Strumień cieplny jest to ilość ciepła wyprodukowanego przez 1 m2 powierzchni Ziemi w ciągu 1s, średnio 70mW/m2
Anomalia termiczna - …
Ziemia jest planetą zmieniająca swe oblicze w czasie
-zmianom ulega powierzchnia
-ewolucji ulega życie
Ewolucja odbywała się w morzu.
Jednostki czasu w historii Ziemi
Wiek - 1kk - 10kk lat
Piętro - 10kk - 20kk lat
Okres - 23kk - 80kk lat
Era - 65kk - 300kk lat
Eon >500kk lat
Geochronologia - rachuba czasu u datowanie zjawisk w historii Ziemi.
Wiek bezwzględny - wiek zdarzeń geologicznych wyrażany w latach - „Clocks in Rocks”
Wiek względny - wiek zdarzeń geologicznych i ich efektów, wyrażony przez porównanie z innymi zdarzeniami i ich efektami - „Time Line”
Geochronologia bezwzględna - określa wiek skał w latach, a tym samym umożliwia ustalenie skali chronologicznej dla wydarzeń geologicznych.
Geochronologia względna - określa wiek warstw skalnych i czas trwania procesów geologicznych (skał, struktur tektonicznych itd.) poprzez porównanie z innymi zdarzeniami i
ich efektami.
Metody określania bezwzględnego wieku skał i procesów geologicznych:
Izotopowe - pomiary zawartości izotopów promieniotwórczych w minerałach i skałach
Magnetometryczne - wykorzystują cechy magnetyczne skał nabyte w różnych epokach geologicznych w ówczesnym ziemskim polu mag.
Chemiczne i biologiczne - oparte na przemianach chemicznych i zjawiskach biologicznych, których zmienność jest wyraźnie uzależniona od czasu
Sedymentologiczne - wywodzą się z pomiarów tempa sedymentacji osadów w zbiornikach.
Datowanie radiometryczne - datowanie na podstawie pomiaru procesów rozpadu promieniotwórczych izotopów węgla, potasu, argonu i uranu, przy wykorzystaniu znajomości tempa ich rozpadu, w szczególności tzw. Czasu połowicznego rozpadu.
Geochronologia względna
Metody określania względnego wieku skał i procesów) geologicznych:
- diastroficzne, badanie wzajemnych relacji między skałami, badanie deformacji warstw, niezgodnego zalegania rożnych formacji oraz następstwa czasowego tych zjawisk
-litologiczne - badanie litologicznych cech skał oraz formacji skalnych w celu ustalenia ich następstwa czasowego lub równoczesności
-paleontologiczne - określanie względnego wieku skał osadowych, w których zachowały się skamieniałości roślin i zwierząt
-geofizyczne - polegające na porównaniu wykresów i diagramów uzyskiwanych w trakcie badań geofizycznych odzwierciedlających różnice i podobieństwa w litologii skał.
Aktualizm geologiczny - jedna z podstawowych zasad w geologii ujęta w twierdzeniu przez J.Huttona pod koniec XVIII w. spopularyzowana w 1830r. przez kogoś tam
Metody diastroficzne:
- zasada superpozycji - przy braku zaburzeń tektonicznych wyżej leżące warstwy skał osadowych są młodsze od skał leżących pod nimi.
- zasada przecinania - skały przecięte intruzją są od tej intruzji starsze.
- deformacje tektoniczne są młodsze od skał, które zostały zaburzone
- zawarte w skale fragmenty są od tej skały starsze
Metody diastroficzne - niezgodności
- czasami warstwy skalne ulegają zniszczeniu (erozji)
-niekiedy brak jest osadów reprezentujących określony przedział czasu geologicznego - brak sedymentacji
-przed ponownym okresem sedymentacji mogą być zaburzenia tektoniczne
-skały powyżej niezgodności są młodsze - skały poniżej starsze
Typy niezgodności:
- niezgodność kątowa - warstwy leżą na sobie nierównolegle (różnica upadów lub biegów); może wynikać z nierównego ułożeniu warstw podczas sedymentacji lub spowodowana jest ruchami tektonicznymi.
