Ewidencja Działalności Gospodarczej (EDG) - ewidencja osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą (również na podstawie koncesji i zezwoleń). Ewidencja ta jest jawna i prowadzą ją gminy. Organem ewidencyjnym jest: wójt, burmistrz lub prezydent miasta. Dokonuje on wpisu do ewidencji działalności gospodarczej.
Działalność gospodarcza - forma aktywności przedsiębiorców działających na rynku.
W prawie polskim istnieją następujące definicje legalne działalności gospodarczej:
ustawa o swobodzie działalności gospodarczej:
zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.
ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych:
działalność zarobkową wykonywaną w sposób zorganizowany i ciągły, prowadzoną we własnym imieniu i na własny lub cudzy rachunek, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w dalszej części tej ustawy.
ustawa o VAT:
działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Jeszcze inaczej definiuje działalność gospodarczą np. ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych.
Działalność gospodarczą, możemy podzielić ze względu na kilka kryteriów:
Dochodowość
działalność gospodarcza mająca na celu przynoszenie dochodu - taką działalność prowadzą przede wszystkim przedsiębiorstwa prywatne,
działalność gospodarcza nie mająca za główny cel osiąganie korzyści finansowych - taka działalność jest nastawiona na osiąganie korzyści ekonomicznych sensu largo. Działalność taka prowadzą np. przedsiębiorstwa komunalne, których głównym celem jest jak najlepsze zaspokajanie potrzeb społeczności lokalnej, nie zaś generowanie zysku,
działalność non-profit - działalność nie przynosząca zysku finansowego. Ma ona natomiast przynosić korzyści w szerokim znaczeniu (np. rozwój przedsiębiorczości, nauka, szkolenie, pomoc chorym, itp.). Działalność taka nie może generować przychodu swojemu właścicielowi. Dla tego też, prowadzona jest ona najczęściej w formie fundacji.
Swobodę działalności
działalność regulowana - działalność gospodarcza, której wykonywanie wymaga spełnienia szczególnych warunków, określonych przepisami prawa. Będzie to zatem m.in. działalność w zakresie:
poszukiwania i wydobywania kopalin ze złóż,
wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią i amunicją,
wytwarzania i obrotu paliwami i energią,
ochrony osób i mienia,
rozpowszechniania programów radiowych i telewizyjnych,
przewozów lotniczych,
działalność nieregulowana - jest to działalność, jaka może być prowadzona według przepisów ogólnych, m.in. ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.
Krajowy Rejestr Sądowy (KRS) - rodzaj rejestru publicznego prowadzony przez wybrane sądy rejonowe i Ministerstwo Sprawiedliwości.
KRS składa się z trzech osobnych rejestrów:
przedsiębiorców (tu wpisuje się w szczególności spółki jawne, spółki partnerskie, spółki komandytowe, spółki komandytowo-akcyjne, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki akcyjne, spółdzielnie, przedsiębiorstwa państwowe, jednostki badawczo-rozwojowe, przedsiębiorców tzw. zagranicznych, towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych, inne osoby jeżeli wykonują działalność gospodarczą i nie podlegają obowiązkowi wpisu do rejestru stowarzyszeń i fundacji, oddziały przedsiębiorstw zagranicznych działających na terytorium Polski).
