REDOKS
Reakcjami utleniania i redukcji (redoks) nazywamy reakcje, w których następuje wymiana elektronów pomiędzy reagującymi substancjami połączona ze zmianą stopnia utlenienia poszczególnych atomów.
Nie wszystkie reakcje chemiczne są reakcjami typu redoks.
Nie jest nią reakcja: NaOH + HCl = NaCl + H2O
Zaznaczmy stopień utlenienia nad symbolem każdego pierwiastka:
NaOH + HCl = NaCl + H2O
Widzimy, że żaden z pierwiastków nie zmienił stopnia utlenienia.
Proces utlenienia jest procesem oddawania elektronów (następuje podwyższenie stopnia utlenienia)
Proces redukcji jest procesem pobierania elektronów (następuje obniżenie stopnia utlenienia).
Substancję, która oddaje elektrony nazywamy reduktorem (gdyż ona redukuje swojego partnera w reakcji).
Utleniaczem zaś nazywany substancję przyjmującą (odbierającą) elektrony (gdyż ona utlenia swojego partnera w reakcji).
_________________________________________________
Zadanie: Zbilansuj równanie stechiometryczne reakcji: AgNO3 + Zn = Zn(NO3)2 + Ag.
Podkreślmy pierwiastki, które zmieniają stopień utlenienia i zaznaczmy go nad symbolem pierwiastka.
AgNO3 + Zn = Zn(NO3)2 + Ag
Redukcja: R: Ag + 1e = Ag utleniacz
Utlenianie: U: Zn - 2e = Zn reduktor
Liczba elektronów biorąca udział w procesie utleniania jest zawsze równa liczbie elektronów biorących udział w procesie redukcji.
Dlatego mnożymy pierwszy wiersz przez 2.
R: Ag + 1e = Ag × 2
U: Zn - 2e = Zn
Otrzymujemy więc:
R: 2Ag + 2e = 2Ag
U: Zn - 2e = Zn
Wobec tego piszemy uzgodnione równanie:
2AgNO3 + Zn = Zn(NO3)2 + 2Ag
_________________________________________________
Zadanie: Obliczyć stopnie utlenienia pierwiastków w związkach:
a) H2SO4, b) H2SO3, c) H3PO4, d) H2S, e) HClO, f) HClO3,
g) Na2SO4, i) K2SO4, j) P2O5 k) Na2S, l) HClO4, m) NaClO3.
Przykład rozwiązania: ad a) H2SO4.
Liczymy: tlen zawsze w związkach występuje na drugim stopniu utlenienia (2-). Są 4 atomy tlenu, a więc 4 × (2-) = (8-).
Wodór w związkach występuje zawsze na pierwszym stopniu utlenienia (1+). Jest ich 2, a więc (1+) × 2 = (2+).
Mamy więc (8-) od tlenu i (2+) od wodoru. W sumie (8-)+(2+) = (6-). Ponieważ cząsteczka jako całość musi być obojętna, dlatego siarka musi zrównoważyć te (6-) i jest dlatego na stopniu utlenienia (6+).
Mamy więc następujące stopnie utlenienia: H2SO4
______________________________
Zadanie: Ułożyć równanie reakcji otrzymywania trichlorku żelaza z substancji prostych (Fe, Cl2).
Piszemy najpierw równanie szkieletowe (a więc bez współczynników stechiometrycznych):
Fe + Cl2 = FeCl3
Podkreślamy pierwiastki zmieniające stopień utlenienia i zaznaczamy go nad symbolem pierwiastka
Fe + Cl2 = FeCl3
U: Fe - 3e = Fe
R: 2Cl + 2e = 2Cl.
Ilość elektronów oddanych równa jest ilości elektronów pobranych, więc mnożymy pierwszy wiersz przez 2 , a drugi wiersz przez 3.
U: Fe - 3e = Fe ×2
R: 2Cl + 2e = 2Cl ×3
Otrzymujemy więc:
U: 2Fe - 6e =2Fe
R: 6Cl + 6e = 6Cl
Ostatecznie otrzymujemy równanie reakcji: 2Fe + 3Cl2 = 2FeCl3.
