1.ZALETY KONSTRUKCJI STALOWYCH.

-jednakowo, duża wytrzymałość na rozciąganie i ściskanie (wytrz. Obliczeniowa stali budowlanej konstrukcyjnej wynosi fd=250-690 Mpa, natomiast betonu 20-100Mpa)

-wysoki stopień prefabrykacji, który polega na wytwarzaniu konstrukcji w warsztacie w postaci tzw. Elementów wysyłkowych, dostosowanych do środków transportu i montażu, transporcie tych elementów na budowę i ich scalenie (najczęściej śruby)

-łatwość wzmacniania konstrukcji w przypadku wzrostu obciążeń

-możliwość rozbiórki konstrukcji i ponowne jej zmontowanie w innym miejscu (śruby)

-prawie całkowity odzysk stali w przypadku likwidacji konstrukcji nierozbieralnej

-względna lekkość C

C=0,0365*10-3 m-1dla stali

C=0,6*10-3 m-1 dla drewna

C=1,2*10-3 m-1 dla betonu

2. WADY KONSTRUKCJI STALOWYCH.

-duża podatność stali na korozję

-mała ognioodporność

3. KLASY AGRESYWNOŚCI REGRESYJNEJ ŚRODOWISKA (oznaczenie, nazwy, char.)

B -środowisko bardzo łagodne, dające ubytki do 0,025 mm na rok u1<=0,025

L -śr. Lekkie, 0,025-0,08 mm/rok

U -śr. Umiarkowane, 0,08-0,2 mm/rok

C -śr. Ciężkie, 0,2-2,0 mm/rok

W - śr. Wyjątkowo ciężkie, >2 mm/rok

4. STOPNIE OCZYSZCZENIA POWIERZCHNI PRZED NANIESIENIEM POWŁOK ANTYKOROZYJNYCH I ICH DOBÓR DO KLAS AGRESYWNOŚCI.

III - opalanie palnikiem acetylenowo-tlenowym i czyszczenie szczotkami drucianymi, jeśli konstrukcja będzie eksploatowana w śr. klas B-L

II - skrobakami pneumatycznymi, szlifierkami i szczotkami mechanicznymi, jeśli konstr. Będzie eksploatowana w śr. klas L-U

I - piaskowanie lub śrutowanie, w specjalnych komorach, gdy w śr. klas U-W

5. BUDOWA POWŁOK ANTYKOROZYJNYCH.

Powłoka malarska to kilka warstw farb gruntujących i nawierzchniowych. Ilość warst jest uzależniona od agresywności środowiska, w którym będzie konstrukcja. (np. dla klasy B wystarczy po jednej warstwie gruntującej i nawierzchniowej o łącznej grubości 30μm, a dla W potrzebne dwie warstwy gruntujące i cztery nawierzchniowe 180μm). Trwałość to 3-8 lat. Najmniej są trwałe powłoki z farb olejnych, najbardziej trwałe z farb epoksydowych. W czasie transportu i montażu stosujemy powłoki ochrony czasowej (ferby olejne z pyłnem cynkowym lub farby epoksydowe z pyłem cynkowym) - spełniają one rolę warstw gruntujących. Powłoki metaliczne (cynkowe lub aluminiowe) są bardziej trwałe (15-25 lat) i szczelne. (zaleta- przy lokalnym uszkodzeniu powłoki proces korozji nie rozszerza się poza miejsce uszkodzenia.) Cynkowanie zanurzeniowe (ogniowe) - elementy wysyłkowe, oczyszczone do I stopnie i w temp. 180*C zanurzamy w wannie z roztopionym cynkiem (temp. 450*C) i przetrzymujemy odpowiednio długo (1 minuta na 1mm grubości wyrobu). Na powierzchni powstaje warstwa stopu żelaza z cynkiem (21-28% zawartości żelaza), ma ono większą twardość, a na niej warstwa czystego cynku. Łączna ilość węgla i krzemu nie powinna przekraczać 0,5%. Grubość zależy od klasy agresywności śr. i wynosi 50-140μm. Obowiązują warunki: t_max<=25mm, t_max/t_min<=5, P/Q<=30m²*Mg^-1 (t_{min i max} to największa i najmniejsza grubość ścianki elementu mm, P- powierzchnie cynkowana m², Q-masa elementu Mg. Trwałość powłoki cynkowej t_p uzyskanej metodą zanurzeniową wynosi t_p=άg_p (g_p- grubość powłoki, μm, άjednostkowa odporność na korozję (lata*μm^-1). Powlekać metalem można też przy pomocy pistoletu do metalizacji natryskowej. Topi on metal z druta i napyla drobne cząstki na pow. Przez sprężone powietrze. Min gribość to 100μm (bardziej porowata i mniej trwała).