- niezgodność erozyjna - powstaje wskutek przerwy w sedymentacji związanej z wynurzeniem danego obszaru zbiornika sedymentacyjnego; erozja powoduje utworzenie płaskiej lub urozmaiconej powierzchni, na której powstaje nowy zespół osadów
- penakordancja - występuje gdy na styku dwu warstw lub kompleksów warstw, między którymi istnieje znaczna luka stratygraficzna, nie ma wyraźnych śladów erozji, warstwy leżą równolegle lub prawie równolegle.
- niezgodność przekraczająca występuje wtedy, gdy morze stopniowo zalewa obszar i powstające w nim młodsze osady kontaktują się skośnie (niezgodnie) z nachyloną powierzchnią starszego podłoża.
Stratygrafia zajmuje się badaniem wieku i następstwa wiekowego skał oraz ich występowaniem przestrzeni i czasie.
Metoda klasyfikowania skał na podstawie ich pierwotnego wzajemnego ułożenia.
Jej celem jest porządkowanie skał według następstwa ich powstawania, prowadzące do periodyzacji dziejów Ziemi.
W badaniach stratygraficznych można brać pod uwagę…
Klasyfikacja chronostratygraficzna - zajmuje się porządkowaniem warstw skalnych na podstawie ich wieku i stosunków czasowych.
Wiek skał, w odróżnieniu od skamieniałości litologii, cyz innych podobnych cech, tylko pośrednio poddaje się obserwacji i weryfikacji.
Jednostki chronostratygraficzne i geochronologiczne.
W podziale dziejów Ziemi wyróżnia się:
-jednostki chronostratygraficzne obejmują wszystkie warstwy skalne powstające w określonym przedziale czasu
-jednostki geochronologiczne to same przedziały czasowe (nie mają wymiaru materialnego…
Chronostratygraficzne:
Eonotem
Eratem
System
Oddział
Piętro
Chronozona
Klasyfikacja litostratygraficzna
Porządkowanie warstw skalnych ujętych w jednostki, zdefiniowane na podstawie kryteriów litologicznych.
Jednostka litostratygraficzna - element skalny różniący się od elementów sąsiednich charakterystyką litologiczną, może być wyróżniona w skałach osadowych, magmowych, metamorficznych.
Jednostkami litostratygraficznymi są:
- grupa
- formacja
- ogniwo
- warstwa
Magnetostratygrafia - alternatywna metoda do datowania wieku bezwzględnego dla skał magmowych.
Klasyfikacja magnetostratygraficzna - grupuje skały w jednostki stratygraficzne na podstawie podobieństwa ich własności magnetycznych, zdefiniowane przez inwersje polarności, odzwierciedlające historię zmieniającego się skokowo pola magnetycznego Ziemi.
Klasyfikacja biostratygraficznej
Zajmuje się porządkowaniem warstw skalnych ujętych w jednostki, zdefiniowane na podstawie zawartych w nich skamieniałości (szczególnie przewodnich).
Jednostką biostratygraficzną są utwory geologiczne wyodrębnione na podstawie skamieniałości.
Podstawowe jednostki biostratygraficzne:
-poziom
-podpoziom biostratygraficzny
Skamieniałości przewodnie to skamieniałości, spełniające następujące wymagania:
-podlegają szybkiej ewolucji
-charakteryzują się szerokim rozprzestrzenieniem stratygraficznym.
-są niezależne od facji
-mają różne wymagania ekologiczne
-licznie występują.
-są łatwe do oznaczenia
Skamieniałości:
Podstawowym przedmiotem badań paleontologii są skamieniałości roślin i zwierząt rozmaicie zakonserwowanych, utrwalone i zachowane fragmenty ich ciała oraz ślady życia i działalności.
Tok badań stratygraficznych:
- konstrukcja lokalnych profili stratygraficznych, pokazujących następstwo warstw w danym rejonie kuli ziemskiej
-korelacja profili
-konstrukcja profili zbiorczych dotyczących większych obszarów kuli ziemskiej
-podział profili zbiorczych na jednostki litostratygraficzne.
Kenozoik
-era dominacji ssaków
-wypiętrzenie gór fałdowania alpejskiego
-ochłodzenie klimatu w plejstocenie]