________________________________________
Zadanie: Ułożyć równanie cementacji kadmu z roztworu siarczanu (VI) kadmu za pomocą aluminium. Równanie szkieletowe (tj. bez współczynników stechiometrycznych:
CdSO4 +Al = Cd + Al2(SO4)3
Podkreślmy pierwiastki zmieniające stopień utlenienia i zaznaczmy go nad symbolem pierwiastka:
CdSO4 +Al = Cd + Al2(SO4)3
U: Al - 3e = Al
R: Cd + 2e = Cd.
Ponieważ ilość elektronów oddanych musi się równać ilości elektronów pobranych dlatego mnożymy pierwszy wiersz przez 2, drugi wiersz przez 3.
U: Al - 3e = Al × 2
R: Cd + 2e = Cd × 3.
Mamy więc:
U: 2Al - 6e = 2Al
R: 3Cd +6e = 3Cd.
Równanie reakcji mamy więc: 3CdSO4 + 2Al = 3Cd +Al2(SO4)3
____________________________________________________________
Zadanie: Zbilansuj równanie reakcji:
Cu2O + HNO3 = Cu(NO3)2 + NO + H2O
Podkreślamy pierwiastki zmieniające stopień utlenienia i ustalamy ich stopień utlenienia:
Cu2O + HNO3 = Cu(NO3)2 + NO + H2O
Ustalamy ile elektronów oddają atomy reduktora, a ile przybierają atomy utleniacza, zapisujemy oddzielnie procesy utleniania i redukcji:
U: 2 Cu - 2e = 2Cu (jest reduktorem azotu)
R: N + 3e = N (jest utleniaczem miedzi)
Dobieramy tak współczynniki przy utlenianiu (reduktorze) i przy redukcji (utleniaczu), by liczba elektronów biorących udział w procesie utleniania była równa ilości elektronów biorących udział w procesie redukcji:
U: 2Cu - 2e = 2Cu × 3
R: N + 3e = N × 2
Otrzymujemy:
U: 6 Cu - 6e = 6Cu
R: 2N + 6e = 2N
Jest więc 6 Cu po lewej stronie w Cu2O i 6 w Cu(NO3)2 po prawej stronie. Mamy więc już: 3 Cu2O + HNO3 = 6 Cu(NO3)2 + NO + H2O
Po prawej stronie mamy 2N w NO (tylko w NO uwzględniamy azot po prawej stronie. Tego w Cu(NO3)2 nie uwzględniamy, bo w nim azot 5+, tak jak po lewej stronie w HNO3 , a więc nie zmienił się w tym wypadku stopień utlenienia azotu.
Mamy więc już: 3 Cu2O + HNO3 = 6 Cu(NO3)2 + 2 NO + H2O
Współczynniki stechiometryczne związków zawierających azot po prawej stronie są już wyznaczone: 6 Cu(NO3)2 , 2 NO, jonów azotu po prawej stronie jest 2×6 + 2 = 14. Azot po lewej stronie jest tylko w jednym miejscu (w HNO3), więc mamy 14 HNO3.
Mamy więc już: 3 Cu2O + 14 HNO3 = 6 Cu(NO3)2 + 2 NO + H2O
Pozostaje nam do obliczenia jedynie ilość cząsteczek wody. Liczymy albo ilość jonów wodoru (obliczenie „na wodór”) albo ilość jonów tlenu (obliczenie „na tlen”).
W pierwszej kolejności policzmy jony wodoru: Po lewej stronie mamy 14 jonów wodoru, po prawej nieznaną ilość X związaną w wodzie.
Ilość jonów tlenu po prawej i lewej stronie musi się sobie równać. Mamy więc 14 = X. W jednej cząsteczce wody są dwa jony wodoru, mamy więc: 14:2=7. Jest więc 7 cząsteczek wody.
Mamy już całe równanie uzgodnione:
3 Cu2O + 14 HNO3 = 6 Cu(NO3)2 + 2 NO + 7 H2O
Sprawdźmy jeszcze na koniec, czy ilość wody obliczona na podstawie ilości atomów wodoru będzie się zgadzać z ilością wody obliczonej na podstawie ilości atomów tlenu.
Atomów tlenu po lewej stronie mamy 3 (w 3Cu2O), 14×3= 42 (w 14HNO3), więc:
3 + 42 = 45.
Po prawej stronie mamy atomów tlenu: 6×2×3 = 36 (w 6Cu(NO3)2 ) i 2 (w 2NO) oraz Y związanych w wodzie. Strona lewa = stronie prawej:
45 = 36 + 2 + Y → 45 - 36 - 2 = Y → Y = 7 atomów tlenu, czyli tyleż cząsteczek H2O
A więc zgadza się, ilość cząsteczek wody obliczona obiema metodami jest równa 7, ale sposób obliczenia „na wodór” był znacznie prostszy.
