Rodzaje chodu patologicznego, fizjoterapia


WARIANTY CHODU

        Chód normosteniczny - prawid ł owy

        Chód asteniczny - wolny, ostro ż ny

Chód hipersteniczny - szybki, ż ywy

RODZAJE CHODU PATOLOGICZNEGO

  Chód kołyszący - sprzężone w działaniu mięśnie pośladkowy wielki i napinacz powięzi szerokiej po stronie podporu oraz m. prostownik grzbietu po stronie wykroku włączają się z pewnym opóźnieniem. Zwiększa to zakres ruchu unoszenia i obniżania miednicy oraz jej stopień pochylenia ku dołowi po stronie konczyny wykrocznej z równoczesnym obniżaniem barku po stronie podporu. Widoczny przy koślawości i szpotowatości kolan i podudzi. Występuje również w niedowładzie połowiczym

Chód spastyczny lub nożycowy - w niedowładzie spastycznym kończyn dolnych.

Chód paretyczny - w niedowładzie wiotkim

Chód ataktyczny - w ataksji móżdżkowej

Chód tylnopowrózkowy - w zaburzeniach czucia głębokiego

Chód defiladowy - w uszkodzeniu układu pozapiramidowego

     

RODZAJE CHODU PATOLOGICZNEGO

  Chód histeryczny - zaburzony czynnościowo, dziwaczny z elementami różnych nieprawidłowości

 Chód marynarski - mechanizm jest podobny jak w chodzie kołyszącym lecz bardziej nasilony. Środek ciężkości ma przesadne wychylenie w bok.

 

Chód sztywny - oscylacje miednicy i barków są sztucznie zmniejszone

     

RODZAJE CHODU PATOLOGICZNEGO

     

PRZYCZYNY CHODU PATOLOGICZNEGO

Przyczyny chodu patologicznego są rozmaite. Do najważniejszych z nich należą:

PRZYCZYNY CHODU PATOLOGICZNEGO

 Prawdziwie patologiczne rodzaje chodu mają dużo wspólnych cech: często chód patologiczny jest pozornie normalny wykonywany w zwolnionym tempie.

     

PRZYCZYNY CHODU PATOLOGICZNEGO

  Zmiany patologiczne w układzie kostno-stawowym

Asymetria długości kończyn dolnych powoduje zazwyczaj kulenie. Skrócenie kończyny może być rzeczywiste lub pozorne.

Skrócenie rzeczywiste występuje na skutek zaburzeń procesu kostnienia, w stanach po złamaniach kończyny, szczególnie tam, gdzie doszło do zrostu z nieprawidłowym ustawieniem odłamów kostnych.

Może również być spowodowane zaburzeniami wzrostowymi kończyny, będącymi skutkiem porażenia, lub być efektem niedorozwoju wrodzonego kończyny dolnej.

Skrócenie pozorne występuje podczas przykurczu przywiedzeniowego w stawie biodrowym oraz w przykurczu zgięciowym. Przykurcz odwiedzeniowy powoduje pozorne wydłużenie kończyny dolnej.

PRZYCZYNY CHODU PATOLOGICZNEGO

  Zmiany patologiczne w układzie kostno-stawowym

Przy niewielkim skróceniu kończyny dolnej (3-5 cm) brak wyraźnych zaburzeń chodu, ponieważ chory kompensuje te ubytki pochyleniem miednicy.

Przy większym skróceniu (ponad 5 cm) wyrównanie długości kończyn dolnych następuje przez końskie ustawienie stopy kończyny krótszej i zgięcie kończyny dłuższej w kolanie

Długość kroku zmniejsza się po stronie skrócenia.

Czas obciążenia kończyny krótszej w czasie chodu nie ulega skróceniu, jak to ma miejsce przy kuleniu wywołanym bólem jednej kończyny.