Rejestr przedsiębiorców składa się z 6 działów: W Dziale I rejestru zamieszcza się dane o nazwie lub firmie podmiotu, oznaczenie formy prawnej prowadzonej działalności, siedzibę i adres oraz ewentualne oddziały danego przedsiębiorcy. W dalszej części wyżej wymienionego działu można znaleźć informacje na temat wcześniejszej rejestracji przedsiębiorcy bądź dane na temat przekształcenia, połączenia lub podziału spółek. Zamieszczona jest w nim również informacja o numerach NIP i REGON. Istotnym elementem działu I jest informacja o umowie spółki lub statucie, na podstawie którego działa przedsiębiorca. Dział II rejestru zawiera informacje o sposobie reprezentacji podmiotu oraz dane osób wchodzących w skład organu uprawnionego wraz ze sposobem reprezentacji lub wspólników uprawnionych do reprezentacji spółki osobowej. W dalszej części działu można znaleźć informacje o organie nadzoru, jeżeli występuje oraz o jego składzie osobowym. Dział ten zawiera także informacje o prokurze, osobach pełniących tę funkcję i rodzaju udzielonej prokury. W Dziale III rejestru wykazany jest przedmiot działalności przedsiębiorcy według kodów Polskiej Klasyfikacji Działalności, wzmianka o złożeniu rocznego sprawozdania finansowego, uchwały o jego zatwierdzeniu. Sprawozdania z działalności jednostki oraz o złożeniu opinii biegłego rewidenta z badania sprawozdania finansowego, jeżeli przedmiotowe sprawozdanie podlegało badaniu - wraz ze wskazaniem okresu, za który zostały złożone wszystkie wymienione wcześniej dokumenty. Dział IV rejestru pełni szczególną funkcję ostrzegawczą, bo zawarte są w nim informacje o powstaniu zaległości podatkowych, celnych oraz z tytułu składek za ubezpieczenia społeczne a także umorzenie postępowania egzekucyjnego, prowadzonego przeciwko dłużnikowi z uwagi na fakt, że z egzekucji nie uzyska się sumy wyższej od kosztów egzekucyjnych. Zawiera on również informacje o zabezpieczeniu majątku dłużnika w postępowaniu upadłościowym poprzez zawieszenie prowadzonych przeciwko niemu egzekucji, o oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości z uwagi na fakt, że majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania. W Dziale V rejestru przedsiębiorców zamieszcza się wzmiankę o powołaniu i odwołaniu kuratora. Dział VI zawiera informacje o otwarciu i zakończeniu likwidacji, ustanowieniu zarządu i zarządu komisarycznego, dane likwidatorów bądź zarządców wraz ze sposobem reprezentacji. W dziale tym podlegają również ujawnieniu dane o połączeniu lub przekształceniu przedsiębiorcy, informacja o ogłoszeniu upadłości, wszczęciu postępowania naprawczego wraz z danymi syndyka albo zarządcy przymusowego. Wpisy do rejestru przedsiębiorców podlegają obowiązkowi ogłoszenia w Monitorze Sądowym i Gospodarczym;
stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz publicznych zakładów opieki zdrowotnej: Zakres podmiotów podlegających ujawnieniu w tym rejestrze określa załącznik nr 3 do rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 21 grudnia 2002 r. w sprawie szczegółowego sposobu prowadzenia rejestrów wchodzących w skład Krajowego Rejestru Sądowego oraz szczegółowej treści wpisów w tych rejestrach (Dz. U. z 2000 r., Nr 117, poz. 1237 z późn. zm.).
dłużników niewypłacalnych: jego celem jest rejestracja a następnie publiczne ujawnianie przypadków niesolidności lub nieudolności w spłacie długów przez przedsiębiorców, fakty przymusowego egzekwowania takich długów z wykorzystaniem egzekucji administracyjnej i cywilnej, jak również ogłoszenia upadłości i inne zdarzenia istotne w postępowaniu upadłościowym. Ujawniając takie informacje potencjalni wierzyciele mogą uniknąć nawiązania stosunków prawnych z partnerami o niepewnym stanie majątkowym, zagrożonym toczącym się postępowaniem egzekucyjnym lub upadłościowym.
Wpis do Rejestru Dłużników Niewypłacalnych może być dokonany na wniosek lub też z urzędu na podstawie art. 55 ustawy o KRS.
KRS działa od 1 stycznia 2001 roku w oparciu o ustawę z dnia 20 sierpnia 1997 roku o Krajowym Rejestrze Sądowym (Dz.U. z 2001 Nr 17, poz. 209 z późniejszymi zmianami). Zastąpił istniejący poprzednio rejestr handlowy. W odróżnieniu od poprzedniego rejestru handlowego, którego poziom dostępności był ograniczony ze względów technicznych, Krajowy Rejestr Sądowy daje możliwość uzyskania informacji o każdym przedsiębiorcy podlegającemu obowiązkowi wpisu do KRS w formie odpisu, wyciągu lub odpowiedniego zaświadczenia w kilkudziesięciu ekspozyturach Centralnej Informacji Krajowego Rejestru Sądowego na terenie całego kraju.
