Program czytelniczy: „Książka i Ja”
Realizatorka i pomysłodawca programu:
Założenia programu
Ważnym źródłem wiedzy wykorzystywanym w procesie dydaktyczno-wychowawczym jest książka. Przekazuje ona wiedzę o świecie, wpływa na wolę i uczucia, kształtuje postawy życiowe i charakter. Pomaga kształtować zasady społeczno-moralne dziecka, budzi jego przeżycia estetyczne. Może również stać się drogowskazem i przyjacielem dziecka.
Program czytelniczy „Książką i Ja” powstał aby wykorzystać powyższe korzyści płynące z obcowania z książką w pracy dydaktyczno -wychowawczej świetlicy szkolnej. Zgodnie z przyjętymi założeniami planowe oddziaływanie nauczyciela w czasie zajęć świetlicowych ma wzbudzić w dziecku zainteresowanie książką, wyrobić umiejętności wyboru i oceny książki oraz ukształtować pozytywne motywacje do sięgania po lektury.
Ponieważ przede wszystkim to rodzina kształtuje zainteresowania i styl bycia dziecka część z zaplanowanych działań adresowanych jest do rodziców. Działania te mają uświadomić jaką rolę odgrywa książka w rozwoju intelektualnym dziecka oraz zachęcić rodziców do głośnego czytania dzieciom.
Program zakłada włączenie się w dwie kampanie promujące czytelnictwo:
„Uwolnić książkę” czyli „BookCrossing”
Polega ona na celowym pozostawieniu książki na tzw. "półkach" lub w przypadkowych miejscach (w tym przypadku półka w świetlicy), aby znalazca mógł ją przeczytać i przekazać dalej. Nazywa się to "uwalnianiem książek". Do książki trzeba wkleić specjalną wlepkę, która informuje, że uczestniczy ona w akcji. Na wlepce zapisywana jest "droga" jaką przebyła książka. Wlepkę można zrobić samemu (zaprojektują i wykonają ją uczniowie w czasie zajęć w świetlicy), wystarczy napisać "uwalniam książkę" i zostawić ją dla kolejnej osoby.
„Cała Polska czyta dzieciom”
Codzienne czytanie dziecku przez 20 minut, gdyż buduje ono mocną więź między dorosłym i dzieckiem, zapewnia emocjonalny rozwój dziecka, rozwija język, pamięć i wyobraźnię, uczy myślenia, poprawia koncentrację, poszerza wiedzą ogólną oraz kształtuje nawyk czytania i zdobywania wiedzy na całe życie .
Cele programu
Cel ogólny:
Kształcenie umiejętności uważnego słuchania, rozbudzanie motywacji do czytania książek.
Cele szczegółowe:
Rozwijanie zainteresowań książką,
Rozwijanie wiedzy o świecie poprzez czerpanie informacji z książek z serii „Ciekawe dlaczego...”
Rozwijanie wyobraźni twórczej, plastycznej, teatralnej,
Poszerzanie zasobu słownictwa,
Rozwijanie umiejętności uważnego i krytycznego słuchania,
Zapoznanie uczniów z zawodami bibliotekarza, drukarza, księgarza,
Zachęcenie rodziców do codziennego czytania własnym dzieciom i sugerowanie ograniczenia korzystania z telewizji i komputera.
Wynikające z celów zadania
Zaktywizowanie uczniów poprzez zajęcia
Głośne czytanie dzieciom bajek i baśni różnych narodów pod hasłem „Ja i moja bajka”
Organizacja zebrań i spotkań i rozmów indywidualnych, z rodzicami na temat głośnego czytania, propagowanie zasad kampanii „Cała Polska Czyta Dzieciom”.
Przygotowanie zajęć plastycznych, zabaw ruchowych i konkursów w oparciu o przeczytane bajki oraz książki z serii „Ciekawe dlaczego...”.
Organizacja wystaw prac plastycznych dzieci związanych z czytelnictwem.
Prowadzenie kącika wymiany książkę „Uwolnić książkę”.
Organizowanie i współorganizowanie na terenie szkoły imprez propagujących czytelnictwo.
Organizacja cyklu pogadanek pod wspólnym tytułem „Człowiek i książka”
Współpraca z biblioteką szkolną.
Opracowanie recenzji przeczytanych książek.
Sposób realizacji - metody i formy pracy
Metody:
słowne- rozmowa,
oglądowe- pokaz,
czynna- zadania stawiane do wykonania.
Formy:
zbiorowa,
zespołowa,
indywidualna.
Propozycje zajęć mających na celu rozwijanie zainteresowań dzieci czytelnictwem:
opowiadania nauczycielki
słuchanie tekstu czytanego przez nauczycielkę,
cykliczne czytanie książek z serii "Ciekawe dlaczego....",
zajęcia tematyczne związane z lekturą książek z serii „Ciekawe dlaczego..” („Ciekawe dlaczego... Morze jest słone..., „Ciekawe dlaczego... Gwiazdy migoczą...”, „Ciekawe dlaczego... Wschodzi słońce...”, „Ciekawe dlaczego... Pająki tkają sieci...”, „Ciekawe dlaczego... Mydło się pieni...”, „Ciekawe dlaczego... Zbudowano piramidy...”),
rozwiązywanie zagadek słownych,
rozwiązywanie krzyżówek i rebusów- wspólne odczytywanie haseł lub zagadek,
przetwarzanie obrazu słuchowego na obraz wizualny - prace plastyczne dzieci, tworzenie scenek dramowych,
wizyta w bibliotece szkolnej,
wystawa prac plastycznych dzieci inspirowanych daną lekturą,
wieczory czytania baśni,
inscenizowanie fragmentów do odgadywania,
-przygotowanie „wlepek” do uwalnianych książek,
przygotowanie i przeprowadzenie przez uczniów kampanii promującej akcję „Uwolnić książkę”,
Stworzenie w świetlicy kącika, gdzie dzieci mogą wymieniać książki -akcja „Uwodnić książkę”,
pisanie recenzji książek do gazetki szkolnej,
zbiórka książek do biblioteczki podręcznej świetlicy,
konkursy czytelnicze pięknego czytania,
spotkania, prelekcje i rozmowy z rodzicami na temat czytelnictwa.
Wykonywane przez nauczycielkę pomoc dydaktyczne
rebusy,
krzyżówki,
elementy dekoracji,
pisemne instrukcje i polecenia zadań do wykonania.
Kontrola realizacji programu
Przeprowadzenie ankiet dla uczniów i rodziców.
Przeprowadzenie diagnoz głośnego czytania i opracowanie wyników.
Prowadzenie stałych obserwacji.
Sposób dokumentacji programu
Dokumentacja prowadzona będzie w formie planu, scenariuszy zajęć, protokołów oraz zdjęć dołączonych do sprawozdań.
Bibliografia
Iwicka-Okońska Anna: Ocalić magię słowa... „Biblioteka w Szkole”1993, nr 10, s. 20-21.
Papuzińska Joanna: Książki, dzieci, biblioteka : z zagadnień upowszechniania czytelnictwa i książki dziecięcej. Warszawa Fundacja “Książka dla Dziecka” 1992.
Wajda Alina: Metodyka i organizacja czytelnictwa. Warszawa PWN 1983.
1