PTS - wykład 1.
Przemysł PTS - współczesne wymagania i kierunki rozwoju
Kierunki rozwoju:
Nowe materiały - mieszaniny, kompozyty, modyfikacja strukturalna - względy ekonomiczne i ekologiczne:
stosowanie „tanich” gatunków tworzyw polimerowych (poliolefiny, poliestry liniowe, PA itp.) poddanych modyfikacji
przesłanki ekologiczne - stosowanie materiałów „zdefiniowanych” i łatwych do recyklingu materiałowego lub energetycznego
Nowe techniki przetwórcze
rola elektroniki i automatyki
nowe łączone metody przetwórcze
Oprzyrządowanie
wysokowydajne formy
głowice wytłaczarskie - pełno-automatyczne cykle przetwórcze
roboty i systemy transportowe
systemy termostatujące
Rapid prototyping - szybkie wytwarzanie modelowych form i głowic
celem jest uzyskanie modelowego wyrobu do pełnych badań eksploatacyjnych
Programy symulacji komputerowej
kilku(kilkunastokrotne) przyspieszenie procesu: od projektu wyrobu do gotowego wyrobu w produkcji wielkoseryjnej
HTS (High throughput screening) - Przyspieszenie procesu od nowej formulacji (specyficznego składu) - do zmodyfikowanego materiału gotowego do produkcji. Metoda: zintegrowanie operacji R&D
Podział tworzyw polimerowych:
Termoplastyczne
Termoutwardzalne
Chemoutwardzalne
Elastomery
Podział tworzyw termoplastycznych ze względu na strukturę:
krystaliczne (semi - krystaliczne)
amorficzne - bezpostaciowe
Tworzywa termoutwardzalne:
usieciowany - nietopliwy i nierozpuszczalny pod działaniem rozpuszczalników - pęcznienie
Tworzywa termoplastyczne:
W trakcie chłodzenia - tworzenie struktury krystalicznej lub/i amorficznej. Polimer topliwy i rozpusczalny
Tworzywa termoplastyczne:
Krystaliczne
Polietylen PE
Polipropylen Ppi - elementy samochodów, folie, taśmy
Poliamid PA
Policzterofluoroetylen PTFE (teflon)
Politereftalan butylenu PBT
Poliacetal POM
Amorficzne
Polistyren PS
Polimetakrylan metylu PMMA (metaplexi) - światłowody, wanny, brodziki
Poliwęglan PC - płyty CD, tarcze balistyczne
Polichrolek winylu PVC - łatwo ulega degradacji
Politereftalan etylenu PET - nie topi się podczas przetwórstwa
Podstawowe struktury polimerów:
Liniowa
Rozgałęziona
Usieciowana (termo i chemoutwardzalne)
Polietylen:
gęstość<1
LDPE, LLDPE, MDPE, HDPE, UHMWPE(endoprotezy)
polimer krystalizujący: Tk=97 do 120*C
Tm = 107 do 135*C ← temp topnienia
bardzo dobra odporność na działanie czynników chemicznych
Tg = -110*C ← temp zeszklenia
Przetwórstwo:
wytłaczanie, wytłaczanie z rozdmuchiwaniem, wtryskiwanie, prasowanie, nakładanie powłok, formowanie rotacyjne
Polipropylen:
gęstość<1
iPP, sPP, aPP
Tkr = 125 do 130*C; Tm = 167*C(PPα) ← przeźroczysty, kruchy , 156*C(PPβ) ← mleczny, niekruchy
bardzo dobra odporność na działanie czynników chemicznych, dobre właściwości mechaniczne, łatwość modyfikacji strukturalnej (heterogeniczna nukleacja) oraz dodatkami
Tg = -10*C , dlatego tworzy się KOPOLIMERY, takie jak ABS/SAN oraz PE-b-PP
Przetwórstwo: wtryskiwanie, wytłaczanie, formowanie rotacyjne, formowanie próżniowe, prasowanie
Poliamid
gęstość 1,01 (PA12) do 1,12 (PA6)
Tm = 180*C (PA12) do 255*C (PA66), PA6 - 220*C
elementy konstrukcyjne, węże, elementy samochodowe, cierne, elektryczne
wada PA6 - chłonność wody
Przetwórstwo:
wtryskiwanie, nakładanie powłok
Policzterofluoroetylen
gęstość 2.15 do 2.20
Tm = 327*C
doskonała odporność chemiczna
bardzo dobre właściwości cierne
Przetwórstwo:
wytłaczanie, nakładanie powłok, prasowanie ze spiekaniem(półprodukty)
Polioksymetylen
gęstość = 1.42
Tg = -73*C, temperatura stosowania do 140*C
bardzo wysoka stabilność wymiarowa
duża odporność na zmęczenie i ścieranie
dobre właściwości ślizgowe
doskonały materiał do obróbki skrawanie
Przetwórstwo: wtryskiwanie, wytłaczanie, prasowanie, rozdmuch
Polistyren
bezbarwny, przeźroczysty
gęstość 1,05
Tg = 100*C
Zastosowanie: rury kwasoodporne, manipulatory, części samochodowe, opakowania spożywcze
Przetwórstwo: wtryskiwanie, wytłaczanie, formowanie próżniowe
Polimetakrylan metylu
gęstość 1.18
bezbarwny, przeźroczysty
Tg = 105*C
wysoka przeźroczystość
łatwość w obróbce
maksymalna temp użytkowania 70*C
dobra odporność na UV
wysoka odporność na działanie nieorganicznych kwasów, soli
Zastosowanie: klosze świateł sygnalizacyjnych, soczewki, szyby,
Poliwęglan
gęstość 1.20
bezbarwny, przeźroczysty
Tm = 220-230*C; Tg = 150*C
temp stosowania od -150*C do +135*C
bardzo dobre właściwości mechaniczne i optyczne
Przetwórstwo: wtryskiwanie, wytłaczanie