Przedsiębiorstwo jednego właściciela będącego osobą fizyczną, który kieruje nim w celu wypracowania zysku, niezależnie od liczby pracowników, których zatrudnia.
Najczęściej podmioty małe, chociaż rozmiar działalności nie jest ograniczony.
Najpowszechniejsza forma działalności gospodarczej (ponad 2 mln podmiotów).
Zalety:
Łatwo założyć i zlikwidować,
Nie wysokie koszty rejestracji (brak podatku od czynności cywilno-prawnych).
Proste metody zarządzania, właściciel podejmuje wszystkie decyzje.
Łatwość wprowadzania zmian.
Prostota rozliczeń księgowo-finansowych (podatkowa księga przychodów i rozchodów, ryczałtowe formy opodatkowania, „odliczenia od podatku” wielu wydatków związanych z prowadzeniem działalności.
Wady:
Odpowiedzialność całym majątkiem osobistym za zobowiązania powstałe w skutek prowadzenia działalności,
Obowiązek ubezpieczenia społecznego w ZUS i płacenia składek przez cały rok bez względu na to czy działalność ma charakter okresowy i przynosi zyski. (chyba, ze działalność jest zajęciem dodatkowym, a dochody uzyskiwane z innego tytułu są równe co najmniej wynagrodzeniu minimalnemu, wtedy wystarczy tylko opłacać ubezpieczenie zdrowotne)
Uzależnienie rozwoju firmy tylko od jednej osoby (co dwie głowy to nie jedna),
Nie można zbudować dużej organizacji,
Szef musi być często stale obecny, praca po godzinach w dni wolne, brak urlopu,
Działa według przepisów Kodeksu Cywilnego, jest to spółka osobowa nie posiadająca osobowości prawnej.
Rejestruje się ją w urzędzie skarbowym dla celów podatkowych i rejestrze sądowym przedsiębiorstw.
Jest zawarta, jak podaje umowa, dla dążenia do wspólnego celu gospodarczego
Każdy wspólnik jest zobowiązany do wniesienia wkładu, jest uprawniony do równego udziału w zyskach i w tym samym stopniu uczestniczy w stratach.
Powinna w nazwie zawierać nazwisko co najmniej jednego wspólnika
Zalety:
Proste procedury założenia i prowadzenia,
Złożenie pomysłów kilku osób, zaangażowanie wszystkich wspólników
Możliwość korzystania z prostych zryczałtowanych podatków, można prowadzić książkę przychodów i rozchodów
W przypadku interesu rodzinnego idealne rozwiązanie, bo każdy członek może wnieść coś, czego nie posiadają inni, i mają zaufanie do siebie.
Podatek od czynności cywilno-prawnych wynosi 1% od wartości wkładu, Niedrogie koszty wpisu do ewidencji
Wady:
Wspólnicy są osobiście odpowiedzialni za całym swoim majątkiem - ryzyko
Nie można działać na większą skalę
Zaangażowanie wszystkich wspólników w sprawy firmy, choć niektórzy sprawdzają się lepiej jako dostarczyciele gotówki
Wynagrodzenie wspólnika nie może być kosztem
jest osobową spółką handlową (uregulowana jest w kodeksie spółek handlowych) i praktycznie stanowi odpowiednik spółki cywilnej. Główna różnica to subsydiarna odpowiedzialność wspólnika i obowiązek ujawnienia w nazwie co najmniej nazwiska jednego ze wspólników.
Utworzona przez partnerów w celu wykonywania wolnego zawodu,
Spółka osobowa nie posiadająca osobowości prawnej,
Powinna zawierać w nazwie nazwisko co najmniej jednego partnera i oznaczenie, że jest to spółka partnerska np. „ i partner” albo „spółka partnerska”,
Mogą ją utworzyć np.: adwokaci, architekci, biegli rewidenci, brokerzy ubezpieczeniowi, doradcy podatkowi, farmaceuci, księgowi, lekarze, lekarze stomatolodzy, lekarze weterynarii, notariusze, pielęgniarki i położne, radcy prawni, rzecznicy patentowi, rzeczoznawcy majątkowi, tłumacze przysięgli
Wady:
Formalności związane z złożeniem bardziej skomplikowane niż w przypadku spółki cywilnej, w umowa w formie aktu notarialnego, należy ją wpisać do KRS, dołączyć dokumenty potwierdzające uprawnienia każdego z partnerów
Jest spółką osobową, mającą na celu prowadzenie w większym rozmiarze przedsiębiorstwa zarobkowego albo gospodarstwa rolnego, w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki odpowiada całym swoim majątkiem jeden wspólnik (komplementariusz), a odpowiedzialność co najmniej jednego wspólnika (komandytariusza) jest ograniczona do wysokości wkładu kapitałowego i nie ma on prawa reprezentowania spółki. Komplementariusz bierze udział w prowadzeniu spraw spółki.
