Notatki, Akademia Morska (Szczecin), Semestr IV, Zarządzanie Statkiem


Morski statek handlowy- statki morskie przeznaczone lub używane do przewozu ładunku lub pasażerów, do rybołówstwa morskiego lub eksploatacji innych bogactw morskich, do holowania lub ratownictwa innych statków morskich oraz urządzeń pływających, do wydobywania mienia zatopionego w morzu lub innej działalności gospodarczej.

Eksploatacja statku polega na zapewnieniu statkowi ładunków odpowiadających jego cechom i kierowanie jego podróży z uwzględnieniem minimalizacji czasu i kosztów.

Kryteria przeznaczenia statków:

1. Przewozy ładunków drobnicowych

2. Przewóz ładunków masowych suchych

3. Przewóz ładunków masowych ciężkich

4. Przewóz ładunków płynnych

VLCC - very large crude carrier 200- 300 tys

ULCC - ultra large crude carrier powyżej 300 tys

LNG - liquide natural gas

LPG - liquide propan gas

5. Kombinowane

6. Pasażerskie

7. Równolegle pasażersko/towarowe

8. pozatransportowe

Kryteria technologii załadunku

Kryterium napędu: bez własnego napędu; żaglowe; motorowe; nuklearne.

Kryterium paliwa:

Płynne (oil burnes): paliwo lekkie MDO marine diesel oil

Paliwo średnio-ciężkie IFO intermediate fuel oil

Ropa naftowa, CO crude oil

Formy eksploatacji statku:

Cechy żeglugi liniowej:

Cechy żeglugi pasażerskiej:

Cechy żeglugi nieregularnej:

Właściciel statku (ship owner): osoba fizyczna lub prawnaḠposiadająca uprawnienia korzystania i rozporządzania statkiem morskim. Stanowi Ṱodmiot praw i obowiązków wynikających z ustawodawstwa państwa bandery, w którego rejestr został wpisany statek. Może eksploatować statek na własny rachunek lub oddać prawo do korzystania z niego innej osobie.

Armator: (ship owner; ship operator; owner; manage owner) ten, kto w swoim imieniu uprawia żeglugę statkiem własnym lub cudzym. Jest stroną we wszystkich umowach wiążących się z eksploatacją statku. Jeżeli armator używa swojego statku do przewozu jest przewoźnikiem (carrier).

Przewoźnik (carrier): może nim być armator, ale również czarterujący, który we własnym imieniu podejmuje się umów przewozu wyczarterowanym statkiem. Osoba fizyczna lub prawna podejmująca się na podstawie umowy, odpłatnego przewozu towaru lub osób drogą morską.

Właściciel ładunku (cargo owner): osoba fizyczna lub prawna, ma prawo władania, korzystania i rozporządzania towarem przewożonym statkiem.

Frachtujący (shipper, freighter): osoba fizyczna lub prawna zawierająca z przewoźnikiem umowę o przewóz towarów drogą morską na rachunek swój lub cudzy. Może być właścicielem towaru, ale częściej jest nim osoba działająca na jego upoważnienie. Odpowiada za terminowe dostarczenie uzgodnionego towaru do miejsca załadunku na swój koszt i ryzyko. W zależności od rodzaju żeglugi rozróżniamy dwa pojęcia frachtującego:

1. Czarterujący (charterer - żegluga nieregularna) zawiera z przewoźnikiem/armatorem umowę o odpłatne oddanie części lub całej przestrzeni ładunkowej statku do przewozu konkretnego towaru w określonej relacji (czarter na podróż) lub czasowe oddanie mu całego statku w użytkowanie wraz z załogą (czarter na czas)

2. Bukujący (shipper - regularna) zawiera umowę o przewóz poszczególnych rzeczy statkiem od miejsca nadania do miejsca odbioru.

Makler morski ( ships broker/ maritime broker) podejmuje się za wynagrodzeniem na podstawie każdorazowego zlecenia pośredniczyć w zawieraniu umów kupna/sprzedaży statku, umów przewozu, czarteru na czas, umów ubezpieczenia morskiego.

