Schizofrenia jest chorobą psychiczną , w której najczęściej pojawiają się urojenia i halucynacje . Jest to najczęstsza i najcięższa choroba psychiczna , której rozpowszechnienie ocenia się na 1 % populacji . Występuje zwykle w okresie pokwitania lub nieco później , zwykle w wieku 17-30 lat. Jest również najbardziej tajemniczą chorobą . Niewiele wiemy o jej przyczynach . Zwykle mówi się o wieloczynnikowej etiologii, w której oprócz czynników dziedzicznych poważną rolę odgrywają warunki środowiskowe oraz rodzinne . Początek i rozwój w różnych postaciach jest zmienny . Możemy obserwować chorych , u których choroba pojawia się nagle , a objawy są bardzo burzliwe . Kiedy indziej proces chorobowy rozwija się wolno , skrycie , objawy chorobowe są mało dostrzegalne . Najczęściej stwierdzamy , że choroba przebiega w postaci kolejnych rzutów , rzadziej przebieg jej od początku jest chroniczny .

Do objawów osiowych zaliczamy

• autyzm , to jest odcięcie się od otoczenia i zamykanie się w świecie własnych przeżyć ,

• rozszczepienie osobowości , to znaczy rozerwanie poszczególnych funkcji psychicznych ,

• równoczesne występowanie przeciwstawnych uczuć

• może również ujawnić się w postaci reakcji emocjonalnych , jako tak zwana paratymia

Z innych częstych objawów stwierdzamy

• urojenia i halucynacje

• iluzje

• dziwaczność mimiki

• natłok myśli

• rzadziej zaburzenia ruchowe w postaci stuporu , czyli całkowitego bezruchu czy też nadmiernej ruchliwości , a nawet pobudzenia

• dziwaczność w zachowaniu i ubieraniu

• pewien manieryzm i stereotypia .

Sygnały ostrzegawcze - są to sygnały pojawiające się w zachowaniu , są znakiem , że coś się zmienia z organizmem ale nie są to objawy choroby.

• nagła zmiana zachowania

• zmiana snu ( bezsenność , nadmierna senność )

• zmiana apetytu ( wzrost lub spadek łaknienia )

• zmiana nastroju ( podwyższenie , spadek , obniżenie , wahanie , nieadekwatność - coś się dzieje nie reaguje ,lub nieodpowiednie zachowanie )

• zmiana upodobań , nawyków ,

• zmiana wyglądu

• zmiana higieny ( zbyt częsta lub za mała

• zmiana poglądów

• zaniedbanie obowiązków

• zmiana emocji

• zaniechanie hobby

• zmiana w kontaktach z ludźmi

• trudności z kontrolą nad emocjami

• zmian w funkcjonowaniu poznawczym ( jak postrzegamy świat , pamięć , myślenie logiczne , krytycyzm )

Ryzyko związane z nawrotem choroby może zniwelować stosowanie się do wzoru Zubina :

Z = P * S * UZ : L * U * W

Z - ZACHOROWANIE

P - PODATNOŚĆ ( WRAŻLIWOŚĆ MÓZGU , CECHA BIOLOGICZNA )

S - REAKCJA NA STRES ( STRES )

UZ - UZALEŻNIENIE ( UŻYWKI , NARKOTYKI ALKOHOL )

KIEDY JEST ZWIĘKSZONA PODATNOŚC , REAKCJA NA STRES , WYSTĘPUJĄ UZALEŻNIENIA CHOROBA CZĘŚCIEJ I SZYBCIEJ POWRACA MOGĄ JA ZNIWELOWAĆ PONIŻSZE CZYNNIKI :

L - LECZENIE ( LEKI )- ZMNIEJSZAJĄ STRES

U- UMIEJETNOŚCI SPOŁECZNE ( ZDOLNOŚĆ DO FUNKCJONOWOWANIA MIEDZY LUDŹMI , RADZENIA SOBIE W RÓŻNYCH SYTUACJACH , CECHY CHARAKTERU )

W - WSPARCIE ( ADEKWATNE DO SYTUACJI )

Objawy wytwórcze ( pozytywne ) :

• urojenia ,niezwykłe myśli , podejrzliwość : niektóre sądy ludzi ze schizofrenią są dziwne , błędne , odbiegające znacznie od rzeczywistości . Mogą oni np. wierzyć , że inni ludzie znają ich myśli , że są śledzeni , że inni ludzie spiskują przeciwko nim, albo kontrolują ich myśli lub zachowania .

