Charakterystyka ubezpieczeń

Ubezpieczenia są urządzeniem społeczno - gospodarczym, zapewniającym w stopniu możliwie najszerszym pokrycie przyszłych potrzeb majątkowych, które mogą powstać w następstwie zajścia zdarzeń losowych, występujących z określoną prawidłowością. Potrzeby te pokrywane są z funduszu ubezpieczeniowego. Specjalnie zorganizowane w tym celu zakłady pobierają składki pieniężne od dużej liczby zainteresowanych osób, zagrożonych określonymi zdarzeniami losowymi. Utworzony ze składek fundusz służy do pokrycia w pieniądzu ustalonych z góry rodzajów szkód losowych oraz innych świadczeń na rzecz uczestników funduszu lub osób przez nich wskazanych. Taka metoda gromadzenia funduszu nosi nazwę ubezpieczenie. Pojęcie ubezpieczenie jest wieloznaczne i używane w różnych kontekstach:

• w znaczeniu organizacyjnym, jako urządzenie gospodarcze powołane do przyjmowania ryzyka za składkę ubezpieczeniową, gromadzenia funduszu i jego rozdysponowywania między uczestników,

• jako stosunek cywilnoprawny o charakterze ubezpieczeniowym zawarty między zakładem ubezpieczeń i ubezpieczającą się osobą. Ideą przewodnią wszelkich ubezpieczeń jest świadomość, że wspólne ponoszenie ciężaru negatywnych zdarzeń jest dla jednostki znacznie korzystniejsze niż pojedyncze zabezpieczanie się. Ponosząc koszt w formie składki ubezpieczeniowej ludzie i firmy kupują sobie spokój oraz poczucie bezpieczeństwa. Na całym świecie ubezpieczenia są obopólnym interesem zakładów ubezpieczeń i ich klientów.

Ubezpieczenia społeczne - to ubezpieczenia typu osobowego wprowadzone przez ustawodawcę, zajmuje się nimi ZUS, powstają z mocy ustawy z chwilą zawiązania stosunku pracy.

Ubezpieczenia społeczne są formą zabezpieczenia się poszczególnych grup ludności od wystąpienia konkretnych rodzajów ryzyka życiowego ( np. choroby, śmierci, kalectwa .) Są one oparte na technice ubezpieczeniowej, która zakłada gromadzenie środków na określonych funduszach przez ludzi narażonych na wymienione rodzaje ryzyka. Środki te są płacone przez pracowników lub i pracodawców z przeznaczeniem na pokrycie wydatków i strat wynikających ze zdarzeń losowych. Wysokość składak powinna być uzależniona od wysokości zarobków ubezpieczonego oraz od ryzyka wystąpienia zdarzenia losowego dla całej populacji w danym okresie.

Ubezpieczenia społeczne mają chronić przed dużą utratą dochodów spowodowaną zdarzeniem losowym i związanymi z nimi wysokimi oraz niespodziewanymi wydatkami. Obejmują one osoby utrzymujące się z pracy oraz ich rodziny. Elementami ubezpieczenia są:

1) składka

2) fundusz

3) określone ryzyko losowe

4) wystąpienie szkody

5) pokrycie szkody określonym świadczeniem

W umowie ubezpieczenia instytucja ubezpieczeniowa jest zobowiązana do wypłacenia określonych świadczeń w razie wystąpienia szkody wywołanej zdarzeniem losowym, a ubezpieczający - do płacenia składek. W ubezpieczeniach społecznych występuje dodatkowy element. Umowę ubezpieczenia można zawrzeć na rzecz osoby trzeciej. W tym wypadku ubezpieczający płaci składki, a uprawnienia do świadczeń posiada osoba ubezpieczona. W ubezpieczeniach społecznych ubezpieczającym jest najczęściej zakład pracy, który w całości lub w części płaci składki do ubezpieczyciela. Ubezpieczonym jest pracownik wraz z rodziną i to on otrzymuje świadczenie od zakładu ubezpieczeń.

Ubezpieczenia gospodarcze - obejmują ubezpieczenia osobowe i majątkowe. Ubezpieczenie to narzędzie gospodarcze, którego celem jest łagodzenie lub całkowite likwidowanie negatywnych skutków wydarzeń losowych poprzez rozłożenie ciężaru tego łagodzenia na wiele jednostek, które takie zdarzenia zagrażają. Ubezpieczenia działają na zasadzie scentralizowanego zakładu ubezpieczeń, umowa ubezpieczeniowa - stosunek prawny.

Pewność-polega na tym, że podmiot podejmujący decyzje znajduje się w sytuacji pewności czyli wtedy, kiedy jest w stanie przewidzieć wszystkie możliwe warianty działania, realizacji oraz skutki.

Niepewność- polega na tym, że podmiot podejmujący decyzje nie jest w stanie określić wszystkich konsekwencji swego działania, podejmuje decyzje w warunkach niepewności.