Załadowca (shipper) osoba fizyczna lub prawna dostarczająca ładunek przewoźnikowi w wykonaniu obowiązku frachtującego. Osoba równoznaczna z frachtującym dla kierownictwa statku. Osoba zawsze dostarczająca ładunek, z którą kierownictwo uzgadnia wszystkie sprawy dotyczące ładunku przyjęcia, rozmieszczenia i wydanie koniecznych dokumentów. Posiada on uprawnienia w stosunku do przewoźnika, ale i obowiązki względem niego:

Odpowiada za szkody poniesione przez przewoźnika, pasażerów, załogę i właścicieli innych ładunków spowodowane niedokładnym lub nieprawidłowym zadeklarowaniu towarów i ich właściwości.

Odbiorca (receiver, consainee): osoba, której lub na zlecenie, której ma zostać wydany towar w porcie przeznaczenia. Jest legitymowanym posiadaczem konosamentu a towar często odbiera w jego imieniu

osoba upoważniona. Powiązany jest z przewoźnikiem konosamentem i jest zobowiązany terminowo odebrać towar ze statku, zapłacić przewoźnikowi wszelkie należności z tytułu przewozu ładunku. Przysługuje mu prawo reklamowania braków i uszkodzeń ładunku na piśmie, najpóźniej w chwili odbioru (do 3 dni).

Spedytor (forwarder/shipping/forwarding agent) osoba fizyczna lub prawna podejmująca się we własnym imieniu, lecz na rachunek zlecającego przesłania towarów drogą lądową, śródlądową, morską lub powietrzną oraz załatwienie związanych z tym formalności, koniecznych czynności oraz czynności pomocniczych jak przechowywanie przesyłki, dostawa do i ze środka transportu. W przypadku transportu drogą morską może spełniać rolę frachtującego/załadowcy/odbiorcy.

T/C owner- (time charter owner) czarterujący na czas

Ships owner representative - przedstawiciel armatora - delegowany przez armatora reprezentujący jego interesy w danym czasie i miejscu.

Recarrier - następny przewoźnik

Precarrier - poprzedni przewoźnik

Merchant - kontrahent armatora przy przewozie ładunku

Agent morski (ship's agent) podejmuje się stałego przedstawicielstwa armatora na danym obszarze.

Ształer (stevedore) osoba dokonująca na zlecenie za wynagrodzeniem koniecznych prac przy przeładunku towarów do i ze statku oraz układająca towar w jego wnętrzu.

Ekspert osoby przeprowadzające ekspertyzy - testy, certyfikaty (do jakości towarów, do kompensacji kompasu)

DOKUMENTY STATKU

Umowa bukingowa (nota potwierdzenia bukowania) - ładunek z operatorem spotykają się. Inna na każdy ładunek. Jeżeli na dużą sumę nie musi nie musi być na każdy ładunek. Statek nie widzi jej na oczy.

Con line booking - umowa formularz

A - określenie stron umowy (armatora i załadowcy)

B - określenie ilości i rodzaju ładunku, dla którego armator zobowiązuje się zarezerwować odpowiednią pojemność ładunkową określonego statku i którą załadowca zobowiązuje się dostarczyć do przewozu

C - określenie statku - nazwa- zastrzeżenie prawa armatora do ewentualnej zmiany nazwy statku i przeładowania na inny statek.

D - droga przewozu, port załadowania i wyładowania

E - przybliżony termin załadowania statku

F - stawka frachtowa i sposób płatności frachtu

G - określenie miejsca załadunku towaru (na i pod pokładem). Na pokładzie tylko za zgodą załadowcy wyjątek stanowią statki przystosowane do transportu na pokładzie- kontenerowce.

H - przedstawiciel załadowcy w porcie załadowania (spedytor) dokumenty przejścia odprawy celnej

I - postanowienia dotyczące konosamentu, jaki będzie wystawiony na zgłoszone do przewozu towary.

Podpisy: armator (jego przedstawiciel, agent); załadowca (spedytor)

Lista ładunkowa (cargo booking list): zbiór poleceń ładowania, wyszczególnia wszystkie partie towaru zabukowane na statek, które mają być załadowane. Dane:

Ładunki niebezpieczne mają osobne listy ładunkowe.

Polecenie załadowania (shipping order) jednorazowy ładunek dodany do listy załadowania (doładowanie towaru w trakcie załadunku). Pisemne powiadomienie kapitana statku, że wymieniony towar został zabukowany i powinien zostać załadowany podczas postoju w porcie.

Kwit sternika: statkowe pokwitowanie przyjęcia ładunku na statek i przejęcia odpowiedzialności.