• omamy ( halucynacje ) - czasami ludzie chorzy mogą słyszeć głosy ludzi , których nie mogą usłyszeć w tym momencie , bo osób tych nie ma w ich otoczeniu . Zwykle te nierealne głosy mówią coś negatywnego o chorych lub im coś nakazują , lub zabraniają . Osoby chore mogą też widzieć coś czego nie ma .

• złudzenia - ludzie chorzy mogą np. błędnie interpretować rzeczywiste bodźce - zwykle budzi to u nich lęk - mogą np. słyszeć kroki człowieka w rytm rzeczywiście tykającego zegara .

Objawy ubytkowe ( negatywne )

• zblednięcie emocji - w przebiegu choroby dochodzi do trudności w przeżywaniu i wyrażaniu swoich uczuć , czy też kłopotów z natychmiastowym rozumieniem uczuć innych ludzi . Niektóre osoby mają problemy w opowiedzeniu innym o swoich przeżyciach zarówno realnych , jak i chorobowych . Przy znacznym nasileniu takich objawów dochodzić może do wycofania się chorej osoby z życia lub jej izolacji od innych ludzi .

• zmniejszenie motywacji do działania lub obniżenie energii życiowej - osoby chore mają czasami trudności w zaczynaniu lub kończeniu niektórych czynności . W krańcowych , rzadkich przypadkach mogą oni mieć problemy w codziennych czynnościach , takich jak ubieranie się , czy przygotowanie sobie posiłku .

• zobojętnienie emocjonalne - osoby chore mogą tracić zainteresowanie sprawami , które dawniej sprawiały im przyjemność . Mogą również czuć się mało warte lub niepotrzebne .

• lakoniczność wypowiedzi - u niektórych osób chorych pojawia się niechęć do mówienia - maleje ilość wypowiedzi spontanicznych .

Objawy dezorganizacji psychicznej

• formalne zaburzenia myślenia - ludzie chorzy mogą mieć kłopoty z jasnym myśleniem , czasami mogą mieć kłopoty z rozumieniu tego co mówią do nich inni ludzie , lub ich wypowiedzi mogą stać się trudne do zrozumienia . Może im to okresowo utrudniać uczenie się , czy rozwiązywanie problemów

• dezorganizacja zachowania - w przebiegu choroby dojść może do dziwacznych zachowań , np. dziwacznych gestów , pobudzenia czy spowolnienia ruchowego

Można wyróżnić trzy zasadnicze okresy w przebiegu każdej schizofrenii . Są to :

• Okres zaostrzenia - jest to czas nasilenia objawów , zwykle wytwórczych . Może rozpoczynać się nagle , lub powoli - w przebiegu kilku , czy nawet kilkunastu miesięcy . Im wcześniej objawy choroby zostaną wykryte , im wcześniej w wyniku tego zastosowane będą leki , tym szybciej chory wyjdzie z okresu zaostrzenia i przejdzie do okresu następnego

• Okres stabilizacji - w okresie tym w wyniku stosowanych leków dochodzi do stopniowego zmniejszenia objawów , a chory powoli powraca do normalnego funkcjonowania

• Okres remisji - objawy występują w tym okresie w niewielkim nasileniu , albo nie występują w ogóle . W czasie tego okresu chory przyjmuje zmniejszone dawki leków . W przebiegu remisji dochodzi zwykle do stopniowej poprawy samopoczucia chorego .

