Tales (maksyma)
- Najtrudniej jest poznać samego siebie
- łatwo jest udzielać rad bliźniemu
Co było na początku ?
PITAGORAS:
Wierzył w reinkarnacje - wędrówka dusz
Twierdził ze ludzie dzielą się na 3 grupy:
Dobra - najlepszy, aby popatrzeć
Średnia- żeby wygrać
Najgorsza - kupić, sprzedać
Rady Pitagorejczyków:
- wegetarianizm mięso pokarmem bestii
- wierzyli w wcielenia się w zwierzęta
- dzielili życie na 4 części:
I 20 dziecko
II 20 młodzieniec
III 20 młody człowiek
IV 20 stary człowiek
Ludzie dzielą się na 3 kategorie:
Popatrzeć 1. najlepszy człowiek
Sława i zwycięstwo - średni człowiek
Zarobić - najgorszy człowiek
Heraklit z Efezu:
„jeden, jeśli najlepszy wart więcej niż dziesięć tys. Byle jakich”
„dwa razy nie wchodzi się do tej samej rzeki”
„wszystko płynie”
Co to jest świat ?- świat jest ogniem
Skąd siła że ogień płonie? - Bo mamy wieczna wojnę - wojna jest ogniem wszechwiedzy- pokój jest złudny
SOFIŚCI: jak zrobic kariere w polityce
Mowic ludziom to co chcą usłyszeć!
Filozofia:
- brak szacunku dla tradycji
Humanizm antropogeniczny - człowiek jest miarą wszechrzeczy
- relatywizm kulturowy - wszystko zależy od punktu widzenia, nie ma kultur wyróżnionych, ludzie tworzą kulturę. Żadna kultura niema obiektywizmu/
Relatywizm moralny - nie ma obiektywnej wyższości
Skąd się bierze Religa?
Wg. KITIASZA - jest wymysłem kapłanów, którzy chcieli podporządkować lud
Wf Fryderyka Nitce - jest wymysłem słabych, aby spętać silnych
SOLIPSYZM - realne ja, a wszystko jest snem.
Przeciwieństwem REALATYWIZMU jest ABSOLUTYZM
Sokrates -
Nie brał pieniędzy za nauczanie
Nie zgadzął się z sofistami
Był zwolnienikiem demokracji
Dobro jest wspólne dla wszystkich
Ironia sokratejska - był strasznie szpetny i brzydki - wierzył w boga potężnego
Przepis na bycie dobrym człowiekiem:
Być sprawiedliwym
Być odważnym
Panować nad sobą
Być pobożnym
śmierć Sokratesa: wypicie trucizny
intelektualizm etyczny - pogląd, że intelekt jest kluczem do dobra
ARYSTYP - HEDONIZM
PLATON :
Plotyn- neoplatonizm
Arystoteles - św Tomasz zm. 1250r.
Antystenes - cynizm
ARYSTYP- hedonizm Bógiem najwyższym jest moja przyjemność cielesna i fizyczna:
Bóg nie istnieje
Chwytac chwile, nie odkładać okazji
Zabawa, full wypas, cnota nie jest najważniejsza
EPIKUR
-Poprawka do filozofii Arystypa
-Przyjemność dobro najwyższe
-Przyjemności fizyczne są najmniej przyjemne
-Bycie moralnym to środek do szczęścia i przyjemnego życia
Epikur powiedział wystarczy kawałek chleba i kubek wody aby żyć z Bogiem
ASCEZA prowadzi do życia przyjemnego , redaguj przyjemność dzięki temu nie wyjdziesz poza Ogród
Autarkia - samowystarczalność
ATARAKSJA - spokój ducha
EPIKUREIZM - smakowanie życia
Wizja Epikura:
- lęk przed śmiercią
- lęk przed Bogiem lub Bogami:
a)Deizm - Bóg jest ale nie ingeruje
- lęk przed cierpieniem
- lęk przed zmarnowaniem życia
ANTYSTENES (cynizm)
Cnota jest najwyższym dobrem - jest spokojem ducha
Szczęście polega na wyciszeniu, harmonia wewnętrzna
Szczęście to wartość najwyższa dla filozofii greckiej
Jak zachować spokój ducha ?(stoicyzm - Zenon)
Dwa filary (środki uspakajające)
spokój ducha, cnota, szczęście
stoik wierzy, że wszystko jest w rękach Boga.
świat co 10tyś. Lat kończy się wielkim pożarem - cykl świata poza Bogiem - rozumem - siła imomentna (elitaryzm)
co się stało to się nie odstanie
Platon: Arystokles- „barczysty” grecki Platon był arystokratą
Według Platona my jesteśmy kajdaniarzami, te obrazki na ścianie jest to świat widzialny
Realne wg Platona są osobowości - tożsamości(kobito) - to dusza - Platon wierzy, że ten świat jest światem nierealnym. Istnieje prawdziwy świat, idee były od zawsze
Myśl stworzenia świata:
Wg Boga Denuer:
Bierze plastelinę, wkłada w modele i wrzuca do rozpadliny.
