1 Ustawa z dn. 06 czerwca 1997r. Kodeks KarnyDz.U.Nr88, poz.553 art.163 i 164 Art.163
§1 Kto sprowadza zdarzenie, które zagraża życiu lub zdrowiu wielu osób lub mieniu wielkich rozmiarów mające postać:1.pożaru 2.zawalenia się budowli, zalewu albo obsunięciu się ziemi, skał lub śniegu 3.eksplozji materiałów wybuchowych albo łatwopalnych lub gwałtownego wyzwolenia energii, rozprzestrzeniania się substancji trujących, duszących lub parzących 4.gwałtownego wyzwolenia energii jądrowej lub wyzwolenia promieniowania jonizującego podlega karze pozbawienia wolności od 1 roku do 10 lat §2 Jż sprawca działa nieumyślnie podlega karze pozbawienia wolności od 3 m-cy do lat 5 §3 Jż następstwem czynu określonego w §1 jest śmierć osoby lub ciężki uszczerbek na zdrowiu wielu osób sprawca podlega karze od 2 do 12 lat §4 Jż następstwem czynu określonego w §2 jest śmierć człowieka lub ciężki uszczerbek na zdrowiu wielu osób sprawca podlega karze pozbawienia wolności od 6 m-cy do 8 lat POŻAR - jt ogień o wielkim zasięgu obejmujący z siłą żywiołową mienie ruchome lub nieruchome i zagrażający życiu lub zdrowiu wielu ludzi albo mieniu w wielkich rozmiarach MIENIE WIELKICH ROZMIARÓW - są to wielkie budowle, wielkie obszary leśne, skupiska obiektów Przy kwalifikacji nie ma znaczenia wartość mienia WIELE OSÓB - przyjmuje się 6 lub > osób. W zależności od twórców komentarza jt 6 lub 10 osób (dolna granica) Art.164 §1 Kto sprowadza bezpośrednie niebezpieczeństwo zdarzenia określonego w art.163 §1 podlega karze pozbawienia wolności od 6 m-cy do lat 8 §2 Jż sprawca działa nieumyślnie podlega karze pozbawienia wolności do lat 3 BEZPOŚREDNIE NIEBEZPIECZEŃSTWO - niebezpieczeństwo zagrażające w najbliższym czasie, ma być konkretne, nie zaś abstrakcyjne, co ozn.: możliwość wystąpienia tego stanu musi być realna, niemal nieunikniona (zaniechanie badania hydrantów, niewydzielenie obiektu przegrodami ppoż) Art.288 §1 kto cudzą rzecz niszczy, uszkadza lub czyni niezdatną do użytku podlega karze pozbawienia wolności od 3 m-cy do lat 5 §2 W przypadkach <szej wagi sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku §4 Ściganie przestępstwa określonego w §1 lub §2 następuje na wniosek pokrzywdzonego (zarządać ścigania sprawcy tego zdarzenia) SPRAWY <SZEJ WAGI(to zależy: może to być podpalenie samochodu) OGRANICZENIE WOLNOŚCI(np. przez stałe meldowanie się, zakaz opuszczania miejsca zamieszkania w promieniu >szym niż..., zakaz opuszczania kraju) Rozporządzenie z dn. 14 maja 1992r. dotyczące czynności kontrolno-rozpoznawczych Proces wstępnego ustalania przyczyn oraz okoliczności powstania i rozprzestrzeniania się pożaru rozpoczyna KjącyAR ustalając przypuszczalną przyczynę zdarzenia zg z rozkazem Nr2/92 KG PSP (KAR zawsze uczestniczy w procesie ustalania wstępnej przyczyny pożaru) Decyzję o podjęciu działań kontrolno-rozpoznawczych podejmuje KP PSP przy uwzględnieniu następujących zasad:1.czynnościami kontrolno-rozpoznawczymi powinny być objęte wszystkie pożary b. duże 2.w stosunku do pożarów średnich i dużych czynności kontrolno-rozpoznawcze powinny być podejmowane w przypadkach a)wystąpienia wypadków bądź bezpośredniego zagrożenia życia i zdrowia ludzi b)pożarów powstałych w obiektach ważnych dla gospodarki narodowej oraz w obiektach użyteczności