BHP TO:

- stan warunków pracy

- świadomość pracowników

- organizacja warunków zapewniających ochronę zdrowia i życia przed zagrożeniami występującymi w środowisku pracy.

Źródłami prawa pracy są:

- konstytucja RP

- kodeks pracy

- rozporządzenia rady ministrów i ministrów resortu

- układy zbiorowe pracy i zakładowe układy zbiorowe

- regulaminy pracy.

Podstawowe obowiązki pracodawcy:

- zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki

- organizacja pracy zgodnie z BHP

- zapewnienie przestrzegania przepisów BHP oraz usuwanie uchybień w tym zakresie

- zapobieganie wypadkom przy pracy i chorobom zawodowym

• Uwzględnić ochronę zdrowia młodocianych, ciężarnych, karmiących piersią i osób niepełnosprawnych

- wykonywanie nakazów instrukcji kontrolujących

- zapewnienie wykonywania zaleceń społecznego inspektora pracy

- wszystkie działania związane z BHP nie mogą obciążać kosztami pracowników

- informowanie pracowników o pracownikach wyznaczonych do wykonywania pierwszej pomocy oraz działań przeciwpożarowych

- zapewnienie łączności ze służbami p. poż. Oraz pomocą medyczną

- informowanie pracowników o zagrożeniach w środowisku pracy.

Prawa pracownika:

- powstrzymanie się od pracy, gdy występuje zagrożenie życia lub zdrowia

- oddalenie się od miejsca pracy, gdy powstrzymanie się od pracy nadal stanowi zagrożenie

- powstrzymanie się od pracy, gdy stanowisko, na którym pracuje wymaga dużych umiejętności psychofizycznych.

W każdym przypadku należy powiadomić przełożonego.

Obowiązki pracownika:

- wykonywanie pracy zgodnie z przepisami BHP

- znajomość przepisów BHP

- branie udziału w szkoleniach BHP

- dbanie o należyty stan stanowiska pracy

- poddanie się badaniom lekarskim oraz wynikającym z nich zaleceniom

- stosowanie środków ochrony indywidualnej i zbiorowej

- powiadamianie przełożonego o zaistniałych wypadkach.

Obowiązki kierującego pracownikami:

- organizowanie stanowiska pracy zgodnie z przepisami BHP

- dbanie o sprawność ŚOI oraz ich stosowanie zgodnie z przepisami

- organizowanie i prowadzenie pracy uwzględniając zabezpieczenie pracowników przed WpP i CHZ

- dbanie o stan pomieszczeń pracy, wyposażenie techniczne i ŚOZ

- egzekwowanie przestrzegania BHP przez pracowników

- wykonywanie zaleceń lekarza.

Warunki pracy- ogół czynników występujących w organizacji związanych z charakterem pracy, w którym jest ona wykonywana.

PODST. ELEM. WARUNKÓW PRACY:

- treść pracy

- materialne warunki pracy

- czas pracy

- działalność socjalno- bytowa przedsiębiorstwa

- stosunki pracy.

Materialne warunki pracy:

1. Czynniki rzeczowe

- pomieszczenia pracy

- stanowiska pracy

- maszyny i urządzenia

- wyposażenie pomocnicze

2. Czynniki fizyczne

- hałas

- zapylenie

- mikroklimat

- wibracje

- promieniowanie

3. Czynniki chemiczne

4. Czynniki biologiczne

Czynniki materialnego środowiska pracy

Oddziałujące na człowieka elementy środowiska pracy, tworzące warunki pracy i dające się mierzyć za pomocą przyrządów pomiarowych.

Ochrona przed dotykiem bezpośrednim- ochrona podstawowa:

- izolacja cz. Czynnych

- ogrodzenia i obudowy

- bariery

- części czynne poza zasięgiem ręki

Ochrona przed dotykiem pośrednim- ochrona dodatkowa poprzez zastosowanie:

- samoczynnego wyłączania zasilania

- izolowanie stanowiska

- separacja elektryczna.