KRS pełni dwie zasadnicze funkcje: informacyjną i legalizacyjną. Funkcja informacyjna polega na tym, że KRS stanowi ogólnopolską bazę danych o podmiotach uczestniczących w obrocie gospodarczym. Funkcja legalizacyjna polega na tym, że dopiero wpis do rejestru pozwala na dokonywanie dalszych czynności prawnych (często jest to jednoznaczne z uzyskaniem osobowości prawnej). Celem zapewnienia prawdziwości danych zawartych w rejestrze, jak również ich zupełności, w ustawie o Krajowym Rejestrze Sądowym zawarto domniemanie prawdziwości wpisów w rejestrze. Jednakże w przypadku wykrycia niezgodności stanu faktycznego z zapisem rejestrowym, do dyspozycji sądu rejestrowego oddano środki prawne mające za zadanie przywrócenie stanu zgodnego z obowiązującymi przepisami. Środki te mają za zadanie ochronę podstawowych zasad ustrojowych, zawartych w ustawie o Krajowym Rejestrze Sądowym.
KRS jest jawny pod względem formalnym - każdy zainteresowany ma prawo zapoznać się z danymi wpisanymi do rejestru, otrzymać odpis, wyciąg lub zaświadczenie dotyczące danych zawartych w rejestrze. Każdy zainteresowany podmiot ma prawo przeglądać akta rejestrowe podmiotów podlegających wpisowi do rejestru przedsiębiorców w siedzibie sądu rejestrowego. Odpisy i wyciągi można pobierać w ekspozyturach Centralnej Informacji Krajowego Rejestru Sądowego.
Krajowy Rejestr Sądowy prowadzony jest w systemie informatycznym przez wydziały gospodarcze Krajowego Rejestru Sądowego, znajdujące się w sądach rejonowych. W obecnym kształcie funkcjonuje 27 wydziałów gospodarczych w 21 sądach rejonowych, mających siedzibę w miastach, będących siedzibą wojewody i obejmujące swoją właściwością obszar całego województwa.
Fundacja - forma prawna organizacji pozarządowej, której istotnym substratem jest kapitał przeznaczony na określony cel oraz statut zawierający reguły dysponowania tym kapitałem. Fundacje są po stowarzyszeniach w Polsce drugą co do popularności formą prawną wśród organizacji pozarządowych. W Polsce nie jest prawnie dopuszczona forma fundacji wprawdziwych, to znaczy fundacji interesu prywatnego, potocznie zwanych fundacjami rodowymi lub rodzinnymi. Tego typu fundacje są w USA głównym organizatorem szkolnictwa wyższego, a w niektórych państwach (Panama, Liechtenstein, Bahamy) są one podstawowym elementem struktur zarządzania aktywami. Niezależne instytucje wyceniają, iż około połowy światowego przepływu kapitału odbywa się właśnie za pośrednictwem struktur zarządzanych przez fundacje interesu prywatnego. Fundacja zarządza majątkiem, który posiada, oraz ewentualnie go powiększa. Statut może przewidywać kumulowanie zysków fundacji aż do osiągnięcia określonej wartości lub poziomu pozwalającego na wypłatę beneficjentom świadczeń o określonej wysokości.
Fundator może samodzielnie szczegółowo określić zasady działania i inwestowania fundacji albo pozostawić to do decyzji jej zarządu.
Inwestycje kapitałowe służące pomnażaniu majątku fundacji mogą być realizowane bezpośrednio przez nią bez obciążenia podatkowego, jeżeli prawo kraju inwestycji nie przewiduje poboru podatku u źródła lub opodatkowania fundacji od dochodów uzyskanych na jego terytorium. Fundacja może też inwestować poprzez założone przez siebie spółki holdingowe, nieruchomości, fundusze, na dobrze wszystko poza działalnością operatywną. Inwestycje prowadzone za pośrednictwem struktury holdingowej mogą być zwolnione z podatku do czasu przekazania zysku beneficjentom.