Wg Benedykta XVI: „Po śmierci wchodzimy w prawdę”
Platon wierzył w wędrówkę dusz
Jesteśmy tu za karę w swoich ciałach
Różne sposoby jak można się rozkuć:
przez miłość(miłość platoniczna) - miłość do ducha nie do ciała
wg. Platona wiedza to przypomnienie sobie różnych rzeczy
śmierć to przebudzenie ze snu koszmaru
Dusza składa się z 3 części:
Część rozumna - w głowie (człowiek)
Część popędliwa - płuca(lew)
Część konsumpcyjna
Najgorszy rodzaj duszy to hydra(tchórzliwy, leniwy) w Egipcie - zaleta jest panowanie nad sobą
Gdy lew jest porywczy, typ koguta - zaleta jest odwaga, typ wojownika w Sparcie.
Gdy człowiek - część rozumna - SA w Atenach, zaletą jest mądrość.
Porównanie duszy do rydwanu - woźnica i dwa konie - prowadzi nas do cnoty.
TRZY ZALETY DUSZY Łączą się w jednej cnocie w SPRAWIEDLIWOŚCI - ZDROWIE DUSZY, DOBRO
W człowieku SA dwa impulsy w jednym momencie np. widzimy na pustyni wodę - pij - sprawdz czy woda jest dobra - decyduje WOLA - człowiek który ulega impulsowi od hydry staje się mniej odpowiedzialny
Różnorodność w świecie ludzkim bierze się z różnic wrodzonych , gdyż mamy dusze o różnej jakości.
Platon jest przeciwnikiem nie zapisanej tablicy ”tabula raza”
Rodzaje dusz:
- Dusze najszlachetniejsze - w człowieku do filozofii i sztuki - muzy
- Druga dusza wciela się w ciało króla, który słucha praw wojownika lub władcy
- Trzecia wciela się w polityke, przedsiębiorcę
- czwarta dusza wchodzi w zapalonego sportowca lub lekarza
- piąta to wróżby lub misteria
- Szósta to żywot twórcy lub naśladowcy
- siódma to rzemiosło lub rola
- ósma to sofista lub mówca ludowy
- dziewiąta wciela się w tyrana
Państwo doskonałe(państwo Platona)
Podział ludu na 3 kategorie(klasy)
klasa rolników i rzemieślników będzie najbogatsza
klasa wojowników - strażników
klasa rządzących wg filozofów :nie ma kobiet
Celibat dla wojowników i rządzących
Platon wprowadził komunizm - skonczył z korupcją- władcy nie mogą mieć pieniędzy, SA skoszarowani
Platon wprowadził rozmazanie państwowe - hodowanie ludzi- eugenika - oraz propagandę - był patriota
KONSWEKWENCJE EUGENIKI :
- lepsza rasa
- żłobki państwowe, szkoły, obserwacja i selekcja
- rodzice nie rozpoznają swoich dzieci
- wychowanie patriotyczne
TOMASZ MORUS : utopia - znaczenie:
dobre miejsce
niemiejsce
Platon wymyślił wyższe uczelnie
Jednostka jest dla nas ważna NIE POŚWIĘCAJ CZLOWIEKA:
- odkryto godność
- dla Platona ważne jest zdrowie całej społeczności
ARYSTTELES :
Niewierny - zdanej nadziei, nie ma innego swiata. Świat jest roślina wegetuje drzewo.
Sfera czystej formy czyli samo kontemplującego się Boga jest napędem świata. Działa jak magnez na gwiazdy.
- przeżyć życie jak najlepiej
- szczęście jest dobrem najwyższym
Najlepsze hobby to kształtowanie doskonałości w róznych cnotach moralnych - DROGA ŚRODKA unikanie skrajności.
CHRZEŚCIJAŃSTWO zaczęło się wcześniej 7 lub 3 lata, wiek chrystusowy trwał 33 lata. Po śmierci Chrystusa zaczęło formować się chrześcijaństwo.
ŻYDZI - MESJASZ - Władca Świecki
Słowa św. Pawła ustanowione na chrzcie przez uniwersalizm (nie ma żyda ni poganina)
Rewolucja wg świętego Pawła:
- niewolnik jest człowiekiem bo jest w Chrystusie
- kobieta również jest człowiekiem
- Wszyscy jesteśmy jedni w Chrystusie
Pojawia się przyjaźń i wierność miedzy małżonkami
Wątki antykobiece - mizogamia - kobieta pułapką szatana
Pogląd Tertuliana Chrystus cierpiał przez kobiete
Etyka chrześcijańska - nie jest jednolita, wskazania SA w ewangeliach. Jej siłą są : niejednolitość etyki
Prawdy wiary są absurdem - to nas przerasta
SEN KONSTANTEGO : jeżeli uczynisz krzyż swoim znakiem to zwycięży. Uczynił chrześcijaństwo religia wyróżnioną, a następnie panującą.
