dr Katarzyna Karasiewicz zajęcia nr 7
Katedra Prawa Europejskiego
WPiA UW
SWOBODNY PRZEPŁYW OSÓB cz. III
SYSTEM UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH, SWOBODA PREDSIĘBIORCZOŚCI
I SYSTEM UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH
1. Brak jednolitego Wspólnotowego systemu ubezpieczeń społecznych; odrębne systemy krajowe (uczestnictwo, zakres podmiotowy i przedmiotowy świadczeń)
2. Rola Wspólnoty polegająca na zapewnieniu ochrony pracownikom migrującym i członkom ich rodzin, Rozporządzenie 1408/71 OJ L 71.149.2 (ścisłe powiązanie, koordynacja i harmonizacja systemów ubezpieczeń społecznych poszczególnych państw członkowskich)
3. Naczelne zasady Rozporządzenie 1408/71:
a) zasada równego traktowania = zakaz dyskryminacji ze względu na pochodzenie; wystarczy spełnienie przesłanki podjęcia zatrudnienia, spr. Dafeki 336/94 (1996)
b) zasada prawa właściwego: prawo państwa, w którym osoba jest zatrudniona albo prowadzi stałą działalność gospodarczą, bez względu na siedzibę pracodawcy lub miejsce stałego zamieszkania osoby fizycznej. Wyjątki dotyczące pracowników powracających oraz pracowników delegowanych (delegacja do 12 miesięcy).
c) przeciwdziałanie kumulacji świadczeń i obowiązków: zakres przedmiotowy; prawo wyboru świadczenia korzystniejszego lub żądanie wyrównania świadczenia; spr. Schmidt 98/94 (2000)
d) zasada sumowania okresów ubezpieczeniowych: zakres przedmiotowy, instytucja właściwa ma obowiązek uwzględnić wszystkie nabyte uprawnienia, zsumowaniu podlegają: okresy pracy, zamieszkiwania, ubezpieczenia oraz nabyte w związku a nimi uprawnienia.
e) eksport świadczeń: zakres przedmiotowy, prawo otrzymywania świadczenia bez względu na miejsce stałego pobytu/siedzibę
4. Zakres podmiotowy: 1) obywatele UE lub osoby posiadające prawo pobytu na terenie UE, 2) aktywne zawodowo, 3) posiadające status osoby ubezpieczonej; wyjątki dotyczące turystów Brack Insurance Oficer 17/76 (1978) oraz członków rodzin F. v. Belgia 7/75 (1976)
5. Zakres przedmiotowy:
a) załącznik do Rozporządzenia 1408/71, spr. Baison 24/74 (1975)
b) odróżnienie pomocy społecznej państwa od systemu ubezpieczeń społecznych, spr. Piscitello 139/82 (1984)
II SWOBODA PREDSIĘBIORCZOŚCI
6. Bezpośrednia skuteczność art.43 TuWE; spr. Reyners v Belgia 2/74 (1974)
7. Zakres podmiotowy: osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne pozbawione osobowości prawnej (art. 43(1) TuWE oraz art. 48 TuWE)
a) osoby fizyczne (art. 43 TuWE): posiadające pierwotne miejsce działalności gospodarczej na terenie Wspólnoty
b) osoby prawne (art. 48 TuWE): 1) powołane zgodnie z prawem jednego z państw członkowskich osoby prawne; 2) prowadzące działalność nastawioną na zysk; 3) posiadające siedzibę statutową lub główne przedsiębiorstwo na terenie Wspólnoty
8. Zakres przedmiotowy: prawo do samozatrudneinia, w tym powoływania wszelkich struktur
a) pierwotna swobodna przedsiębiorczości: samozatrudnienie; zakładanie i prowadzenie przedsiębiorstw; nabywanie udziałów w przedsiębiorstwach
b) dopuszczalność przeniesienia całej spółki z zerwaniem więzi prawnej z krajem pierwotnej siedziby: R v Treasury ex p Daily Mail 81/87 (1988)
c) wtórna swoboda przedsiębiorczości: rozszerzenie działalności na inne państwa członkowskie Wspólnoty niezależnie od kontynuowania działalności pierwotnej (przeniesienie przedsiębiorstwa, zakładanie min. filii, oddziałów, przedstawicielstw); Centros 212/97 (1999), spr. Uberseering 208/00 (2002)
d) przypadki ukrytej dyskryminacji osób korzystających z wtórnej swobody działalności gospodarczej: 1) bezpośrednia dyskryminacja podatkowa, spr. Komisja v. Francja 270/83 (1986); 2) dyskryminacja ze względu na państwo pochodzenia, spr. Factortame 221/89, 246/89 oraz 151/96; 3) dyskryminacja pośrednia związana z uznawaniem kwalifikacji, spr. Vlassopoulou 340/89 (1993), spr. Choquet 16/78 (1980) oraz wymogiem siedziby/miejsca zamieszkania, spr. Klopp 107/83 (1984)
Na następne zajęcia: spr. Societe Technique Miniere v. Maschinenbau Ulm 56/65 (1966)
spr. ICI v. Komisja 48/69 (1972).