Obrażenia wewnętrzne
Obrażenia klatki piersiowej - ODMA
Wszelkie obrażenia klatki piersiowej są poważnym zagrożeniem życia. Do najczęstszych uszkodzeń klatki piersiowej zalicza się tzw. odmę, czyli dostanie się powietrza do jamy opłucnowej. W skutek uszkodzenia opłucnej następuje wyrównanie się ciśnienia w klatce piersiowej z ciśnieniem atmosferycznym i w efekcie zapadnięcie się płuca. Wyróżnia się:
Odmę prężną (uszkodzenie opłucnej płucnej, bez uszkodzenia ściany klatki piersiowej)
Odmę otwartą (uszkodzenie ściany klatki piersiowej i opłucnej ściennej)
Ad.1 - W tym przypadku nie ma widocznych zranień klatki piersiowej, czego efektem jest częste nierozpoznanie przez ratownika tego groźnego stanu. Objawami są przede wszystkim zaburzenia oddychania, bez objawów bólowych, ponieważ uszkodzona opłucna płucna nie jest unerwiona. Do odmy prężnej może dojść w skutek stanów chorobowych (np. przewlekły nieżyt oskrzeli, astma oskrzelowa, gruźlica) jak również w efekcie np. złamania żebra (czemu towarzyszy już ból). Zabiegiem wykonywanym w tym przypadku jest odbarczenie jamy opłucnowej poprzez drenaż międzyżebrowy, ale tę czynność mogą wykonywać TYLKO wykształceni medycy. Do zadań ratownika w pierwszej pomocy jest kontrola funkcji życiowych, uspokojenie poszkodowanego, szybkie wezwanie pomocy i ułożenie go na boku po stronie odmy, co poprawia oddychanie na zdrowym płucu.
Ad.2 - Występuje w skutek ran kłutych, postrzałowych itp. Jeśli w ranie powstaje tzw. mechanizm wentylowy, to podczas oddychania powietrze dostaje się przez otwór w klatce piersiowej i wypełnia jamę opłucnową podczas ruchów oddechowych poszkodowanego (powstaje odma). Stan taki wymaga natychmiastowej pomocy. Natychmiastowym działaniem jakie powinien zastosować ratownik jest założenie na ranę w klatce piersiowej opatrunku z folii, którą przykleja się szczelnie plastrami, pozostawiając jeden z dolnych rogów niezaklejony, aby mogła swobodnie wypływać krew. Taki opatrunek działa na zasadzie zastawki - powietrze z jamy opłucnowej może się wydostawać, ale nie będzie do niej zasysane. Opisany tutaj tzw. "opatrunek Ashermana" zakłada się na szczycie wdechu, kiedy płuca są maksymalnie rozprężone.
W przypadkach zranień klatki piersiowej nie powinno się stosować (bez wyraźnej potrzeby) chwytu ratunkowego Rauteka, gdyż wywiera on na nią zbyt duży nacisk. Nie wolno podawać nic do jedzenia, picia oraz palenia!
Obrażenia brzucha i narządów jamy brzusznej
W jamie brzusznej znajduje się szereg ważnych narządów wewnętrznych, które w czasie wypadku są narażone na działanie ogromnych sił, prowadzących do licznych obrażeń (krwotoki wewnętrzne, pęknięcia narządów itp.). Świadczyć o tym mogą widoczne siniaki na brzuchu lub wyraźne napięcie mięśni brzucha. Wówczas stosujemy ułożenie pacjenta przeważnie według jego życzeń (poszkodowany sam wie najlepiej jaka pozycja sprawia mu najmniejszy ból). Przeważnie osobę taką kładzie się na plecach i podkłada coś pod kolana, by zgięte nogi zmniejszyły napięcie mięśniowe brzucha. Poza tym należy pamiętać o utrzymywaniu ciepłoty ciała okrywając dokładnie poszkodowanego kocami lub folią NRC. Do zadań ratującego należy również opieka psychiczna, co ma duże znaczenie w zapobieganiu wstrząsowi, zastosowanie zimnego okładu na zasinione miejsce (oznaczające najprawdopodobniej krwotok wewnętrzny) oraz wezwanie jak najszybciej Pogotowia.
Jeśli uraz spowodował również rozerwanie tkanki skórnej należy dodatkowo zabezpieczyć ranę. Narządy wewnętrzne (np. jelita), które wydostały się przez ranę na zewnątrz okrywamy delikatnie czystym i zwilżonym opatrunkiem, aby osłonić je przed czynnikami zewnętrznymi oraz zabezpieczyć przed wyschnięciem.
1