1. Skały magmowe

• Granit

1. Skład mineralny

1. materiały dominujące : kwarc, skalenie podstawowe (andezyt)

2. materiały dodatkowe : skalenie sodowo - wapniowe , czyli plagioklazy kwaśne (albit, aligoklaz), oraz miki, amfibole i pirokseny

2. Struktura skały: jawnokrystaliczna, drobnoziarnista

3. Tekstura skały : zbita i nieuporządkowana

4. Cechy fizyczne jednego z minerałów głównych :

Kwarc - twardość - 7, barwa - barwny, połysk - tłustyna przełamie szklisty, odporny na wietrzenie chemiczne

5. Nazwa skały : Granit

6. Grupa i podgrupa : Skała magmowa, głębinowa, kwaśna

7. Odpowiednik : Riolit

8. Występowanie w Polsce :

Sudety oraz na ich przedgórzu i w Tatrach

9. Zastosowanie :

Do budowy podkładów(pod budowy) nawierzchni drogowych, jako kruszywo do betonu, płyty okładzinowe

• Sjenit

• Skład mineralny

1. materiały dominujące : ortoklaz, biotyt

2. materiały dodatkowe : plagioklazy kwaśne, pirokseny, amfibole, miki

2. Struktura skały: jawnokrystaliczna, średnioziarnista

3. Tekstura skały : zbita i nieuporządkowana

4. Cechy fizyczne jednego z minerałów głównych :

Ortoklaz - twardość - 6, barwa - bezbarwny, połysk - matowy, słabo odporny na wietrzenie chemiczne

5. Nazwa skały : Sjenit

6. Grupa i podgrupa : Skała magmowa, głębinowa, obojętna

7. Odpowiednik : Trachit

8. Występowanie w Polsce :

Sudety Kotlina Kłodzka, okolice Niemczycy

9. Zastosowanie :

W budownictwie ogólnym na wszelkiego rodzaju wykładziny, w budownictwie drogowym do produkcji kruszywa

• Bazalt

• Skład mineralny

a) materiały dominujące : plagiklazy (lablador, bytownit), pirokseny

b) materiały dodatkowe : amfibole

2. Struktura skały: skrytokrystaliczna

3. Tekstura skały : zbita i uporządkowana

4. Cechy fizyczne jednego z minerałów głównych :

Pirokseny - twardość - 5-6, barwa - czarny, połysk - matowy, słabo odporny na wietrzenie chemiczne

5. Nazwa skały : Bazalt

6. Grupa i podgrupa : Skała magmowa, wylewna, obojętna

7. Odpowiednik : Gabro

8. Występowanie w Polsce :

Sudety i przedgórze sudeckie, okolice Krakowa

9. Zastosowanie :

W budownictwie drogowym do wyrobu kamienia podkładowego oraz jako kruszywo

• Dioryt

• Skład mineralny

a) materiały dominujące : plagioklazy (oligoklaz, andezyt), amfibole

b) materiały dodatkowe : biotyt, pirokseny

2. Struktura skały: drobnoziarnista

3. Tekstura skały : zbita i bezładna

4. Cechy fizyczne jednego z minerałów głównych :

Oligoklaz - twardość - 6, barwa - czarny, połysk - szklisty, słaba odporny na wietrzenie chemiczne

5. Nazwa skały : Dioryt

6. Grupa i podgrupa : Skała magmowa, głębinowa, obojętna

7. Odpowiednik : Andezyt

8. Występowanie w Polsce :

Sudety : Kotlina Kłodzka okolice Niemczycy i Złotego Stoku

9. Zastosowanie :

W budownictwie drogowym na kamień łamany i tłuczeń drogowy oraz rzadziej na okładziny, stosowany również do produkcji kruszywa do betonów i nawierzchni bitumicznych

• Gabro

• Skład mineralny

a) materiały dominujące : plagioklazy (lablador, bytownit), pirokseny, oliwin

b) materiały dodatkowe : amfibole, biotyt

2. Struktura skały: gruboziarnista

3. Tekstura skały : masywna i bezładna

4. Cechy fizyczne jednego z minerałów głównych :

Oliwin - twardość - 5-7, barwa - oliwkowa, połysk - szklisty, słaba odporny na wietrzenie chemiczne