Treść „the above goods received on board”. Sporządzany przez załadowcę. Podpisuje 1 oficer po sprawdzeniu danych z kwitem kontrolnym. Nanosi się na niego datę faktycznego zakończenia załadunku, uwagi w nieprawidłowości stanu ładunku lub pakowania. Zawiera: nazwa bukującego i załadowcy; nazwa statku; port załadunku/wyładunku/przeładunku/ miejsce przeznaczenia ładunku; dokładny opis ładunku (cechy, nr, nazwy, opakowanie); prędkość; uwagi o stanie ładunku lub opakowania; miejsce i datę wystawienia; podpis kapitana lub 1 oficera. Jest podstawą do wystawienia konosamentu. Oryginał ma załadowca (oddając dostaje konosament) na statku jest kopia.

Konosament (bill of lading): jest

Potwierdza zawarcie umowy bukingowej, (aby został podpisany konosament musi być zawarta umowa bukingowa pisemna lub ustna). Wydawany jest przez kapitana. Jest papierem wartościowym, może wejść do obrotu, jest dokumentem międzynarodowym. Może być sprzedawany, podlega prawom obrotu dla papierów wartościowych. Wystawienie na żądanie odbiorcy. Jeżeli wartość ładunku przekracza 20$ wystawia się kwit (parcel receipt) lub morski list przewozowy (sea way bill). Ładunek nie może być wydany bez konosamentu. Jeżeli towar zostanie sprzedany na giełdzie to armator nie może wziąć więcej pieniędzy niż tylko opłatę za fracht, (jeżeli odbiorca nie odbierze ładunku). Podstawą do wydania konosamentu jest kwit sternika. Towar można przewieźć na podstawie oryginału kwitu sternika bez wydania konosamentu, jeżeli załadowca go nie chce. Konosament nie jest umową.

Konosament jest dokumentem stwierdzającym, że opisany w nim towar został załadowany na statek i oddany w pieczę przewoźnikowi, który zobowiązał się w zamian za zapłatę frachtu do przewozu i wydania go w porcie przeznaczenia legitymowanemu posiadaczowi tego dokumentu. Naniesiony na niego jest dokładny opis uszkodzenia ładunku SET - 3 dokumenty oryginału.

3 rodzaje konosamentu: konosament może zostać wystawiony zgodnie z żądaniem załadowcy na

Treść konosamentu (nie może być sprzeczna z prawem państwa armatora):

Typy konosamentu:

Klauzule konosamentu - zawierają zastrzeżenia:

Shipped on board - załadowano na burtę statku w widocznym dobrym stanie w celu przewozu do portu przeznaczenia i wyładowanie w równie dobrym stanie.

List gwarancyjny - przyjmuje się tylko od zaufanego załadowcy (wieloletnia współpraca) jeżeli nie to uwagi w konosament. Wpisuje się w nim uwagi na temat ładunku zamiast do konosamentu.

Ujawnienia listu gwarancyjnego odbiorcy: wątpliwości co do ładunku

Kapitan za list gwarancyjny wystawia czysty konosament.

załadunek * wystawienie listu gwarancyjnego*kapitan wystawia czysty konosament*odbiorca po ujawnieniu listu gwarancyjnego rozstrzyga spór.

Zwolnienie z odszkodowania: pożar, przewóz zwierząt i ładunków na pokładzie, ratowanie ludzi.

Zlecenie wydania (delivery order) zwany kwitem wydawczym. Pismo skierowane do osoby posiadającej partię towaru z poleceniem wydania pewnej części tej partii ładunku osobie wymienionej w tym piśmie lub na jej zlecenie. W zamian za konosament wydaje się delivery order na partie ładunku. Z delivery order przychodzi odbiorca do kapitana i ten wydaje mu część.

Manifest statkowy, ładunkowy, frachtowy (ship, cargo, freight) ładunki niebezpieczne zawsze na osobnych manifestach (dangerous cargo manifest). Jest to zestawienie partii przyjętego na statek ładunku wg konosamentów. Wystawiany osobno na każdy port. Jedyny dokument na odprawie statku. Wyróżniamy ogólne i cząstkowe. Zawiera w części ładunkowej: nazwa statku, nr podróży, nazwisko kapitana, relacja przewozu, data wyjścia, adres załadowcy/odbiorcy, charakter ładunku, nr konosamentów; w części frachtowej: stawka frachtowa, wysokość frachtu z góry, wysokość frachtu do spłacenia, obciążenia na ładunek, uwagi.