6. ZALEŻNOŚĆ Fdt I Et OD TEMP. I SPOSOBY PODWYŻSZANIA OGNIOODPORNOŚCI.

Pożar- temp 800- 1600*C - stal traci swą wytrzymałość, nośność i sztywność. Spowodowane jest to spadkiem granicy plastyczności stali Re (i wytrz. obliczeniowej f_d=Re/γ_s) i spadkiem modułu Younga E. Ψ_fd=fdt/fd; Ψ_E= E_T/E

Zwiększamy odporność ogniową poprzez zastosowanie odpowiednicg osłon termoizolacyjnych na powierzchni elementów. Np. natryski w postaci zaczynu cementowego zmieszanego z włóknami wełny mineralnej, lub okładziny płytowe, ewentualnie powłoki malarskie z farb pęczniejących (w wys. Temp. Powłoka malarska zamienia się w piankę termoizolacyjną)

7. PROCES METALURGICZNY I JEGO GŁÓWNE PRODUKTY.

Proces metalurgiczny to pierwszy etap otrzymywania stali. Polega na wytapianiu żelaza z jej rud w wielkim piecu. Pod względem chem. To redukcja zw. Żelaza (znajdujących się w rudzie) do postaci wolnej w wys. Temp. I nawęglenie częsci masy wolnego żelaza. Masa złożona z metalicznego żelaza Fe, węgla w postaci związku Fe3C i pierwiastków jak: mangan, siarka, fosfor, krzem to surówka - główny produkt procesu metalurgicznego (Fe+Fe3C - węglik żelaza lub cementyt)

8. CEL ŚWIEŻENIA SURÓWKI I RODZAJE PIECÓW.

Celem świeżenia surówki jest zmniejszenie zawartości węgla, manganu i krzemu do ilości potrzebnej, a siarki i fosforu do ilości minimalnej, stosuje się wypalanie (utlenianie) nadmiernych ich ilości. Produktem świeżenia jest stal. Świeżenie to inaczej proces stalowniczy.

-początkowo byłydymarki lub fryszerki

-XVIIIw. Piece płomienne pudlarskie

-przechylne -konwertor Bessemera i Thomasa

-piece stałe -trzonowe - piece Martenowskie

-piec przechylno-obrotowy - konwertor Linz-Donowitz LD

-piece elektryczne: - łukowe i indukcyjne

9. PROCES ŚWIEŻENIA SURÓWKI

Celem świeżenia surówki jest zmniejszenie zawartości węgla, manganu i krzemu do ilości potrzebnej, a siarki i fosforu do ilości minimalnej, stosuje się wypalanie (utlenianie) nadmiernych ich ilości. Produktem świeżenia jest stal. Świeżenie to inaczej proces stalowniczy.

Do konwertora ładujemy złom stalowy i rozpuszczoną surówkę (70% MASY) i przedmuchujemy ją strumieniami tlenu od wierzchu. Gdt temp. Ma 3000*C dodajemy topniki do zawiązania nadmiernej ilości siarki i fosforu. Przedmuchiwanie trwa 10-25 minut, zależnie od wielkości konwertora, a cały proces stalowniczy 25-35 minut. Zużywa się ok. 50m³ na 1 tonę stali. Końcową operacją świeżenia jest odtlenienie stali za pomocą manganu dodawanego w postaci żelazomanganu do strugi stali wypływającej z konwertora. Nie związany przez mangan tlen łączy się wpierw z żelazem (powstaje tl. Żelazowy FeO) a potem FeO łączy się z węglem: FeO+C=Fe+CO. Stal., która zakrzepła w stanie wrzenia to stal nieuspokojona X. Wydzielanie się pęcherzyków tlenku węgla ustaje gdy stal sięcałkowicie się odtleni dzięki mocniejszemu utleniaczowi.

10. ROZLEWANIE STALI DO WLEWNIC I PROCES KRZEPNIĘCIA.

Płynną stal z konwertorów itp. Przelewa się do kadzi a następnie do wlewnic lub form z piasku formierskiego. (Wlewnica- naczynie staliwne , wyłożone od środka szamotą). Kształty wlewnic dla stali usp., półusp., nieusp.