_________________________________________
Zadanie Zbilansuj równanie reakcji dysproporcjonowania:
Równanie szkieletowe: KClO3 + H2SO4 = KHSO4 + ClO2 + HClO4 + H2O
Reakcja dysproporcjonowania to reakcja, gdy jony lub atomy tego samego pierwiastka pełnią równocześnie rolę reduktora i utleniacza.
Podkreślmy pierwiastki, które zmieniają stopień utlenienia i zaznaczmy go nad symbolem pierwiastka.
KClO3 + H2SO4 = KHSO4 + ClO2 + HClO4 + H2O
Widzimy, że chlor po lewej stronie jest na 5+ stopniu utlenienia (w KClO3), natomiast po prawej jest na 4+ stopniu utlenienia (w ClO2) oraz na 7+ stopniu utlenienia (w HClO4). Tak więc właśnie chlor jest tym pierwiastkiem który jest równocześnie reduktorem i utleniaczem [sam w jednym przypadku obniża swój stopień utlenienia (z 5+ do 4+) w drugim podwyższa swój stopień utlenienia (z 5+ do 7+)].
A więc chlor jest zarówno utleniany jak i redukowany:
U: Cl - 2e = Cl
R: Cl + 1e = Cl
Liczba elektronów oddawanych musi równać się liczbie elektronów pobieranych (przyłączonych), więc drugi wiersz mnożymy przez 2:
U: Cl - 2e = Cl
R: Cl + 1e = Cl × 2
Otrzymujemy: U: Cl - 2e = Cl
R: 2Cl + 2e = 2Cl
Przypatrzmy się lewej stronie powyższych równań, widzimy, że mamy w sumie 1+2=3 jony chloru Cl.
W równaniu stechiometrycznym, po lewej stronie będą więc 3KClO3
A teraz przypatrzmy się prawej stronie:
2 atomy chloru idą na przereagowanie do ClO2 , czyli mamy 2 ClO2
1 atom chloru idzie na przereagowanie do HClO4 , czyli mamy 1 HClO4
Jak dotąd mamy więc: 3KClO3 + H2SO4 = KHSO4 + 2ClO2 + 1HClO4 + H2O
Przy HClO4 tej jedynki nie musimy pisać, jednak robimy to, by zaznaczyć, że tu współczynnik stechiometryczny jest już ustalony.
Pozostają do ustalenia współczynniki stechiometryczne przy H2SO4, KHSO4 i H2O.
Zauważmy, że potas występuje po lewej i prawej stronie tylko w jednym miejscu. Mamy 3KClO3, będziemy mieli więc również 3 KHSO4.
Mamy już więc: 3KClO3 + H2SO4 = 3KHSO4 + 2ClO2 + 1HClO4 + H2O
Teraz kolej na H2SO4. Zauważmy, że grupa SO42- występuje po lewej i prawej stronie tylko w jednym miejscu. Po prawej są trzy KHSO4, więc po lewej będą też trzy H2SO4.
Mamy więc już: 3KClO3 + 3H2SO4 = 3KHSO4 + 2ClO2 + 1HClO4 + H2O
Pozostaje do wyznaczenia już tylko ilość wody.
Liczymy ją tym razem jedynie „na wodór”.
Ilość wodorów występujących w cząsteczkach wody oznaczamy symbolem X.
Po lewej stronie równania stechiometrycznego mamy 3×2 = 6 atomów wodoru (w 3H2SO4).
Po prawej stronie równania stechiometrycznego mamy 3 jony wodoru (w 3KHSO4) + 1 (w 1HClO4) + 2X (w H2O) . Strona lewa równa się prawej: L = P
= 3 + 1 + 2X
6 - 3 - 1 = 2X
2 = 2X czyli X =1, a więc mamy 1 cząsteczkę wody
Ostatecznie uzyskujemy równanie stechiometryczne:
3KClO3 + 3H2SO4 = 3KHSO4 + 2ClO2 + 1HClO4 + 1H2O
lub bez współczynników równych 1:
3KClO3 + 3H2SO4 = 3KHSO4 + 2ClO2 + HClO4 + H2O
Zadanie: Zbilansuj równanie chemiczne:
Cu2S + HNO3 = Cu(NO3)2 + S + NO + H2O
Podkreślmy pierwiastki, które zmieniają stopień utlenienia i zaznaczmy go nad symbolem pierwiastka.
