TPL 13x, Recepty, Wyklady TLP


Wykład 13

Zawiesiny (Suspensiones)

Układy wielofazowe - dyspersje o wielkości cząstek powyżej 0,1 µm (?)

- ciało stałe w cieczy (zawiesina

- ciecz w cieczy (emulsja)

- gaz w cieczy (piana)

- ciało stałe w cieczy lub gazie (aerozol)

- ciało stałe w ciele stałym (tzw. rozproszenia fizyczne

Zawiesiny:

Faza zewnętrzna:

Wielkość cząstek

Trwałość jest ograniczona i zależy od

  1. Cząstki fazy rozproszonej, w zależności od gęstości faz mogą opadać na dno lub przemieszczać się na powierzchnię

  2. Układ dąży do zmniejszenia energii powierzchniowej poprzez łączenie się cząstek fazy rozproszonej dzięki siłom kohezji (van der Vaalsa) podczas zderzeń

Szybkość sedymentacji określa prawo Stokesa

Vs= 2r2g(ds-dc)/9η

Vs - szybkość sedymentacji

r - promień cząstki rozproszonej

g - przyspieszenie grawitacyjne

ds - gęstość fazy rozproszonej

dc - gęstość fazy rozpraszającej

η - lepkość dynamiczna fazy rozpraszającej

Wartość energii powierzchniowej

W = δS

W - energia powierzchniowa

δ - napięcie międzyfazowe*

S - powierzchnia kontaktu faz

*dodatek tenzydów zmniejsza napięcie

Stabilizacja

  1. Tenzydy - zapobiegają zlepianiu się cząstek np. koloidy liofilowe rozpuszczalne w fazie rozpraszającej tworzą otoczkę na granicy faz i zwiększają lepkość fazy rozpraszającej

  2. Substancje organiczne silnie rozdrobnione np. krzemionka (Aerosil) - tworzy otoczkę wokół cząstek rozproszonych i hamuje łączenie się w aglomerat

  3. Siły elektrostatycznego odpychania się rozproszonych cząstek, równe lub większe niż siły przyciągania

Źródła ładunku elektrycznego na rozproszonych cząstkach

Rozproszone cząstki obdarzone ładunkiem, który tworzy podwójną warstwę

Potencjał na granicy zetknięcia się warstwy adsorpcyjnej i dyfuzyjnej to potencjał elektrokinetyczny - potencjał zeta

Wartość tę można zmierzyć metodą elektroforezy lub elektroosmozy

W zakresie -100 do +100 mV

Miernik trwałości układów dyspersyjnych

Potencjał zeta można zmieniać pod wpływem elektrolitów

Cele sporządzania zawiesin

Przedłużone działanie:

Czynniki wpływające na trwałość:

Powstały osad powinien ulegać szybkiej dyspersji pod wpływem krótkiego wstrząsania

Wg FP VI - 15 sekund wstrząsania - jednolite rozproszenie utrzymujące się przez co najmniej 2 minuty

  1. Rozdrobnienie
    Szybkość sedymentacji zależy od stopnia rozdrobnienia fazy stałej i wzrasta wraz ze zwiększeniem się rozmiarów cząstek (cząstki powyżej 10 µm zawsze opadają na dno); trwałe zawiesiny, bez dodatku substancji stabilizującej, można uzyskać wykorzystując substancje stałe zmikronizowana, o wielkości poniżej 5 µm (dla cząstek poniżej 2-3 µm nie obowiązuje prawo Stokesa, ruchy Browna stabilizują układ); mała wielkość cząstki zapewnia szybsze rozpuszczanie i szybsze osiągnięcie stężenia terapeutycznego leku w miejscu działania

  2. Lepkość
    większa lepkość substancji rozpraszającej (zewnętrznej) to mniejsza szybkość sedymentacji cząstek fazy stałej
    Faza rozpraszająca - woda lub roztwór wodny z dodatkiem wielkocząsteczkowych substancji hydrofilowych tzw. koloidów o dużej lepkości (kleików)
    - guma arabska
    - tragakanta
    - alginiany
    - rozpuszczalne w wodzie pochodne celulozy
    - polimery syntetyczne
    lub koloidów liofobowych
    - bentonit
    - krzemionka

    Zawiesiny w których fazą zewnętrzną jest olej stabilizowane są monostearynianem glinu

Substancje zwiększające lepkość

Cząstki koloidów ochronnych

Lepkość zawiesiny nie może być zbyt duża - utrudnione dozowanie leku i ponowna dyspersja po sedymentacji

Żele tiksotropowe

  1. Ładunek elektryczny
    rozproszone cząstki obdarzone są ładunkiem elektrycznym, co prowadzi do odpychania cząstek, hamuje agregację powodowaną przez siły wzajemnego przyciągania; im bardziej potencjał zeta różni się od 0 mV zmniejsza się zdolność cząstek do łączenia się agregaty; zmiany potencjału zeta można dokonać dodając elektrolity lub tenzydy jonogenne