publicznej i zamieszkania zbiorowego (ZL5) c)występowania istotnych utrudnień w prowadzeniu działań ratowniczych d)nie ustalenia przypuszczalnej [przyczyny zdarzenia lub gdy istnieją wątpliwości co do prawidłowości ustalenia przyczyny e)z>szonej palności w danej grupie obiektów w określonym przedziale czasowym 3.w stosunku do pożarów małych czynności kontrolno-rozpoznawcze powinny być podejmowane w przypadkach wystąpienia wypadków z ludźmi, gdy przypuszczalna przyczyna wypadku nie została ustalona i dużego wzrostu palności w danej grupie obiektów w określonym przedziale czasowym Czynności kontrolno-rozpoznawcze prowadzą strażacy pełniący służbę w JachRG oraz w KP PSP Decyzję w tym zakresie podejmuje KntP PSP Do prowadzenia czynności kontrolno-rozpoznawczych w stosunku do pożarów . dużych, charakterystycznych bądź w sytuacjach dużego wzrostu palności w poszczególnych grupach obiektów mogą być wykorzystywani strażacy pełniący służbę w wydziałach kontrolno-rozpoznawczych KendW PSP Decyzję w tym zakresie podejmuje KntW PSP z własnej inicjatywy bądź na wniosek właściwego KntaP PSP POŻARY MAŁE ≤70m² 350m³ 1ha 4pr.gaśn. POŻARY ŚREDNIE 71÷300 351÷1500 1÷10 5÷12 POŻARY DUŻE 301÷1000 1501÷5000 10÷100 13÷36
POŻARY B. DUŻE przekraczają powyższe wartości !Czynności prowadzone przez strażaków PSP nie mogą powodować utraty śladów i dowodów rzeczowych! (wg KW) Pobierania i zabezpieczania próbek i elementów z miejsca zdarzenia dokonują organy ścigania. Rolą strażaków PSP jest określenie czynników mających istotny wpływ na prawidłowość ustalenia przyczyny pożaru Niniejsze zasady nie regulują trybu i zasad postępowania w sytuacji, w której strażacy PSP występują jako biegli w sprawach o pożarze W sytuacjach szczególnie istotnych z punktu widzenia eliminacji określonych (domniemanych) zagrożeń, w których organy ścigania nie wszczęły postępowania strażacy PSP mogą pobierać i zabezpieczać próbki w celu przeprowadzenia badań Decyzję w tym zakresie podejmuje KntP PSP Ustalenia czynności kontrolno-rozpoznawczych powinny być utrwalone w protokole „PROTOKÓŁ USTALEŃ Z CZYNNOŚCI KONTROLNO-ROZPOZNAWCZYCH Z ZAKRESU OCHRONY PPOŻ” W zależności od charakteru, wielkości i miejsca pożaru powinien zawierać:1.nazwa, przeznaczenie obiektu, adres 2.własciciel, użytkownik obiektu 3.data i godzina powstania pożaru 4.okolocznosci wykrycia pożaru 5.okolicznosci wypadków z ludźmi 6.wielkość pożaru, materiały, urządzenia, obiekty jakie uległy zniszczeniu 7.dane o obiekcie, w którym powstał pożar, a w tym *wymiary obiektu, ilość kondygnacji *konstrukcja ścian, stropów i dachu *wyposażenie w instalacje użytkowe * w instal. Sygnalizacyjno-alarmowe, SUG, sprzęt i urządzenia ratownicze *ogólna charakterystyka procesu technologicznego 8.czas swobodnego rozwoju, lokalizacji i likwidacji pożaru 9.opis okoliczności i przyczyn pożaru, a w tym ustalenia *z oględzin miejsca pożaru *miejsca źródła i przyczyny pożaru *miejsca najwyższej temperatury pożaru 10.opis okoliczności i przyczyn rozprzestrzeniania się pożaru *kierunki i drogi rozprzestrzeniania się pożaru *elementy budowlane, instalacyjne, technologiczne oraz wystrój i wyposażenie wnętrz mające wpływ na rozprzestrzenianie się pożaru; utrudnienia w prowadzeniu akcji gaśniczej 11.naruszenia norm i przepisów