Odpowiednia forma, dla tych, którzy chcą prowadzić przedsiębiorstwo, a nie mają kapitału, a ci do których chcą się zwrócić po gotówkę nie budzą aż takiego zaufania by dzielić się z nimi władzą.
Występuje najrzadziej w Polsce
Zalety:
Silna ochrona prawna,
Możliwość korzystania z prostych zryczałtowanych form opodatkowania,
Możliwość prowadzenia przedsiębiorstwa na większą skalę,
Wady:
Pełna odpowiedzialność niektórych wspólników za zobowiązania spółki,
Koszty aktu notarialnego i wpis do rejestru
Jest to spółka mająca na celu prowadzenie przedsiębiorstwa, w którym co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczeń za zobowiązania firmy, a co najmniej jeden wspólnik jest akcjonariuszem, który nie odpowiada za zobowiązania spółki i jest jedynie zobowiązany do świadczeń określonych w statucie.
Kapitał zakładowy wynosi 50 tys. zł.
Istnieją dwa organy spółki: walne zgromadzenie i rada nadzorcza.
Może być tworzona przez jedną lub więcej osób, które wnoszą wkłady kapitałowe, do wysokości których ponoszą za spółkę odpowiedzialność.
Wspólnikami mogą być osoby fizyczne lub prawne.
Najbardziej rozpowszechniona forma prowadzenia działalności wśród spółek
Kapitał zakładowy wynosi minimum 50 tys. i dzieli się na udziały o równej lub nierównej wartości nominalnej nie mniejszej niż 500 zł. Kapitał ten musi być cały czas w posiadaniu spółki nie może zaspokajać jakichkolwiek jej potrzeb, ponieważ jest gwarancją jej wypłacalności i podstawą uzyskiwania kredytów.
Organy spółki:
zgromadzenie wspólników: uchwala uchwały dotyczące: zatwierdzania sprawozdań z działalności, bilansu oraz rachunku zysków i start, zmian umowy spółki, spraw dotyczących zbycia i nabycie przedsiębiorstwa, nieruchomości;
rada nadzorcza (lub komisja rewizyjna w spółkach większych kapitał zakładowy 500 tys.): nadzór nad działalnością spółki, szczególnie ocena sprawozdań finansowych w zakresie zgodności z księgami i dokumentami i rzeczywistością, ocena wniosków zarządu dotyczącego podziału zysku albo pokrycia straty, składanie walnemu zgromadzeniu wspólników corocznego sprawozdania z wyników tej oceny.
zarząd: kieruje spółka i reprezentuje ją na zewnątrz, , składa się z jednego lub większej liczby członków, którzy są powoływani przez zgromadzenie wspólników, jego członkowie ponoszą solidarną odpowiedzialność za szkody wyrządzone w sposób zawiniony.
Korzyści:
Ograniczona odpowiedzialność udziałowców do wysokości kapitału zakładowego, za wyjątkiem zobowiązań podatkowych, za które właściciele odpowiadają całym swoim majątkiem.
Możliwość zgromadzenia dużego kapitału.
Łatwość przeniesienia własności - udziałowcy mogą wystąpić ze spółki w drodze pisemnego zbycia udziałów.
Nieograniczone trwanie własności - w przypadku śmierci właściciela jego udziały przechodzą na spadkobierców.
Minusy:
Wysokie koszty związane z organizacją, wymaga umowy w formie aktu notarialnego, zgłoszenia do rejestru handlowego (ok. 1000 zł), podatek od umowy cywilno-pranej 1% od kapitału zakładowego, ogłoszenie wpisu w Monitorze Sądowym (ok. 500 zł).
Oddzielenie własności od zarządzania gdy firmą kieruje zatrudniony zarząd zawodowy, którego cele nie zawsze pokrywają się z celami właścicieli.
