Rolnictwo ekologiczne (biologiczne, organiczne lub biodynamiczne) oznacza system gospodarowania o zrównoważonej produkcji roślinnej i zwierzęcej w obrębie gospodarstwa oparty na środkach pochodzenia biologicznego i mineralnego nieprzetworzonych technologicznie. Podstawową zasadą jest odrzucenie w procesie produkcji żywności środków chemii rolnej, weterynaryjnej i spożywczej.
W produkcji metodami ekologicznymi zabrania się:
stosowania hormonów i dodatków syntetycznych;
prowadzenie rafinacji metodami chemicznymi;
konserwowania surowców i ich przetworów przy użyciu napromieniania i fal elektromagnetycznych;
wykorzystywania roślin, zwierząt i mikroorganizmów oraz ich części i produktów je zawierających uzyskiwanych w wyniku zastosowania inżynierii genetycznej.
Rolnictwo ekologiczne stworzyło możliwości gospodarowania w zgodzie z przyrodą oraz przeciwdziałania degradacji środowiska poprzez stosowanie środków naturalnych, zapewnienie żyzności gleby i zdrowotności zwierząt, przy czym produkowana żywność odznacza się wysoką jakością.
FUNKCJE ROLNICTWA EKOLOGICZNEGO:
utrzymanie naturalnych krajobrazów, a nie monokulturowych upraw;
ochrona wód gruntowych - około 50% studni wiejskich posiada wodę zanieczyszczoną m.in. azotanami z pól;
działania na rzecz kulturalnej i socjalnej funkcji środowiska wiejskiego;
podnoszenie świadomości ekologicznej ludności.
Zakup przez konsumentów produktów rolnictwa ekologicznego może przyczynić się do:
pomniejszania w przyrodzie szkód wyrządzanych przez schemizowane, intensywne metody produkcji;
ograniczania chorób na tym podłożu;
wyeliminowania wielu szkód spowodowanych intensywną produkcją rolniczą i hodowlaną.
CELE ROLNICTWA EKOLOGICZNEGO:
wytwarzanie żywności o wysokich walorach odżywczych i w dostatecznej ilości;
działanie wspierające wszelkie procesy życiowe zachodzące w systemach przyrodniczych, zamiast prób zdominowania przyrody;
podtrzymywanie i wzmacnianie cykli biologicznych w gospodarstwie;
maksymalne wykorzystanie odnawialnych zasobów przyrody w oparciu o regionalną organizację produkcji rolniczej;
dążenie do zamknięcia obiegu materii organicznej w obrębie gospodarstwa;
stosowanie materiałów nadających się do wielokrotnego wykorzystania;
zapewnienie zwierzętom gospodarskim warunków zgodnych z ich potrzebami bytowymi (m.in. zakaz tuczu gęsi na stłuszczone wątroby);
unikanie jakichkolwiek form skażenia i zanieczyszczenia środowiska w następstwie działalności rolniczej;
zapewnienie producentom godnego życia w ONZ-owskim rozumieniu praw człowieka, odpowiednich dochodów oraz satysfakcji wynikającej między innymi z udziału w ochronie przyrody;
zwrócenie uwagi na pozaprodukcyjne aspekty rolnictwa;
utrzymywanie genetycznej różnorodności wszystkich żywych składowych gospodarstwa rolnego i jego otoczenia.
CELE rolnictwa ekologicznego REALIZOWANE SĄ M.IN. POPRZEZ:
minimalizację obciążeń środowiska np. przez stosowanie lokalnych surowców i środków produkcji;
wybieranie odpornych gatunków i odmian roślin i zwierząt;
dążenie do ochrony organizmów użytecznych (wrogów naturalnych szkodników) obok profilaktycznych i długookresowo zaplanowanych działań w zakresie ochrony roślin;
wzmaganie wydajności i długowieczności zwierząt;
przystosowanie obsady zwierząt do pojemności ekologicznej powierzchni użytkowanej rolniczo;
utrzymanie zróżnicowanego i atrakcyjnego krajobrazu kulturowego o wysokich walorach wypoczynkowych, stanowiącego zarazem podstawę trwałej działalności produkcyjnej;
zróżnicowaną organizację przedsiębiorstwa rolnego, powiązaną z lokalnym rynkiem.
Rolnictwo ekologiczne w Unii Europejskiej i w krajach EFTA w 1998 r.
Kraj |
Pow. UR uprawiana metodami ekologicznymi w ha |
Udział w UR w % |
Liczba gospodarstw ekologicznych |
Udział w ogólnej liczbie gospodarstw w % |
Austria |
345 375 |
10,095 |
19 996 |
8,00 |
Belgia |
6 418 |
0,48 |
291 |
0,38 |
Dania |
64 329 |
2,37 |
1 617 |
2,19 |
Finlandia |
125 550 |
5,60 |
5 170 |
6,00 |
Francja |
120 241 |
0,40 |
3 994 |
0,50 |
Grecja |
6 000 |
0,90 |
1 065 |
0,67 |
Hiszpania |
152 105 |
0,61 |
3 526 |
0,25 |
Holandia |
17 500 |
0,88 |
868 |
0,72 |
Irlandia |
23 591 |
0,53 |
808 |
0,51 |
Islandia |
119 |
0,01 |
21 |
0,60 |
Lichtenstein |
630 |
18,00 |
33 |
11,96 |
Luksemburg |
625 |
0,49 |
24 |
0,80 |
Niemcy |
351 062 |
2,10 |
6 793 |
1,20 |
Norwegia |
11 796 |
1,16 |
1 310 |
1,46 |
Portugalia |
11 584 |
0,29 |
321 |
0,07 |
Szwajcaria |
71 790 |
4,54 |
4 825 |
7,44 |
Szwecja |
118 175 |
3,44 |
2 733 |
2,97 |
Wielka Brytania |
54 270 |
0,34 |
1 026 |
0,42 |
Włochy |
550 00 |
3,18 |
29 500 |
1,19 |
UE |
1 893 155 |
1,40 |
78 667 |
1,02 |
UE + EFTA |
2 031 760 |
1,45 |
84 862 |
1,08 |