WYKŁAD 3 - TYPIZACJA I KOORDYNACJA WYMIAROWA - 7.03.2011
KONSTRUKCJA BUDOWLANA - element budowlany (np. belka), zespół kilku elementów (np. strop, dach) lub ustrój nośny budynku lub budowli.
Rozróżnia się konstrukcje 1) ze wzgl na rodzaj: prętowe, ramowe, szkieletowe, płytowe, łupinowe i inne. 2) ze wzgl na sposób wykonania: monolityczne i prefabrykowane.
Podstawowe materiały w budownictwie: drewno, kamień naturalny, cegła ceramiczna, stal i aluminium, baton i żelbet, tworzywa sztuczne.
KLASYFIKACJA OBIEKTÓW BUDOWLANYCH
WG PODZIAŁU OGÓLNEGO - OBIEKTY:
-kubaturowe (budynki)
-inżynierskie (budowle lądowe i wodne)
WG USYTUOWANIA WZGLĘDEM TERENU - OBIEKTY:
-nadziemne (budynki0
-naziemne (drogi)
-podziemne (tunele)
WG METOD WYKONAWCZYCH - OBIEKTY BUDOWNICTWA:
-tradycyjnego
-tradycyjnego udoskonalenego
-wielkoblokowego
-wielkopłytowego
-monolitycznego (wylewane na budowie)
-szkieletowego (z prętów)
-z elementów przestrzennych
ZE WZGL. NA MATERIAŁ - OBIEKTY:
-drewniane
-z kamienia, cegły, bloków, pustaków ceramicznych i betonowych, tzw. murowane
-betonowe i żelbetonowe
-stalowe i aluminiowe
-z tworzyw sztucznych
-mieszane
ZE WZGL. NA PRZEZNACZENIE - OBIEKTY:
-mieszkalne
-użytecznośći publicznej (urzędy, banki, szpitale, garaże, teatry…)
-przemysłowe
-komunikacyjne
-sanitarne
-energetyczne
-rolnicze
-wojskowe
ELEMENTY BUDOWLANE - część obiektów budowlanych o określonych kształtach i wymiarach, dające się wyodrębnić pod wzgl. fizycznym, spełniające funkcję użytkową, statyczną lub estetyczną. np. belki stropowe, balkon, dźwigar, klatka schodowa itp.
ELEMENT BUDOWLANY - jest podstawową jednostką budownictwa ogólnego o określonej formie i funkcji. Rozróżnia się elementy konstrukcyjne i architektoniczne - najczęściej występują elementy o formie architektonicznej i funkcji konstrukcyjnej.
ELEMENTY KONSTRUKCYJNE - części wchodzące w skład nośnej konstrukcji budowlanej, z których każda stanowi odrębną i jednolitą całość, spełniającą konkretną funkcję statyczną i wytrzymałościową w całej konstrukcji. Występują na ogół w postaci prętów, płyt, tarcz, powłok, cięgien i od nich pochodzą nazwy konstrukcji, np. k. prętowe. pojedyncze elementy łączone są w zespoły, układy konstrukcyjne.
ELEMENT PREFABRYKOWANY - el. obiektu budowlanego wykonany poza miejscem jego wybudowania, stosowany bez zmiany kształtu i wymiarów.
MATERIAŁ BUDOWLANY - surowiec lub substancja przeznaczona do stosowania w budownictwie i do formowania odpowiednich elementów budowlanych, np. cement, drewno itp.
TYPIZACJA I KOORDYNACJA WYMIAROWANIA - porządkowanie wymiarów, elementów budowlanych ( przezn, zwłaszcza do masowego wytw)
TYPIZACJA W BUDOWNICTWIE
-projektowanie (wg ustalonych normatywów) obiektów budowlanych
-wykonawstwo obiektów budowlanych
-kształtowanie elementów konstrukcyjnych.
