GDAŃSK-MOJE MIASTO

Początki Gdańska sięgają końca X wieku. Prawdopodobnie na Wielkanoc roku 997, pojawił się w tutejszym grodzie biskup praski Wojciech, pochodzący z możnego czeskiego rodu Sławnikowiców. Po wstąpieniu do zakonu przyjął imię Adalbert i pod tym imieniem jest znanych dzisiaj w całej Zachodniej Europie. Według Jana Kanapariusza, autora żywotu św. Wojciecha przybył najpierw do miasta Gdańska, położonego na skraju rozległego państwa i dotykającego brzegu morza. Tu, gdy miłosierny Bóg błogosławił jego przybyciu, gromady ludu przyjmowały chrzest. Tu odprawiając obrzędy mszalne Ojcu ofiarował Chrystusa, któremu za kilka dni siebie samego miał złożyć w ofierze. Wojciech zginął wkrótce z rąk pogańskich Prusów, co nastąpiło, zgodnie z tradycją przekazywaną przez stulecia, 23 kwietnia 997 roku. Tym samym pod rokiem 997 pojawiła się pierwsza pisana wzmianka o istnieniu miasta nad Motławą, co niektórzy uznają za równoznaczne z założeniem Gdańska. W ciągu tych 1000 lat Gdańsk przechodził zmienne koleje swoich losów, które odcisnęły niezatarte piętno na jego wizerunku i charakterze. Gdańsk zawsze też wywierał znaczący wpływ na dzieje Pomorza, Polski, Europy i świata, co szczególnie silne zaznaczyło się w naznaczonym wojnami i dyktaturami wieku XX. Jednakże pomimo zmiennych losów, gdańszczanie zawsze szczycili się swoją historią, tradycją i umiłowaniem wolności. Gdańsk jest jednym z nielicznych miast, które herb otrzymały z nadania monarchy.

Kazimierz Jagiellończyk król Polski nadał przywilejem z dnia 25 maja 1457 roku nie tylko prawo do używania czerwonego wosku (stąd czerwona tarcza) i ubogacił dotychczasowy herb miejski przez umieszczenie na nim w górnej części tarczy złotej królewskiej korony ale i wskazał jeden z przynajmniej czterech używanych wówczas w Gdańsku herbów.

Jeszcze w tym samym roku ukazuje się pieczęć na której jest wizerunek nowego herbu i to od razu z trzymaczami w postaci lwów. Potwierdza i utrwala się taki wizerunek herbu obficie zdobiąc architekturę miasta jak i widnieje on na licznych emisjach monet gdańskich.
W okresie powojennym swobodnie interpretowano wygląd herbu i takoż się nim posługiwano. Nie używano zaś praktycznie flagi Miasta, która to zgodnie z tradycją jest wyrazem tendencji samorządowych jak i podkreśla pozycję i godność Miasta.
Pierwszą próbę uregulowania tych zagadnień podjęła Miejska Rada Narodowa w Gdańsku 29 marca 1989 r., potem Rada Miasta Gdańska I-szej kadencji 10 grudnia 1991 r.
Ciągle jednak liczne głosy nawoływały do ostatecznego uregulowania tych spraw i ustalenia obowiązującego wzorca herbu i flagi Gdańska. Dnia 1 lutego 1996 r. odbyło się w Sali Zimowej Ratusza seminarium na temat gdańskiego herbu. Obecni byli najwybitniejsi gdańscy historycy, byli też heraldycy i radni oraz osoby interesujące się tą tematyką. Wnioski z tego seminarium wielokrotnie dyskutowane w Klubach radnych i na Komisjach zaowocowały propozycją wizerunku herbu, herbu wielkiego i flagi, jaki zawiera uchwała RMG z 1 sierpnia 1996 r.

Gdańsk to blisko półmilionowe miasto, morska stolica Polski, duży ośrodek gospodarczy, naukowy i kulturalny, popularne centrum turystyczne. Położone nad Zatoką Gdańską, u południowych brzegów Morza Bałtyckiego, tysiącletnie hanzeatyckie miasto od stuleci pełniło kluczową rolę w wymianie towarowej między Europą północną i zachodnią a krajami Europy środkowo-wschodniej. Dzisiejszy Gdańsk jest stolicą województwa pomorskiego i ważnym ośrodkiem administracyjnym.