Odpowiedzialność zarządu,
Skomplikowana księgowość,
Może być tworzona przez jedną lub więcej osób nie tylko w celu gospodarczym, posiada z reguły większy kapitał, więcej wspólników i prowadzi działalność na większą skalę niż sp. z o.o. Podstawa jej działania jest kapitał zakładowy dzielony na akcje, które przez swoją zbywalność i możliwą obecność na giełdzie dają poczucie posiadania rzeczywistych wartości majątkowych.
Akcjonariuszem może być osoba fizyczna lub prawna, która nabywa akcje.
Akcja jest dokumentem wystawionym przez spółkę, stwierdzającym uczestnictwo w spółce. Ma ona znaczenie papieru wartościowego. Z tytułu posiadania akcji akcjonariusze mają prawo do dywidendy, która uzależniona jest od wysokości uzyskanego przez spółkę zysku.
Kapitał zakładowy wynosi minimum 500 tys. zł.
Za zobowiązania spółka odpowiada tylko swoim majątkiem,
Członkowie zarządu odpowiadają bez ograniczeń za zobowiązania publiczno-prawne i podatkowe.
Organami są:
walne zgromadzenie: podejmuje decyzje dotyczące najważniejszych spraw spółki, wybiera pozostałe organy, prawo do uczestnictwa w walnym zgromadzeniu mają wszyscy akcjonariusze, liczba posiadanych akcji decyduje o liczbie głosów;
rada nadzorcza sprawuje ogólny nadzór nad działalnością spółki we wszystkich dziedzinach działalności i składa sprawozdania walnemu zgromadzeniu;
zarząd jest organem kierującym spółki, reprezentuje ja na zewnątrz, składa się z jednego lub większej liczby członków, którzy są powoływani przez radę nadzorcą
Korzyści:
Ograniczona odpowiedzialność; w spółkach z o. o. odpowiedzialność udziałowców do wysokości kapitału zakładowego, za wyjątkiem zobowiązań podatkowych, za które właściciele odpowiadają całym swoim majątkiem; w S.A. odpowiedzialność akcjonariuszy ograniczona jest do wysokości posiadanych akcji.
Możliwość zgromadzenia dużego kapitału;
Łatwość przeniesienia własności - udziałowcy mogą wystąpić ze spółki w drodze pisemnego zbycia udziałów, w SA przez sprzedaż akcji.
Nieograniczone trwanie własności - w przypadku śmierci właściciela jego udziały przechodzą na spadkobierców.
Minusy:
Wysokie koszty związane z organizacją procedura jest skomplikowana i wymaga pomocy prawnika
Podwójne opodatkowanie - spółki płaca podatki od uzyskanego dochodu, a ich właściciele (akcjonariusze i udziałowcy) podatek od uzyskanej dywidendy;
Jawność - spółki akcyjne, których akcje są w obrocie publicznym mają obowiązek udzielania informacji o swojej działalności i sytuacji finansowej każdemu zainteresowanemu,
Oddzielenie własności od zarządzania firmą kieruje zatrudniony zarząd zawodowy, którego cele nie zawsze pokrywają się z celami właścicieli.
Odpowiedzialność zarządu,
Skomplikowana księgowość,
jest dobrowolnym zrzeszeniem nieograniczonej liczby osób, o zmiennym składzie osobowym i funduszu udziałowym, które w interesie swoich członków prowadzi wspólna działalność gospodarczą.
Jest ona zrzeszeniem osób a nie kapitału jak spółka akcyjna, na pierwszy plan wysuwają się członkowie a kapitał pełni funkcje wspomagające,
W zarządzaniu panuje reguła demokracji, każdy członek ma jednakowe prawo głosu, niezależnie od liczby posiadanych udziałów.
Powstaje w drodze założenia jej przez członków i wpisanie do rejestru sądu rejonowego, liczba założycieli nie może być mniejsza niż 10 osób fizycznych lub 3 osób prawnych, uchwalany jest statut i wybierane są jej organy.
1
Anna Jakubczak, Katedra ekonomiki, Organizacji i Zarządzania, Wydział Zarządzania
Przedmiot: Nauka o organizacji
Spółka cywilna
(podstawa kodeks cywilny)
Działalność gospodarcza osoby fizycznej
Spółki osobowe
(osoby fizyczne)
Spółki handlowe
(podstawa kodeks spółek handlowych)
Spółka jawna
Spółka partnerska
Spółka komandytowa
Spółka komandytowo-akcyjna
Spółki kapitałowe
(osoby prawne)
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
Spółka akcyjna
Spółdzielnie
Formy prowadzenia działalności gospodarczej
Spółki