Występują ponadto większe wychylenia miednicy w płaszczyźnie czołowej po stronie krótszej kończyny, z przechyleniem barków po stronie przeciwnej

PRZYCZYNY CHODU PATOLOGICZNEGO

  Przykurcze i sztywność stawów

Przy usztywnieniu jednego stawu brak ruchów w tym stawie jest kompensowany ruchami w stawach sąsiednich. Podczas usztywnienia stawu biodrowego chory przenosi miednicę ku przodowi wokół osi kończyny zdrowej, a więc skręty miednicy odbywają się w zdrowym stawie biodrowym

Usztywnienie stawu kolanowego powoduje odwodzenie tej kończyny. Większość chorych ułatwia sobie przenoszenie usztywnionej kończyny dolnej do przodu dźwigając miednicę po stronie chorej za pomocą mięśnia czworobocznego lędźwi

PRZYCZYNY CHODU PATOLOGICZNEGO

  Ubytki, osłabienie mięśni, porażenia i niedowłady

Zaburzenia funkcji mięśni mogą być spowodowane:

PRZYCZYNY CHODU PATOLOGICZNEGO

  Ubytki, osłabienie mięśni, porażenia i niedowłady

Nasilenie zaburzeń chodu jest uzależnione od stopnia upośledzenia funkcji mięśni i ich zaawansowania.

Izolowane zaburzenia czynności taśm mięśniowych są rzadkie, zwykle dotyczą one całych grup zespołów dynamicznych kończyny dolnej

Porażenie mięśnia pośladkowego wielkiego powoduje na początku fazy podpora cofnięcie tułowia i wysunięcie biodra do przodu po stronie kończyny chorej

Niewydolność mięśnia pośladkowego średniego jest przyczyną braku stabilizacji miednicy w fazie podporu. W warunkach fizjologicznych tonus tego mięśnia odpowiada za poziome utrzymywanie miednicy zapobiegając jej opadaniu na stronę nie podpartą.

PRZYCZYNY CHODU PATOLOGICZNEGO

  Ubytki, osłabienie mięśni, porażenia i niedowłady

Przy jednostronnej niewydolności mięśnia pośladkowego średniego podczas stania na nodze chorej miednica opada po stronie zdrowej (objaw Trendelenburga). Dochodzi do kulenia

Osłabiony mięsień pośladkowy średni powoduje nadmierne pochylenie tułowia na stronę biodra nogi zakrocznej. W tym momencie dochodzi do odwodzenia uda i opadnięcia mięśnia pośladkowego średniego

PRZYCZYNY CHODU PATOLOGICZNEGO

  Ubytki, osłabienie mięśni, porażenia i niedowłady

Jeżeli mięsień pośladkowy średni jest osłabiony, pacjent odchyla klatkę piersiową do tyłu powodując wyprost stawu biodrowego i opadnięcia mięśnia pośladkowego wielkiego

PRZYCZYNY CHODU PATOLOGICZNEGO

  Ubytki, osłabienie mięśni, porażenia i niedowłady

Porażenie zginaczy stawu biodrowego powoduje przenoszenie chorej kończyny z fazy podporu do wymachu. Ważną rolę odgrywają tu mięśnie tułowia, dzięki którym miednica wykonuje obrót w zdrowym stawie biodrowym

PRZYCZYNY CHODU PATOLOGICZNEGO

  Ubytki, osłabienie mięśni, porażenia i niedowłady

Porażenie mięśnia czworogłowego uda kompensują mięsień pośladkowy wielki i brzuchaty łydki, szczególnie gdy mamy do czynienia z oceną wolnego chodu.

Jeżeli dojdzie do porażenia tego mięśnia, nie ma możliwości uzyskania stabilizacji kolana i w czasie obciążenia kończyny nastąpi nagłe zgięcie w stawie kolanowym.

Chód będzie wówczas możliwy tylko przy utrzymywaniu stawu kolanowego w wyproście podczas całej fazy podporu

Chory może przeciwdziałać zgięciu stawu kolanowego przez oparcie rąk o udo kończyny chorej, celem niedopuszczenia do zgięcia kolana, lub przez rotację wyprostowanej kończyny na zewnątrz albo dzięki mechanizmowi Puttiego, który polega na tym, że linia obciążenia mechanicznego kończyny przebiega poza stawami biodrowym i skokowym, a przed stawem kolanowym, przy końskim ustawieniu stopy