Cu2S + HNO3 = Cu(NO3)2 + S + NO + H2O
Zauważmy, że aż 2 pierwiastki podwyższają stopień utlenienia:
jest to Cu: z 1+ do 2+, oraz: S z 2- do 0
Natomiast jeden pierwiastek obniża swój stopień utlenienia. Jest to N: z 5+ do 2+
U: 2Cu - 2e = 2Cu × 3
U: S - 2e = S × 3
R: N + 3e = N × 4
Wykonujemy: U: 6 Cu - 6e = 6 Cu (∗)
U: 3 S - 6e = 3S (∗∗)
R: 4 N + 12 e = 4 N (∗∗∗)
Zacznijmy od miedzi. Występuje ona zarówno po lewej jak i po prawej stronie w jednym miejscu. Mamy 3Cu2S, więc i po prawej stronie jest 6 atomów miedzi [Wiemy to zresztą też z równania (∗)]. Mamy więc: 3 Cu2S + HNO3 = 6 Cu(NO3)2 + S + NO + H2O
Teraz wyznaczamy ilość siarki z równania (∗∗). Mamy 3 siarki po każdej stronie. Po lewej stronie sprawa jest już załatwiona, bo mamy 3Cu2S, natomiast teraz 3 stawiamy przed wolną siarką po prawej stronie.
Wyznaczyliśmy więc już : 3 Cu2S + HNO3 = 6 Cu(NO3)2 + 3 S + NO + H2O
Pozostaje do wyznaczenia ilość HNO3 , NO, H2O.
Zacznijmy od NO, gdyż z równania (∗∗∗) widzimy, że azot na stopniu utlenienia 2+ jest tylko w jednym miejscu po prawej stronie (po lewej nie ma go na 2+ w ogóle). A więc spisujemy z równania (∗∗∗) 4 N więc mamy 4NO.
Wyznaczyliśmy więc jak dotąd: 3 Cu2S + HNO3 = 6 Cu(NO3)2 + 3 S + 4 NO + H2O
Teraz przedostatni etap: wyznaczamy ilość HNO3. Policzmy wszystkie atomy azotu po prawej stronie: 6×2=12 w 6Cu(NO3)2 , 4 w 4NO, w sumie 12 + 4 = 16. Po lewej stronie azot jest tylko w jednym miejscu, więc będziemy mieli 16 HNO3.
Mamy już: 3 Cu2S + 16 HNO3 = 6 Cu(NO3)2 + 3 S + 4 NO + H2O
Pozostaje do wyznaczenia już tylko ilość wody. Liczymy ją „na wodór”, bo wodór jest w mniejszej ilości miejsc w równaniu reakcji niż tlen. Oznaczmy nieznaną ilość jonów wodoru w wodzie przez X.
Po lewej stronie wodór jest tylko w jednym miejscu, jest go 16 atomów (dokładniej jonów), po prawej też w jednym miejscu, właśnie w wodzie, a więc L =P → 16 = 2X , z czego wynika, że X = 8 i mamy 8H2O. Reakcja jest całkowicie zbilansowana:
3 Cu2S + 16 HNO3 = 6 Cu(NO3)2 + 3 S + 4 NO + 8 H2O
__________________________________________
Zadanie Zbilansuj równanie reakcji:
KMnO4 + KI + H2SO4 = MnSO4 + I2 + K2SO4 + H2O
Podkreślamy pierwiastki, które zmieniają stopień utlenienia i zaznaczamy go nad symbolem pierwiastka.
KMnO4 + KI + H2SO4 = MnSO4 + I2 + K2SO4 + H2O
U: 2I - 2e = 2I
R: Mn + 5e = Mn
Ilość elektronów oddanych musi się równać ilości elektronów pobranych (przyłączonych), więc pierwszy wiersz mnożymy przez 5, drugi przez 2.
