Czytanie ze zrozumieniem wymaga od dziecka:
Ř spostrzeżenia i recepcji graficznych znaków wyrazów,
Ř ujmowanie znaczeń tych wyrazów,
Ř pamiętanie znaczeń i sensu słów już przeczytanych w momencie, gdy czyta następne słowa,
Ř przewidywanie dalszego ciągu tekstu od strony językowej i merytorycznej,
Ř kojarzenie elementów językowych i rzeczowych w całość,
Ř właściwe rozumienie wyrażające się w zdolności wykorzystania zdobytych wiadomości i umiejętności.
Rozwój umiejętności czytania i pisania wymaga więc od dziecka zaktywizowania wielu złożonych funkcji psychicznych i fizjologicznych. W wieku szkolnym następuje rozwój słownika dziecka. Rozwijają się także bardziej złożone formy mowy. Mowa staje się coraz lepszym narzędziem komunikacji i myślenia. Odgrywa coraz większą rolę w planowaniu działania i kierowania nim.
W swoich wypowiedziach dzieci posługują się już zdaniami pojedynczymi i równoważnikami zdań.
Ćwiczenia ułatwiające naukę czytania.
Kształcenie nauki czytania opiera się na celowo zaprojektowanych ćwiczeniach, które mają na celu:
1) pogłębienie znajomości budowy graficzno - dźwiękowej wyrazu,
2) różnicowanie liter o podobnych kształtach,
3) różnicowanie wyrazów o podobnej budowie.
Do ćwiczeń mających na celu pogłębienie znajomości budowy graficzno - dźwiękowej wyrazu należy:
· przekształcanie sylab wyrazów,
np.: mak las rak nogi teczka dom
rak pas hak rogi taczka dym
· odczytywanie i układanie rebusów
zestaw wyrazów, które można przedstawić w formie rebusów:
pas - ta but - la bu - rak
pas - ki lis - ty bu - dzik
pas - mo tor - ba do - lina
itp.
· składanie i tworzenie rozsypanek literowych, sylabowych
ty
ba ka
ca ma
ba da ro sa
le ry
wi rak
itp.
· rozwiązywanie i układanie krzyżówek - dodaj tę samą sylabę
s e r d a k
s e r c e
s e r w i s
s e r w e t a
s e r n i k
Do ćwiczeń pogłębiających znajomość budowy sylabowej należy:
- składanie i tworzenie rozsypanek sylabowych
ze - szyt ze - gar lus - terko
ka - sza ka - raluch ka - peć itp.
- porównywanie, odczytywanie zestawów wyrazów o wspólnej sylabie
ma złot
kata lod
ma kówka dach ówka
kieta gaj
lok
- rozwiązywanie i układanie rebusów (łączenie liter i odczytywanie plątaninek)
w ó z e k i g ł a l a m p a s a n i e
Z I M A
- tworzenie wyrazów od podanej sylaby (domino)
Do ćwiczeń kształtujących umiejętność wzrokowo przestrzennego różnicowania liter należą:
v dobieranie rysunków do początkowej litery jego nazwy
v dobieranie obrazków według podanej głoski i jej położenia w wyrazie
v dobieranie wyrazów różniących się jedną literą (przekształcanie wyrazów przez zmianę litery na inną)
tama rama sama mama
v dobieranie wyrazów różniących się układem liter
sok - kos rano - nora jemy - myje
port - trop katar - tarka lato - Tola
v tworzenie nowych wyrazów od podanego
klasówka : las, kasa, kawa, itp.
Do ćwiczeń kształtujących zdolność warunkowego różnicowania wyrazów należą:
· dobieranie wyrazów do rysunków,
· porządkowanie rozsypanek wyrazowych,
· dobieranie wyrazów do polecenia,
· dobieranie par jednakowych liter
o - a b - d ł - t
Zabawy, które pomogą kształtować umiejętność czytania i pisania:
1) Zabawa „Okręt”, „Sklep”, „Koledzy”
- płynie okręt po morzu i wiezie różne towary, np. na literkę „p”
- można kupić tylko taki przedmiot, którego nazwa zaczyna się, kończy lub ma w środku podaną literę
- do wybranego dziecka podchodzą uczniowie, których imiona zaczynają się tak, jak imię wybranego dziecka.
2) Przepisywanie tekstu, pomijając zbędne, powtarzające się wyrazy, bądź zastępując je innymi, np.
Józek i Jurek.
Józek i Jurek przyjaźnili się. Józek i Jurek byli wprost nierozłącznymi przyjaciółmi. Pewnego dnia Józek i Jurek wybrali się do lasu. Józek i Jurek gawędzili o swoich ulubionych bohaterach z książki. Nagle zerwała się burza. Józek i Jurek skryli się w domu pana leśniczego.
3) Rozwijanie zdań.
4) Szukanie ukrytych wyrazów, np.:
Staś ma nową jesionkę - jesion.
To pole moich rodziców - topola.
Na wozie jadą bańki z mlekiem - dąb.
Szłam koło sadu - osa.
Trzeba zbierać mak - ćma.
itp.
5) Wyszukiwanie i wypisywanie krótkich wyrazów z dwuznakami, ukrytych w wyrazach dłuższych:
dachówka - dach
deszczówka - deszcz
kosztowny - kosz
itp.