dot. ochr. ppoż., mające wpływ na powstanie i rozprzestrzenianie się pożaru 12.czy w pożarze zawiadomiono policję i czy zostało wszczęte postępowanie przygotowawcze 13.zakład ubezpieczający obiekt 14.załączniki *plany, szkice, fotografie, filmy, itp. *wyjaśnienia przyjęte os świadków i poszkodowanych 15.wskazania metodyczne *zagadnienia wyposażenia obiektów w instalacje i urządzenia oraz warunki budowlane i wystrój wnętrz powinny być rozpatrywane w kontekście ich wpływu na powstanie i rozprzestrzenianie się pożaru przy pominięciu tych elementów, które takiego wpływu nie miały *przy rozpatrywaniu zagadnień procesów technologicznych oraz instalacji i urządzeń stanowiących wyposażenie obiektu należy ustalić właściwość doboru, stan techniczny, prawidłowość konserwacji i użytkowania oraz sprawność i skuteczność działań tych urządzeń i instalacji Ustawa „Kodeks Postępowania Karnego” Art.193 §1 Jż stwierdzenie okoliczności mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy wymaga wiadomości specjalnych zasięga się opinii biegłego albo biegłych §2 W celu wydania opinii można też zwrócić się do instytucji naukowej lub specjalistycznej §3 W przypadku powołania biegłych z zakresu różnych specjalności o tym, czy mają oni przeprowadzić badania wspólne i wydać jedną opinię, czy opinie odrębne rozstrzyga organ procesowy powołujący biegłych Art.194 O dopuszczeniu dowodu z opinii biegłego wydaje się postanowienie, w którym należy wskazać: *imię, nazwisko i specjalność biegłego lub biegłych, a w wypadku opinii instytucji, w razie potrzeby, specjalność i kwalifikacje osób, które powinny wziąć udział w prowadzeniu ekspertyzy *przedmiot i zakres ekspertyzy ze sformułowaniem w miarę potrzeb pytań szczegółowych *termin dostarczenia opinii Art.195 Do pełnienia czynności biegłego jest obowiązany nie tylko biegły sądowy, lecz także każda osoba, o której wiadomo, że ma odpowiednią wiedzę w danej dziedzinie Art.198 §1 W miarę potrzeby udostępnia się biegłemu akta sprawy i wzywa się go do udziału w przeprowadzeniu dowodów §2 Organ procesowy może zastrzec swoją obecność przy przeprowadzaniu przez biegłego niektórych lub wszystkich badań ż nie wpłynie to ujemnie na wynik badania Art.198 Złożone wobec biegłego albo lekarza udzielającego pomocy medycznej oświadczenia oskarżonego dot. zarzucanego mu czynu nie mogą stanowić dowodu.
Art.200 §1 W zależności od polecenia organu procesowego biegły składa opinie ustnie lub na piśmie §2 Opinia powinna zawierać: 1.imię, nazwisko, stopień i tytuł naukowy, specjalność i stanowisko zawodowe biegłego 2.imiona i nazwiska oraz pozostałe dane innych osób, które uczestniczyły w przeprowadzeniu ekspertyzy ze wskazaniem czynności wykonanych przez każdą z nich 3.w przypadku opinii instytucji także pełną nazwę i siedzibę instytucji 4.czas przeprowadzonych badań oraz datę wydania opinii 5.sprawozdanie z przeprowadzonych czynności i spostrzeżeń oraz oparte na nich wnioski 6.podpisy wszystkich biegłych, którzy uczestniczyli w wydaniu opinii §3 Osoby, które brały udział w wydaniu opinii mogą być w razie potrzeby przesłuchiwane w charakterze biegłych, a osoby, które uczestniczyły tylko w badaniach w charakterze świadków (opinia bez daty wydania jest nie ważna) Art.201 Jeżeli opinia jest niepełna lub niejasna albo gdy