|
BŁĘDY W PŁYWANIU KOREKCYJNYM
Pływanie korekcyjne pełni w rehabilitacji bardzo istotną rolę i ma na celu poprawę postawy ciała. Każdy powie zapewne, że jest ono najprzyjemniejsze spośród wszystkich innych zajęć korekcyjnych. Jednocześnie ciężko odnaleźć choć kilka negatywnych stron, skutków ubocznych tego rodzaju korekty. Stosowane pływackie ćwiczenia korekcyjne muszą oddziaływać na organizm pacjenta w sposób maksymalnie korekcyjny. Zdarza się jednak, że prowadzone ćwiczenia w pływaniu korekcyjnym nie przynoszą pożądanych skutków. Nie obala to tezy o pozytywnych właściwościach środowiska wodnego, ale świadczy o tym, że podczas rehabilitacji w wodzie doszło do różnego rodzaju błędów. Dlatego szczególną uwagę w nauczaniu i prowadzeniu pływackich ćwiczeń korekcyjnych należy zwrócić na poprawność wykonania ćwiczeń i unikanie tych błędów, mogących spowodować utratę korekcyjnego charakteru ruchu w wodzie.
Błędy występujące w pływaniu osób z wadami postawy można podzielić na:
wynikające z istnienia wady, przykurczów mięśniowych, które ograniczają ruchomość stawową i powodują wadliwe ułożenie ciała na wodzie lub jego niepełne ruchy. Związane z tym błędy w ułożeniu rąk i nóg w przedłużeniu tułowia. Za błąd w pływaniu korekcyjnym osób z istniejącą wadą można również uznać pozostawienie nierozciągniętych mięśni co będzie sprzyjać utrwaleniu wady i spowolni lub wręcz uniemożliwi osiągnięcie korekcji postawy
wpływające na proces korekcji wady
- błędy wynikające z nieprawidłowych stereotypów ruchu
- nieumiejętność poprawnego pływania
- nieumiejętność poprawnego nauczania
a) błędy w ułożeniu ciała w leżeniu na brzuchu:
- wysokie unoszenie głowy
- głębokie zanurzanie głowy
- uniesienie bioder nad powierzchnię wody
- zbyt głębokie zanurzenie bioder
b) błędy w ułożeniu ciała na plecach:
- zbyt głębokie zanurzenie bioder
- trzymanie głowy nad wodą
- zbyt głębokie zanurzenie głowy z odchyleniem jej do tyłu
c) błędy w pracy nóg w ruchach wahadłowych w leżeniu na brzuchu:
- mocne ugięcie kolan
- brak ugięcia nóg w stawach kolanowych
- nieprawidłowe ustawienie stóp
- nierytmiczna praca nóg
d) błędy w pracy nóg do stylu klasycznego w leżeniu na brzuchu:
- głębokie zanurzenie kolan
- nieprawidłowe ustawienie stóp
- asymetryczna praca nóg
e) błędy w pracy nóg w ruchach wahadłowych w leżeniu na plecach:
- wynurzanie kolan z wody
- brak zgięcia nóg w stawach kolanowych
- nieprawidłowe ustawienie stóp
f) błędy w pracy nóg do stylu klasycznego w leżeniu na plecach:
- wynurzanie kolan z wody
- zbyt małe odwodzenie ud
- nieprawidłowe ustawienie stóp
- asymetryczna praca nóg.
Wyżej wymienione błędy w pracy nóg utrudniają lub uniemożliwiają korekcję ustawienia miednicy i odcinka lędźwiowego kręgosłupa, mogą również powodować utrwalenie przykurczów zginaczy stawu biodrowego i pogłębienie lordozy lędźwiowej. Błędy w pracy nóg powodują także, że ruchy pływackie tracą na efektywności, a pacjent musi wykonać większą pracę w wykonanie ćwiczenia
g) błędy w pracy rąk do stylu klasycznego w leżeniu na brzuchu:
- brak pełnego wyciągnięcia rąk
- praca rąk głęboko pod powierzchnią wody
h) błędy w pracy rąk do stylu grzbietowego:
- zanurzenie rąk daleko od linii środkowej ciała
i) brak fazy wyleżenia w pływaniu
Występowanie wyżej wymienionych błędów jest jak już wspominano wcześniej wynikiem złych nawyków przyswojonych przez pacjenta w czasie nauki pływania lub są one skutkiem istnienia wady postawy. Istotnymi błędami wpływającymi na skuteczność pływania korekcyjnego są:
- brak mobilizacji i motywacji do ćwiczeń
- obojętność terapeuty wobec osoby pacjenta, jego postępów w ćwiczeniach( co bardzo wpływa na wykonywanie zaleceń przez samego pacjenta)
- niedostosowanie stylu pływackiego do wady postawy( i tak na przykład zastosowanie
stylu klasycznego w kifozie piersiowej tylko pogłębiłby jej łuku)
- stosowanie „stałej recepty” sugerując się tym, że pomogła ona jednemu pacjentowi z określona dysfunkcją, więc pomoże także i drugiemu. Należy bowiem pamiętać, że to samo schorzenie przebiega indywidualnie u każdego chorego, każdy na tą „receptę powrotu do zdrowia” reaguje odmiennie
- pomijanie kontroli zaczętych zbiegów, nie sprawdzanie skuteczności bądź też nieskuteczności wykonywanych zaleceń
- nieocenianie efektów
- nieatrakcyjność wykonywanych ćwiczeń, brak działań mających na celu ich uatrakcyjnienie
- stosowanie przymusu psychicznego, a co gorsza fizycznego, zamiast siły cierpliwego przekonywania pacjenta co do konieczności wykonywania zaleconych ćwiczeń( odwrócenie uwagi od często trudnych i męczących ćwiczeń- np.: rozmową)
- niecierpliwość terapeuty
- nieodpowiednie pozycje wyjściowe
- brak poznania pacjenta, próby wytworzenia obustronnego zaufania przed zasadniczą współpracą
- zapominanie o metodyce ćwiczeń i systematyce w postępowaniu i wykonywaniu tych ćwiczeń
- pominięcie okresu adaptacyjnego w czasie którego pacjent i jego organizm oswaja się, przystosowuje do nowych warunków fizykalnych, a mianowicie wody
- pomijanie ćwiczeń oddechowych, które pełnią w gimnastyce korekcyjnej w wodzie bardzo ważną funkcję. Mających decydujący wpływ na sprawność i wydolność pacjenta
- stawianie na szybkość a nie jakość wykonywania ćwiczeń
Usunięcie tych wszystkich błędów gwarantuje skuteczność pływania korekcyjnego i ćwiczeń wykonywanych w środowisku wodnym.
Bibliografia:
1. „Korekcja wad postawy: pływanie i ćwiczenia w wodzie”- Sławomir Owczarek
2. „Technika wykonywania ćwiczeń leczniczych”- Adam Rosławski, Tadeusz Skolimowski