceną towaru. Liczba jednostek pieniężnych wymienianych na jednostkę towaru nosi nazwę ceny absolutnej lub nominalnej.
Rynek - całokształt transakcji kupna i sprzedaży oraz warunków, w jakich one przebiegają, o rynku możemy mówić w dwóch znaczeniach: ogólnym i konkretnym.
W znaczeniu ogólnym - Rynek to ogół transakcji kupna i sprzedaży dokonujących się dobrowolnie i w sposób ciągły, w wyniku, których zostają określone ceny nominalne oraz ilości nabywanych i sprzedawanych towarów.
W sensie konkretnym - rynki możemy podzielić na:
Ze względu na przestrzeń: lokalny, regionalny, krajowy, zagraniczny, międzynarodowy, światowy;
Ze względu na szczebel obrotu towarowego: zbytu, skupu, hurtowe i detaliczne;
Ze względu na przedmiot obrotu: towarowy, pracy, kapitałowy, który obejmuje: r. czynników wytwórczych, r. nieruchomości, r. papierów wartościowych, r. kredytowy;
Ze względu na zrównoważenie: r. sprzedawcy i r. nabywcy;
Rynek - miejsce kontaktów między ludźmi w celu dokonania transakcji kupna lub sprzedaży
Różnorodność towarów sprawia, że wyodrębniamy także rynek środków konsumpcyjnych, środków produkcji, oraz poszczególnych grup towarów, rynek surowcowy, żywnościowy. Rynek jest formą więzi między producentami a gospodarstwami domowymi i różnymi instytucjami finansowymi. Więzi te urzeczywistniają się za pośrednictwem cen rynkowych, płac i innych form wynagrodzeń, kredytów i procentów, papierów wartościowych i płynących z nich dochodów, podatków, opłat skarbowych, kar pieniężnych, subwencji, rent, emerytur, zasiłków.
Gospodarka rynkowa - rozwinęła ogromną różnorodność form towarowo pieniężnych, tworzących jednolity mechanizm funkcjonujący według określonych praw ekonomicznych. W gospodarce rynkowej kształtują się ceny dóbr, usług, kapitału i ziemi. Ceny te wywierają wpływ na decyzje ekonomiczne wszystkich podmiotów gospodarczych i wywołują określoną relację pomiędzy konsumentami a producentami.
Rynek - miejsce zorganizowane zazwyczaj w sensie instytucjonalnym, gdzie dokonują się akty kupna i sprzedaży czynników produkcji, oraz wytworzonych dóbr (produktów i usług)
Struktura rynku - liczba sprzedających i kupujących, a także ich pozycja na rynku. Ogromne znaczenie dla funkcjonowania rynku ma liczba jego uczestników, jeśli jest tylko kilku sprzedających lub kupujących ich pozycja na rynku jest silna, każdy z nich posiada siłę rynkową monopolistyczną. Jeśli na rynku jest tylko jeden sprzedawca to taki rynek nazywamy monopolem. Jeśli na rynku jest wielu sprzedających i kupujących to żaden z nich nie ma siły rynkowej i każdy z nich musi reagować na to, co się dzieje na rynku (nie może dowolnie ustalać ceny). Struktura rynku określa rodzaj konkurencji, czyli sposób realizacji przez uczestników rynku korzyści. Rynki nie mogłyby funkcjonować bez własności prywatnej.
Popyt - ilość dóbr, na które zostało zgłoszone zapotrzebowanie na rynku przy danej cenie i w danym czasie. Wzrost ceny ogranicza popyt, zaś spadek zwiększa.
Jeśli zapotrzebowanie na towary i usługi wyraża wszystkie potrzeby, które mogą być zaspokojone, to taki stan nazywamy popytem potencjonalnym. Jeśli zapotrzebowanie na towar czy usługę wyraża tylko mające pokrycie w realnej sile konsumentów popyt taki nazywamy efektywnym. Na rynku ujawnia się tylko popyt efektywny.