Wartości dopuszczalne:

NDS- największe dopuszczalne stężenie - oddziałujące w ciągu 8 godz. dnia pracy

NDS Ch- największe dopuszczalne stężenie chwilowe- max 15min, mniej niż 2 razy w czasie zmiany roboczej

NDSP- największe dopuszczalne stężenie pułapowe

NDN- największe dopuszczalne natężenie.

Czynniki mechaniczne- czynniki fizyczne, które mogą doprowadzić do urazów powodowanych mechanicznym działaniem na człowieka maszyn lub innych przedmiotów pracy oraz poślizgnięciem, podknięciem lub upadkiem.

Źródła:

- przemieszczające się maszyny oraz transportowane przedmioty

- ruchome elementy

- ostre wystające elementy

- płyny pod ciśnieniem

- spadające elementy

- śliskie, chybotliwe, nierówne powierzchnie

- ograniczone przestrzenie.

Stopień zagrożenia czynnikami mechanicznymi zależy od:

- energii kinetycznej elementów części maszyn

- energii potencjalnej elementów części maszyn

- rodzaju kształtu.

DRGANIA MECHANICZNE- WIBRACJE

Parametry opisujące ruch drgający:

x- przemieszczenie względem punktu odniesienia [m]

V- prędkość [m/s]

a- przyspieszenie [m/s2]

f- częstotliwość [Hz]

Drgania działające na organizm człowieka przez kończyny górne, tzw. wibracja miejscowa.

Drgania o ogólnym działaniu na organizm człowieka, tzw. wibracja ogólna.

Wpływ drgań na organizm człowieka:

- zmiany w układzie kostno- stawowym,

- zmiany w układzie naczyń obwodowych

- zmiany w układzie nerwowym.

Choroba wibracyjna wywołana działaniem drgań ogólnych:

- uszkodzenia układu przedsionkowego

- zmiany w układzie kostno- stawowym

- zaburzenia czynności bioelektrycznych mózgu.

Choroba wibracyjna wynikająca z narażenia na drgania miejscowe postać naczyniowo- nerwowa:

- okres zwiastunów- drętwienie, mrowienie w końcówkach palców w chłodnych porach roku

- okres zmian wczesnych- napadowe blednięcie palców + nasilenie w/w

- okres zmian zaawansowanych- napady blednięcia kończące się zsinieniem palców, drętwienie rąk, przedramion, ograniczona sprawność ruchowa i siła mięśni rąk.

Ograniczenia ekspozycji na drgania:

1. Redukcja drgań:

- udoskonalenie konstrukcji (producenci maszyn)

- zapewnienie właściwego stanu technicznego (przeglądy, remonty)

- wyrównoważenie, eliminacja uderzeń

2. Wibroizolacja (fundamenty, wibroizolatory, rękawice)

3. Organizacja i metody pracy

- zmniejszenie czasu narażenia

- wybór narzędzi generujących niższe drgania

- ograniczenie ekspozycji na wilgoć i zimno

- minimalizacja nacisku na uchwyt narzędzia

4. Profilaktyka medyczna

- badania wstępne- eliminacja osób z przeciwwskazaniami zdrowotnymi

- badania okresowe- profilaktyka zdrowotna.

MIKROKLIMAT

Czynniki wpływające na równowagę cieplną:

- temperatura

- wilgotność względna

- prędkość ruchu powietrza

- promieniowanie cieplne.

Skutki narażenia na stres cieplny:

- udar cieplny- powodowany przekroczeniem możliwości termoregulacyjnych i porażeniem ośrodka termoregulacji; najczęściej jest groźny dla życia.

Promieniowanie elektromagnetyczne- emisja bądź przenoszenie w postaci fali elektromagnetycznej.

Wielkości opisujące:

- natężenie pola elektrycz. E[V/m]

- natężenie pola magnet. H[A/m]

- częstotliwość f[Hz].