Wyróżnia się cztery podstawowe rodzaje schizofrenii

Schizofrenia prosta

Hebefrenia

Katatonia

Schizofrenia urojeniowa

Leczenie - w leczeniu stosuje się leki antypsychotyczne

leki antypsychotyczne I generacji ( typowe , klasyczne )	leki antypsychotyczne II generacji ( antypowe , nowsze )
wpływają głównie na redukcję objawów wytwórczych	wpływają w większym stopniu , niż leki typowe , na redukcję objawów ubytkowych i objawów dezoorganizacji
ich skuteczność jest związana głównie z ich wpływem na receptory dopaminowe	ich szeroki profil działania wiąże się z tym . że wpływają one również na inne neuroprzekaźniki , np. serotoninę
powodują typowe objawy uboczne - tzw objawy pozapiramidowe	powodują objawy pozapiramidowe o niewielkim nasileniu lub nie powodują ich w ogóle
są dostępne w postaci depot ( o przedłużonym działaniu )	nie są dostępne w postaci depot

Objawy pozapiramidowe :

• zespół Parkinsona - drżenie ( zwykle rąk , głowy ) sztywność , powolne poruszanie się

• dystonia - nagłe skurcze mięśni , np. wyginanie szyi , gwałtowne zwracanie oczu ku górze , a nawet skurcze utrudniające przełykanie

• akatyzja - niemożliwość usiedzenia czy ustania w miejscu tzw. niespokojne nogi

• późne dyskinezy - dziwne , rytmiczne nie kontrolowane ruchy , najczęściej w obrębie twarzy , ciągłe ruchy warg ( tzw zespół królika ) rytmiczne ruchy językiem .

Metody terapeutyczne leczenia schizofrenii

- trening pozytywny : ćwiczy się tu właściwą umiejętność , bądź nawyk , wzmacniając uzyskane efekty pochwałami , przejawami uznania i aprobaty

- technika relaksacji Jacobsona : polega ona na nauce napinania i rozluźniania określonych grup mięśni .

1. - ćwiczenia ogólne

2. - ćwiczenia relaksujące mięśnie głowy i szyi

3. - ćwiczenia relaksacji mięśni twarzy i krtani

- trening autogenny Schultza : polega on na odprężeniu się i koncentracji oraz stosowaniu prostych formuł autosugestii .

- Muzykoterapia : różnego typu ćwiczenia przy użyciu muzyki np. jej interpretacja , tworzenie opowiadań do konkretnego podkładu muzycznego .

- naśladowanie ( modelowanie ) : zakłada uczenie się poprzez obserwowanie zachowania innych ludzi i poznawanie ich skutków

Medytacja „ złote rybki ” medytacja pozwala osiągnąć stan głębokiego odprężenia , doświadczyć dobrostanu fizycznego , emocjonalnego i duchowego , rozprawić się ze stresem , brakiem poczucia własnej wartości i lękiem

- Wizualizacja „ kociołek ”: działa ona podobnie do medytacji lecz różni się trochę sposobem wykonania polega ona na wyobrażaniu sobie ( za pomocą wszystkich zmysłów ) określonych rzeczy

Techniki odreagowujące : polegają na redukcji zbyt wysokiego napięcia emocjonalnego poprzez ekspresję emocjonalną , głównie w zakresie komunikacji niewerbalnej , mimiki , pantomimikę , gestykulację , towarzyszącą komunikacji werbalnej .

• ćwiczenie papier wszystko wytrzyma : do ćwiczenia służy duża ilość gazet , należy wyobrazić sobie że papier to wszystkie negatywne uczucia . Poprzez niszczenie papieru należy wyobrażać sobie , że one znikają .

Terapia zajęciowa : polega ona na różnego typu robótkach ręcznych np. malowaniu , wyszywaniu , wykonywaniu różnych ozdób .

Techniki odreagowujące

• ćwiczenie zostań lwem : metoda ta pozwala pozbyć się napięcia , szczególnie gdy jest to związane ze wstydem i poczuciem niższej wartości . Należy tu przybrać postawę wściekłego lwa wyobrażając sobie uczucie rozdrażnienia i wykrzyczeć się z całych sił .

Techniki pracy z lękiem

• technika implozywna : polega na konfrontacji z obiektem lęku poprzez zalewanie nadmiarem bodźców lękowych .