Stal wlewamy od góry lub syfonowo od dołu. Syfony wymagają budowy systemu kanałów między syfonem a wlewnicą, a poza tym stal się zanieczyszcza szamotą wykładającą kanały. Przekroje poprzeczne wnętrz wlewnic zależą od tego jakie elementy będą ze skrzepniętych wlewków (kwadratowe, prostokątne, okrągłe). Chłodzenie jest najbardziej intensywne na ścianach wlewnicy i tam zaczyna się krzepnięcie stali. Warstwa pierwsza przyścienna o strukturze drobnoziarnistej o różnej orientacji przestrzennej-od niej narastają ku środkowi naczynia, prostopadle do ścian kryształy słupkowe. Im bliżej środka wlewnicy tym bardziej kryształy słupkowe odchylają się ku górze. Zakrzepła stal we wlewnicy to wlewek.

11. LIKWACJA STREFOWA WLEWKA.

W części rdzeniowej wlewnicy jest różnokierunkowe odprowadzanie ciepła i dlatego nieuporządkowana jest orientacja kryształów. W części zastygłej najpóźniej gromadzi się procentowo najwięcej zanieczyszczeń (siarka, fosfor). Jest to likwacja strefowa. Mangan i krzem- odtleniacze prawie jej nie ulegają. Najmniej zanieczyszczeń jest w warstwie przyściennej

12. RÓŻNICA W BUDOWIE WLEWKA ZE STALI NIEUSPOKOJONEJ I USPOKOJONEJ.

Kiedy materiał krzepnie to występuje jego skurcz objętościowy. Prowadzi on we wlewku ze stali uspokojonej do pęknięcia w górnej części (w nadstawce) zwanej głową wlewka. To pęknięcie to jama usadowa. Wokół niej gromadzą się wtrącenia niemetaliczne i pęcherze gazowe. Głowę wlewka odcina się i ponownie przetapia przed dalszą przeróbką plastyczną. Może być nawet 24% strat masy przez to. Dlatego większa jest cena jednostkowa stali uspokojonej niż nieuspokojonej. Wlewek ze stali nieuspokojonej nie ma jamy usadowej, bo skurcz termiczny zmienia wymiary tylko niezliczonej ilości pęcherzyków gazowych, które są równomiernie rozłożone we wlewku. Gdy następuje przeróbka plastyczna takiego wlewka pęcherzyki gazowe ulegają zwalcowaniu i tworzą mikrosklejenia.

13. ODLEWANIE CIĄGŁE STALI.

Jest to nowy sposób produkcji wlewków. Płynna stal po uspokojeniu jest wlewana z kadzi rozlewniczej (1) do kadzi pośredniej (2), w której następuje wymieszanie i ujednorodnienie mas z różnych wytopów. Przez krystalizator pierwotny (3) i wtórny (4) przechodzi płynna masa. Te krystalizatory są chłodzone wodą. Tworzy się wlewek ciągły, ciągniony przez rolki (5). Na końcu jest przecinak acetylenowo-tlenowy (6). Przekrój poprzeczny wlewka może być kwadratowy do 300*300mm lub prostokątny do 500*2000mm. Wlewek ma strukturę drobnoziarnistą (nie ma jam usadowych a ściany są równoległe). Rolki są też walcarką i zgniataczem.

14. WSAD DO WIELKIEGO PIECA. PRZERÓBKA WSTĘPNA RUDY.

Wsad do wielkiego pieca, ładowanego z góry przez podwójnie dzwonowe urządzenie zasypowe stanowi mieszanka rudy, koksu hutniczego i topników. Koks dostarcza ciepło (do stopienia wsadu) i węgiel (do utworzenia stopu). Topiki tworzą żużel (związują skałę płonną i sprowadzają ją do stanu płynnego razem z popiołem).

Wydobytą w kopalni rudę uszlachetnia się (wzbogacanie rudy i ujednorodnianie jej granulacji). Wzbogacenie jest już w kopalni. Jest to zmniejszenie kosztów transportu i wytapiania, przez pozbycie się części skały płonnej. Rudy suche - wzbogacanie metodą separacji magnetycznej (oddzielanie rudy ferromagnetycznej od niemagnetycznej w silnym polu mag.); rudy wilgotne - wzbogacanie metodą flotacji (ruda przechodzi przez koryta dzięki strumieniowi wody i cięższe związki niż skała płonna osiadają na dnach koryt). Ujednorodnienie granulacji to kruszenie dużych brył rudy na mniejsze i ich spiekanie części drobnych do większych brykietów. Skraca to czas wytapiania.

