Komentarze do ćwiczenia nr 4:

Uzasadnienia:

• N9 - stale płytkohartujące się (powinny posiadać miękki rdzeń i twardą powierzchnię), stale te odpuszcza się w temperaturze 180 - 300°C przez 1-2 godz. i chłodzi na powietrzu. W trakcie odpuszczania w martenzycie wydziela się węglik epsilon w postaci dyspersyjnych cząsteczek. W wyniku tego spada zawartość węgla i spada twardość. Optymalną temp. odpuszczania jest 270°C co daje nam twardość 57 HRC.

• WNL - stale narzędziowe do pracy na gorąco, stale te odpuszcza się w temperaturze 400 - 600°C. Po odpuszczaniu uzyskuje się twardość od 44 HRC do 56 HRC i polepszają się własności plastyczne. Optymalną temp. odpuszczania jest 500°C co daje twardość 45 HRC.

• SW7M - stale szybkotnące bezkobaltowe, stale te odpuszcza się bezpośrednio po hartowaniu w temperaturze 550 - 570°C. Podczas pracy mogą one stykać się z materiałami o temp. 500-550°C, ponieważ temp. pracy narzędzi powinna być niższa od temp. odpuszczania. Jednak, aby uzyskać efekt twardości wtórnej dla podwyższenia twardości do 65 HRC temp. odpuszczania nie powinna przekroczyć 550°C.

Wpływ parametrów obróbki cieplnej na strukturę i właściwości wytrzymałościowe stali:

1. Prędkość chłodzenia przy hartowaniu wpływa na strukturę otrzymanej stali, możemy otrzymać strukturę martenzytyczną dla V>V_kr lub bainityczną dla V<V_kr. Otrzymanie struktury bainitycznej czyni niepotrzebnym proces odpuszczania (ze względu na niewystępowanie naprężeń).

2. Wzrost temperatury odpuszczania wywołuje spadek twardości osnowy martenzytycznej, jednocześnie jednak następuje utwardzenie węglikami nierozpuszczalnymi podczas austenityzowania, utwardzenie wydzieleniami węglików stopowych oraz wzrost twardości wywołany przemianą austenitu szczątkowego, co prowadzi do ogólnego wzrostu twardości. Wzrost temperatury odpuszczania wpływa na:

• Gorsze lecz niekiedy pożądane właściwości wytrzymałościowe (twardości oraz R_m i R_a)

• Lepsze właściwości plastyczne (A, Z, K)

3. Czas ma również znaczny wpływ na strukturę (wydzielenia, rozpuszczanie), a przez to również

na właściwości

---