Behawioryzm(angielskie behaviour - zachowanie się) - kierunek w psychologii XX w. Analizie obiektywnego zachowania się człowieka lub zwierzęcia. Zachowanie człowieka jest, zdaniem behawiorystów, zespołem reakcji ruchowych i zmian fizjologicznych bedących odpowiedzią organizmu na określone bodźce nie tylko w przypadku prostych odruchów, ale również dla bardziej złożonych problemów. Głównymi przedstawicielami tego kierunku byli: J.B. Watson (prekursor) który 1913 przedstawił własną koncepcję psychologii.
Nazizm(narodowy socjalizm) - oficjalna ideologia NSDAP. Twórcą nazizmu był A. Hitler w 1919, który główne zasady swojej ideologii wyłożył w książce Mein Kampf. O istotę nazizmu toczą się spory: jest on traktowany jako niemiecki radykalny wariant faszyzmu lub jako jedna z odmian totalitaryzmu w Europie. Podstawy nazizmu w sensie doktrynalnym stworzył A. Rosenberg, natomiast jego ustrojową teorię opracował K. Schmidt. Nazizm wysuwał tezy o nadrzędności rasy aryjskiej (Niemców), stanowiącej rasę panów, oraz hasła likwidacji Żydów (ostateczne rozwiązanie).
Obozy nazistowskie - Pierwsze obozy nazistowskie powstawały w Niemczech jeszcze przed II wojną światową w 1933 roku. Władze hitlerowskie założyły na terenie III Rzeszy i państw okupowanych cały system obozów i podobozów. Ich formalne istnienie rozpoczęło rozporządzenie z 28 lutego 1933 r., które zawieszało podstawowe prawa konstytucyjne, wolność osobistą obywateli niemieckich oraz zezwalało na aresztowanie i osądzanie bez wyroku sądowego. Obozy hitlerowskie były to ośrodki odosobnione, przeznaczone do przymusowej i niewolniczej pracy oraz masowej zagłady przeciwników faszyzmu. Służyły do eliminowania opozycji i osób podejrzewanych o antyhitlerowską działalność. Pierwszy obóz koncentracyjny powstał 20 marca 1933 r. w Dachau z zarządzenia Heinricha Himmlera. Największymi obozami były (w kolejności ich powstawania): Stutthof (sierpień 1939), Auschwitz (wiosna 1940), Neuengamme (czerwiec 1940), Natzweiler-Struthof (lipiec 1940), Gross-Rosen (1940), Bergen-Belsen (październik 1940), Majdanek (październik 1941), Hertogenbosch (styczeń 1942), Ryga-Kaiserwald (Salaspils - maj 1943), Mittelbau-Dora (koniec 1943).
Łagry(Gułag) - łagry to potoczna nazwa sowieckich obozów koncentracyjnych oraz poprawczych obozów pracy , podległych od 1923 roku aparatowi bezpieczeństwa państwowego(NKWD). Tworzone od 1918 roku , początkowo jako obozy koncentracyjne (czyli zagłady), głównie w opuszczonych monastarach, a od 1919 roku w każdym mieście gubernialnym i wielu powiatowych . W roku 1920 istniały 84 łagry w 43 guberniach z 26 tysiącami więźniów politycznych i około 24tys jeńców. W 1923 roku utworzono pierwszy zespół Pn. Obozów Specjalnych na W. Sołowieckich na M.Białym. Zakładano łagry głównie tam gdzie powstawały wielkie budowy komunizmu, wznoszone niewolniczą pracą więźniów. Więźniów wykorzystywano do najcięższych prac w kopalni węgla, kopalniach uranu, przy wyrębie lasów na Syberii. Największe obozu były zlokalizowane na północy Azji, na Syberii, dalekim wschodzie. Zlikwidowano je wraz z upadkiem ZSRR.
Holokaust - pierwotnie oznaczało tylko ofiarę całopalną. W nowym znaczeniu prześladowania i zagłada milionów Żydów przez władze III Rzeszy oraz jej sojuszników w okresie II wojny światowej. Jest synonimem pojęcia Szoa. Wykorzystując konstytucyjne uprawnienia i zaostrzone środki przystąpiono do systematycznego wykluczania ludności żydowskiej z życia publicznego i społecznego Niemiec. Początkowo było to zastraszanie, lecz gdy nie skutkowało, posuwano się do aktów przemocy i terroru.
Katastrofizm cywilizacyjny - dekadencka postawa wyrażająca przeświadczenie o nieuniknionej, gwałtownej zagładzie obecnej formy świata i cywilizacji, całkowite zatracenie wartości, które stoją u podstaw człowieczeństwa, przejawiające się w literaturze i sztuce XXw. Nawiązuje do wizyjnej liryki romantycznej, ukazując obrazy zbliżającej się zagłady świata. Polski katastrofizm jest silnie związany z historią, wyraźny w twórczości Czechowicza, Sebyły, wczesnych wierszy Miłosza, Zagórskiego i poetów generacji wojennej, m.in.: Krzysztof Kamil Baczyński, Tadeusz Gajcy, Tadeusz Różewicz. Wydarzenia w polskiej poezji (m.in. Żagary) określane są mianem apokalipsy przeczuwanej. Pewne akcenty katastroficzne można odnaleźć także u Witkacego i nawet w czystym romantyzmie np. u Krasińskiego.
Apokalipsa obozowa - ?