W okresie "złotego wieku" miasto było swoistą republiką mieszczańską, wielokulturowym tyglem etnicznym. Atmosfera tolerancji i bogactwo płynące z handlu owocowały rozwojem kultury, nauki i sztuki. Dziś dzieła wybitnych gdańszczan podziwiać można w muzeach, kościołach i galeriach. Ich zbiory oraz urzekające swoim pięknem gdańskie zabytki są świadectwem tysiąca lat historii miasta. Historyczne wydarzenia ostatniego burzliwego okresu - walki gdańszczan o wolność i sprawiedliwość, powstanie pierwszego Niezależnego Związku Zawodowego "Solidarność", które stało się pierwszym kamieniem lawiny obalającej komunizm w Europie, dokumentuje multimedialna wystawa "Drogi do wolności" w historycznej sali BHP Stoczni Gdańskiej.

Ostatnie kilkanaście lat przyniosło wielkie przeobrażenia gospodarki Gdańska. W przemyśle miasta obecne są branże tradycyjne: przemysł stoczniowy, petrochemiczny, chemiczny i spożywczy. Coraz większy jest jednak udział sektorów opartych na wiedzy takich jak elektronika, telekomunikacja, informatyka czy produkcja kosmetyków i farmaceutyków. Niebagatelną rolę odgrywa specyficzna branża obróbki bursztynu. Gdańsk kultywuje wielowiekowe tradycje w tej dziedzinie i nie bez powodu zyskał miano światowej stolicy bursztynu. Jak przed wiekami, wielkie znaczenie dla miasta ma największy na polskim wybrzeżu i całym południowym Bałtyku, stale rozwijający się port morski.
Strategiczne położenie na skrzyżowaniu ważnych szlaków tranzytowych, funkcje dużego węzła transportowego i przeładunkowego, rozwinięta infrastruktura gospodarcza, bogate zaplecze naukowo-techniczne i doradcze oraz dostępność dobrze wykształconych kadr sprawiają, że Gdańsk znajduje się w czołówce miast w rankingu atrakcyjności inwestycyjnej Polski. Miasto dysponuje dużą powierzchnią atrakcyjnych terenów pod inwestycje oraz obiektów do zagospodarowania, w tym również o charakterze zabytkowym. Przyszłość Gdańska to między innymi realizacja śmiałego projektu wielofunkcyjnego centrum, które zintegruje obszary miasta zlokalizowane po obu stronach ulicy 3 Maja, rekonstrukcja XVII-wiecznego budynku teatru elżbietańskiego, rewitalizacja Dolnego Miasta - dziewiętnastowiecznej dzielnicy mieszczańskiej, wreszcie - wizja wielkiej inwestycji: budowa Nowego Miasta na postindustrialnych obszarach Stoczni Gdańskiej. Gdańsk posiada nowoczesny międzynarodowy port lotniczy oraz terminal promowy.

Poziom życia uwarunkowany jest jakością otaczającego środowiska naturalnego. W Gdańsku do kwestii ekologii przykłada się wyjątkowo duże znaczenie, czego dowodem są liczne inwestycje proekologiczne. Natura szczodrze obdarzyła miasto. Położone u południowych brzegów Bałtyku, miasto zyskuje na malowniczym otoczeniu Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego oraz wzgórz i jezior Szwajcarii Kaszubskiej.

Dwadzieścia trzy kilometry czystych plaż, trzy zorganizowane kąpieliska i 130-metrowe molo to oferta dla amatorów relaksu nad morzem. Gdańskie ścieżki rowerowe, ogród zoologiczny, słynny Park Oliwski z zabytkowym drzewostanem, Park Kulturowy Fortyfikacji Miejskich "Twierdza Gdańsk" z unikatowymi zabytkami architektury militarnej, liczne parki i skwery, rezerwaty Wyspy Sobieszewskiej - to tylko niektóre propozycje wypoczynku na łonie natury. W samym sercu starówki znajduje się pływająca marina jachtowa. Miłośnicy sportów wodnych mogą uprawiać je na wodach Zatoki Gdańskiej lub na Opływie Motławy, znakomicie nadającym się na wyprawy kajakowe.

Gościnny Gdańsk zaprasza na urokliwe uliczki i do historycznych wnętrz, do morskich kąpielisk i na szlaki żeglarskie, do wygodnych hoteli, eleganckich restauracji i nastrojowych kafejek. W mieście funkcjonuje kilka teatrów, filharmonia, scena operowa, letnia scena muzyczna, trzy multikina oraz kilka mniejszych sal kinowych, popularne kluby młodzieżowe, puby i dyskoteki. Liczne muzea, koncerty, jarmarki, wystawy, uliczne spektakle teatralne dopełniają bogatą ofertę kulturalną, w której każdy, zależnie od zainteresowań i nastroju, znajdzie coś interesującego dla siebie.

