INSTRUKCJA BEZPIECZNEJ PRACY
TRANSPORT MATERIAŁÓW NIEBEZPIECZNYCH
I. Postanowienia ogólne
Warunki dopuszczenia pracownika do pracy:
Ukończone 18 lat (młodociany w ramach praktycznej nauki zawodu tylko pod nadzorem instruktora).
Przejście odpowiedniego instruktażu zawodowego, zapoznanie się z instrukcją obsługi, przeszkolenie bhp i ppoż.
Stan zdrowia odpowiedni do wykonywanej pracy potwierdzony świadectwem wydanym przez uprawnionego lekarza.
Posiadanie wymaganych predyspozycji psychicznych i fizycznych.
Ubrany w odzież roboczą przewidzianą dla danego stanowiska w zakładowej tabeli norm odzieży roboczej i rękawice robocze.
II. Podstawowe czynności przed rozpoczęciem pracy
Pracownik powinien:
Pracę rozpoczynać punktualnie, będąc wypoczętym, trzeźwym, właściwie ubranym (ubranie, buty i rękawice robocze, rękawice odporne na działania materiałów chemicznych, buty kwasoodporne, fartuch gumowy kwasoodporny, okulary ochronne, przyłbica ochronna na twarz).
Wysłuchać zawodowego instruktażu, udzielonego przez swojego bezpośredniego przełożonego na temat aktualnych zadań wdanym dniu roboczym przy przemieszczaniu materiałów niebezpiecznych (chemicznych) oraz fachowego i bezpiecznego realizowania powierzonych zadań.
W zależności od rodzaju i ilości przemieszczanego materiału, odpowiednio przygotować:
Wózki transportowe ręczne lub akumulatorowe.
Mechaniczne środki transportowe.
Samochody ciężarowe lub przyczepy.
Pojazdy szynowe.
Przygotować odpowiednie, a niezbędne ochrony osobiste.
Sprawdzić świadectwa dopuszczające pojazdy do przewożenia materiałów niebezpiecznych oraz poświadczenia dobrego stanu technicznego tych środków transportowych.
Przygotować materiały do przemieszczania, sprawdzając m.in.:
Właściwości opakowań ich przydatność i szczelność.
Szczelność zamknięć, pokryw, korków itp.
Stan uchwytów pojemników, skrzyń.
Stan i wytrzymałość naczyń, opakowań.
Oznakowania zawartości opakowań i środków transportowych.
Spowodować, aby pojazd samochodowy przeznaczony do przewożenia materiałów niebezpiecznych (chemicznych, wybuchowych, żrących, trujących, cuchnących, parzących itp.), był wyposażony m.in. w:
Komplet narzędzi.
Dwie gaśnice i dwie latarki przenośne.
Przenośną tablicę ostrzegawczą i dwa kliny pod koła.
Apteczkę 1-szej pomocy.
Urządzenie do uziemiania.
Inne wyposażenie, niezbędne dla bezpiecznego transportu.
Wszystkie swoje uwagi, spostrzeżenia i zauważone zagrożenia, które mogą wystąpić podczas transportowania materiałów niebezpiecznych (chemicznych), przekazać swojemu bezpośredniemu przełożonemu w celu przywrócenia bezpiecznego realizowania pracy.
III. Zasadnicze czynności podczas realizowania pracy
Pracownik transportujący materiały niebezpieczne powinien:
Wykonywać tylko polecenia swojego bezpośredniego zwierzchnika, stosować bezpieczne metody pracy i nie stwarzać żadnych zagrożeń dla siebie, współpracowników i otoczenia.
Spowodować, aby w pojeździe przewożącym materiały niebezpieczne, oprócz kierowcy, w zależności od potrzeb, mogli przebywać także: konwojent i pracownik ładunkowy, a także jeżeli sytuacja tego wymaga wartownik straży przemysłowej.
Upewnić się, że wszyscy zainteresowani pracownicy transportem materiałów niebezpiecznych znają odpowiednie zasady i przepisy, potrafią udzielać pierwszej pomocy przedmedycznej.
Określone ładunki tak zabezpieczać na środku transportowym, aby nie przemieszczały się, nie przewracały, nie miały możliwości uszkodzenia.
Ładunki wymagające ostrożnego obchodzenia się z nimi, układać jednowarstwowo na skrzyni pojazdu.
Podczas przewozu ładunków nie otwierać opakowań, chyba, że dla uniknięcia zagrożeń czy określonego niebezpieczeństwa.
Nie przewozić żadnych ładunków w nieszczelnym lub uszkodzonym opakowaniu.
Podczas ładunku czy rozładunku materiałów niebezpiecznych (chemicznych) spowodować, aby silnik pojazdu nie pracował (może być włączony, gdy jest to niezbędne dla urządzeń wykonujących czynności ładunkowe lub rozładunkowe, ale wtedy zachować szczególną ostrożność).
Przy przelewaniu, przesypywaniu substancji żrących, trujących, parzących itp. koniecznie używać ochron osobistych, a przed każdym posiłkiem myć ręce.
Spowodować, aby wszystkie ładunki przemieszczane za pomocą określonych środków transportu były odpowiednio oznakowane i posiadały napisy ostrzegawcze.
Zachować szczególną uwagę przy transporcie substancji trujących, przestrzegając szczegółowych instrukcji, specjalnie dla tych celów opracowanych.
W przypadku rozlania silnych kwasów lub ługów, miejsca te natychmiast neutralizować odpowiednimi odczynnikami.
