Wpływ antyutleniaczy w pożywieniu
na profilaktykę nowotworową
Marta
gr. I
niestacjonarne
rok 2006/2007
W ciągu całego życia wdychamy około 17 ton tlenu, z czego jedna tona zostaje przekształcona w bardzo niebezpieczne związki, które łatwo wchodzą w reakcję, czyli tzw. rodniki tlenowe. Tlen jest zatem nie tylko darem życia, lecz - przybierając postać wolnych rodników - także przyczyną powstawania bardzo wielu tzw. chorób cywilizacyjnych.
Wolne rodniki są pochodnymi zwykłych cząsteczek, z których została wyrwana najmniejsza część, czyli elektron. Mają one bardzo niszczące działanie. Powodują na przykład jełczenie tłuszczów w ścianach komórkowych, co jest jedną z najważniejszych przyczyn powstawania chorób nowotworowych.
Z tego punktu widzenia z jednej strony dzięki tlenowi żyjemy, a z drugiej sprawia on, że stajemy się chorzy. W swej agresywnej postaci działa on na nasz organizm równie niszcząco jak na żelazo. Pod wpływem tlenu metal rdzewieje, a nasz organizm starzeje się tym szybciej, im silniej narażony jest na działanie wolnych rodników. Dzieje się tak przede wszystkim wówczas, gdy jesteśmy przemęczeni, a więc działamy pod wpływem stresu.
Łatwym łupem wolnych rodników stają się zazwyczaj białka i DNA. Skutkiem zaatakowania białka jest gwałtowne starzenie się komórki. Starzeje się cały organizm, ponieważ starzeją się wszystkie komórki, których białko jest zaatakowane przez wolne rodniki. Znacznie poważniejsze są skutki ataku na DNA. Zostaje zmieniona struktura kodu. To powoduje zmianę właściwości DNA, jego mutację. Zmutowane komórki zaczynają się mnożyć- powstaje NOWOTWÓR.
W leczeniu chorób nowotworowych szczególną uwagę środowiska medycznego oraz pacjentów zdobyła sobie grupa witamin, minerałów i enzymów posiadających działanie antyrakowe. Są to tzw. antyutleniacze (antyoksydanty). Należą do nich m. in.: witaminy A, beta-karoten, C, E oraz selen i koenzym-Q10.
Witamina A oraz beta karoten
Beta karoten (czyli prowitamina A) to najbardziej aktywna forma witaminy A. Beta karoten przyjmowany w pożywieniu lub w postaci suplementów zostaje nastepnie przetworzony w organizmie w witaminę A.
• Dzienne dawki witaminy A:
Kobiety - 800 mcg
Mężczyźni - 1000 mcg
• Naturalnymi źródłami witaminy A są m. in.: tluszcz rybi, tran, wątroba zwierzęca, jaja, masło i inne produkty mleczne, warzywa i owoce koloru żółtego i pomarańczowego (marchew, słodkie ziemniaki, dynia, morele, brzoskwinie, mango, melony, papaja, itp.), brokuły, asparagus, warzywa ciemno-zielono-listne (szpinak, liście buraczane);
• Przyswajalność witaminy A przez organizm może być zwiększona wówczas, gdy produkty roślinne zawierające witaminę A są lekko podgotowane (ale nie rozgotowane), także gdy wraz z witamina A spożywany jest tłuszcz podczas tego samego posiłku;
• Antybiotyki, środki przeczyszczające oraz niektóre leki obniżające poziom cholesterolu we krwi, mogą utrudniać absorbcję witaminy A przez organizm.
Witamina B
Witaminy z grupy B przyjmuje się czesto w postaci kompleksowej (B complex). Niektore schorzenia wymagają jednak zwiększonych dawek poszczególnych witamin z grupy B.
• Dzienne dawki:
Witamina B1 (Thiamine): kobiety - 1.1 mg, mężczyźni - 1.5 mg Witamina B2 (Riboflavin): kobiety- 1.3 mg, mężczyźni - 1.7 mg
Witamina B3 (Niacin): kobiety - 15 mg, mężczyźni - 19 mg Witamina B6 : kobiety - 1.6 mg, mężczyźni - 2.0 mg Witamina B12 : kobiety - 2.0 mcg, mężczyźni - 2.0 mcg;
• Naturalnymi źródłami witamin z grupy B są m. in.: mięso, drób, podroby, ryby, nabiał, jaja, drożdże, pełnoziarniste produkty zbożowe, orzechy, nasiona, rośliny strączkowe, warzywa ciemno-zielono-listne;
• Witamina B12 występuje głównie w produktach pochodzenia zwierzęcego.