6) Dobieranie wyrazu pojęciowo nadrzędnego do wyrazów o wyższym zakresie znaczeniowym:
kwiaty - róża, tulipan, goździk
warzywa - burak, marchew, kapusta itp.
7) Dobieranie wyrazów wyjaśniających pisownię, np.:
budka - buda
rów - rowy.
8) Zestawienia wyrazów rozsypanki według logicznych związków, np.:
kogut - pieje
słońce - świeci
pies - szczeka
itp.
9) Zestawienie rzeczowników z czasownikami:
łódź - płynie chłopcy - biegną itp.
10) Dobieranie wyrazów o znaczeniu przeciwnym:
pracowity - leniwy
drogi - tani itp.
Kształtowanie umiejętności czytania i pisania wymaga stosowania odpowiednich ćwiczeń już od pierwszych dni nauki, a w szczególności od momentu wprowadzania liter.
Kolejne czynności podczas wprowadzania liter:
Ř stworzenie sytuacji dydaktycznej (piosenka, wierszyk, zagadka, ilustracja, sytuacja z życia)
Ř pokaz obrazka przedstawiającego przedmiot, który w swojej nazwie ma głoskę
Ř ułożenie podpisu za pomocą szablonów ilustrujących samogłoski i spółgłoski
Ř analiza i synteza wyrazu podstawowego
Ř pokaz litery pisanej i drukowanej
Ř porównywanie wyrazów
Ř wyodrębnienie i pokaz wzoru nowej litery
Ř demonstrowanie sposobu pisania małej i wielkiej nowej litery
Ř porównywanie litery nowej ze znanymi (różnice i podobieństwa)
Ř próbne pisanie (w powietrzu, na ławce, po śladzie modelowania w plastelinie)
Ř próbne pisanie litery w linijkach
Ř pisanie nowych liter, łączenie nowej litery z innymi, pisanie wyrazu
Ř tworzenie i odczytywanie sylab z nowo poznaną literą
Ř tworzenie i odczytywanie wyrazów, zdań.
Pismo - oboNa jakich materiałach pisano?
Większość zapisów robiona była na pergaminie (wysuszona i specjalnie wyprawiona skóra barania) albo papirusie (materiał pochodzenia roślinnego). Używano również glinianych tabliczek.
ścDlaczego powstało pismo?
Naukowcy są zdania, że pismo wynaleziono po to, aby członkom rządzącej grupy społecznej ułatwić sprawowanie kontroli nad handlem i nad poddanymi. Słowo pisane było również potężnym symbolem władzy. Ponadto mieszkańcy starożytnych miast musieli zapamiętywać ogromną liczbę informacji i rysunki, którymi dotychczas się posługiwali, już nie wystarczały.Jakie były rodzaje pisma?
Pismo - system znaków służących do utrwalenia lub zastąpienia języka mówionego. Można podzielić je na trzy główne typy:
- pismo typu ideograficzno fonetycznego - każdy symbol graficzny odpowiadał
całemu słowu (pismo chińskie ma 50 000 tys. znaków).
- symboliczne (Egipcjanie) - w pismach symbolicznych używa się różnych symboli
graficznych w celu oznaczenia poszczególnych symboli danego słowa (język
japoński).
- alfabetyczne (Fenicjanie) - pismo alfabetyczne- każdemu znakowi (każdej literze odpowiada określony dźwięk mowy (jest najłatwiejsze).
ianach ruin, skał i jaskiń. Najstarsze jest pismo obrazkowe, które pojawiło się w Mezopotamii już około 3000 lat przed Chrystusem a później w Egipcie. Miało setki znaków. Wielkim ułatwieniem było wynalezienie pisma alfabetycznego, które dla każdej głoski podało specjalną literę. mo w ó z e k i g ł a l a m p a s a n i e pismo w ó z e k i g ł a l a m p a s a n i e
hebrajskie, około 1000 lat przed Chrystusem pismo greckie, z ksmo w ó z e k i g ł a l a m p a s a n i e pismo w ó z e k i g ł a l a m p a s a n i e
hebrajskie, około 1000 lat przed Chrystusem pismo greckie, z któreg w ó z e k i g ł a l a m p a s a n i e pismo w ó z e k i g ł a l a m p a s a n i e
hebrajskie, około 1000 lat przed Chrystusem pismo greckie o w ó z e k i g ł a l a m p a s a n i e pismo w ó z e k i g ł a l a m p a s a n i e
hebrajskie, około 1000 lat przed Chrystusem pismo greckie, z którego powstało pismo łacińskie, używane ch, łupkach, skórach, nawet na ziemi, aż w kp dachówka deszczówka kosztowny wpros dachówka deszczówka kosztowny
dachówka deszczówka kosztowny wpros dachówka deszczówka kosztowny
dachówka deszczówka kosztowny wpros dachówka deszczówka kosztowny
t dachówka deszczówka kosztowny wpros dachówka deszczówka kosztowny
nie do p- o
Na jakich materiałach pisano?
Dlaczego powstało pismo?
nie sposób ich tu wszystkich podawać, ani opisywać.