PRZYCZYNY CHODU PATOLOGICZNEGO

PRZYCZYNY CHODU PATOLOGICZNEGO

  Ubytki, osłabienie mięśni, porażenia i niedowłady

Mięsień czworogłowy uda - ułatwiający przemieszczenie nogi do przodu -rozpoczyna pracę tuż przed odbiciem z palców. Jeżeli dojdzie do osłabienia głowy prostej tego mięśnia, nastąpi nadmierna rotacja miednicy w przód, co wpłynie na zbyt duże przesunięcie tułowia przed nogę zakroczną

PRZYCZYNY CHODU PATOLOGICZNEGO

  Ubytki, osłabienie mięśni, porażenia i niedowłady

Mięśnie kulszowo-goleniowe kurczą się hamując ruch przeniesienia przed momentem zetknięcia się pięty z podłożem. W rezultacie pięta może łagodnie opierać się o podłoże kontrolując ten ruch. Jeżeli jednak mięśnie kulszowo-goleniowe są osłabione, uderzenie pięty o podłoże jest bardzo silne. Efektem tego jest najczęściej zgrubienie piętowej poduszki tłuszczowej (kolano znajduje się w nienaturalnym przeproście). Mamy wówczas do czynienia z chodem przeprostnym (Anochin 1962, Inman 1973).

PRZYCZYNY CHODU PATOLOGICZNEGO

  Ubytki, osłabienie mięśni, porażenia i niedowłady

Porażenie mięśni zginaczy podudzia powoduje przeprost kolana, a porażenie mięśnia trójgłowego łydki uniemożliwia zgięcie podeszwowe stopy. Chód jest wtedy szczudłowaty, bez propulsji. Szczególnie trudne jest wchodzenie pod górę. Obserwujemy wtedy również przeprost kolana w fazie podporu i opadanie miednicy po stronie chorej pod koniec tej fazy, kiedy następuje oderwanie pięty od podłoża

Porażenie mięśni zginaczy grzbietowych stopy jest przyczyną jej opadania. W czasie poruszania się chory nadmiernie zgina kończyny dolne w stawach biodrowych i kolanowych (chód brodzący). Przy zetknięciu się pięty z podłożem następuje charakterystyczne klapnięcie stopy

PRZYCZYNY CHODU PATOLOGICZNEGO

Ubytki, osłabienie mięśni, porażenia i niedowłady

Zginacze grzbietowe (m. piszczelowy przedni, prostownik długi palców, prostownik długi palucha) wykonują ekscentryczną pracę elongacyjną, umożliwiającą stopie przejście od zgięcia grzbietowego do zgięcia podeszwowego. Stopa w łagodny sposób opiera się o podłoże. Osoby, które posiadają osłabione zginacze grzbietowe stopy nie mogą łagodnie oprzeć jej o podłoże, tylko gwałtownie uderzają stopą o ziemię

PRZYCZYNY CHODU PATOLOGICZNEGO

  Ubytki, osłabienie mięśni, porażenia i niedowłady

Porażenie mięśni piszczelowych prowadzi do koślawego ustawienia stępu i nadmiernego obciążenia brzegu wewnętrznego stopy

Porażenie mięśni strzałkowych pociąga za sobą szpotawe ustawienie stępu i nadmierne obciążenie krawędzi zewnętrznej stopy.

W trakcie chodzenia chory dotyka podłoża najpierw palcami, a później brzegiem zewnętrznym stopy. Kończyna dolna sprawia wrażenie zbyt długiej, chory zgina nogę w stawach kolanowym i biodrowym.

Przy niedowładach spastycznych mięśni kończyn dolnych dochodzi do chodu spastycznego. Chód jest utrudniony z powodu nadmiernego przywodzenia i krzyżowania nóg przy braku oparcia pięt o podłoże. Podczas chodzenia chory nie zgina kończyn dolnych w stawach kolanowych i zaczepia palcami stóp o podłoże. Jest to chód nożycowy

PRZYCZYNY CHODU PATOLOGICZNEGO

  Ubytki, osłabienie mięśni, porażenia i niedowłady

W przypadku porażenia spastycznego typu połowiczego (hemiplegia), pochodzenia mózgowego, obserwujemy chód koszący „noga kosi, ręka prosi". Jest on wynikiem przeprostnego ustawienia stawu kolanowego oraz końskiego ustawienia stopy, co stwarza pozorne wydłużenie kończyny.