zachodzi sprzeczność w samej opinii lub między różnymi opiniami w tej samej sprawie, można wezwać ponownie tych samych biegłych lub powołać innych (wydanie opinii uzupełniającej) (śledztwo - prokurator) (dochodzenie - policja) Art.318 Gdy dopuszczono dowód z opinii biegłych albo instytucji naukowej lub specjalistycznej, podejrzanemu i jego obrońcy oraz pokrzywdzonemu i jego pomocnikowi, doręcza się postanowienie o dopuszczeniu tego dowodu i zezwala na wzięcie udziału w przesłuchaniu biegłych oraz na zapoznanie się z opinią, jż złożona została na piśmie. Podejrzanego pozbawionego wolności nie sprawdza się, jż spowodowałoby to poważne trudności Art.618 Wydatki Skarbu Państwa obejmują w szczególności opłaty dotyczące z tytułu: (3.przewozu biegłych 9.należnosci biegłych i instytucji do wydania opinii) (wstawiennictwo biegłych jest obowiązkowe) PRAWA BIEGŁEGO: 1.Biegły ma prawo do zapoznania się z materiałami sprawy w zakresie dotyczącym przedmiotu badań ekspertyzy 2.bmp do ubiegania się o udostępnienie dodatkowych materiałów niezbędnych do sporządzenia opinii. Wniosek o udostępnienie dodatkowych materiałów może być zgłoszony w formie ustnej lub pisemnej; i powinien konkretnie wskazywać do jakich badań będą biegłemu niezbędne wnioskowane materiały 3. b za zgodą prowadzącego dochodzenie lub śledztwo prokuratora lub sądu ma prawo do obecności przy przesłuchaniu i dokonywaniu innych czynności śledczych lub sądowych, a także składania wyjaśnień dotyczących przedmiotu ekspertyzy. O dopuszczeniu biegłego do obecności przy wykonywaniu czynności śledczych decyduje organ zarządzający ekspertyzę. Pytania do oskarżonego świadka lub innej przesłuchiwanej osoby, biegły może zadawać tylko za zgodą prowadzącego postępowanie 4.w trakcie ekspertyzy komisyjnej lub kompleksowej, biegli mają prawo konsultowania się i naradzania w celu uzgodnienia wynikających problemów 5.w toku prowadzonych badań, bmp w ramach swoich kompetencji ujawniać fakty nie dotyczące postawionych przed nim pytań, lecz mające istotne znaczenie dla sprawy 6.bmp do wynagrodzenia za wykonywanie nałożonych na niego obowiązków z wyjątkiem tych przypadków, gdzie czynności te wykonywał w ramach obowiązków służbowych OBOWIĄZKI BIEGŁEGO: Biegły sporządza opinię we własnym imieniu na podstawie przeprowadzonych przez siebie badań (PK) stosownie do posiadanej wiedzy specjalnej. Za wydaną opinię ponosi on osobistą odpowiedzialność. Odpowiedzialność osobista biegłego zachowana jest również w przypadku ekspertyzy komisyjnej i kompleksowej. Za świadome sporządzenie fałszywej opinii, a także za ujawnienie materiałów śledztwa lub dochodzenia bez zgody prowadzącego postępowanie, biegły ponosi odpowiedzialność w trybie przewidzianym KK. Za świadomie fałszywą uważa się wydaną opinię umyślnie nieprawdziwą. Opinia nieprawdziwa będąca wynikiem niezawinionego błędu biegłego nie może być uważana za świadomie fałszywąŚLADY wszystkie fakty przedmioty oraz zdarzenia mające istotne znaczenie dla wyjaśnienia badanej sprawy mogące w dalszej części postępowania stanowić dowód rzeczowy. DOWÓD RZECZOWY wszystkie przedmioty (także ciało ludzkie) ślady biologiczne(krew wymioty)ślady chemiczne mające związek ze zdarzeniem i pomagające w jego rekonstrukcji i wyjaśnieniu stanowiące materiały dowodowe.