  2. Zwilżalność
    otoczenie się przez cząstki ciała stałego otoczką solwatacyjną powstałą na skutek adsorpcji cząstek cieczy przez ciało stałe; cząstki łatwo ulegające zwilżaniu nazywane są liofilowymi, za to te trudno zwilżalne - liofobowymi; cząstki liofobowe szybko łączą się ze sobą i sedymentują; związki o powierzchniach hydrofilowych (zwilżane wodą, etanolem, glicerolem); związki nieorganiczne zawierające atomy tlenu w cząsteczce (tlenek cynku, dwutlenek tytanu, węglan wapnia, siarczan baru)
    związki o powierzchniach hydrofobowych (siarka, sulfonamid, antybiotyki, hormony)
    Zmianę zwilżalności powierzchni cząsteczki można dokonać przez dodanie tenzydy amfifilowego (liczba HLB 7-10), który obniża napięcie powierzchniowe - ważne w przypadku zawiesin mających substancje adsorbujące na swojej powierzchni powietrze i wpływające na powierzchnię cieczy (flotacja); dodatek tenzydy zwilża powierzchnie i utrwala zaadsorbowane powietrze z cząstek
    talku
    kw. salicylowego
    stearynian magnezu
    sulfonamidów
    zarodników widłaka
    Substancje zwilżające: aniononowo czynne siarczany alkilowe, polisorbaty, glicerol oraz etanol

  3. Deflokulacja (peptyzacja)
    polega na zapobieganiu łączenia się cząstek zawiesiny w większe agregaty (flokuły) poprzez zwiększenie potencjału zeta (jednoimienne cząstki nie ulegają agregacji) co mam miejsce podczas dodawania elektrolitów: szczawianów, fosforanów, cytrynianów

Zbity osad

Struktura osadu

Zapobieganie

Dodatek substancji zwiększającej lepkość fazy ciągłej zapobiega łatwiejszej sedymentacji tego typu zawiesin; osad tworzy się wolniej i ma mniejszą objętość. Cząstki są różnej wielkości - większe opadają szybciej

Sedymentacja zachodzi szybciej jednocześnie do wszystkich cząstek (bez względu na ich wielkość), powstały osad ma większą objętość, łatwiej go ponownie zdyspergować. Dochodzi do całkowitego sklarowania fazy nad osadem

Sporządzanie zawiesin

  1. w moździerzu (receptura)

  2. w młynach kulowych (przemysł)

    1. odpowiednio sproszkowane lub zmiksowane substancje lecznicze i pomocnicze nierozpuszczalne w fazie rozpraszającej -> ucieranie, mieszanie

    2. niewielka ilość fazy rozpraszającej (uzyskanie pasty)

    3. dodanie pozostałej ilości fazy rozpraszającej (zawiesina)

    4. homogenizacja - homogenizatory dyszowe, ultradźwięki, młyny kulowe

  3. in situ - wytrącanie osadu z roztworu (reakcje chemiczne, zmiana pH, temperatury czy rozpuszczalników

Przechowywanie

Zawiesiny zawierające w swoi składzie substancje pomocnicze:

Środki konserwujące dopuszczające do stosowania w doustnych preparatach dla dzieci:

Badanie trwałości

Przykłady leków

  1. zawiesiny doustne

    1. antybiotyki

    2. sulfonamidy (Biseptol+sulfametoksazol+trimetoprim

    3. paracetamol (+glikol propylenowy, etanol - współrozpuszczalniki - roztwór)

    4. środki zobojętniające kwas solny (Gelatum alumni phosphatis - zawiesina fosforanu glinu, choć po łacinie nosi nazwę żelu)

    5. zawiesiny suche - tzw. syropy suche (proszek lub granulat)

    6. amoksycylina

    7. amoksycylina + kwas klawunalowy (Amoksiklav, Augmentin)

    8. cefuroksym (Zinnat - granulat, saszetki)

    9. Klarytromycyna, Azytromycyna

  2. zawiesiny dermatologiczne - na skórę

    1. pudry płynne

    2. szampony (siarczek selenu)

  3. zawiesiny do oczu

    1. kortykosteroidy

    2. antybiotyki

    3. leki p/wirusowe

    4. indometacyna

    5. Discortineff (neomycinum+gramicidum+fluorocortison acetal)

  4. zawiesina do wstrzykiwań

    1. kortykosteroidy

    2. insulina

  5. zawiesiny w aerozolach

  6. zawiesiny mikrocząsteczek (mikrosfer, mikrokapsułek, liposonów)

  7. szczepionki - inaktywowane organizmy lub ich części nierozpuszczalne

  8. zawiesiny substancji stałych w środowisku półstałym lub stałym (maści, czopki typu zawiesin)

Drogi podania

  1. a

  2. b

  3. c

  4. d

  5. nigdy donaczyniowo, dordzeniowo, dosercowo



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
TPL 16x, Recepty, Wyklady TLP
TPL 1x, Recepty, Wyklady TLP
TPL 21x, Recepty, Wyklady TLP
TPL 12x, Recepty, Wyklady TLP
TPL 14x, Recepty, Wyklady TLP
TPL 7x, Recepty, Wyklady TLP
TPL 15x, Recepty, Wyklady TLP
TPL 5x, Recepty, Wyklady TLP
TPL 2x, Recepty, Wyklady TLP
TPL 8x, Recepty, Wyklady TLP
TPL 20x, Recepty, Wyklady TLP
TPL 4x, Recepty, Wyklady TLP
TPL 9x, Recepty, Wyklady TLP
TPL 3x, Recepty, Wyklady TLP
TPL 11x, Recepty, Wyklady TLP
TPL 10x, Recepty, Wyklady TLP
TPL 17x, Recepty, Wyklady TLP
TPL 6x, Recepty, Wyklady TLP

więcej podobnych podstron