W czasie chodu ruchy odbywają się przede wszystkim w stawach biodrowych, a kończyna dolna jest przenoszona z fazy zakroku do fazy wykroku przez odwodzenie z równoczesnym uniesieniem miednicy po stronie chorej, celem zapobiegnięcia zaczepianiu palcami o podłoże

PRZYCZYNY CHODU PATOLOGICZNEGO

  Ubytki, osłabienie mięśni, porażenia i niedowłady

Podczas środkowej fazy podporu kolano stabilizuje mięsień czworogłowy uda. Osłabienie tego mięśnia powoduje nadmierne zgięcie, czyli brak stabilizacji

Osłabiony mięsień pośladkowy średni powoduje nadmierne pochylenie tułowia na stronę biodra nogi zakrocznej. W tym momencie dochodzi do odwodzenia uda i opadnięcia mięśnia pośladkowego średniego

PRZYCZYNY CHODU PATOLOGICZNEGO

  Choroby układu nerwowego powodujące zaburzenia chodu

Uszkodzenie móżdżku zaznacza się brakiem zborności i koordynacji ruchowej. Dominuje wtedy utrata równowagi, chwianie się, zataczanie. Chód przypomina sposób poruszania się człowieka pijanego. Dla utrzymania równowagi chory poszerza płaszczyznę dwunożnego podporu

PRZYCZYNY CHODU PATOLOGICZNEGO

  Choroby układu nerwowego powodujące zaburzenia chodu

W chorobie Parkinsona typowy jest chód małymi krokami z usztywnieniem i pochyleniem tułowia do przodu oraz z zanikaniem współruchów kończyn górnych. W tych jednostkach chorobowych pacjent idąc nie może zatrzymywać się na dane mu polecenie, lecz porusza się w dalszym ciągu jakby był popychany do przodu

PRZYCZYNY CHODU PATOLOGICZNEGO

  Ból kończyny

Wiele problemów w fazie podporu wynika z istniejącego bólu, który wywołuje tzw. chód przeciwbólowy (antalgiczny).

Obciążenie kończyny dolnej trwa bardzo krótko, aby uniknąć bólu. Faza podporu jest szczególnie akcentowana u tych osób, które mają problemy z obuwiem. Niewygodne, źle dopasowane obuwie wywołuje uciążliwy ból podczas stania. Nasilenie dolegliwości bólowych może być spowodowane przez takie czynniki jak: zbyt wysoki obcas, krótkie i zbyt wąskie obuwie, wąskie czuby itd

PRZYCZYNY CHODU PATOLOGICZNEGO

  Ból kończyny

Ból w jednej kończynie dolnej (najczęściej spowodowany procesami zapalnymi stawów, mięśni, urazem kończyny lub zapaleniem nerwu).   

Podczas chodu antalgicznego (przeciwbólowego) chory stara się skrócić fazę podporu na bolącej kończynie przenosząc szybko ciężar ciała na kończynę zdrową. Występuje wówczas utykanie. Przy zwyrodnieniu stawu biodrowego pacjent przechyla tułów na stronę tego stawu, co ma na celu przesunięcie środka ciężkości w bok

W przypadku zapalenia nerwu kulszowego chory chodzi na palcach dotkniętej bólem kończyny, ustawiając stopę w zgięciu podeszwowym oraz zginając nogę w stawach kolanowym i biodrowym. Takie kompensacyjne ustawienie zapobiega naciągnięciu nerwu kulszowego, przez co zmniejsza się ból w czasie poruszania

PRZYCZYNY CHODU PATOLOGICZNEGO

  Ból kończyny

Częste bóle stopy wynikają z ostrogi piętowej. Przy tej dolegliwości pacjent odczuwa ostry ból i ciężko stawia stopę na podłożu. Przeciążenie kaletki maziowej może doprowadzić do jej zapalenia, co jeszcze bardziej komplikuje sposób poruszania się.