15. KRYTERIA PODZIAŁU STALI. BUDOWA OZNACZEŃ GATUNKÓW STALI WĘGLOWEJ I STOPOWEJ.

Stal węglowa (stop żelaza z węglem o zawartości węgla do 1,5%, teoretycznie do 2,08%) dzielimy w zależności od procentowej masowej zawartości węgla:

-niskowęglowa C<0,25% np. St0, St3, St4 stale konstrukcyjne

-średniowęglowa, C=0,25-0,6% np. St5, St6, St7 stale konstrukcyjne

-wysokowęglowa, C=0,6-1,5% stal węglowa narzędziowa

St - skrót +kod wytrzymałości

St3 dzielimy na: St3S, St3SY, St3SX,(do 0,22%C I 1,1%Mn) St3V, St3VY, St3VX,(do 0,20%C I 1,2%Mn) St3W(do 0,17%C I 1,3%Mn)

Litery S,V,W oznaczają odmiany gatunku o tej samej wytrz. i coraz mniejszej zawartości węgla, siarki i fosforu. Litery X,Y oznaczają stopień odgazowania stali (X- nieuspokojona, Y- półuspokojona).

Gatunki stali węglowej o wyższej jakości: 08, 10, 15, 0,8Y, 10Y, 15Y, 0,8X, 10X, 15X. Cyfry to zawartość węgla w setnych częściach, X,Y-tak samo jak wcześniej. Brak tych liter to stal uspokojona.

Stal stopowa- stop żelaza z węglem i co najmniej jednym innym pierw. dodanym celowo:

-niskostopowa - <=2,5%masowa zawartość składników stopowych z węglem

-średniostopowa 2,5-6%

wysokostopowa >6%

Niskostopowe:

-manganowe - 18G2, 18G2A, 18G2AV (A-podwyższona jakość metalurgiczna, V- mikrododatek wanadu)

-trudno rdzewiejące:

*10H- chromowa

*10Ha- chromowa o podwyższonej plastyczności

*10HAVP- chromowo-wanadowo-fosforowa o pod. Plastyczności

*10HAVP- chromowo-niklowo-fosforowa o pod. Plastyczności

16. PODZIAŁ I OZNACZENIA STALIW.

Staliwo konstrukcyjne to stop żelaza z węglem, który po wyświerzeniu został skierowany do form (zamiast do wlewnic) przeważnie piaskowych. Podział staliw:

I-st. Kon. Węglowe zwykłej jakości

II-st. Kon. Węg. Wyższej jakości

III-st. Kon. Węg. Najwyższej jakości

Do konstrukcji bierzemy grupę II: L400II, L450II, L500II (4oo- wytrz. na rozciąganie Rm (Mpa), II-grupa staliwa)

17. ETAPY PROCESU WALCOWANIA. HUTNICZE GRUPY WYROBÓW WALCOWANYCH.

Są dwa etapy: (85% światowej prod. To wyroby walcowane)

I.-produkcja półwyrobów.

Wlewki z rozlewania do wlewnic, ogrzewane w stalowni do temp. Ok. 950*C i przepuszczane przez walcarkę zgniatacz. Otrzymujemy półwyrób zależnie od przekroju poprzecznego wlewka:

-kęs-el. O przekroju kwadratowym b=42-120mm

-kęsik- b=120-310mm

-blachówka- element płytowy na arkusz blachy

-tuleja-element pierścieniowy na rury

II- produkcja wyrobów

Znów nagrzewamy półwyroby i na walcowniczą linię technologiczną - walcowanie właściwe- produkt finalny

Podział wyrobów walcowanych:

-pręty -wyroby proste np. płaskowniki, prostokątne, okrągłe wyroby

-walcówka- okrągłe o małej średnicy, pręty okrągłe zwijane

kształtowniki- dwuteowniki normalne, ekonomiczne, równoległościenne, szerokostopowe (HEB-wyroby bazowe, HEA- o pocienionym środniku, HEAA- o pocienionym środniku i stopkach, HEM- pogrubiony środnik i stopki), ceowniki, kątowniki, teowniki, szyny kolejowe i dźwigowe, kształtowniki okienne

-rury bez szwu

-blachy- cienkie, walcowane na zimno, średnie, grube, walcowane na gorąco

taśmy i bednarka - przekrój prostokątny, mała grubość, zwijane w kręgi

Walcowanie- to przepuszczanie elementu wyjściowego pomiędzy dwoma walcami, osadzonymi w korpusie staliwnym i obracającymi się w przeciwnych kierunkach.