ŚLADY POŻAROWE są to wszelkie zmiany stanu materiałów znajdujących się w pomieszczeniach powstałe na skutek oddziaływania płomienia, wysokiej temperatury, dymów pożarowych oraz nagłego schłodzenia środowiska w czasie akcji rat-gaśniczej <Ślady te widoczne będą na materiałach: *palnych - w postaci wypaleń, przepaleń i destrukcji termicznych materiałów oraz *niepalnych- ślady zmian struktury danego materiału> <Ślady pożarowe można podzielić na: 1.ślady ogniska pożaru 2.ślady rozprzestrzeniania się pożaru>ŚLADY OGNISKA POŻARU -ślady w miejscu zainicjowania spalania -ślady powstałe nad ogniskiem pożaru. Ślady te powstają w warunkach: dobrej wymiany gazowej, złej wymiany gazowej. W miejscu ogniska pożaru mamy najgłębsze wypalenia. Ślady typu V charakterystyczne dla ogniska pożaru -może powstać na skutek osadzania dymu, - działania termicznego (odpadnięcie tynku, przebarwienie tynku). Ściany z płyt -mało intensywne spalanie;lekkie przebarwienie -spalanie płomieniowe-wypalanie.Ślady ogniska pożaru mogą być również od zewnątrz pomieszczenia. ŚLADY ROZPRZESTRZENIANIA POŻARU deformacje, destrukcje, zwęglenia, przebarwienia-występujące poza ogniskiem pożaru. Im dalej od ogniska pożaru tym intensywność zniszczeń jest mniejsza. Informacje o tym czy pożar powstał w pomieszczeniu czy przedostał się z zewnątrz określamy po śladach w otworach drzwiowych. Gdy pożar w pomieszczeniu -ślady w górnej części drzwi 1)gazy o niskich temperaturach-destrukcje materiału do wysokości do której sięgła warstwa gazu.2)gazy o temp. 7000C-spalanie płomieniowe.3)płomienie.;1)okopcenia nad drzwiami od strony zewnętrznej.2)górna część zewnętrzna drzwi.Gdy drzwi otwarte: różnica wysokości wypaleń;wypalenia sięgają niżej po stronie powstania pożaru. Otwory okienne: -jeśli otwarte: kształt trójkąta(tak samo drzwi) Ustalenia ogniska pożaru musi być weryfikowane przez znajomość rozłożenia i rodzaju materiału.MOŻLIWOŚĆ ZNALEZIENIA ŚLADÓW POŻARU Ugaszenie w I fazie= widzimy dokładnie miejsce powstania pożaru; ślady pożarowe są związane z ogniskiem pożaru. Ugaszenie w II fazie = -ślady wypaleń w górze -lekkie zatarcie śladów -mogą się pojawiać wtórne ogniska palenia. Ugaszenie w III fazie = (porozgorzeniowa) -wypala się wszystko -trudno jest znaleźć ognisko pożaru. W IV fazie = możemy niezidentyfikować ogniska pożaru. Oględziny miejsca pożaru prowadzi Policja pod nadzorem prokuratora lub na wniosek Policji czy prokuratora, pomocy może udzielić biegły, ale w Polsce zawsze I oględziny prowadzi Policja lub Prokuratura(zależy od rangi zdażenia) W akcie oględzin bierzemy pod uwagę min. -bezp. Osób które mają dokonać oględzin -np.video gdy teren rozległy -nie wpuszczać osób postronnych -gdy zgon odrębnie oględziny zwłok biegłego z Medycyny Sądowej(w obecności prokuratora) i oddzielenie miejsca zdarzenia. OGNISKO POŻARU jt miejsce, gdzie po raz pierwszy zainicjowany został proces spalania Ślady ogniska pożaru dzielimy na: 1.ślady w miejscy powstania pożaru 2.