5. Nazwa skały : Gabro

6. Grupa i podgrupa : Skała magmowa, głębinowa, obojętna

7. Odpowiednik : Bazalt

8. Występowanie w Polsce :

Przedgórze Sudeckie : masyw Ślęży okolice Nowej Rudy

9. Zastosowanie :

Stosowany głównie jako tłuczeń drogowy

• Riolit

• Skład mineralny

a) materiały dominujące : ortoklaz, kwarc, plagioklazy kwaśne

b) materiały dodatkowe : miki, amfibole, pirokseny

2. Struktura skały: skrytokrystaliczna,

3. Tekstura skały : masywna i bezładna

4. Cechy fizyczne jednego z minerałów głównych :

Kwarc - twardość - 7, barwa - barwny, połysk - tłustyna przełamie szklisty, odporny na wietrzenie

5. Nazwa skały : Riolit

6. Grupa i podgrupa : Skała magmowa, głębinowa, kwaśna

7. Odpowiednik : Granit

8. Występowanie w Polsce :

Sudety okolice Kłodzka, Wałbrzycha, Kamiennej Góry, Lwówka

9. Zastosowanie :

W budownictwie ogólnym i drogowym jako różne asortymenty materiałów kamiennych

• Andezyt

• Skład mineralny

a) materiały dominujące : andezyn

b) materiały dodatkowe : amfibole, biotyt, pirokseny

2. Struktura skały: porfirowa

3. Tekstura skały : zbita i nieuporządkowana

4. Cechy fizyczne jednego z minerałów głównych :

Andezyn - twardość - 6, barwa - bezbarwny, połysk - brak, słabo odporny na wietrzenie chemiczne

5. Nazwa skały : Andezyt

6. Grupa i podgrupa : Skała magmowa, głębinowa, obojętna

7. Odpowiednik : Dioryt

8. Występowanie w Polsce :

Sudety : kotlina Kłodzka okolice Niemczycy i Złotego Stoku

9. Zastosowanie :

Do wyrobu krawężników, kostki, okładzin, kamienia łamanego i tłucznia oraz kruszywa

• Melafir

• Skład mineralny

a) materiały dominujące : plagiklazy (lablador, bytownit), pirokseny

b) materiały dodatkowe : amfibole

2. Struktura skały: skrytokrystaliczna

3. Tekstura skały : porowata

4. Cechy fizyczne jednego z minerałów głównych :

Pirokseny - twardość - 5-6, barwa - brunatny, połysk - matowy, słabo odporny na wietrzenie chemiczne

5. Nazwa skały : Melafir

6. Grupa i podgrupa : Skała magmowa, wylewna, obojętna

7. Odpowiednik : Gabro

8. Występowanie w Polsce :

Przedgórze Sudety : masyw Ślęży, okolice Nowej Rudy

9. Zastosowanie :

Jako materiały brukarskie i kruszywo

2. Skały osadowe

• Rumosze

1. Skład mineralny

1. materiały dominujące :

2. materiały dodatkowe :

2. Struktura skały: frakcje kaministe lub żwirowe ostrokrawędziaste, lepiszcze - glina zwietrzelinowa

3. Tekstura skały :

4. Cechy fizyczne jednego z minerałów głównych :

Kwarc - twardość - 7, barwa - barwny, połysk - tłustyna przełamie szklisty, odporny na wietrzenie chemiczne

5. Nazwa skały : Rumosze

6. Grupa i podgrupa : Skały sypkie i spoiste

7. Geneza powstawania skały :

Powstawanie nie było poprzedzone transportem lub był on bardzo krótki

8. Występowanie w Polsce :

Na obszarach o płaskiej lub prawie płaskiej powierzchni w podłożu, w którym występują skały lite na stropach skał macierzystych

9. Zastosowanie:

Do budowy nasypów drogowych i hydrotechnicznych

• Żwiry

• Skład mineralny

1. materiały dominujące :

2. materiały dodatkowe :