U: 2I - 2e = 2I × 5
R: Mn + 5e = Mn × 2
Otrzymujemy: U: 10 I - 10e = 10 I
R: 2 Mn + 10e = 2 Mn
Najpierw ustalamy ilość cząsteczek zawierających jod:
KMnO4 + 10 KI + H2SO4 = MnSO4 + 5I2 + K2SO4 + H2O
oraz cząsteczek zawierających mangan:
2 KMnO4 + 10 KI + H2SO4 = 2 MnSO4 + 5I2 + K2SO4 + H2O
To tyle, jeśli chodzi o informacje wynikające bezpośrednio z metody redoks.
Teraz wyznaczamy ilość K2SO4. Korzystamy z faktu, że po lewej stronie już wyznaczono ilość atomów potasu: 2 (w 2KMnO4) i 10 (w 10KI) w sumie 12 atomów potasu. Po prawej stronie też jest ich w takim razie 12 , a więc otrzymujemy 6K2SO4.
Mamy więc już ustalone:
2 KMnO4 + 10 KI + H2SO4 = 2 MnSO4 + 5I2 + 6 K2SO4 + H2O
Musimy jeszcze ustalić współczynniki stechiometryczne przy H2SO4 i przy H2O.
Najpierw przy H2SO4. Liczymy ilość reszt kwasowych (SO4)2- . Po prawej stronie jest ich 2 (od 2 MnSO4) oraz 6 (od 6 K2SO4) , w sumie 2+6=8. Tyle samo musi być grup (SO4)2- po lewej stronie. Mamy więc 8 H2SO4 i w równaniu już wyznaczyliśmy:
2 KMnO4 + 10 KI + 8 H2SO4 = 2 MnSO4 + 5I2 + 6 K2SO4 + H2O
Pozostaje do ustalenia jedynie woda. Liczymy ją najpierw „na wodór” i dla sprawdzenia, następnie „na tlen”.
Wodór mamy po lewej stronie tylko w jednym miejscu: w 8 H2SO4. Po prawej też jest w jednym miejscu, właśnie w wodzie. Mamy więc L = 2×8=16, P = X (X = ilość szukanych wodorów w wodzie)
L = P → 16 = X , a więc cząsteczek wody jest 16:2=8.
Uzgodniliśmy więc całe równanie:
2 KMnO4 + 10 KI + 8H2SO4 = 2 MnSO4 + 5I2 + 6 K2SO4 + 8 H2O.
Teraz dla sprawdzenia liczymy ilość wody „na tlen”:
Liczymy ilość atomów tlenu po lewej stronie:
2 × 4 = 8 (w 2KMnO4) + 8 × 4 = 32 (w 8H2SO4) , w sumie 8 +32 = 40 atomów (ściślej jonów) tlenu
Liczymy ilość atomów (ściślej jonów) tlenu po prawej stronie:
oznaczamy jako Y - ilość szukanych atomów (ściślej jonów) tlenu.
2 × 4 = 8 (w 2MnSO4) + 6 × 4 = 24 (w 6K2SO4) + Y (w H2O), w sumie 8 + 24 + Y = 32 + Y
L = P → 40 = 32 + Y → Y = 8 ; zgadza się - i w tym przypadku otrzymaliśmy 8 cząsteczek wody, i ostatecznie:
2 KMnO4 + 10 KI + 8H2SO4 = 2 MnSO4 + 5I2 + 6 K2SO4 + 8 H2O.
________________________________________
Zadanie: Zbilansuj równanie reakcji:
KMnO4 + H2S + H2SO4 = MnSO4 + S + K2SO4 + H2O
Podkreślmy pierwiastki zmieniające stopień utlenienia i zaznaczmy go:
KMnO4 + H2S + H2SO4 = MnSO4 + S + K2SO4 + H2O
U: S - 2e = S
R: Mn + 5e = Mn
Ilość elektronów oddanych musi równać się ilości elektronów przyłączonych, więc pierwszy wiersz mnożymy przez 5, drugi wiersz przez 2:
U: S - 2e = S × 5
R: Mn + 5e = Mn × 2
Otrzymujemy: U: 5 S - 10e = 5 S (∗)
R: 2 Mn + 10e = 2 Mn (∗∗)
Z równania (∗) mamy 5 jonów siarki na 2- stopniu utlenienia (w H2S) , stawiamy więc współczynnik stechiometryczny przed H2S równy 5.
Ponadto też z równania (∗) mamy 5 atomów siarki na zerowym stopniu utlenienia, czyli wolnej siarki, stawiamy więc po prawej stronie przed S współczynnik stechiometryczny równy 5.