Konosament zastępczy (parcel receipt) - pokwitowanie przyjęcia do przewozu przesyłki, wystawiane przez przewoźnika morskiego, otrzymuje go załadowca w zamian za zwrot kwitu sternika na którym statek potwierdził odbiór przesyłki.

Bilet samochodowy (vehicle ticket) wykupywany imiennie. Stosowany na statkach ro-ro towary opakowane w towarach ciągnionych. Zawiera: nazwa kontrahenta, opis pojazdu, zawartość, masa, dane o frachcie/statku/podróży, nazwisko kierowcy. Niezbywalny - rezygnacja powoduje opłaty.

Container interchange receipt - kontrolny dokument opisujący stan kontenera

Morski list przewozowy (sea way bill) - dokument stwierdzający wysyłkę towaru w handlu morskim, potwierdzenie przyjęcia towaru przez przewoźnika, dowód zawarcia umowy przewozowej. Nie jest dokumentem stanowiącym tytuł własności towaru. Jego posiadanie nie jest wymogiem otrzymania towaru od przewoźnika w porcie przeznaczenia. Jest dokumentem niezbywalnym, imiennie wskazuje odbiorcę.

Kwit kontrolny (tally sheet) dokument wystawiany przez właściciela firmy kontrolującej ładunek statku na zlecenie statku. Zawiera: nr konosamentu, opis statku, miejsce gdzie a być załadowany, data załadowania, czas liczenia, oznakowanie statku.

Cechy żeglugi liniowej: Podróż według ustalonych i opublikowanych rozkładów rejsów (sailing list), w porcie cumowanie zawsze przy tych samych nabrzeżach, sezonowość przewozów, niezależność od jednego załadowcy, przewóz na podstawie umowy - booking, podstawowy dokument to konosament,

warunki przewozu ustalone przez armatora lub agencje, stałe stawki frachtowe ustalone z góry, tonaż charakterystyczny: drobnicowce uniwersalne, kontenerowce, ro-ro, con-ro, barkowce, porty rozdzielcze, podróżne, bazowe; podróż kończy i zaczyna się w porcie bazowym, nierównomierne wykorzystanie zdolności przewozowych.

Doku mety w żegludze liniowej: umowa bookingowa, konosament liniowy, kwit sternika, lista ładunkowa, morski list przewozowy, ształ plan, kwit kontrolny, manifest ładunkowy

Cechy żeglugi trampowej: Bez z góry opublikowanego i założonego rozkładu rejsu, armator kieruje statek tam gdzie udało mu się pozyskać ładunek (koniec wyładunku jest końcem poprzedniej żeglugi a początkiem następnej); Przedmiotem przewozu są całookrętowe partie ładunkowe; Umowa przewozu (charter party); Wysokość stawki frachtowej zmienna w zależności od sytuacji na rynku frachtowym; Tempo przeładunku w umowie; Charakterystyczna jednostka - masowiec uniwersalny.

Rodzaje żeglugi trampowej: czarter na podróż pojedynczą (single voyage charter party)- umowa zawierana jednorazowa przewóz ładunku na umówionej trasie; czarter na podróż okrężną(round voyage charter party)- umowa na przewóz ładunku na tej samej trasie, lecz każdorazowo z inną partią ładunku; czarter na kolejne podróże (consecutive voyage charter party)- umowa na przewóz ładunków na jednakowych warunkach w kolejno po sobie następujących podróżach; czarter na czas (time charter)- właściciel zobowiązuje się przekazać czarterującemu swój statek w pełni wyposażony, w gotowości, zdolny do żeglugi i obsadzony załogą w umówionym miejscu i czasie na ustalony w umowie okres czasu; czarter goły(bareboat)- wyczarterowanie statku bez lub z niekompletnym wyposażeniem, bez załogi, w celu eksploatowania go na własny rachunek plącąc armatorowi ustaloną stawkę.

Dokumenty w żegludze trampowej: umowa czarterowa, konosament czarterowy, kwit sternika, ształ plan (przy załadunku), manifest ładunkowy (wyładunek).

Dokumenty w przewozie intermodalnym - konosament ( generalnie używane dwa - jeden jest używany na terenie USA a drugi na cały świat.

Obowiązki operatora:

Konosament zawiera :

Morski list przewozowy ( sea way bill) - stosuje się gdy:



Wyszukiwarka