2. Struktura skały: frakcja kamienista lub żwirowa (otoczaki)

3. Tekstura skały :

4. Cechy fizyczne jednego z minerałów głównych :

Kwarc - twardość - 7, barwa - barwny, połysk - tłustyna przełamie szklisty, odporny na wietrzenie chemiczne

5. Nazwa skały : Żwiry

6. Grupa i podgrupa : Skały sypkie i spoiste

7. Geneza powstawania skały :

Może być pochodzenia morskiego, rzecznego, jeziornego lub lodowcowego

8. Występowanie w Polsce :

W dolinach rzek górskich , rzekach

9. Zastosowanie :

Jako kruszywo do produkcji betonów, podbudowy dróg, do budowy nasypów

• Piaski

• Skład mineralny

a) materiały dominujące : kwarc

b) materiały dodatkowe : skalenie, muskowity, glaukonity, tlenki i wodorotlenki żelaza

2. Struktura skały: piaskowa

3. Tekstura skały :

4. Cechy fizyczne jednego z minerałów głównych :

Kwarc - twardość - 7, barwa - bezbarwny, połysk - tłusty na przełamie szklistyna ściankach, duża odporność na wietrzenie chemiczne

5. Nazwa skały : Piaski

6. Grupa i podgrupa : Skały sypkie i spoiste

7. Geneza powstawania skały :

Zlodowacenie północno polskie

8. Występowanie w Polsce :

Cała Polska

9. Zastosowanie :

Do wyrobu zaprawy budowlanej, betonu,cegieł

• Lessy

• Skład mineralny

a) materiały dominujące : kwarc, węglany (głównie kwarcyt)

b) materiały dodatkowe : materiały ilaste, związki żelaza

2. Struktura skały: pyłowa, węglan wapnia

3. Tekstura skały : nie warstwowa (najczęściej)

4. Cechy fizyczne jednego z minerałów głównych :

Kwarc - twardość - 7, barwa - barwny, połysk - tłustyna przełamie szklisty, odporny na wietrzenie chemiczne

5. Nazwa skały : Lessy

6. Grupa i podgrupa : skały sypkie i spoiste

7. Geneza powstawania skały :

Osad powstały przez przeniesienie drobinek skalnych na londzie

8. Występowanie w Polsce :

Okolice Warszawy najwięcej w Puławach

9. Zastosowanie :

W rolnictwie jako dobra gleba w budownictwie brak zastosowania z powodu dużych zmian objętości lessów

• Iły pstre

• Skład mineralny

a) materiały dominujące : minerały ilaste (kaolinit i illit)

b) materiały dodatkowe : gliny, pyły kwarcowe, łyszczyki, wodorotlenki żelaza

2. Struktura skały: iłowa

3. Tekstura skały : warstwowa

4. Cechy fizyczne jednego z minerałów głównych :

Illit - twardość - 1, barwa - szary, połysk - tłusty lub matowy, odporny na wietrzenie chemiczne

5. Nazwa skały : Ił pstry

6. Grupa i podgrupa : Skały sypkie i spoiste

7. Geneza powstawania skały :

Osad dużego słodkiego zbiornika wodnego z epoki Pliocenu

8. Występowanie w Polsce :

Centralna Polska, Wielkopolska, Śląsk, Mazury

9. Zastosowanie :

Surowiec ceramiki budowlanej

• Iły warstwowe

• Skład mineralny

a) materiały dominujące : materiały ilaste (kaolinit i illit)

b) materiały dodatkowe : glin, pył kwarcowy, łyszczaki, wodorotlenki żelaza

2. Struktura skały: iłowa

3. Tekstura skały : warstwowa

4. Cechy fizyczne jednego z minerałów głównych :

Kaolinit - twardość - 1, barwa - biały, połysk - tłusty lub matowy, odporny na wietrzenie chemiczne