ślady nad mpp. Oraz na: powstające przy *dobrej wymianie gazowej *niedostatecznej wg (ślady na podłodze!)(stożek pożaru (ogniska pożaru) odzwierciedla k.k.o. na materiale palnym lub niepalnym (i są to bardzo charakterystyczne ślady) {początkowe rozprzestrzenianie - przez 10 min. - jest połową prędkości rozprzestrzeniania w normalnych warunkach pożaru Vpp=0,5Vp} (gdzie dochodzi do spływania, ściekania materiały stałego) (ślady wypaleń na podłodze mogą nie być śladami ogniska/miejsca pożaru) (łuk elektryczny: rozgrzane krople) ZADANIA OGLĘDZIN MIEJSCA POŻARU: 1.ustalenie ogniska pożaru 2. ustalenie ilości, jakości i rodzaju spalonego mienia 3.zabezpieczenie materiałów do badań laboratoryjnych 4.ujawnienie i zabezpieczenie śladów 5. ustalenie przyczyny pożaru (zadania te nie koniecznie mogą być zrealizowane na miejscu, pż np.do ustalenia przyczyn pożaru mogą okazać się niezbędne badania laboratoryjne) KTO MOŻE BRAĆ UDZIAŁ W OGLĘDZINACH MIEJSCA ZDARZENIA: prokuratorzy, policja, sąd, w określonym zakresie odpowiednie służby ministra finansów, służb granicznych, żandarmerii wojskowej. Dodatkowo NA WNIOSEK PROWADZĄCEGO OGLĘDZINY- mogą brać udział: biegli na podstawie postanowienia oraz protokolant, podejrzany, pokrzywdzony, przedstawiciele ustawowi, pełnomocnicy, obrońcy, itd. SPRZĘT POTRZEBNY DO PRZEPROWADZENIA OGLĘDZIN POPOŻAROWYCH: 1.PODSTAWOWY: a)walizki kryminalistyczne: *uniwersalne *specjalistyczne b)sprzęt do prowadzenia dokumentacji oględzin: *sprzęt fotograficzny *s. video *s. do ujawniania i zabezpieczania śladów *s. niezbędny do wykonania szkiców (notes, linijka, ołówek) (!aparat fotograficzny, linijka skalowa => pasek folii ▐▐▐▐▐ co 1cm, długopis, kartkę, młotek, piłkę, folie do zabezpieczania)
2.USPRAWNIAJĄCY przeprowadzenie oględzin: a)środki transportu b)środki łączności bezprzewodowej c)ambulanse kryminalistyczne ZASADY PRZEPROWADZANIA OGLĘDZIN POPOŻAROWYCH: 1.co się paliło, gdzie, jaki będzie zakres oględzin, czy ktoś jeszcze będzie potrzebny => specjaliści, czy zadysponować sprzęt i ekipę (np. do odgruzowywania hali, stoczni,...)<= SUGEROWAĆ =>dobrać odpowiedni sprzęt, osoby i środki oraz dojechać w jak najkrótszym czasie 2.po przyjeździe na miejsce zdarzeniaOCENIĆ STAN BEZPIECZEŃSTWA: polega to na ocenie bezpieczeństwa konstrukcji oraz narażenia na czynniki mogące wystąpić w pogorzelisku(np. mogą być jakieś substancje niebezpieczne) 3.zaznajomić się z okolicznościami mającymi miejsce podczas rozwoju pożaru(np. jż pożar trwał b. długo, a mamy np.2ha pogorzeliska) PODSTAWOWE INFORMACJE UZYSKANE OD D-CY AKCJI: 1.z której strony podjęto akcję gaśniczą i z jakimi skutkami 2.rozmieszczenie sprzętu i przedmiotów podczas prowadzenia akcji(ewentualne przemieszczenia) 3.zjawiska towarzyszące pożarowi (np. wybuchy) 4.kierunki rozprzestrzeniania się pożaru ETAPY OGLĘDZIN: 1.tzw.STADIUM WSTĘPNE(określamy granice działania każdemu ze specjalistów, określamy zadania do wykonania, ewentualnie wzywamy specjalistów z danej dziedziny, oceniamy bezpieczeństwo konstrukcji; =>!każda z osób biorących udział w oględzinach ma określone zadania!) 