ETYKA ZAWODU (w.) dn.28.10.2007

1.Formy wdrażania i egzekwowania moralności, etyki zawodowej.

2. Deontologia i aksjologia etyki zawodowej.

Formy egzekwowania, wymuszania, czyli sankcje.

↓

Zapewniają istnienie, żywotność i skuteczność danych norm postępowania.

SANKCJA społeczna reakcja na określone działanie jednostki w postaci kary lub nagrody w danej zbiorowości w zależności od tego czy jednostka działa zgodnie lub niezgodnie z ustalonymi w tej zbiorowości regułami.

Karane są działania niezgodne z imperatywami, a nagradzane zgodne z preferencjami.

Czynniki istotne w przestrzeganiu reguł:

1. czynnik świadomościowy - znajomość i akceptacja reguł moralnych, osobista wrażliwość, kodeksy moralne

2. kontrola społeczna

• kontrola wewnętrzna - instucjonalna lub przedstawicielska, wzajemna

• kontrola zewnętrzna - opinia publiczna wydobywająca na światło dzienne grupowe lub jednostkowe czyny wywołujące moralny sprzeciw

Medialne środki przekazu - krzywdzące

Sankcje, np.

• naruszanie przepisów porządkowych, reglamentacji skarbowych, podatkowych, celnych, itp. Powoduje karne i materialne sankcje

• naruszanie kanonów mody czy dobrych manier → śmieszność, restrykcje towarzyskie

• naruszanie kanonów moralnych → sankcje potępienia publicznego, dezaprobata, przygana.

Sankcja wewnętrzna - wyrzut sumienia, głos wewnętrzny, autodezaprobata, poczucie winy, moralny niesmak, „utrata twarzy”

SUMIENIE byt nieokreślony, tajemniczy, wręcz fikcyjny - jest jednak siła realną; moralna wrażliwość jednostki, wyraz ludzkiej autonomii.

Sankcje:

• moralne

• organizacyjne

• materialne

Instytucje, które czuwają nad przestrzeganiem etyki zawodowej:

• sądy koleżeńskie

• sądy interdyscyplinarne

• sądy korporacyjne

• sądy honorowe

• organizacje zawodowe

„społeczeństwo prawdziwie ludzkie” - możliwe tylko wtedy, gdy moralność stanie się podstawowym systemem regulacji i kontroli ludzkich zachowań.

DEONTOLOGIA I AKSJOLOGIA ZAWODOWA

DEONTOLOGIA zamiennie z pojęciem etyki zawodowej (deon = obowiązek); zespół reguł, norm moralnych mających określić postępowanie członków danej grupy zawodowej; jest nauką o obowiązkach (J. Bentham)

Reguły deontologiczne są traktowane jako ………………….

Etyka deontologiczna - system obowiązków moralnych ludzi.

Obowiązek ma charakter nakazowy i bezwarunkowy. Źródłem jego jest jakiś czynnik naturalny lub nadprzyrodzony wew. lub zew. Stanowi rodzaj przymusu.

Deontologia uważana jest z pewien rodzaj prawa określający powinności wynikające z kodeksu zawodowego oraz zwyczajów w danym zawodzie.

Aksjologiczny model etyki - zakorzeniony w wartościach.

Autentyczna etyka zawodowa ma miejsce wówczas gdy dana czynność jest wykonywana z głębokiego wewnętrznego przekonania, nie zaś z obowiązku.

Jedność aksjologiczno-deontologiczna, czyli jedność zawodowych obowiązków i powinności moralnych.

Zalecenia etyki zawodowej formułowane na zasadzie:

1. wychodzenia od istoty danego zawodu - jego społecznego statusu, przeznaczenia, roli, funkcji, zadań oraz uprawnień (filar funkcjonalny)

2. analizy właściwego fundamentu aksjologicznego - czyli aprobowanych w danej grupie zawodowej wartości (filar aksjologiczny)

3. ogólnych stosunków pracy, w jakie grupa zawodowa wchodzi ze względu na swe funkcje, np. administracja państwowa - państwo, prawo, obywatele (filar relacyjny)

---