Resocjalizacja
Resocjalizacja to zespół oddziaływań o charakterze pedagogiczno-psychologicznym nakierowanych na zmianę motywacji oraz tych zachowań, które na podstawie przyjmowanych w psychologii, pedagogice, kryminologii kryteriów określane są, jako przejawy nieprzystosowania społecznego, demoralizacji, przestępczości. (na podstawie L. Pytka, K. Pospiszyl, K. Ostrowska).
W strukturach resortu edukacji narodowej funkcjonują dwie kategorie placówek, których zadaniem jest pomoc dzieciom i młodzieży zagrożonym demoralizacją lub niedostosowaniem społecznym a także uznanym przez sądy rodzinne za zdemoralizowanych lub niedostosowanych społecznie. Są to Młodzieżowe Ośrodki Socjoterapii (MOS) oraz Młodzieżowe Ośrodki Wychowawcze (MOW).
Placówki typu MOS przeznaczone są dla uczniów przejawiających zaburzenia emocjonalne, takich, którzy nie potrafią funkcjonować w szkołach masowych, mają problemy rodzinne lub środowiskowe i wymagają wsparcia o charakterze socjoterapeutycznym. Do młodzieżowych ośrodków socjoterapii wychowankowie przyjmowani są na podstawie orzeczenia poradni psychologiczno pedagogicznej i wniosku rodziców (art. 71b ustawy o systemie oświaty) lub postanowienia sądu rodzinnego.
Placówki typu MOW przeznaczone są dla młodzieży charakteryzującej się poważniejszymi zaburzeniami w funkcjonowaniu społecznym. Do młodzieżowych ośrodków wychowawczych przyjmowana jest młodzież, wobec której sądy rodzinne wydały w trybie ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich postanowienia o konieczności zastosowania środka wychowawczego polegającego na umieszczeniu w placówce resocjalizacyjnej.
Pracownia Resocjalizacji prowadzi centralny system kierowania nieletnich do młodzieżowych ośrodków wychowawczych i młodzieżowych ośrodków socjoterapii. Dzięki nowatorskiemu rozwiązaniu (system informatyczny ze zdalnym dostępem przez Internet) efektywnie wykorzystywane są miejsca w 131 (wg stanu na 1.09.09) placówkach na terenie całego kraju jak również znana jest skala potrzeb w tej dziedzinie. Centralny system pozwala na sprawną współpracę CMPPP ze starostwami odpowiedzialnymi za realizację postanowień sądowych dotyczących nieletnich kierowanych do placówek oraz wszystkimi młodzieżowymi ośrodkami wychowawczymi i młodzieżowymi ośrodkami socjoterapii. Umożliwia również opracowywanie, przetwarzanie i upowszechnienie informacji dotyczących potrzeb edukacyjnych tych nieletnich z uwzględnieniem etapu edukacji (klasa, szkoła) poziomu rozwoju intelektualnego (norma, upośledzenie w stopniu lekkim), płci. Na stronie internetowej Pracownia prowadzi i udostępnia wszystkim zainteresowanym ogólnopolski rejestr placówek MOW i MOS. Rejestr ten oprócz danych teleadresowych zawiera informacje o specyfice placówek i aktualnym stopniu wykorzystania miejsc. Wspieramy merytorycznie placówki resocjalizacyjne i socjoterapeutyczne poprzez: doskonalenie kadr (organizacja konferencji, seminariów, promowanie nowatorskich programów i metod z zakresu profilaktyki i wychowania resocjalizującego); tworzenie standardów pracy resocjalizacyjnej.
We współpracy z ośrodkami akademickimi i praktykami z młodzieżowych ośrodków wychowawczych i socjoterapii opracowywane są propozycje zmian rozwiązań legislacyjnych służące poprawieniu efektywności funkcjonowania systemu resocjalizacji oraz zapobiegania niedostosowaniu społecznemu dzieci i młodzieży. Zmiany te rekomendowane są do władz resortów edukacji i sprawiedliwości.
Ponadto od 2004 roku Pracownia Resocjalizacji realizuje zadanie wynikające z Krajowego programu przeciwdziałania niedostawaniu społecznemu (w ramach rządowego programu „Bezpieczna Polska”) polegającego na organizacji szkoleń „Kształcenie i doskonalenie interdyscyplinarnych grup pracujących z młodzieżą zagrożoną niedostosowaniem społecznym, demoralizacją i przestępczością ze szczególnym uwzględnieniem interwencji kryzysowej w rodzinie”. Ideą główną tego przedsięwzięcia jest stworzenie podstaw do powstania w środowiskach lokalnych kompetentnych zespołów, których zadaniem będzie przeciwdziałanie patologiom społecznym.
Raporty:
Raport dot. przyczyn umieszczenia dzieci i młodzieży w placówkach MOW i MOS
Atlas Młodzieżowych Ośrodków Socjoterapii w Polsce
Atlas Młodzieżowych Ośrodków Wychowawczych w Polsce
Funkcjonowanie Centralnego systemu kierowania nieletnich i ujawnionych problemów - luty 2008
Raport nt. zapotrzebowania na miejsca w placówkach resocjalizacyjnych i socjoterapeutycznych resortu edukacji w roku szkolnym 2009/2010