2.STADIUM STATYCZNE(tzw. ”ręce w kieszeniach”, tzn. nie wolno dokonywać żadnych zmian w pogorzelisku, ustala się bez przemieszczania przedmiotów w pogorzelisku, stan faktyczny jaki zastaliśmy): a)informacyjny opis terenu przyległego z uwzględnieniem lokalizacji spalonego obiektu b)opis przedmiotów znajdujących się w pogorzelisku c)wykonanie szkicu ogólnego d)rejestracja na filmie video e)wykonanie zestawu zdjęć fotograficznych f)opis śladów wypaleń, kierunków działania ognia, stóp, obuwia i innych ujawnionych na miejscu pożaru i terenu przyległego 3.STADIUM DYNAMICZNE: a)ustalenie ogniska pożaru b)ustalenie przyczyny pożaru c)wykonanie szkiców szczegółowych i specjalistycznych d)ustalenie ilości, jakości i rodzaju spalonego mienia e)wykonanie zestawu zdjęć fotograficznych f)rejestracja na filmie video 4.STADIUM KONTROLNE(sprawdzenie czy nie pominęliśmy żadnej okoliczności, która może okazać się ważna w procesie ustalania przyczyny pożaru); (czynność ta jest nieodwracalna=> uprzątnięcie, a jż coś zostało pominięte, niezauważone) KOLEJNOŚĆ WYKONYWANIA CZYNNOŚCI OGLĘDZINOWYCH: 1.oględziny terenu przyległego do obiektu 2.o. obiektu z zewnątrz 3.o. pomieszczeń wewnętrznych: a)dokładne uwzględnienie poszczególnych elementów konstrukcyjnych: *podłogi *ściany *otwory komunikacyjne *sufity *inne b)oględziny wyposażenia pomieszczenia (kolejność: podłogi =>ściany =>drzwi i okna =>wyposażenie) ŚCIANA PRZEDNIA, TYLNA, PRAWA, LEWA; jak ustalać: * ściana przednia usytuowana jest na wprost drzwi wejściowych do pomieszczenia *jż jest >ej drzwi, to *)albo ustala się *)albo korzysta się z kier. NSWE) W TRAKCIE PROWADZENIA OGLĘDZIN NALEŻY ZWRÓCIĆ SZCZEGÓLNĄ UWAGĘ NA: 1.przekształcenia przedmiotów: a)wszystkie zwęglenia b)spopielenia c)inne uszkodzenia spowodowane oddziaływaniem temperatury i płomieni 2.pozostawienie na miejscu pożaru różnych przedmiotów, których wcześniej nie było na badanym miejscu 3.brak przedmiotów, które uprzednio znajdowały się na miejscu pożaru (!wywalone lub dorzucone po pożarze rzeczy =>b.duży% stanowią podpalenia) PRAWIDŁOWO WYKONANE OGLĘDZINY: 1.właściwy czas rozpoczęcia oględzin(najlepiej już w czasie trwania akcji lub tuż po jej zakończeniu) 2.udział odpowiednio przeszkolonych specjalistów 3.prawidłowy dobór sprzętu technicznego i jego pełne wykorzystanie 4.zebranie i zabezpieczenie dowodów rzeczowych do dalszych badań 5.prawidłowe udokumentowanie oględzin Dokumentacja przebiegu i wyników oględzin popożarowych Dokumentacja oględzin popożarowych: protokół (opisuje się ślady, bez wniosków); szkice; dok. fotograficzna - ogólny widok pożaru w rożnych ujęciach, - przebieg rozszerzania się pożaru, jego zwalczanie i akcja rat-gaś, - ogólny widok i zbliżenia poszczególnych części pogorzeliska, - zbliżenia miejsca w którym powstał pożar; dok. filmowa ; wykaz dowodów rzeczowych i zabezpieczonych śladów ; notatka urzędowa.