Czynniki wpływające na popyt: efekty naśladownictwa i demonstracji - niektórzy ludzie nie chcą się wyróżniać z pośród innych, chcą być podobni do innych ubierając się podobnie, wyposażając mieszkanie, kupując podobne produkty. Zjawisko takie nazywamy efektem naśladownictwa (przykładem jest moda), innym zjawiskiem są efekty demonstracji, z których najbardziej znane to efekt snobizmu, efekt Veblera. Efekt snobizmu występuje wówczas, kiedy wielkość popytu na dane dobro zmienia się odwrotnie w porównaniu do zmian wielkości popytu. Snobi nie będą kupowali produktów, które masowo kupują pozostali konsumenci, ponieważ nie będą mogli wtedy odróżniać się od większości. Spotykamy także konsumentów, którzy kupując bardzo drogie produkty chcą wywrzeć odpowiednie wrażenie na innych. Kupowanie produktów w nieuzasadniony sposób wywiera wrażenie na innych. Ten psychologiczny efekt - efekt Veblera (T. Vebler, 1857-1929) w zależności od motywacji nabywającego dzielimy na 2 kategorie:
Popyt funkcjonalny, wynika z cech jakościowych danego dobra jest funkcją jego wartości użytkowej;
Popyt niefunkcjonalny, wynika z oddziaływania efektów zewnętrznych na użyteczność danego dobra, może się zmieniać w zależności od zachowań innych konsumentów. Wyróżnia się 3 rodzaje zachowań:
Efekt owczego pędu - oznacza, iż popyt na dobro wzrasta, dlatego że inni kupują to dobro, bo takie zapotrzebowanie istnieje ze strony innych konsumentów.
Efekt snobizmu.
Efekt Veblerowski
Popyt spekulacyjny, wiąże się z oczekiwaniem, co do kształtów korzystnych cen w przyszłości.
Popyt - jest funkcją wielu zmiennych, najważniejsze z nich to cena, oprócz niej występują: dochody nabywców, ceny dóbr komplementarnych (dobro, które się uzupełnia- samochód + benzyna) i substytucyjnych (dobra, które się nawzajem zastępują i oczekują zmiany sytuacji rynkowej), gusty (preferencje nabywców), zmiana liczby i struktury ludności, liczba kupujących, warunki sprzedaży. Jeśli chcemy uchwycić związek miedzy zmianami popytu, a zmianami tylko jednego z czynników stosuje się klauzulę oznaczającą, że wszystkie pozostałe wielkości są stałe.
Popyt a cena - prawo popytu głosi, że wyższym cenom odpowiada mniejsza ilość dokonywanych zakupów, czyli wzrostowi cen towarzyszy spadek popytu, a niższym cenom wzrost popytu. Tak, więc zależność między popytem a ceną jest na ogół zależnością odwrotną. Zmiana ceny powoduje dwojaki efekt substytucyjny i dochodowy. Wzrost ceny jednego dobra skłania nabywcę do zastępowania go innym dobrem substytucyjnym, relatywnie tańszym. Gdy konsument nabywa mniej dóbr z tego tytułu występuje wówczas efekt dochodowy zmian cen, analogicznie efekty tylko skierowane w odwrotną stronę występują przy spadku cen.
Podaż i czynniki określające jej rozmiar. Podaż jest to ilość danego dobra zaoferowanego przez producenta do sprzedaży po danej cenie w określonym czasie. Prawo podaży głosi, że przy wyższej cenie ilość dostarczanego dobra rośnie i odwrotnie. Podaż podobnie jak popyt jest funkcja wielu zmiennych, a przede wszystkim ceny. Podaż i cena zmieniają się w jednakowym kierunku.
Poza cenowe determinanty podaży - wpływają one na rozmiary podaży, należą do nich: koszty wytworzenia, cena danego dobra, wyższe ceny motywują do wyższej produkcji, ceny czynników wytwórczych, dostępność czynników wytwórczych. Mechanologie: lepsza technologia pomniejsza koszty, podwyższa jakość, sprzyja konkurencji cen innych dóbr. Jeżeli ceny innych dóbr wzrosną to produkcja staje się mniej opłacalna. Liczba producentów- ich wzrost zwiększa podaż na rynku. Pozostałe czynniki: pogoda, stabilizacja gospodarcza, wysokość stopy procentowej, wzrost podatków i opłat na ochronę środowiska. Reakcje podaży na zmianę czynników ją określających wymaga czasu w analizie procesów dostosowawczych po stronie podaży możemy wyróżnić trzy sytuacje: okres ultrakrótki, krótki i okres długi. W okresie ultrakrótkim podaż jest stała w tej sytuacji cena jest funkcją popytu. Krzywa podaży ma kształt równoległej do osi rzędnych w okresie krótkim procesy dostosowawcze występują w ramach posiadanego potencjału produkcyjnego. W okresie długim zdolność produkcyjna zwiększa się na skutek inwestycji. Ich realizacja wymaga czasu. Podaż jest elastyczna, gdy możemy przeznaczyć rezerwy. Na artykuły realne podaż jest nieelastyczna (długi czas pozysku).