Różnego rodzaju odpadki np. ze szkła, opakowań czy bezużytecznych pozostałości odczynników, umieszczać w pojemnikach z pokrywami i przekazywać do ich zniszczenia wg odrębnie ustalonych zasad.
Jeżeli przepisy szczegółowe zezwalają, materiały niebezpieczne ładować bezpośrednio do skrzyni ładunkowej lub do małych pojemników skrzyniowych.
Powodować, aby prędkość pojazdów przewożących materiały niebezpieczne (chemiczne) była dopasowana do warunków otoczenia i odpowiednich przepisów drogowych.
Podczas przewożenia materiałów niebezpiecznych wybierać drogi o dobrej nawierzchni, małym nasileniu ruchu, poza obszarami zabudowanymi.
Podczas burzy, silnych wiatrów, gołoledzi, niedostatecznej widoczności itp., pojazd zatrzymać, zachowując środki ostrożności przewidziane przepisami.
W czasie postoju pojazdu podłożyć pod koła odpowiednie kliny i zaciągnąć hamulec ręczny.
Podczas przewożenia materiałów ciekłych, zapalnych przy temperaturze niższej niż 21°C oraz substancji toksycznych (amoniaku, chloru, cyjanowodoru, fosgenu itp.), zatrzymywać pojazd przed każdym przejazdem kolejowym i wolno przejeżdżać przez tory , po upewnieniu się, że nie nadjeżdża pociąg.
Podczas postoju pojazd z materiałami niebezpiecznymi odpowiednio zabezpieczyć i oznakować.
Z chwilą zaistnienia wypadku przy pracy lub drogowego zawiadomić o tym fakcie swojego zwierzchnika i odpowiednie służby a miejsce jego zaistnienia, jeżeli to możliwe, pozostawić w takim stanie w jakim wypadek się zdarzył, aż do czasu przybycia zespołu powypadkowego lub ratunkowego.
W przypadku jakichkolwiek wątpliwości co do właściwego, fachowego i bezpiecznego realizowania powierzonych obowiązków, zwrócić się do swojego bezpośredniego przełożonego o dodatkowe wytyczne i wskazówki do dalszej pracy, przestrzegając otrzymane polecenia.
IV. Czynności zakazane pracownikowi
Pracownikowi zabrania się przede wszystkim:
Stosowania niebezpiecznych metod pracy przy ładowaniu i rozładowywaniu materiałów niebezpiecznych (chemicznych) na środki transportowe.
Używania pojazdu nie przygotowanego i nie oznakowanego do przewozu materiałów niebezpiecznych.
Nie zabezpieczania przewożonych ładunków przed ich przesuwaniem się, uszkodzeniem, zniszczeniem.
Otwierania opakowań z materiałami niebezpiecznymi podczas ich przewożenia.
Lekceważenia zasad i przepisów dotyczących bezpiecznego przemieszczenia materiałów niebezpiecznych (chemicznych).
Usuwania oznakowań i napisów ostrzegawczych z ładunków i środków transportowych.
Nie neutralizowania miejsc rozlania kwasów czy ługów.
Przekraczania dopuszczalnych prędkości pojazdu transportującego materiały niebezpieczne.
Nie zabezpieczenia (odpowiednio) pojazdu z materiałami niebezpiecznymi, podczas jego postoju.
Zezwalania osobom postronnym na transportowanie materiałów niebezpiecznych.
Korzystanie z pojazdu, gdy jest on niesprawny technicznie i nie odpowiednio wyposażony.
Nie używania ochron osobistych, jeżeli zachodzi taka konieczność.
Picia alkoholu podczas realizowania pracy przy przewożeniu materiałów niebezpiecznych, brania udziału w niebezpiecznych „zabawach” czy "żartach", stwarzając zagrożenia dla siebie, współpracowników i otoczenia.
V. Czynności po zakończeniu pracy
Pracownik transportujący materiały niebezpieczne powinien:
Po zakończeniu pracy pojazd dokładnie oczyścić i zaparkować go w miejscu stałego postoju.
Przekazać swojemu bezpośredniemu przełożonemu informacje o dokonanej operacji przemieszczenia ładunków niebezpiecznych.
Przestrzegać obowiązujące w zakładzie zasady dyscypliny pracy.
VI. Uwagi dodatkowe
Pracownik transportujący materiały niebezpieczne powinien:
Zawsze dbać o higienę osobistą i schludny wygląd.
Mieć świadomość, że operacje transportowania materiałów niebezpiecznych (chemicznych) stwarzają wiele zagrożeń i wymagają szczególnej uwagi oraz skupienia przy ich realizacji.
Przestrzegać wszystkie zasady i przepisy podane wyżej, gdyż za ich niestosowanie można być pociągniętym do odpowiedzialności.
Wiedzieć, że w razie zaistnienia sytuacji nie wymienionych w wyżej podanej instrukcji, zwrócić się do swojego bezpośredniego przełożonego o instruktaż dodatkowy dla możliwości bezpiecznego kontynuowania operacji przemieszczania materiałów niebezpiecznych (chemicznych).
W razie zaistnienia wypadku
Udzielić poszkodowanemu pierwszej pomocy.
W razie potrzeby wezwać pomoc lekarską.
Powiadomić przełożonych.
W przypadku znalezienia się wobec bezpośredniego niebezpieczeństwa pracownik ma prawo powstrzymać się od wykonywania pracy (zachowuje wtedy prawo do wynagrodzenia, nie może jednak odmówić podjęcia innej równorzędnej pracy, gdy niezwłoczne usunięcie zagrożenia nie jest możliwe).
Specjalista ds. BHP
................................
5