Badanie jamy brzusznej
Badanie
anatomiczne
diagnostyczne
Badanie podmiotowe:
podstawowe dolegliwości - ból (rodzaj, lokalizacja, promieniowanie)
kiedy wystąpiły dolegliwości
początek dolegliwości (nagły, narastający)
przebieg dolegliwości
koincydencja dolegliwości np. z jedzeniem czy wysiłkiem
przebyte choroby
przyjmowane leki
alergie
nałogi
wywiad rodzinny
Badanie przedmiotowe:
Ogrzane, oświetlone, intymne pomieszczenie
Badający powinien mieć ciepłe ręce
Brać pod uwagę wszystkie inne rzeczy
Odpowiednie wyposażenie (kozetka, krzesło, stolik na notatki)
Badanie:
Oglądanie:
Powłoki skórne: nacieki zapalne, blizny pooperacyjne, choroby pasożytnicze, węzły chłonne, naturalne przetoki, wyłonienie odbytu- lewe podbrzusze)
Obmacywanie: (od lewego dolnego kwadrantu na około)
Delikatne powierzchowne: zacząć od miejsca oddalonego od miejsca chorego.
Badamy napięcie skóry,
Unerwienie /np. zaburzenia czucia skórnego/;
Tonus mięśniowy /napięcie mięśni/;
naturalne przepukliny /pępkowa, mosznowa, pachwinowa, kresy białej, pooperacyjna; trzeba macać worek przepuklinowy/
Patologie w postaci guzów /guzy jelita, nerek, wątroby/
Badanie mocniejsze: objawy patologiczne:
Napięcie mięśniowe tzw. ostry brzuch: objaw otrzewnowy, rozlany, deskowaty brzuch. Ostry brzuch: perforacja jelita, wrzodu żołądka, choroby nowotworowe z perforacją, zator tętnicy krezkowej górnej, choroby bakteryjne, ostre zapalenie trzustki, pęcherzyk zgorzelinowy, niedrożność porażenna.
Objaw Blumberga - bolesność uciskowa, objaw punktowy podrażnienia otrzewnej, nasila się przy odrywaniu ręki od powłok brzucha. Bada się go w: 1/3 odległości między pępkiem a kolcem górnym przednim kości biodrowej- PKT MC BURNEYA. Ostre zapalenie wyrostka robaczkowego, przydatków.
Objaw Rovsinga- uciśnięcie w lewym dole biodrowym, przy uciskaniu wykonujemy ruch antyperystaltyczny (wzrost ciśnienia w jelitach i przenosi się na drugą stronę, dlatego po uciśnięciu po lewej stronie boli pacjenta po prawej)
Objaw Goldflama- objaw wstrząsania okolicy lędźwiowej, świadczy o chorych nerkach (napięcie torebki- jest ona tkliwa). Trzeba opukiwać symetrycznie z tą samą siłą.
Objaw Chełmońskiego- objaw wstrząsania okolicy prawego łuku żebrowego /schorzenie pęcherzyka żółciowego: zapalenie, kamica pęcherzyka, żółtaczka mechaniczna (zastoinowa) z powiększeniem wątroby/
Objaw chełbotania- służy stwierdzeniu obecności wolnego płynu w jamie otrzewnowej / marskość wątroby, PK niewydolność krążenia płyn w jamie otrzewnowej i opłucnowej; nowotwory np. guz jajnika
Objaw Murphyego- stan zapalny pęcherzyka żółciowego, w trakcie głębokiego wdechu pacjenta wchodzimy pod prawe podżebrze i jeśli występuje ból i zatrzymanie oddechu jest to dodatni objaw. Pęcherzyk żółciowy: linia środkowo- obojczykowa, zjeżdżamy w dół pod łuk żebrowy i 2 cm pod nim jest pęcherzyk żółciowy. Powiększenie pęcherzyka wodniak, ropniak, guzy, rak pęcherzyka.
Osłuchiwanie:
(pod łukiem żebrowym w linii środkowoobojczykowej, szura palcem od zewnątrz w kierunku słuchawki; znaczenie np. w wyznaczeniu granicy wątroby)
Cisza w brzuchu- brak perystaltyki
Ruch perystaltyczny metaliczny
Można osłuchać bicie serca dziecka
Osłuchać aortę /np. tętniak rozwarstwiający aorty/
Można osłuchać tętnice nerkowe i udowe
- Opukiwanie
Np. wypukanie granicy wątroby, jeśli są trudności w jej opukaniu to wykonujemy to na lewym boku
Przyczyny powiększenia wątroby:
Przekrwienie bierne wątroby:
Niewydolność PK serca /dochodzi do zastoju/
Wątroba gładka, potem tkliwa
nowotwory wątroby:
Pierwotne: miejsce pochodzenia
Wtórne - przerzuty
stłuszczenie wątroby:
Po alkoholu, Przekarmieniu, Polekowe paracetamol,Toksyczne metale ciężkie
cukrzyca
żółtaczki cholestatyczne polekowe
zaburzenia przemiany materii:
Hemochromatoza (cukrzyca brązowa)
Choroba Wilsona (zwyrodnienie wątrobowo- soczewkowe)
Skrobiawice - amyloidoza
Porfirie
marskość wątroby (marskość wrotna lub żylna)
choroba Laenneca- powikłaniem są krwawienia z żylaków, występuje głównie u mężczyzn
choroba Wejla
WZW- typu A, B, C
mononukleoza zakaźna (nieznacznie)
bakteryjne zapalenie wsierdzia (dur brzuszny)
kiła wątroby (II, III rzędowa- zmiany guzowate)
bakteryjny ropień wątroby; ameboza; promienica wątroby
kamica PŻW
zapalenie wewnątrz wątrobowych dróg żółciowych
zakrzep żyły wrotnej
zarostowe zapalenie żyły wątrobowej- zespół Budy- Chariego
białaczki, szczególnie szpikowa
ziarnica łagodna wątroby, bąblowiec wątroby; torbiel wątroby (współistnieje z torbielowatością nerek)
Przyczyny powiększonego pęcherzyka żółciowego;
Wodniak, ropniak, Rak brodawki Vatera, rak głowy trzustki
Przewlekłe zapalenie trzustki
Objaw Courvoisiera - występuje zwłaszcza przy kamicy, powiększeniu pęcherzyka żółciowego.
Splenomegalia:
Ostre choroby zakaźne (posocznica, dur brzuszny, róża)
Bakteryjne zapalenie wsierdzia (włośnica)
żółtaczka zakaźna
Zapalenie wewnątrzwątrobowych dróg żółciowych
Kiła wrodzona i nabyta
Marskość rozlana wątroby
Zakrzep żyły wrotnej i śledzionowej
Białaczki przewlekłe i ostre
Choroba Addisona- Birnera
- Czerwienica
Szpiczak mnogi
Mięsak limfatyczny
Mieloskleroza
Wrodzona żółtaczka hemolityczna
Zawał śledziony
Toczeń rumieniowaty
Choroby spichrzeniowe
Torbiele i inne guzy śledziony
3