Ubezpieczenia majątkowe - Według definicji zawartej w Kodeksie Cywilnym (art.821) przedmiotem ubezpieczenia majątkowego może być mienie albo odpowiedzialność cywilna. Ograniczenie przedmiotu ubezpieczenia majątkowego wyłącznie do odpowiedzialności cywilnej i mienia (czyli materialnych składników majątku) stanowi spuściznę po socjalistycznej teorii majątku jako przedmiotu ubezpieczenia. Ponieważ podział ten nie odpowiada potrzebom współczesnej gospodarki rynkowej, w literaturze podkreśla się potrzebę powrotu do powszechnie obowiązującej w krajach rozwiniętych teorii interesu majątkowego w ubezpieczeniu. W myśl tej teorii przedmiotem ubezpieczenia może być każdy legalny interes majątkowy dający się wycenić w pieniądzach, a zatem majątek ubezpieczonego pojmowany jako abstrakcyjna wielkość rachunkowa( wszystkie aktywa i pasywa obecne i przyszłe). Teoria ta pozwala na stosowanie konstrukcji ubezpieczeniowych odpowiadających potrzebom obrotu gospodarczego. Na gruncie obecnie obowiązującego prawa ubezpieczeniowego obowiązywanie teorii interesu ubezpieczeniowego można- wbrew brzmieniu art. 821 k.c.- wywieść z treści art. 808 k.c. dopuszczającego zawarcie umowy ubezpieczenia na rzecz osoby trzeciej, czy z załącznika do ustawy o działalności ubezpieczeniowej, w którym przewiduje się prowadzenie działalności ubezpieczeniowej w zakresie ubezpieczeń majątkowych, których przedmiot nie daje się zakwalifikować ani do mienia, ani do odpowiedzialności cywilnej. Z tego względu można postawić tezę, że przdmiotem ubezpieczenia majątkowego jest każdy interes gospodarczy dający wycenić się.

Umowa ubezpieczenia majątkowego- jest to umowa cywilno prawna dwóch lub więcej stron, na podstawie której ubezpieczyciel zobowiązuje się do spełnienia określonego w umowie świadczenia, ale ubezpieczony zobowiązuje się zapłacić określoną w umowie składkę.

Ubezpieczenia na życie:

CHARAKTERYSTYKA RYNKU UBEZPIECZEŃ NA ŻYCIE

Rynek ubezpieczeniowy (insurance market) - ogół zakładów ubezpieczeniowych działających na danym terenie, oferujących swoje usługi ubezpieczeniowe i społeczeństwo o określonym (przede wszystkim warunkami ekonomicznymi) poziomie życia, które oczekuje i wyraża swoje zainteresowania tymi usługami oraz - zawierane między nimi transakcje w postaci zawieranych umów ubezpieczenia.

Rynek ubezpieczeniowy kształtują z jednej strony takie elementy jak ilość zakładów ubezpieczeń, ich stan finansowy gwarantujący wiarygodność, rodzaje, zakres i formy ochrony ubezpieczeniowej, w tym także wysokość składki (cechy) ubezpieczeniowej, za jaką można nabyć tą usługę; z drugiej strony wielkość rynku wyrażające się liczbą mieszkańców (pole ubezpieczeniowe), charakter i struktura gospodarki, zasobność finansowa ludności, poziom życia itp. Ilość i rodzaje zawieranych ubezpieczeń na danym rynku może być wykładnikiem procesu wzajemnej wymiany informacji o oczekiwanej a oferowanej ochronie ubezpieczeniowej.

Ryzyko subiektywne - jest mierzone metodami psychologicznymi.

Ubezpieczyciela interesuje, jaki jest poziom niebezpieczeństwa. Poziom ryzyka musi być zawarty w określonej liczbie (0 - 1).

0 - nie wystąpi - zerowy poziom ryzyka.

1 - ubezpieczyciel nie zechce przyjąć takiego ryzyka.

Parametry poziomu ryzyka

- częstotliwość wystąpienia strat, jak często może wystąpić zdarzenie losowe

- potencjalna wartość ubezpieczonego przedmiotu jest niewielka, to jest przewidywany niewielki rozmiar szkody.

Poziom ryzyka mierzy się za pomocą danych statystycznych i badań matematycznych . Zakłady ubezpieczeniowe prowadzę statystykę, która służy do klasyfikacji ryzyk i te wyliczenia stanowią podstawę ceny ubezpieczeniowej.

Metody postępowania z ryzykiem:

- Metody prewencyjne- polegające na zmniejszaniu ryzyka

- Metody kompensacyjne- 0polegające na wyrównywaniu strat, wtedy kiedy te straty już wystąpią

CERTYFIKAT UBEZPIECZENIOWY- tymczasowy dokument stwierdzający zawarcie umowy ubezpieczeniowej. Skrócona forma polisy ubezpieczeniowej i najczęściej występuje przy kolejnych przesyłkach objętych umową ubezpieczenia.

---