Chcąc zmniejszyć dolegliwości bólowe chory próbuje podskakiwać na zgiętej stopie, unikając w ten sposób całkowitego obciążenia pięty i podeszwowej strony stopy. Następuje zatem kompensacyjne łagodzenie bólu przez ustawienie stopy w zgięciu podeszwowym

PRZYCZYNY CHODU PATOLOGICZNEGO

Ból kończyny

Ustawienie stopy w zgięciu podeszwowym. Kolano pozostaje w zgięciu, gdy pięta styka się z podłożem

PRZYCZYNY CHODU PATOLOGICZNEGO

Ból kończyny

Stopa dźwiga ciężar całego ciała. Pacjenci ze statyczną stopą płaską lub ze stanami zapalnymi stawów i wiązadeł odczuwają ból powstały zazwyczaj wskutek opadnięcia łuków podłużnych i poprzecznych, a także zmiany wtórne typu zgrubienia skóry nad głowami kości śródstopia

PRZYCZYNY CHODU PATOLOGICZNEGO

Ból kończyny

Odciski i modzele kostne na grzbietowej stronie palców stóp powodują ból w środkowej fazie podporu. Palce w obuwiu ustawiają się szponiasto przez co wpływają na obniżenie sprawności i wydolności stóp

PRZYCZYNY CHODU PATOLOGICZNEGO

  Ból kończyny

Podczas środkowej fazy podporu kolano stabilizuje mięsień czworogłowy uda. Osłabienie tego mięśnia powoduje nadmierne zgięcie, czyli brak stabilizacji

PRZYCZYNY CHODU PATOLOGICZNEGO

Ból - w jednej kończynie - pacjent dąży do jej odciążenia i przenoszenia ciężaru ciała na zdrową konczynę. Chory skraca fazę obciążania chorej kończyny.

Zmiany patologiczne w układzie kostno-stawowym - skrócenie konczyny:

- małe 3-5cm - noga jest wydolna i chód nie zmienia się wyraźnie, skrócenie kończyny wyrównuje się pochyleniem miednicy,

- większe powyżej 5cm - wyrównanie - końskim ustawieniem stopy po stronie skrócenia, czas obciążenia kończyny nie zmienia się, ale długość kroku jest mniejsza po stronie skrócenia.

PRZYCZYNY CHODU PATOLOGICZNEGO

Przykurcze i sztywność stawów - braki ruchów w jednym stawie są kompensowane ruchami w stawach sąsiednich. Sztywność w stawie biodrowym - wyrównanie ruchów w lędźwiach. Skręty miednicy odbywają się w zdrowym stawie biodrowym.

Ubytki i osłabienie mięśni - zaburzają model chodu w zależności od ich związku z wyznacznikami chodu od kompensacji przez inne mięśnie

     

SK Ł ADNIKI CHODU PATOLOGICZNEGO

 Nierównomierna długość kończyn - wyrównywane różnice w długości przez funkcjonalne wydłużenie krótszej kończyny - końskie ustawienie stopy lub przez funkcjonalne skrócenie dłuższej kończyny, ustawiając kolana i biodra w zgięciu lub w przeproście kolana i przez spłaszczenie sklepienia stopy.

     

SK Ł ADNIKI CHODU PATOLOGICZNEGO

  Stawy skokowe dolne i stawy Choparta

Ruchy w tych stawach są sprzężone z ruchami obrotowymi miednicy i barków, więc zniesienie ruchomości w stawach skokowych dolnych wywołuje utykanie ze zmniejszeniem zakresu ruchów obrotowych miednicy i kontraruchów barków.

Zwiększa się szerokość kroku.

Pochyleniu w przód towarzyszy pochylenie na boki (skłon do przodu i pochylanie w bok).

Punkt ciężkości musi się ustawić nad chorą stopą w fazie obciążenia.

Długość kroku staje się krótsza.      

SK Ł ADNIKI CHODU PATOLOGICZNEGO

  Stopa ko ń ska opadaj ą c ą - stopa opada z powodu braku działania prostowników - biodro i kolano zginają się nadmiernie, aby stopa nie zahaczała o podłoże - chód bociana.

W fazie wykroku występuje kontakt stopy z podłożem całą powierzchnią podeszwową, kolano pozostaje wyprostowane podczas całej fazy jednostronnego podporu.