TYPIZOWAĆ ELEMENT - wybrać z całego zespołu elementów taki, który zapewnia optymalne korzyści użytkowe i produkcyjne, który można zastosować w znacznej liczbie egzemplarzy w wielu obiektach (masowa produkcja)
DOTYCZY: el. budowlane, konstrukcyjne i wyposażenie, funkcje obiektów; metody produkcji obiektów; urządź. technologiczne stosowane do wytwarzania i montażu; metody projektowania; sposób inf. techn. itd.
KOORDYNACJA WYMIAROWA - dobór współzależnych wymiarów zapewniający zestawialność elementów budowlanych.
Koord. wymi. zapewnia :
-zestawialność prefabrykowanych elementów
-możliwość zamiany i wymiany elementów
-optymalną typizację (prefabrykacja, transport, montaż)
KOORDYNACJA MODULARNA - koordynacja wymiarowa bazująca na określonym module wymiarowym M, będącym jednostką długości, którego krotnościami są wszystkie wymiary skoordynowane elementów budowlanych.
Podstawowym celem koord. modularnej jest wspomaganie - poprzez znormalizowanie - przemysłu budowlanego i przemysłów związanych, w taki sposób aby komponenty wzajemnie pasowały do siebie i do innych elementów poprawiając w ten sposób ekonomikę.
MODUŁ - wielkość uznana za jednostkę wymiarową, której główną cechą jest niepodzielność i powtarzalność. (W Polsce M=10 cm)
-w architekturze stanowi podstawę wyznaczania proporcji, a w wyniku powtarzalności zyskuje się m.in. walory plastyczne
-w budownictwie powtarzalność powoduje przede wszystkim obniżenie kosztów i przyspieszenie produkcji, a więc daje znaczne efekty ekonomiczne.
W projekcie budowlanym stosuje się moduły pochodne, będące wielokrotnością (multimoduły) Mm lub podzielokrotnością (submodułem) M/m modułu podstawowego
WM(wymiar modularny)=n *M (n-dowolna liczba)
DO WIELKOŚCI MODULARNYCH NALEŻĄ:
-moduły podstawowe (M)
-m. pochodne
-m. projektowe (wybiera się je ze zbiorów modułów pochodnych)
-wymiary uprzywilejowane (wybierane ze zb. wymiarów modularnych dla stworzenia najlepszych warunków doboru zmienności oraz zestawialności elementów)
+przy wystepowaniu spoiny s otrzymujemy wymiar teoretyczny WT=n*M*s (s-wym. spoiny /przerwy miedzy elementami)
+gdy el. zachodza na siebie to wymiar WT=WM+s
+w celu ułatwienia projektowania posługujemy się siatkami i kratkami modularnymi.
Stosując moduł do trzech kierunków wymiarowania przyjmuje się modularny system odniesienia (siatkę modularną).
Kratki modularne: sześciokątne, linii krzywych,
ZALECENIA DOTYCZĄCE SYTUOWANIA ŚCIAN:
ŚCIANY - podział zależny od konstrukcji i przeznaczenia
1.NOŚNE - przenoszą oprócz ciężaru własnego obciążenia stropów, konstrukcji dachowych, parcie wiatru oraz obciążenia od innych konstrukcji przy projektowaniu decydują względy statyczne, termiczne i ekonomiczne)
2.SAMONOŚNE - przenoszą ciężar własny na grunt ( przy projekt. decyduje izolacyjność termiczna i względy ekonomiczne)
3.OSŁONOWE - przenoszą ciężar własny, obciążenia od wiatru w granicach jednego pola ( między stropami, między słupami i ryglami w szkielecie). Przy projekt. decyduje izolacyjność termiczna (i akustyczna).
4.DZIAŁOWE - oddzielają pomieszczenia
USYTUOWANIE ŚCIAN WZGLĘDEM OSI MODULARNYCH
-wewn. ściany konstrukcyjne nośne i samonośne stawia się osobno
-zewn. ściany nośne stawia się w ten sposób, żeby odległość wewn. powierzchni ściany od osi modularnej była równa połowie grubości ściany (płyty) nośnej wewn.
-zewn. ściany samonośne, niekonstrukcyjne (osłonowe) oraz działowe mogą być ustawione dowolnie.