Afirmacje : zakorzenia się tu pozytywne sugestie w nieświadomości , można w ten sposób wymazać wszystkie negatywne uwarunkowania , które mogłyby uniemożliwić pełne wykorzystanie naszych możliwości .

Psychorysunek : różnego typu interpretacje rysunków własnych w zależności od tematu pracy .

Technika listy cech : sporządzanie listy co najmniej dwudziestu cech , własności , umiejętności , które się posiada i które dają dużo radości i przyjemności .

Techniki terapii racjonalnej

• stawianie jasnych celów : hierarchiczne sformułowanie celów : tych dalekosiężnych , później w zakresie najbliższych lat / roku , a potem najbliższych dni

Trening komunikacji interpersonalnej : polega na nauce komunikowania się , uczy technik asertywności .

Z tą chorobą zetknęłam się w 2004 roku , kiedy dowiedziałam się , że od paru lat choruje na nią moja koleżanka . Wiele osób , gdy dowiadują się o tej chorobie odwracają się od chorych . Jest to spowodowane brakiem wiedzy na temat schizofrenii . Ja jednak tak nie zareagowałam , przyjęłam ze spokojem i uwagą , zwierzenie mojej koleżanki . Podziękowałam jej także za to , iż postanowiła właśnie mnie się zwierzyć z tak trudnej do ujawnienia choroby . Chciałam bliżej poznać jej chorobę aby zrozumieć co czuje . Nie będę tu opisywać jej objawów bo to jest bardzo osobiste przeżycie . Wspomne tylko o tym iż objawy chorobowe pojawiają się u niej raz w roku na przełomie lutego i stycznia , i na początku ich trwania są bardzo nasilone . Ich częste pojawianie się jest związane ze złym leczeniem , chodzi tu o niedobranie na początku choroby odpowiednich leków . Co często zdarza się w tej chorobie , po prostu nie każdy organizm dobrze reaguje na te same leki . Jednak od dwóch lat koleżanka nie ma żadnych objawów , ponieważ ma teraz dobrze dobrany lek . Nie bierze już tabletek , tylko raz na dwa tygodnie dostaje zastrzyk o przedłużonym działaniu . Mimo wielu pobytów w szpitalu jest to osoba pogodną ,po której nikt nie może poznać , że jest chora . Jej zachowanie jest całkowicie normalne. Można z nią porozmawiać na każdy temat . Jest to osoba wesoła , żyjąca mimo choroby pełnią życia . Także jej intelekt funkcjonuje doskonale . Skończyła ona szkołę średnią i zdała maturę , mimo tego iż zachorowała w wieku 17 lat . Teraz rozpoczęła studia i świetnie radzi sobie z nauką . Wiarę w życie i pewność siebie odzyskała kiedy spędziła pół roku w klinice Neurologii i Psychiatrii w Warszawie na specjalnych terapeutycznych oddziałach . Była tam w otoczeniu swoich rówieśników , którzy mieli takie same problemy jak ona . To pozwoliło jej uwierzyć , że istnieją na świecie inne osoby , które tak samo odczuwają schizofrenię . Jak ona sama mówi doświadczenia z tą chorobą ubogacają człowieka . Zyskała dzięki chorobie nie tylko większą wrażliwość ale i talenty jakich wcześniej nie miała . Umie pisać piękne wiersze i malować .

Myślę , że każdy kto się spotka z tą chorobą , powinien ją najpierw zrozumieć a potem wydawać wyroki na chorego . To są przecież tacy sami ludzie jak my a schizofrenią nie można się zarazić . Uważam , że w mediach powinno stworzyć się kampanie na temat tej choroby . Należy otworzyć ludziom oczy i uświadomić im jak wielkie cierpienie kryje się za tą chorobą aby nie traktowali oni chorych jak wariatów , których należy zamknąć . Tylko jak bardzo wrażliwe osoby , które potrzebują zrozumienia i wsparcia. Myślę , że mimo dwudziestego pierwszego wieku nadal w starciu z tą chorobą jesteśmy zacofani .

MOJE DOŚWIADCZENIA Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIĄ ( SCHIZOFRENIA )

---