18. ZASADA DZIAŁANIA WALCARKI UNIWERSALNEJ.

Walcowanie- to przepuszczanie elementu wyjściowego pomiędzy dwoma walcami, osadzonymi w korpusie staliwnym i obracającymi się w przeciwnych kierunkach. Odstę między walcami się reguluje, a łożyska są odpowiednio dociskane by nie było zgniotu w el. Walcowanym.

W korpusie walcarki uniwersalnej są osadzone dwie pary walców - para o osiach poziomych i pionowych. Element walcowany przechodzi pomiędzy walcami od kilku do kilkunastu razy - zależy to od kształtu przekroju poprzecznego. Po każdym przejściu między walcami stopniowo zmienia się przekrój poprzeczny. RYSUNEK.

19. WYKRES T-t ŻELAZA Z OZNACZENIEM PRZEMIAN ALOTROPOWYCH.

Żelazo może mieć dwie komórki elementarne sześcienne ά i γ. Są to odmiany alotropowe żelaza. Komórka ά (Fe _ά), istnieje do temp. 912*C, ma po jednym atomie w każdym narożu sześcianu i jeden w środku. Powierzchnie atomów są do siebie styczne. Siatka krystalograficzna zbudowana z komórek ά to siatka regularnie przestrzennie centrowana (RPC). Komórka żelaza γ (Fe _γ) (temp. 912-1394*C) ma po jednym atomie w każdym narożu i w środku każdej ściany.Siatkę taką nazywamy regularną ściennie centrowaną (RSC). Od 1394-1538*C żelazo znów ma siatkę RPC ale o większym parametrze bo jest rozszerzalność termiczna ciał. (Siatka δ). W temp. 1538*C żelazo topi się przechodząc w stan płynny.

Przystanki temperaturowe w czasie sygnalizują o zachodących przemianach strukturalnych żelaza-A (A_c-przy podwyższaniu temp., A_r- obniżanie temp.) Przystanki temp. Na krzywej chłodzenia to punkty krystalizacji pierwotnej - gdy jest krystalizcja z cieczy, i wtórnej- kiedy jest przebudowa siatki (przystanki A_c3 i A_c4). A₂ to nie punkt krystalizacji, a punkt Curie- żelazo staje się w nim ferromagnetykiem.

20. WYKRES: T-t STOPU ŻELAZA JAKO UKŁADU PODWÓJNEGO (A+B).

Dla roztworu dwuskładnikowego (A+B) krzywe ogrzewania i chłodzenia T=f(t) zależą od stężenia roztworu. Na podstawie tych wykresów sporządzonych dla różnych stężeń roztworu buduje się wykres równowagi energetycznej układu podwójnego. Krzywe chłodzenia T=f(t) stopu o trzech stężeniach - I, II, III.

21. WYZNACZYĆ NA PRZYKŁADZIE WYKRESU UKŁADU PODWÓJNEGO STOPIEŃ PRZESYCENIA STOPU O SKŁADZIE: xA+Yb. STARZENIE NATURALNE I SZTUCZNE.

Szybkie chłodzenie stopu I do temp. Otoczenia spowoduje, że nadmiar fazy β nie zdąży się wydzielić, bo wydzielanie się nadmiaru składnika stopowego to proces dyfuzyjny (a dyfuzja w ciałach stałych jest bardzo wolna). Niejako sztucznie zatrzymany nadmiar składnika stopowego wydzieli się dopiero po pewnym czasie i pójdzie do granic ziarn, co z kolei spowoduje wzrost wytrzymałości i twardości stopu.

Jest to starzenie naturalne stopu. Gdy stop przesycony będzie ogrzany do pewnej temperatury, to proces starzenia jest krótszy - starzenie sztuczne. Celowe przesycanie i starzenie stopu to utwardzanie depresyjne stopu.