Najczęściej popełniane błędy: 1. niedocenianie znaczenia jakiejś informacji 2. przecenienie informacji małoistotnych 3. błędy wynikające z niedoświadczenia w gromadzeniu informacji i dowodów rzeczowych: - błąd nieumiejętności obserwacji istotnych śladów i ich znaczenia, - nieprzestrzeganie istniejących cech i oznak działania pożaru (- oględziny w trudnych warunkach (półmrok), - niewłaściwa technika i taktyka prowadzenia oględzin, - zbyt małe doświadczenie w interpretacji zjawisk zachodzących w pożarze. Przyczyny pożarów: zjawiska fizyczne: - elektryczność statyczna, - wyładowania atmosferyczne, - w instalacjach i urządzeniach elektry (zwarcia, przeciążenia, duży opór przejścia, łuk elektry, gorące powierzchnie grzewcze i oświetleniowe), - w instalacjach i urządzeniach grzewczych nie elektry (niewłaściwa eksploatacja i konserwacja pieców na paliwo stałe, ciekłe i gazowa przewody kominowe), - w urządzeniach mechanicznych (tarcie elementów maszyn, iskry mechaniczne), - żarzące i palące się ciała (niewłaściwe obchodzenie się z otwartym ogniem, niedopałki papierosów i iskry różnego pochodzenia procesy biologiczne: - samozapalenie (w procesach technologicznych podczas produkcji, suszenia, magazynowania reakcje chemiczne: - w procesach technologicznych (nie zachowanie reżymu technologicznego np.: złe dozowanie surowców, zastosowanie złych surowców), - w innych okolicznościach (podczas badań i eksperymentów, przelewania, mieszania) podpalenia: - dokonywane przy użyciu różnych źródeł inicjujących ( zapałki, substancje chem, reagujące z mat. Palnym, układy zapalające i inne czynniki mogące zainicjować pożar lub go podsycać np.: ciecze palne Elektryczność statyczna: gdzie dochodzi do rozdziału dwóch warstw, które są zdolne naelektryzować się stale w sytuacjach dynamicznych( zapala gazy pary cieczy palnych) Wyładowania atmosferyczne: jest w stanie zapalić każdy materiał palny. Cegła-ślad w postaci warstwy(nalotu)na wierzchu. Zelbet zbrojony- rozkruszenie odkształcenie pręta. Pożary od urz. elektry.: - wynikające z nieprawidłowej eksploatacji, nieprawidłowego działania (awarii), nienormalnego stanu pracy. Papieros (od 500-700) Niedopałek jest w stanie zapalić mieszaniny wybuchowe, rozdrobnione materiały zdolne do tlenia. Nie zapali: materiałów w postaci litej, mat.które się nie tlą(tworzywa termoplastyczne) Polietylen-zależy od jego wypełniacza (gdy wypełniaczem jest mączka drzewna to polietylen zapali się) Tarcie Niebezpieczeństwo pożarowe prądu:- cieple działanie prądu elektrycznego, - zwarcie, - przeciążenie, - przepięcie, - łuk elektry, - iskrzenie, - prądy upływu, - zwiększona rezystancja przejścia, - załączanie i wyłączanie obwodów elekrty, - pogorszone warunki chłodzenia Samonagrzewanie -proces wzrostu temp. W materiale bez dostarczania ciepła z zewnątrz. samozapalenie - efekt końcowy procesu samonagrzewania. Inicjowane przez bodźce biologiczne lub chemiczne. Biologiczne - stóg siana nie wystąpi wcześniej niż po 3 dniach i później niż po 24 tyg. Nie będzie jedno ognisko tylko kilka, rozprzestrzenia się w kierunku gdzie jest więcej tlenu czyli tam gdzie mat. Jest luźniejszy, zapalenie przy zewnętrznej krawędzie składowiska, powstaje żużel - będzie pływał na wodzie. Chemiczne - (oleje roślinne, pokost) w substancjach tych nie nasycone wiązanie, które ulega rozerwaniu utlenianiu. Musi być na dużej powierzchni lub najlepiej na mat. O dużej powierzchni właściwej (bawełna) Podpalenia - umyślne spowodowanie pożaru. Przyczyny 1. zemsta 2. potrzeba ukrycia innego przestępstwa 3. chęć wyłudzenia odszkodowania ubezpieczeniowego 4. potrzeba wyróżnienia się w akcji gaśniczej 5. piromania na tle seksualnym 6. zaburzenia psychiczne 7. terroryzm Metody - podpalenie dokonywane przy normalnym dla danych war. Skupień mat. łatwozapalnych nie wymagające specjalnego i znacznego impulsu ogniowego, - podpalenia z zastosowaniem mat. łatwo zapalnych zebranych na miejscu przestępstwa w celu zwiększenia pewności rozprzestrzeniania pożaru, - podpalenia realizowane przez celowe stworzenie warunków do powstania pożaru od przyczyn imitujących nieumyślność bądź nieostrożność, - podpalenie z wykorzystaniem urządzeń i środków zapalających obliczonych na dużą niezawodność konspiracyjność działania mogące działać z odpowiednią zwłoką czasową ( np.: świeczka), - połączenie wszystkich wymienionych możliwości.
6