Według polskiego prawa Fundacja jest zakładem (osobą prawną typu zakładowego), a więc - w odróżnieniu od np. stowarzyszeń, związków zawodowych, partii, samorządów zawodowych i innych korporacji - nie ma członków (jest bezosobowa). Jest przez to bardziej niezależna niż korporacja od osób fizycznych, o celu, majątku, zasadach działania decyduje jej twórca. W związku z tym - zgodnie z dotychczasowym orzecznictwem NSA - nie zaliczano fundacji do organizacji społecznych, co uzasadniano właśnie tym, że fundacja nie jest korporacją obywateli, ale wyodrębnioną masą majątkową (Postanowienie NSA w Warszawie z dnia 12 stycznia 1993 r.; I SA 1762/92, ONSA 1993/3/75). W związku z tym odmawiano fundacjom np. prawa uczestnictwa w postępowaniach administracyjnych na prawach strony (które to uprawnienie organizacjom społecznym przyznaje art. 31 Kodeksu postępowania administracyjnego), czy też prawa do składania skarg do sądów administracyjnych w sprawach dotyczących innych osób (uprawnienie przyznane organizacjom społecznym na podstawie art. 50 ust. 1 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi). Ostatnio jednak pogląd ten został przełamany przez uchwałę siedmiu sędziów NSA, w której stwierdzono, iż także fundacjom przysługuje status organizacji społecznych (Uchwała 7 sędziów NSA z dnia 12 grudnia 2005 r.; II OPS 4/05).
W Polsce podstawowym aktem prawnym regulującym problematykę fundacji, ich zakładania i funkcjonowania jest ustawa z dnia 6 kwietnia 1984 r. o fundacjach (Dz. U. z 1991 r., nr 46, poz. 203 z późn. zm.).
Za granicą można oczekiwać następną strukturę prawną: Fundacja ma cztery główne organy:
Założyciel: Jest to osoba lub jednostka gospodarcza, która zakłada Fundację w publicznym rejestrze. W Panamie można również posłużyć się bezimiennym fundatorem. Podpisany, nie datowany list z rezygnacją z funkcji fundatora zaraz po uzyskaniu osobowości prawnej (inkorporacja) przez Fundację pozwala osobom będącym fundatorem właściwym objąć kontrolę nad fundacją. Od tej chwili założyciel już nie sprawuje kontroli nad fundacją.
Rada Fundacji: Rada pełni w Fundacji tę samą rolę, co Zarząd w przedsiębiorstwie. Nazwa Rady i numery paszportowe zarejestrowane zostają w publicznym rejestrze z chwilą inkorporacji Fundacji. Dla ochrony prywatności fundatora, zwykle używana jest bezimienną Radę, oraz asygnowane, nie datowane listy rezygnacji z bezimiennej rady. Od tego momentu Rada już nie kontroluje.
Nadzór: Nadzór (Protektor Prywatny jednoosobowo lub też jako wieloosobowa Rada Nadzorcza) jest ostatecznym kontrolerem Fundacji. Bezpośrednio po inkorporacji Fundacji, Rada Fundacji wyznacza Nadzór, za pośrednictwem notarialnego aktu ustanawiającego Nadzór (Private Protectorate Document). Ponieważ dokument ten jest prywatny, nie rejestrowany publicznie Nadzór pozostaje całkowicie anonimowy. Od tego momentu, Nadzór uzyskuje pełną kontrolę nad Fundacją i aktywami.
Beneficjenci: Beneficjent jest ustanawiany prywatnym oświadczeniem (Private Letter of Wishes), wystawionym przez Nadzór (Protektora). Oświadczenie jest dokumentem prywatnym stąd beneficjent pozostaje całkowicie anonimowy. Oświadczenie może zostać zmieniane i modyfikowane każdorazowo tylko przez Nadzór.
Fundacja interesu prywatnego zakładana jest dla czterech celów:
1. Służy jako jednostka holdingowa dla Przedsiębiorstwa: Używając Fundacji można pominąć zastosowanie akcji na okaziciela. Fundacja zostanie wymieniona jako udziałowiec na certyfikacie udziałów przedsiębiorstwa komercyjnego. Fundacja jest anonimowo kontrolowana przez Fundatora wypełniając funkcję Nadzoru jako Protektor Prywatny (Private Protectorate). Jako Nadzór, wyznacza on beneficjentów (lub bardziej formalne sprawy Fundacji w drodze prawnej) prywatnym oświadczeniem. Od chwili ustanowienia w drodze nie publicznej (prywatnie), Nadzór i Beneficjent zostaną sprawą całkowicie anonimową i poufną. Dodatkowo jest spełnione zastrzeżenie ograniczonego ruchu dewizowego w Polsce, który bez zezwolenia dewizowego zabrania wywozu środków pieniężnych do krajów z którymi nie ma sporządzonego porozumienia podatkowego (ale nie darowizny na rzecz założenia fundacji, którą się wprawdę nie da w Polsce rozliczyć z podatkami ale jest w pełni legalna).