22. Struktura stali konstrukcyjnej. Jak otrzymać stal austenityczną.

23. Proces krystalizacji stopu we wlewnicy.

Krzepnięcie rozpoczyna się we wlewnicy wskutek impulsu energetycznego, jakim jest przechłodzenie, w wielu punktach tej objętości od tzw. ośrodków krystalizacji. Są to zazwyczaj zanieczyszczenia stopu lub pierwiastki celowo dodane do płynnej masy. Krzepnięcie odbywa się w trzech wzajemnie prostopadłych kierunkach od zarodka, przy czym narastanie jest wielogałęziowe, czyli że od każdej skrzepniętej komórki elementarnej narastają komórki równoległe do osi x₁, y₁, z₁, ale od każdej dalszej skrzepniętej komórki narastają nowe wzdłuż osi x_i, y_i, z_i. Rosnący kryształ przypomina swoim kształtem drzewo. Narastające z każdego ośrodka krystalizacji kryształy spotykają się wtedy, kiedy zasób cieczy krystalizującej kończy się. Na styku ziarn tworzą się strefy przejściowe (granice ziarn). Wypośrodkowaną granicę ziarna, ustaloną na podstawie cięciw z dwu prostopadłych kierunków uważa się za średnicę ziarna krystalicznego d. Średnica ziarna krystalicznego ma decydujący wpływ na wytrzymałość i plastyczność stopu.

24.Parametry i wykres obróbki cieplnej stali. Temperatura graniczna obróbki na zimno i gorąco.

Podstawowymi czynnikami oddziaływania w obróbce cieplnej są temperatura i czas. Dlatego każdy z zabiegów tej obróbki przedstawia się we współrzędnych: temperatura T- czas t

Warunki obróbki cieplnej określają następujące parametry:

• temperatura zabiegu T_max

• czas wygrzewania t_w

• prędkość nagrzewania ν_n

• prędkość chłodzenia ν_c

25. Wyżarzanie normalizujące, rekrystalizujące i odprężające.

Normalizujące: polega na nagrzaniu przedmiotu do temperatury o 30-50ºC powyżej linii GSE, wygrzewaniu w tej temperaturze przez 0,5-2 godzin, aby w całej objętości otrzymać strukturę austenitu i następnie studzeniu w powietrzu. W wyniku tego zabiegu otrzymuje się strukturę jednolitą i drobnoziarnistą , zostają zlikwidowane naprężenia własne, polepsza się plastyczność i spawalność stali.

Rekrystalizujące: przeprowadza się na tych wyrobach, w których podczas przeróbki plastycznej na zimno nastąpiło zgniecenie ziarn i jednostronna orientacja kryształów, co powoduje spadek plastyczności tym większy im większy był stopień zgniotu. Zabieg ten polega na nagrzaniu przedmiotu do temp. 450-600ºC, wygrzewaniu przez 0,5-2 godzin i następnie powolnym chłodzeniu. Wybór temperatury rekrystalizacji zależy od stopnia zgniotu na zimno oraz od zawartości węgla w stali. Celem tej obróbki jest usunięcie skutków zgniotu. Ziarna zgniecione odzyskują swój kształt i orientację, ale są drobniejsze od pierwotnych.

Odprężające: ma na celu usunięcie naprężeń własnych, które pozostają po takich procesach technologicznych, jak spawanie, walcowanie, odlewanie, odkształcenie na zimno. Przeprowadza się je w takiej temperaturze, która nie zmienia struktury i właściwości stali, powstałych w wyniku ewentualnej poprzedniej obróbki cieplnej.

26. Proces ulepszania cieplnego stali.

Strukturę i właściwości stopów metali można zmieniać w szerokim zakresie za pomocą obróbki cieplnej, do czego są potrzebne wykresy stanów równowagi energetycznej tych stopów. Wytrzymałość i twardość stopu metali można zwiększyć 3-5b razy względem stanu wyżarzonego i powoli chłodzonego, natomiast moduły sprężystości podłużnej i poprzecznej zmieniają się bardzo małe, bo do 5 %. Stal poddaje się obróbce cieplnej wtedy, gdy właściwości stali w jej stanie surowym nie będą zadawalające w danych warunkach pracy konstrukcji. Z wielu rodzajów obróbki cieplnej, stosowanych w spawanych konstrukcjach budowlanych, znaczenia mają: wyżarzanie, hartowanie i odpuszczanie.

27.Naprężenia własne w przekroju elementu ze spoiną podłużną. Warunki równowagi.

Naprężenia własne charakteryzują się tym, że w dowolnym przekroju elementu tworzą układ samozrównoważony, tzn nie dają ani wypadkowej siły osiowej, ani momentu zginającego. W

---