Cena równowagi rynkowej - wielkość popytu = wielkość podaży, nie pojawia się ani niedobór, ani nadwyżka, wszystkie transakcje mogą być realizowane. Gdy cena jest wyższa od ceny równowagi pojawia się nadwyżka dobra w stosunku do popytu, będzie to sytuacja korzystna dla nabywcy, niska cena natomiast zachęci nabywców do zwiększania popytu przy jednoczesnym ograniczaniu podaży wytwórców.
Klasyfikacja Rodzajowa Przedsiębiorstw
Forma własności:
Prywatne
Spółdzielcze
Państwowe
Komunalne
Forma organizacyjno-prawna:
Działające w oparciu o ustawę o przedsięb. Z 25 IX 89
Działające w oparciu o kodeks handlowy z 27 VI 34
Działające w oparciu o szczególnie unormowane
Duże: 200-250
Struktura organizacyjna: jednozakładowe i wielozakładowe
Średnie do 50
Małe
Spółka cywilna - powinna być powoływana do drobnych przedsięwzięć gospodarczych, przez niewielką liczbę wspólników, w formie spółki cywilnej, często kilka osób prowadzi np. warsztat naprawczy, sklep, hurtownię. Spółka cywilna służy też do realizowania jednorazowych przedsięwzięć. S.C. Powstaje na podstawie umowy zawartej przynajmniej pomiędzy dwoma osobami w formie pisemnej.
Spółka jawna - prowadzi we wspólnym imieniu przedsiębiorstwo zarobkowe w większym rozmiarze (oznacza to, że przedsiębiorstwo może zajmować się działalnością gospodarczą, usługami (przewóz). Warunkiem powstania spółki jawnej jest zawarcie umowy i wpisanie do rejestru. Umowę spółki może zawrzeć dowolna liczba osób fizycznych (nie mniej niż 2), nie może to być spółka 1 osobowa i komandytowa. Posiada 2 kategorie wspólników, którymi mogą być zarówno osoba fizyczna jak i prawna. Wspólnicy odpowiadają wobec wierzycieli bez ograniczenia tj. całym swoim majątkiem, są to komplementariusze, zaś drudzy, co najmniej 1 - sposób ograniczony (do kwoty określonej w umowie spółki) - komandytariusze. Suma do wysokości, której ponosi odpowiedzialność komandytariusz to suma komandytowa -pokrywa się zazwyczaj z wartością wkładu w spółkę. Spółka komandytowa - jest jednostką organizacyjną i prowadzi przedsiębiorstwo zarobkowe, powstaje w wyniku zapisu notarialnego.
Spółka z o.o. - Spółka kapitałowa, która jest zakładana w wyniku połączenia kapitału wspólników wnoszonego w formie kapitału pieniężnego lub niepieniężnego (urządzenia). Pozwala na ograniczenie ryzyka przedsiębiorstwa podejmowanego przez wspólników, gdyż każdy ze wspólników odpowiada za zobowiązania tylko do wysokości kapitału wniesionego przez niego do spółki (wyjątek stanowi odpowiedzialność za zaległe podatki i ubezpieczenia społeczne.
Kodeks handlowy przyznaje każdemu prawo utworzenia spółki. Prawo to może być wyłączone wówczas, gdy powołano radę nadzorczą lub komisję rewizyjną, która sprawuje rządy nad spółką. Do powstania spółki jest niezbędne zawarcie umowy spółki. Powołanie władzy spółki - umowa spółki, której stronami mogą być wyłącznie osoby fizyczne i prawne powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. Warunkiem założenia jest rejestracja zgodna z kodeksem handlowym. Spółka tworzona w celach gospodarczych może być tworzona przez 1 osobę fizyczną lub prawną. Przez zarejestrowanie spółki nabywa się osobowość prawną, z czym wiąże się zarządzanie kapitałem zakładowym.
Przedsiębiorstwo - podmiot gospodarczy prowadzący na własny rachunek dział produkcji lub usług w celu osiągnięcia korzyści. Przedsiębiorstwo państwowe - jest samodzielnym, samo finansującym się i samowystarczalnym podmiotem gospodarczym posiadającym osobowość prawną. Kodeks cywilny w artykule 55 nie zawiera definicji przedsiębiorstwa, tylko określa, co wchodzi w jego skład. Przedsiębiorstwo jako zespół składników materialnych i niematerialnych przeznaczonych do działań gospodarczych obejmuje wszystko, co wchodzi w skład gospodarczy, a w szczególności: firma, nazwa, znaki towarowe i inne znaki indywidualizujące dane przedsiębiorstwo, księgi handlowe, nieruchomości należące do przedsiębiorstwa w tym produkty i materiały, patenty i wzory użytkowe, zobowiązania i obciążenia związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, prawa wynikające z najmu i dzierżawy lokali zajmowanych przez przedsiębiorstwo.