Witamina C
• Dzienna dawka
Kobiety i mężczyźni: 60 mg
• Naturalnymi źródłami witaminy C są m. in.: owoce cytrusowe, ananasy, czarne porzeczki, truskawki, jagody, papaja, melony, pomidory, ziemniaki, brokuły, kapusta, brukselka, warzywa ciemno-zielono-listne, zielony groszek, słodka papryka, rzodkiewka, cebula;
• Antyutleniające działanie witaminy C wspomagane jest najlepiej poprzez obecność witaminy E. Witaminy te wspomagają się wzajemnie;
• Witaminę C w postaci suplementów lepiej jest przyjmować w dawkach podzielonych na mniejsze porcje niż większą ilość jednorazowo.
Witamina E
• Dzienne dawki
Kobiety - 8mg Mężczyźni - 10 mg
• Naturalnymi źródłami witaminy E są m. in.: oleje roślinne, podroby (szczególnie wątroba), masło i inne produkty mleczne, żółtka jaj, pełnoziarniste produkty zbożowe, rośliny strączkowe, soja, warzywa ciemno-zielono-listne, orzechy, nasiona, słodkie ziemniaki;
• Antyutleniające działanie witaminy E wspomagane jest najlepiej poprzez obecność witaminy C;
• Przyswajalność witaminy E przez organizm może być zwiększona wówczas, gdy wraz z witaminą E spożywany jest tłuszcz podczas tego samego posiłku.
Selen
• Dzienne dawki
Kobiety - 55mcg. Mężczyźni - 70 mcg.
• Uwaga: Selen stosowany w dużych dawkach (ok. i powyżej 1 mg) może być wysoko toksyczny oraz rakotwórczy;
• Naturalnymi źródłami selenu są m. in.: mięso, ryby, owoce morza, produkty pełnoziarniste, drożdże, nabiał, czosnek, cebula, brokuły;
• Selen zostaje najlepiej zasymilowany przez organizm w połączeniu z witaminą E.
Koenzym - Q10 (Co-Q10)
• Jest to naturalnie wystepujacy enzym;
• Stosowany jest w formie suplementu u pacjentów chorych na raka;
• Co-Q10 jest rozpuszczalny w tluszczach, zatem powinno się go przyjmować wraz z tluszczami, aby zwiększyć jego przyswajalność;
• Skutki uboczne przyjmowania tego enzymu są rzadko notowane. Mogą nimi być: ból głowy, zgaga, poczucie zmęczenia, lekkie rozwolnienie, podrażnienia skory.
Antyutleniacze pomagają organizmowi eliminować tzw. wolne rodniki, czyli atomy lub grupy atomów, które mogą powodować uszkodzenie komorek organizmu i w ten sposób prowadzić do powstawania wielu chorób, w tym chorób nowotworowych. Wolne rodniki mogą tworzyć się w organizmie w wyniku takich czynników jak: kontakt z rożnego typu substancjami toksycznymi (m. in. dym papierosowy, spaliny samochodowe i inne rodzaje zanieczyszczenia środowiska naturalnego), narażenie na działanie radiacji, zbyt długie przebywanie na słońcu i inne. Organizm ludzki wyposażony jest naturalnie w mechanizm do zwalczania wolnych rodników. Czasem jednak produkcja wolnych rodników w organizmie jest tak duża, że nie jest on w stanie poradzić sobie z nimi. Rozwija sie wówczas choroba organizmu.
Antyoksydanty chronią organizm przed działaniem wolnych rodników. Wiążą tlen, neutralizują działanie wolnych rodników. W ten sposób wzmacniają mechanizmy obronne organizmu. Nie możemy ustrzec się przed działaniem wolnych rodników, ale przez odpowiednią dietę lub przez stosowanie odpowiednich preparatów witaminowo-mineralnych, możemy zapewnić naszemu organizmowi większe ilości antyutleniaczy, a więc zmniejszyć wpływ wolnych rodników na nasz organizm.
Warto o tym pomyśleć, aby uniknąć przykrych konsekwencji.
Źródło:
http://www.noni.inter-tech.pl/article_info.php?articles_id=344
2