2. Służy jako właściciel beneficjalny, kiedy nastąpi otwarcie konta: Obecnie, w obawie przed globalnym terroryzmem, etc. w większości jurysdykcji rajów podatkowych wprowadzono przepisy, które wymagają od banków uzyskanie "deklaracji własności beneficjalnej" przy zakładaniu bankowego konta firmowego. Warto zauważyć, iż w większości jurysdykcji rajów podatkowych, banki są zobligowane by posiadać w ściśle w narzuconym zakresie poufne informacje i zachować je w tajemnicy bankowej. Jednakże, jeśli klient z chwilą ustanowienia konta firmowego nie życzy sobie podpisywać deklaracji jako obdarowany właściciel, to dla celów deklaracyjnych Fundacja może posłużyć jako właściciel beneficjalny, natomiast bezimienna Rada Fundacji może podpisywać deklaracje na rzecz Fundacji.
3. Służy jako "a testamentralny" mechanizm rozdziału aktywów swoim dziedzicom: Na mocy przepisów panamskich aktywa fundacyjne są "nietykalne", i "niesekwestralne", co oznacza, że nikt i w żadnych okolicznościach nie może ich zablokować - co czyni z nich narzędzie krańcowej ochrony aktywów. Fundacja interesu prywatnego („Private Interest”) jest narzędziem szczególnie przyjaźnie skonstruowanym, chroniącym i rozdzielającym aktywa Fundatora beneficjentom wyznaczonych przez Fundatora na wypadek nieprzewidzianych zdarzeń, takich jak jego śmierć lub niezdolność. Oświadczenie fundacyjne, napisane przez Nadzór, posłuży jako swoisty "akt woli", wyszczególniający: aktywa Fundacji, listę beneficjentów, oraz w jaki sposób i kiedy aktywa zostaną rozdzielone pomiędzy beneficjentów. W razie, gdy sukcesja pochodzi spoza rodzimego kraju beneficjenta, odziedziczone aktywa nie podlegają żadnym standardowym podatkom i prawnym procedurom. Następca fundatora otrzyma swoją sukcesję bezpośrednio z Fundacji, bez konieczności udowadniania praw, płacenia podatków od darowizn, nieruchomości, dziedziczenia lub innych ingerencji państwowej, oraz z pominięciem zwłoki prawnej.
4. Służy jako instrument ułatwiający transfer środków offshore, i odpływ tych środków z powrotem do wpłacającego: W przypadku, gdy Fundacja ma charakter charytatywny, może otrzymywać darowizny i może obdarowywać / przydzielać granty, etc. każdemu, kogo wybierze, wobec czego można swoje środki darować Fundacji, z których to Fundacja może udzielać wypłat szkoleniowych, darów, etc. każdemu, kogo wybierze.
Stowarzyszenie - organizacja społeczna (zrzeszenie) powoływana przez grupę osób mających wspólne cele lub zainteresowania. W Polsce do stowarzyszeń nie zalicza się partii politycznych, komitetów wyborczych, związków wyznaniowych i branżowych organizacji zawodowych (związków zawodowych), takich jak np. cechy rzemieślnicze.
Stowarzyszenie (potocznie stowarzyszenie rejestrowe) posiada osobowość prawną, może zakładać terenowe jednostki organizacyjne, łączyć się w związki stowarzyszeń, przyjmować w poczet swych członków osoby prawne oraz korzystać z ofiarności publicznej i przyjmować dotacje od organów władzy państwowej i innych instytucji.
Kwestię zakładania tego typu stowarzyszeń reguluje rozdział 2 „Tworzenie stowarzyszeń” ustawy - Prawo o stowarzyszeniach. Zgodnie z art. 9 tej ustawy, do założenia stowarzyszenia niezbędne jest uchwalenie statutu i wybranie komitetu założycielskiego przez co najmniej 15 osób. UPS określa również elementy konstytutywne statutu stowarzyszenia (art. 10) i jego władze - walne zebranie członków, zarząd i organ kontroli wewnętrznej (art.11).