Spory tryniatarne - jaki jest układ? Zależność trzech osób w Boga
- Bóg jest radykalnie wyzej niż Chrystus ( I pogląd) Orygenes - schemat z filozofii neoplatońskiej - mamy prawdziwego Boga ( II pogląd), który emanuje z siebie byty coraz niższe, nie ma w tym prawdy - została odrzucona przez Kościół
- równość Chrystusa i Biga - politeizm
- herezja ariańska - jest jeden Bóg prawdziwy, Chrystus najwyższy z proroków
FILOZOFIA WIEKÓW - ŚWIĘTY AUGUSTYN : wg sw. AUGUSTYNA naprawdę wolnym był ADAM( w raju):
- grzech pierworodny - to skaza
- prokreacja - skaza - jesteśmy gatunkiem demonów
Bóg dajje łaskę tylko nielicznym, Bóg jest władca absolutnym
XVI wiek - reformacja: Sobór TRYDENCKI - doktryny s. Augustyna - przyjęcie doktryny Pelagiusza
KALWIN „ jesteśmy zauroczeni” - szczęście do pieniędzy
Wiek XII - Św.Tomasz: uważał, że szczęście = poznanie Boga
Św. Augustyn uważał, że szczęście = posiadanie Boga
Św. Tomasz przyjmuje od Arystotelesa swiat jest hierarchią
ETYKA: Starożytność - antropocentryzm - człowiek
Średniowiecze - teocentryzm - Bóg
Nowożytność
Kartezjusz - nie warto szukać prawdy w dziełach antycznych:
Staraj się postępować jak większość
Bądź konsekwentny
Nie staraj się dopasować świata do siebie
Marksizm - wizja społeczna wg Marksa człowiek jest dobry, nia ma grzechu pierworodnego, nienawidzi Bogów - uważa że religia to opim lad ludu
DYGRESJA : Podział :
Etyka normatywna:
- norma( nakaz i zakaz)
- wzorce
- oceny (dobro i zło)
Etyka kótra odpowiada a pytanie: jak żyć? Przedstawia normy, została wymyślona przez filozofa
Etyka opisowa - to próba opisania zjawiska społecznego, czyli moralność.
Poznanie moralności - jest to teraz część socjologii, moralności dotyczy wzorca, człowieczeństwa, porządności ludzkiej
Relatywizm kulturowy - jedyna kultura głosi, że jesteśmy krytyczni wobec siebie
MARKS - nie nawiedzi Religii , uważa iż należy zrobić rewolucję, człowiek był dobry jednak własność prywatna go zniszczyła. Wg koncepcji francuskiej jesteśmy wyobcowani od samego siebie.
Koncepcja Hobbesa - wszyscy jesteśmy bestie, w stanie natury jesteśmy demonami. Wg koncepcji angielskiej kultura i cywilizacja to sposób, aby pohamować demony
Angielska szkoła etyczna - ulatitaryzm - uczynek dobry, to uczynek, który powoduje max szczęścia dla max ludzi
Etyka zasadnicza - kieruje się zasadami nie patrzy na skutki
Etyka sytuacyjna - liczą się skutki
Etyka wyrosła z filozofii Emanuela Kanta
Kant uważa że poza naszym umysłem istnieje cos jeszcze - rzeczy same w sobie
- Mamy prawo moralne w umyśle - mamy takie same umysły
- Prawo moralne jest takie same dla wszystkich
Imperatyw kategoryczny KANTA:
- postępuj według takiej zasady wg której mógłbyś chcieć, aby stała się prawem powszechnym
- postępuj tak aby nigdy człowieczeństwa w sobie oraz innych nie traktować jako środek, ale jak cel
Subiektywizm aksjologiczny głosi że - rzeczy nie posiadają wartości w sobie ale my im te wartości nadajemy
Relatywizm aksjologiczny głosi że - rzezy posiadają wartości, ale wartości te są zmienne, gdyż zależą od odniesienia do kogoś lub czegoś
Obiektywizm aksjologiczny głosi, że wartości istnieją niezależnie od ludzkich nawyków
Absolutyzm aksjo.: wartości są bezwzględne
MAX Scheller - hedonistyczne - utylitarne - witalne - duchowe - religijne
Naturaliści - potrzeby i pragnienia związane z dążeniami do utrzymania i uprzyjemnienia życia
Antynaturaliści - potrzeb y i pragnienia duchowe
Utylitaryzm - max przyjemności