Pole magnetyczne istnieje wokół magnesów trwałych bądź w przestrzeni otaczającej poruszający się ładunek elektryczny.

Źródła elektryczności statycznej:

- zetknięcie i rozdzielenie dwóch materiałów

- ciało stałe- ciało stałe

- ciało stałe- ciecz

- ciało stałe- gaz

- dielektryki- zgromadzony ładunek.

Pole elektrostatyczne towarzyszy działaniu:

- filtrów i separatorów elektrostatycznych

- kserokopiarek, drukarek

- elektrycznych urządzeń malarskich.

Zagrożenia:

- wstrząsy elektryczne w wyniku rozładowania indukowanego ładunku wywołują niekontrolowane odruchy bezwarunkowe pracownika

- wybuchy, pożary- środowiska pracy, w których używa się materiałów łatwopalnych.

Ochrona pracowników:

- ekranowanie pól elektrostatycznych

- ograniczenie czasu ekspozycji

- stosowanie indywidualnych środków ochrony zapobiegających powstawaniu ładunków na powierzchni ciała człowieka

- podłogi z materiałów o podwyższonej przewodności

- odpowiednia wilgotność.

Stałe pola magnetyczne

Źródła:

- magnesy, elektromagnesy, instalacja stałoprądowe.

Zmienne pole elektromagnetyczne:

- powszechnie występuje wokół urządzeń przesyłających oraz wykorzystujących energię zmiennego prądu elektrycznego.

Urządzenia zasilane elektromagnetycznie:

- nagrzewnice indukcyjne

- zgrzewarki

- suszarki

- elektrodrążarki.

Skutki

Typowym skutkiem działania promieniowania wysokiej częstotliwości jest oddziaływanie termiczne, które może wywołać gorączkę lub miejscowy wzrost temperatury. Efekt termiczny łagodzony jest przez układ termoregulacji, którego obciążenie w spotykanych w praktyce natężeniach pola magnetycznego nie jest nadmierne. Następstwa ekspozycji na pola wysokiej częstotliwości:

1. Dolegliwości subiektywne

- osłabienie ogólne

- utrudnienie koncentracji uwagi

- osłabienie pamięci

- senność, depresja

- bóle i zawroty głowy

- dolegliwości sercowe

- nadmierna potliwość

2. Dolegliwości obiektywne

- objawy ze strony układu nerwowego: drżenie rąk, zmiany zapisie EEG

- objawy ze strony układu sercowo-naczyniowego: obniżenie ciśnienia krwi, zwolnienie akcji serca

- zmiany w krwi i układzie krwiotwórczym.

Działania zmierzające do ograniczenia narażenia na działanie zmiennych pól elektromagnetycznych:

1. Techniczne zabezpieczenie przed ekspozycją

- ograniczenie emisji pól poprzez właściwe projektowanie i wytwarzanie urządzeń

- ekranowanie źródeł (stosowanie blach żelaznych, aluminiowych, siatek mosiężnych lub miedzianych)

- rozmieszczenie źródeł zapewniające rozdzielenie stref ochronnych

- stosowanie barier, ogrodzeń

2. Działania organizacyjne

- ograniczenie czasu narażenia

- oznakowanie źródeł i stref ochronnych

- profilaktyka medyczna.

Promieniowanie nadfioletowe UV oraz podczerwone IR jest zarówno naturalnym składnikiem promieniowanie słonecznego jak i wytwarzane jest sztucznie w celu wykorzystania go w procesach technologicznych, medycynie czy kosmetyce.

Obszar promieniowania UV i IR dzieli się na pasma A- bliskie, B- średnie i C- dalekie. Pasma te obejmują następujące długości fal:

UVA 315-400nm

UVB 280-315nm

USC 100-280nm

IRA 780-1400nm

IRB 1400-3000nm

IRC 3000-10^6nm

Źródła promieniowania podczerwonego:

- powierzchnie pieców, kotłów

- metale, szkło itp. w stanie ciekłym

- promieniowanie podczerwieni (suszenie, nagrzewanie, ogrzewanie)

- ognisko pożarowe.