Do finalnego utworzenia stowarzyszenia ustawa Prawo Stowarzyszeń wymaga jego zarejestrowania w Krajowym Rejestrze Sądowym - i o ile kwestie KRS określone są w odrębnej ustawie, to procedura rejestracyjna jest przedmiotem regulacji UPS (art. 13 - art. 21). Prawo o stowarzyszeniach (art. 22) przewiduje również możliwość łączenia się stowarzyszeń w ich związki - taki związek mogą założyć co najmniej 3 stowarzyszenia - które podlegają rygorom komentowanej ustawy.
W rozdziale 3 ustawy uregulowany został szczegółowo problem nadzoru terytorialnego nad stowarzyszeniami, o którym wspomina już art. 8 ust. 5 ustawy (artykuł ten wskazuje organy nadzoru - wojewodę w odniesieniu do stowarzyszeń jednostek samorządu terytorialnego oraz starostę w odniesieniu do innych stowarzyszeń).
Przepisy dotyczące nadzoru określają w szczególności uprawnienia organów nadzorczych w stosunku do „podległych” im stowarzyszeń oraz sankcje karne mogące być nałożone na zrzeszenia, gdy te nie stosują się do żądań organów nadzorczych (art. 26). W rozdziale tym uregulowane zostały uprawnienia władcze sądu w stosunku do stowarzyszeń (art.29). W rozdziale tym przewidziano również możliwość wprowadzenia do stowarzyszenia zarządu kuratorskiego, gdy statutowy zarząd utracił zdolność podejmowania działań prawnych.
W rozdziale 4 znalazły się przepisy dotyczące majątku stowarzyszenia. Zgodnie z art. 33 majątek ten powstaje ze składek członkowskich, darowizn, spadków, zapisów, dochodów z własnej działalności, dochodów z majątku stowarzyszenia oraz ofiarności publicznej. UPS dopuszcza również możność prowadzenia przez tego typu zrzeszenia działalności gospodarczej, z której zyski przeznaczane mogą być tylko i wyłącznie na działalność statutową stowarzyszenia. UPS nie wyklucza również możliwości otrzymywania przez stowarzyszenia państwowych dotacji.
Komercjalizacja jest to ogół zmian mających na celu oparcie czegoś na zasadach komercyjnych (handlowych).
W przypadku przedsiębiorstwa oznacza ono przystosowanie go do warunków gospodarki rynkowej. Np. przedsiębiorstwo państwowe zostaje przekształcone w jednoosobową spółkę Skarbu Państwa gdzie jedynym właścicielem pakietu akcji lub głównym udziałowcem jest państwo.
Komercjalizacja, w myśl Ustawy z dnia 30 sierpnia 1996 roku o komercjalizacji i prywatyzacji, polega na przekształceniu przedsiębiorstwa państwowego w jednoosobową spółkę Skarbu Państwa - w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółki akcyjnej.
Komercjalizacji przedsiębiorstwa państwowego dokonuje minister właściwy do spraw Skarbu Państwa, działający w imieniu Skarbu Państwa. Jeśli cel jest inny niż prywatyzacja, potrzebuje on zgody Rady Ministrów.
Komercjalizacja przedsiębiorstwa państwowego może nastąpić:
z inicjatywy ministra właściwego do spraw Skarbu Państwa lub na wniosek organu założycielskiego
na wniosek dyrektora i rady pracowniczej przedsiębiorstwa
na uzasadniony wniosek sejmiku właściwego województwa
Przekształcenie przedsiębiorstwa w spółkę kapitałową, której wyłącznym akcjonariuszem jest Skarb Państwa dokonuje się na podstawie aktu komercjalizacji, który sporządza minister właściwy do spraw Skarbu Państwa.
2. Pojęcie to odnosić się może jednak również do innych dziedzin ludzkiej aktywności. Np. komercjalizacja sztuki, gdzie jej dzieła stają się przedmiotem handlu, a sam proces twórczy podporządkowany jest osiągnięciu zysku, co wymaga dostosowania się do potrzeb odbiorcy (który staje się klientem), często kosztem artystycznej niezależności i jakości. Z tego powodu komercjalizacja postrzegana bywa jako zjawisko negatywne..
3. Komercjalizacja nieruchomości odnosi się do nieruchomości komercyjnych i oznacza wynajęcie budynku (a tym samym stworzenie produktu inwestycyjnego przynoszącego dochód).