SK Ł ADNIKI CHODU PATOLOGICZNEGO

 Sztywność biodra z przykurczem w przywiedzeniu - przywiedzenie uda uniemożliwia wykrok drugiej nogi, aby chodzić chory musi ustawić przywiedzioną nogę w pionie. Uzyskuje to przez uniesienie miednicy po stronie sztywnego biodra, powodując skoliozę funkcjonalną dla utrzymania równowagi ciała. Ukośne ułożenie miednicy zachowuje się we wszystkich fazach.

CH Ó D PATOLOGICZNY W PRZYPADKACH NIEDOW Ł ADU POSZCZEG Ó LNYCH MI ĘŚ NI

 

Brak prawidłowego działania m. pośladkowego wielkiego

Nagłe cofnięcie się tułowia ku tyłowi i miednicy na początku fazy podporu, po dotknięciu piętą podłoża.

CH Ó D PATOLOGICZNY W PRZYPADKACH NIEDOW Ł ADU POSZCZEG Ó LNYCH MI ĘŚ NI

 

Brak prawidłowego działania mm. pośladkowego średniego

CH Ó D PATOLOGICZNY W PRZYPADKACH NIEDOW Ł ADU POSZCZEG Ó LNYCH MI ĘŚ NI

  Brak prawidłowego dzia ł ania zginaczy stawu biodrowego (mm. biodr -l ę d ź wiowy, krawiecki, napr ęż acz powi ę zi szerokiej , prosty uda)

CH Ó D PATOLOGICZNY W PRZYPADKACH NIEDOW Ł ADU POSZCZEG Ó LNYCH MI ĘŚ NI

 Brak działania m. czworogłowego uda (quadriceps) - przy wolnym chodzie - prawie niezauważalne, natomiast przy szybszym chodzie występuje:

CH Ó D PATOLOGICZNY W PRZYPADKACH NIEDOW Ł ADU POSZCZEG Ó LNYCH MI ĘŚ NI

 Brak działania m. trójgłowego łydki

Opadanie miednicy po stronie chorej w czasie fazy podporu (szczególnie przy końcu tej fazy, gdy stopa odrywa się od podłoża).

Powłóczenie miednicy.

Przeprost w stawie kolanowym w fazie podporu.

Chód „szczudłowy”, bez propulsji, wyraźnie utrudniony chód pod górę.

CH Ó D PATOLOGICZNY W PRZYPADKACH NIEDOW Ł ADU POSZCZEG Ó LNYCH MI ĘŚ NI

 Brak działania zginaczy grzbietowych stopy

Opadanie stopy w czasie fazy wykroku

Zwiększone zginanie bioder i kolan .

Przy dotknięciu piętą podłoża występuje „klapnięcie” stopą.

CH Ó D PATOLOGICZNY W PRZYPADKACH NIEDOW Ł ADU POSZCZEG Ó LNYCH MI ĘŚ NI

 

Całkowitą niemożność samodzielnego chodzenia i stania, jeżeli nie powoduje jej porażenie kończyn dolnych, określa się mianem astazji i abazji.

Astazja - niemożność utrzymania pozycji stojącej, występująca najczęściej z abazją w histerii i w niektórych schorzeniach neurologicznych przy uszkodzeniu płata czołowego.

CH Ó D PATOLOGICZNY W PRZYPADKACH NIEDOW Ł ADU POSZCZEG Ó LNYCH MI ĘŚ NI

 

Abazja - objaw kliniczny polegający na niemożności chodzenia, poruszania całością lub częścią kończyny dolnej, niedowładzie lub całkowitym porażeniu spowodowanym urazem. Objaw występuje jako element zaburzeń dysocjacyjnych lub schorzeń neurologicznych.

Chorzy z abazją zachowują pełną czynność kończyn dolnych w pozycji horyzontalnej. Spionizowani - nie są w stanie wykorzystać funkcji lokomocyjnych kończyn.

Abazja jest następstwem zaburzeń czynnościowych, występujących najczęściej w histerii (łącznie z Astazją). Niekiedy jest następstwem zmian organicznych w ośrodkowym układzie nerwowym (guz płata czołowego, schyłkowy okres zespołów otępiennych) lub w błędniku.



Wyszukiwarka