Szkodliwe działanie IR:

- oparzenie rogówki

- stan zapalny spojówek, tęczówek

- zaćma

- uszkodzenie siatkówki

- wysuszenie powiek

- rumień cieplny

- oparzenia

- zwiększenie obciążenia cieplnego.

Ochrona:

- kształtowanie mikroklimatu

- odsunięcie ludzi ze strefy narażenia

- organizacja pracy (skrócenie czasu ekspozycji)

- stosowanie ekranów i osłon

- środki ochrony osobistej.

HAŁAS

Hałas słyszalny

Statystyczne badania wykazały, że narząd słuchu człowieka przystosowany jest do odbioru fal dźwiękowych o częstotliwości z zakresu 16-16000Hz.

Skutki oddziaływania hałasu:

- adaptacja- czasowe przesunięcie progu słuchu i zmiany w odczuwaniu wysokości tonu

- zmęczenie fizjologiczne- upośledzenie słuchu, cofające się po wypoczynku

- trwałe uszkodzenie słuchu- trwałe przesunięcie progu słuchu, wynikające z nałożenia się kolejnych ekspozycji na hałas, uniemożliwiających odzyskanie przez ucho pełnej sprawności.

Ochrona przed hałasem:

W przypadku, gdy pracodawca nie może zredukować ryzyka zawodowego wynikającego z narażenia na hałas za pomocą środków ochrony zbiorowej lub organizacji pracy pracodawca ma obowiązek:

- udostępnienia środków ochrony indywidualnej słuchu, jeżeli wielkości charakteryzujące hałas w środowisku pracy przekraczają wartości progów działania

- udostępnienia środków ochrony indywidualnej słuchu oraz nadzorowania prawidłowości ich stosowania, jeżeli wielkości charakteryzujące hałas w środowisku pracy osiągają lub przekraczają wartości NDN.

Ochrona przed hałasem:

1. Eliminacja źródła lub zmniejszenie natężenia hałasu

2. Ograniczenie rozprzestrzeniania się hałasu

3. Zmniejszenie czasu ekspozycji na hałas

4. Stosowanie ochron osobistych słuchu

5. Profilaktyka medyczna.

Hałas ultradźwiękowy

Skutki działania:

- ubytki słuchu w zakresie wysokich częstotliwości słyszalnych

- zaburzenia czynnościowe narządu przedsionkowego w uchu wewnętrznym

- zaburzenia w układzie krążenia

- zaburzenia procesów termoregulacyjnych i przemiany materii

- czynności układu nerwowego

- zmiany w gruczołach dokrewnych.

OŚWIETLENIE W POMIESZCZENIACH PRACY

Otoczenie świetlne można opisać posługując się następującymi jego właściwościami:

- rozkład luminacji

- natężenie oświetlenia

- olśnienie

- kierunkowość światła

- oddawanie barw i wygląd barwy światła

- migotanie

- światło dzienne.

Luminacja- określa stosunek światłości źródła światła w danym kierunku do jego powierzchni. Od poziomu luminacji i jej rozkładu zależy widzialność zadania wzrokowego.

Natężenie oświetlenia- definiowane jest jako gęstość strumienia świetlnego padającego na daną powierzchnię, a równe ilorazowi całkowitego strumienia świetlnego padającego na powierzchnię do jej pola.

Olśnienie- powodują jaskrawe powierzchnie występujące w polu widzenia. Doznawana wówczas niewygoda widzenia i/lub zmniejszenie zdolności rozpoznawania przedmiotów jest wynikiem nadmiernej luminacji lub nadmiernym jej kontrastem przestrzennym lub czasowym.

Zastosowanie światła kierunkowego poprzez uwypuklenie faktury obserwowanych powierzchni zwiększa wydajność szczegółów zadania wzrokowego.

Oddawanie barw i wygląd barwy jest pochodną rodzaju zastosowanych opraw oświetleniowych.

---