Teorie inflacji i ich charakterystyka
b) endogeniczny, c) defensywny
b) produkcyjny, c) redystrybucyjny 7. Sposoby kontroli inflacji oraz skutki spadku inflacji. Ad. 1) Inflacja - sytuacja gdy nadmierna emisja pieniądza prowadzi do wzrostu cen i redystrybucji dochodu na niekorzyść otrzymujących stałe dochody. Teoria kosztowa inflacji i jej typy. Teoria kosztowa - inflacja jest wynikiem ä kosztów produkcji, który jest wywołany ä płac pod wpływem działalności silnych związków zawodowych, oraz ä cen spowodowanych przez monopole krajowe lub zagraniczne np.: ä cen ropy naftowej. Punktem wyjścia jest założenie, że na rynku towarowym i na rynku pracy istnieją po stronie podaży monopoliści, którzy są w stanie dyktować warunki dotyczące cen i płac. Działalność rządu przez bardziej ekspansywną politykę fiskalną lub pieniężną wywołuje dążenie do zwiększenia cen lub i płac. W zależności od rodzaju zmian wyróżnia się trzy typy kosztowej inflacji: 1) Egzogeniczny - wywołany przyczynami zewnętrznymi (ä cen importu), lub wewnętrznymi (a wydajności pracy). 2) Endogeniczny - w społeczeństwie, w którym klasy i grupy społeczne są zorganizowane w związki zawodowe, organizacje konsumentów, pracodawców itp., zmiana wynagrodzenia jednego czynnika produkcji wywołuje reakcje społeczne i dążenie do przywrócenia poprzednich relacji między wynagrodzeniami czynników produkcji. Konkurencja na tym tle może przybrać formy:
3) Defensywny - grupy i klasy starają się nie o zwiększenie realnego dochodu lub jego względne przyrosty, lecz o utrzymanie dotychczasowego poziomu realnego dochodu (udziału w dochodzie narodowym). Dochodowa teoria inflacji (makroekonomiczna, socjopolityczna) - przyczyną inflacji i jej rozwoju jest walka między grupami i klasami o podział wytwarzanego dochodu. W warunkach pełnego zatrudnienia klasy i grupy społ. starają się zwiększyć lub utrzymać swój udział w realnym dochodzie w danym okresie. Dokonuje się to dzięki próbom zwiększenia dochodu pieniężnego przez ä cen, płac, wydatków budżetowych i świadczeń socjalnych. Najczęściej inflacja jest zaincjowna przez ä wydatków państwa, ceny lub płace. Za nimi postępuje wzrost innych dochodów po pewnym czasie. Warunki pełnego zatrudnienia powodują, że ä dochodów realnych jednej klasy powoduje redukcję dochodów innych klas, co wywołuje przeciw działania z ich stron. W ten sposób rozwija się spirala inflacyjna (ceny-płace-podatki, podatki-ceny-płace, itd.). Nie jest możliwe pogodzenie stabilności cen pełnego zatrudnienia i równowagi bilansu płatniczego. Przedmiotem sporów jest, który czynnik najczęściej wywołuje inflację: monopol, państw czy związki zawodowe. Teoria ta nie ogranicza się do czynników ekonomicznych lecz akcentuje znaczenie czynników politycznych i socjologicznych dla powstania i wzrostu inflacji. Podobieństwa w teoriach inflacji, to występujące elementy składające się na inflację, są to: a) ä poziomu cen krajowych b) istnienie nadwyżki popytu w stosunku do nadwyżki podaży c) ä podaży pieniądza na rynku krajowym d) deprecjacja pieniądza krajowego Różnice: przedstawiają odmienne kolejności występowania składników inflacji. Dla monetarystów - inflacja rozpoczyna się do ä podaży pieniądza Potem jest nadwyżka popytu, ä cen i deprecjacja pieniądza. Teoria kosztowa - inflacja zaczyna się od ä płac, kosztów i cen, co pociąga zwiększenie dochodów, deprecjacja pieniądza i ä jego podaży. Teoria dochodowa - nie zawiera jednostronnego spojrzenia na początek i rozwój inflacji. Różne grupy i klasy mogą zapoczątkować proces inflacji. Jeśli - ä wydatków rządowych ? ä podaży pieniądza na rynku krajowym. Jeśli monopole - inflację wywołuje ä cen. Teoria ta wskazuje, że różny może być początek procesu inflacyjnego. Tłumaczy dlaczego pierwszy impuls powoduje powstanie następnych. Wyjaśnia dynamikę procesu inflacyjnego w sposób najbardziej wszechstronny. Zatem zdefiniowanie inflacji zależy od uznania co jest przyczyną inflacji. Rodzaje skutków inflacji: a) skutek alokacyjny - inflacja skraca horyzont czasowy dla działalności gospodarczej, co powoduje pogorszenie alokacji zasobów. b) skutek produkcyjny - stymulujący wpływ inflacji na ä gospodarczy - keynesowska teoria inflacji - stały i umiarkowany ä cen zwiększa mobilność czynników produkcji i stwarza perspektywy ä rentowności. Monetaryści - inflacja ä wydajności pracy oraz oszczędności i inwestycji. Stymulujący wpływ inflacji uznawano w okresie umiarkowanej inflacji (lata `50-'60) negatywną rolę podkreślano w okresie nasilenia (lata '70) c) skutek redystrybucyjny - inflacja przesuwa dochody od warstw pasywnych (emeryci, renciści, pracownicy o stałych dochodach) do warstw aktywnych gospodarczo (pracownicy). Dla zwolenników strukturalnej teorii inflacji jest to zjawisko pozytywne - zwiększa szansę akumulacji i industralizaji. Dla dochodowej - jest to źródło konfliktów klasowych oraz braku stabilizacji gospodarczej i politycznej. Sposoby kontroli nad inflacją ... Skutki spadku inflacji: 1) Waluta krajowa ulega aprecjacji (przy płynnym kursie) 2) a ceny importowanych towarów, w tym surowców 3) ä pozom %, co przyciąga obce kapitały, odpływ kapitału 4) ä oszczędności dobrowolne 5) większa stabilizacja gospodarcza pobudza inwestycje, ä gospodarczy i redukcje bezrobocie. Monetaryści - inflacja jest zagrożeniem dla ä gospodarczego. Keynesiści - umiarkowana inflacja sprzyja ä gospodarczemu.
|