Celem producenta jest maksymalizowanie zysku. Produkcja obejmuje decyzję w ramach danej technologii, danych środków produkcji, którymi dysponuje oraz cen rynkowych czynników produkcji. Producent kieruje się zasadą optymalizacji, - czyli najlepszą relacją między nakładami na produkcję a efektami produkcji. Optimum produkcji znajduje się w praktycznym zrównoważeniu relacji cen czynników z marginalną (krańcową) stopą produkcji. Producent - jest samodzielnym podmiotem gospodarczym, który decyduje, co i ile produkować, przedsiębiorstwo może być własnością państwową, publiczną, prywatną. Możliwości i zakres decyzji producenta zależy od tego czy działa on na rynku konkurencyjnym czy zmonopolizowanym. Produkcja - polega na przetwarzaniu zasobów w celu wytworzenia produktów i usług. Sposób łączenia ze sobą różnorodnych zasobów zależy od stosowanej technologii produkcji. Technologia produkcji wskazuje, jakie zasoby muszą być połączone ze sobą w celu wytworzenia określonego dobra, każdą technologię charakteryzuje określony dla niej współczynnik technologiczny. Wskazuje on na ilość danego zasobu, który należy użyć dla wyprodukowania wyrobu. Wraz z postępem technicznym zmieniają się współczynniki techn., czyli proporcje nakładu zasobów do wytworzenia jednostki wyrobu. Technologia stanowi dla producenta konieczny środek pozwalający osiągnąć korzyści ekonomiczne z działalności produkcyjnej i poniesieniem kosztów faktycznych i alternatywnych. Koszty produkcji - to wyrażone w pieniądzu nakłady poniesione z tytułu produkcji. Celem uruchomieniem produkcji są spodziewane dochody ze sprzedaży wyrobów. Wielkość dochodu wynika z porównania nakładów z wysokością sprzedaży. Nakłady: surowce, półfabrykaty, maszyny, urządzenia, usługi innych, siła robocza, ziemia, kapitał pożyczkowy. Wyniki: dobra pośrednie, dobra finalne, dobra inwestycyjne, dobra konsumpcyjne. Zadaniem producenta jest taki dobór nakładów na produkcję, aby różnica między nakładami i przychodami była dodatnia i możliwie maksymalna. Rola zysku w przedsiębiorstwie w gospodarce rynkowej - zysk jest źródłem rozwoju i podstawą wyborów producenta kształtującego wielkość oraz rodzaj produkcji. Funkcja zysku - zysk jest źródłem możliwości inwestycji firmy, zysk wywiera wpływ na wielkość zatrudnienia, zysk spełnia rolę motywacyjną. Inwestycje tworzą podstawę do osiągnięcia dalszych zysków przez zwiększenie i unowocześnienie produkcji. Zysk decyduje o stopniu samofinansowania przedsiębiorstwa, o jego zdolnościach kredytowych i rozwojowych przedsięwzięciach. Efektywność techniczna - oznacza, iż producent maksymalizuje efekt produkcji, nie będzie wkładał do produkcji więcej nakładów niż jest to konieczne. Funkcja sprzedaży polega na kombinowaniu (łączeniu nakładów) w celu osiągnięcia efektów w postaci produktów i usług. Teoria produkcji jest analizą relacji, jakie występują między nakładami czynników i osiągnięciem produkcji. Czynniki produkcji dzielimy na: stałe, nie ulęgają zużyciu podczas jednego cyklu produkcji (amortyzacja!) I zmienne, takie, które zużywają się jednorazowo i zależą od rozmiaru produkcji.
Produkcja w krótkim okresie, w którym nie zmienia się technologia produkcji niezależnie od czasu, zmieniają się tylko zmienne czynniki produkcji: energia, materiały, półfabrykaty.
Produkcja w długim okresie, następują zmiany w technologii wynikające z postępu technicznego i wszystkie czynniki produkcji są zmienne.
Szukasz gotowej pracy ?
To pewna droga do poważnych kłopotów.
Plagiat jest przestępstwem !
Nie ryzykuj ! Nie warto !
Powierz swoje sprawy profesjonalistom.
Wyszukiwarka