5. Nazwa skały : Ił warstwowy

6. Grupa i podgrupa : skała sypka i spoista

7. Geneza powstawania skały :

Powstał w trakcie topnienia lodowca

8. Występowanie w Polsce :

Cała Polska poza obszarem Karpat

9. Zastosowanie :

Jako kruszywo do produkcji materiałów budowlanych


• Glin aluwialny

• Skład mineralny

a) materiały dominujące : minerały ilaste (kaolinit, illit, montmorillonit)

b) materiały dodatkowe : muł, piasek, żwir

2. Struktura skały: Iłowa, pyłowa i piaskowa

3. Tekstura skały : Zbita

4. Cechy fizyczne jednego z minerałów głównych :

kaolinit - twardość - 1, barwa - biała, połysk - tłusty lub matowy, odporny na wietrzenie chemiczne

5. Nazwa skały : Glin aluwialny

6. Grupa i podgrupa : Skały osadowe

7. Geneza powstawania skały :

Są osadem powstającym na tarasach zalewanych przez rzeki przy wysokich stanach wód (w czasie powodzi)

8. Występowanie w Polsce :

Okolice rzek

9. Zastosowanie :

Ceramika budowlana

• Glina zwałowa

• Skład mineralny

a) materiały dominujące : iły

b) materiały dodatkowe : muły, piaski, żwiry

2. Struktura skały: brak warstwowania

3. Tekstura skały : wszystkie frakcje

4. Cechy fizyczne jednego z minerałów głównych :

kaolinit - twardość - 1, barwa - barwny, połysk - tłustyna lub matowy, odporny na wietrzenie chemiczne

5. Nazwa skały : Glina zwałowa

6. Grupa i podgrupa : Skała magmowa, głębinowa, kwaśna

7. Geneza powstawania skały :

Powstała po przez występowanie skał w lodowcu i osadzanie się tej skały podczas wycofywania lodowca

8. Występowanie w Polsce :

Cała Polska poza górami

9. Zastosowanie :

Do produkcji ceramiki budowlanej

• Glina zwietrzelinowa

• Skład mineralny

a) materiały dominujące :

b) materiały dodatkowe :

2. Struktura skały: wszystkie frakcję

3. Tekstura skały : zbita

4. Cechy fizyczne jednego z minerałów głównych :

5. Nazwa skały : Glina zwietrzelinowa

6. Grupa i podgrupa : Skała osadowa

7. Geneza powstawania skały :

Powstaje w wyniku jednoczesnego działania wietrzenia mechanicznego i chemicznego na skałę litą.

8. Występowanie w Polsce :

Pokrywają znacznie dużą powierzchnie na obszarze Karpat Fliszowych, ponad to możemy spotkać je w postaci płatów w rejonie gór Świętokrzyskich w jurze Krakowsko-Częstochowskiej i w Sudetach

9. Zastosowanie :

Do ceramiki budowlanej

• Zlepieniec zygmuntowski

1) Skład mineralny

a) materiały dominujące : otoczaki wapienne

b) materiały dodatkowe : lepiszcze wapniste lub żelazisto-wapnisty

2. Struktura skały: frakcja kamienista lub żwirowa

3. Tekstura skały : zbita i nieuporządkowana

4. Cechy fizyczne jednego z minerałów głównych :

5. Nazwa skały : zlepieniec Zygmuntowski

6. Grupa i podgrupa : Skała scementowana

7. Geneza powstawania skały :

8. Występowanie w Polsce :

Kielce

9. Zastosowanie :

Jako kruszywo do produkcji ceramiki budowlanej oraz jako marmur

• Piaskowiec Szydlowiecki

1) Skład mineralny

a) materiały dominujące : kwarc

b) materiały dodatkowe : lepiszcz krzemiankowy

2. Struktura skały: frakcja piaskowa

3. Tekstura skały : zbita i uporządkowana

4. Cechy fizyczne jednego z minerałów głównych : Kwarc - twardość - 7, barwa - barwny, połysk - tłustyna przełamie szklisty, odporny na wietrzenie chemiczne

5. Nazwa skały : Piaskowiec Szydłowiecki

6. Grupa i podgrupa :

7. Geneza powstawania skały :

8. Występowanie w Polsce :

Okolice Szydłowca

9. Zastosowanie :

Jako okładziny fragmentów elewacji

16

---