Otrzymujemy: KMnO4 + 5 H2S + H2SO4 = MnSO4 + 5 S + K2SO4 + H2O
Teraz wyznaczamy ilość MnSO4. Z równania (∗∗) odczytujemy 2 KMnO4
i 2 MnSO4. Mamy więc już ustalone:
2 KMnO4 + 5 H2S + H2SO4 = 2 MnSO4 + 5 S + K2SO4 + H2O.
Następnie zauważmy, że potas jest tylko w jednym miejscu po lewej stronie (w 2KMnO4, i jednym po prawej stronie (w K2SO4).
A więc ilość jonów potasu po lewej stronie (2) równać się musi ilości jonów potasu po prawej stronie (czyli też 2), a więc rzeczywiście po prawej stronie będziemy mieli 1 K2SO4. Mimo, że zwykle jedynki jako współczynnik stechiometryczny się nie pisze, my jednak napiszmy ją, by zaznaczyć, że współczynnik przy K2SO4 jest już wyznaczony.
Mamy ustalone: 2 KMnO4 + 5 H2S + H2SO4 = 2 MnSO4 + 5 S + 1 K2SO4 + H2O.
Teraz wyznaczamy ilość cząsteczek H2SO4 licząc reszty kwasowe SO42- po prawej stronie, są już tam wyznaczone. Jest ich 2 (od MnSO4) oraz 1 (od K2SO4),
w sumie 2 + 1 = 3. Mamy więc po lewej stronie 3 H2SO4. Wpisujemy:
2 KMnO4 + 5 H2S + 3 H2SO4 = 2 MnSO4 + 5 S + 1 K2SO4 + H2O
Pozostaje do wyznaczenia ilość cząsteczek wody. Liczymy ją „na tlen”.
Ilość jonów tlenu po lewej stronie: 2×4 (od 2KMnO4) + 3×4 (od 3H2SO4) = 8 + 12 = 20
Ilość jonów tlenu po prawej stronie: 2×4 (od 2MnSO4) + 1×4 (od 1 K2SO4) + X = 8 + 4 + X = 12 + X gdzie X: szukana ilość jonów tlenu.
L = P → 20 = 12 + X → 20 - 12 → X = 8 Mamy więc 8 jonów tlenu w wodzie, mamy więc całość równania zbilansowaną:
2 KMnO4 + 5 H2S + 3 H2SO4 = 2 MnSO4 + 5 S + 1 K2SO4 + 8 H2O
____________________________________
Zadanie: Ułożyć równanie reakcji utlenienia trisiarczku diarsenu kwasem azotowym (V), która prowadzi do wytworzenia kwasu arsenowego (V), kwasu siarkowego (VI) i tlenku azotu. Substratem jest też woda.
Równanie szkieletowe:
As2S3 + HNO3 + H2O = H3AsO4 + NO + H2SO4
Podkreślamy pierwiastki, u których nastąpiła zmiana stopnia utlenienia oraz wyznaczamy te stopnie:
As2S3 + HNO3 + H2O = H3AsO4 + NO + H2SO4
U: 2 As - 4e = 2 As
U: 3 S - 24e = 3 S
R: N + 3e = N
Sumujemy ilość elektronów przy utlenianiu: 4 + 24 = 28
Ilość elektronów oddanych równa się ilości elektronów pobranych, więc wiersze dotyczące utlenienia mnożymy przez 3, wiersz dotyczący redukcji mnożymy przez 28:
U: 2 As - 4e = 2 As × 3
U: 3 S - 24e = 3 S × 3
R: N + 3e = N × 28
W wyniku mnożenia otrzymujemy:
U: 6 As - 12e = 6 As
U: 9 S - 72e = 9 S
R: 28 N + 84 e = 28 N
Mamy więc:
3 As2S3 + 28 HNO3 + H2O = 6 H3AsO4 + 28 NO + 9 H2SO4
Trzeba jeszcze tylko obliczyć ilość cząsteczek wody. Liczymy ilość jonów tlenu po prawej i po lewej stronie równania:
L = 28 × 3 + X = 84 + X gdzie X=ilość jonów tlenu w H2O
P = 24 + 28 + 36 = 88
L = P → 84 + X = 88 → X = 88 - 84 → X = 4
Ostatecznie uzgodniliśmy równanie reakcji:
3 As2S3 + 28 HNO3 + 4 H2O = 6 H3AsO4 + 28 NO + 9 H2SO4
15