Pojęcie kultury jest pojęciem wieloznacznym i trudnym do jednoznacznego zdefiniowania. Na ten temat istnieje bogata i obszerna literatura naukowa, w której można spotkać około dwustu różnych definicji kultur. Większość badaczy wyodrębnia trzy kategorie kultury: kulturę bytu, kulturę społeczną oraz kulturę symboliczną. Ta ostatnia odnosi się do znaków, symboli i wartości autotelicznych, której jądro stanowi kultura artystyczna. Kultura artystyczna może mieć swoje odzwierciedlenie zarówno w kulturze masowej (popularnej), jak i wysokiej (elitarnej). Przyjęcie takiego terminu jest zgodą na wymianę niektórych treści z kultury masowej do wysokiej, i analogicznie z wysokiej do masowej. Przez termin „kultura artystyczna” należy więc rozumieć wszystkie wytwory ludzkiej działalności związane z kulturą symboliczną, jaką jest szeroko rozumiana sztuka zmuszająca odbiorcę do wysiłku interpretacyjnego.

Każdy człowiek w swoim życiu realizuje różne potrzeby. W zależności od sposobu wychowania, wykształcenia, wieku i okoliczności życiowych (posiadanie małych dzieci, długotrwała choroba) dany rodzaj potrzeb staje się dominujący. Działania przynoszące dochody (np. praca) pozwalają na tworzenie materialnych podstaw egzystencji, czyli realizację potrzeb podstawowych. Inną potrzebą może być zagospodarowanie sobie czasu wolnego w sposób zgodny z uznawanymi wartościami (np. wyjście do kina, teatru, filharmonii lub na koncert muzyki rozrywkowej czy imprezę plenerową). O charakterze i atrakcyjności miasta stanowi gama oferty kulturalnej, zarówno tej wyższej, jak i popularnej. Miasto, które postawiło na kulturę staje się bardziej atrakcyjne zarówno dla mieszkańców, jak i turystów. Kultura decyduje także o silniejszej identyfikacji z miastem, a w dłużej perspektywie wpływa na poprawę wizerunku miasta.

Popularyzacja wartości kulturalnych (również tych bardziej ambitnych) w wielu europejskich miastach z tradycjami odbywa się często poprzez wyjście „na zewnątrz”, wprost do publiczności. Osoba przechadzająca się po pasażu (tzw. „spacerowicz”) partycypować może w kulturze poprzez przypadkowy kontakt z ekspozycją plastyczną, akcją teatralną czy koncertem na otwartej przestrzeni. Często takim miejscem, gdzie idea wyjścia sztuki naprzeciw odbiorcy może być najpełniej zrealizowana jest obszar centrum miasta (np. Główne i Stare Miasto). Tego typu pomysły są jak najbardziej pożądane i stanowić mogą ważny element edukacji także w odniesieniu do osób o niższym potencjale kulturowym. W Gdańsku przykładem takich działań mogą być przedstawienia teatrów ulicznych, widowiska z gatunku „światło i dźwięk”, czy koncerty muzyki poważnej organizowane poza salą koncertową opery czy filharmonii, często na „na wolnym powietrzu”

Zabytkowe wnętrza i plenery Gdańska tętnią życiem przez okrągły rok. Muzyka mistrzów klasyki wypełnia repertuar festiwali organowych, jedynego w Polsce festiwalu carillonowego i Gdańskiej Wiosny Muzycznej. Bawi Festiwal Dobrego Humoru, w świat teatru przenosi Międzynarodowy Festiwal Szekspirowski, ożywia gdańskie zaułki Międzynarodowy Festiwal Teatrów Plenerowych i Ulicznych "FETA" . Regaty żeglarskie, i festiwal szantowy gromadzą nie tylko międzynarodową brać żeglarską. Dziesiątki tysięcy widzów gromadzą koncerty największych gwiazd polskiej muzyki młodzieżowej organizowane przy Bramie Oliwskiej.

Wiele można pisać o historii, o teraźniejszości, o perspektywach, moim podsumowaniem niech będzie tytuł niniejszej pracy,

Gdańsk - moje miasto.

”GDAŃSK - MOJE MIASTO”

Andrzej Czarnocki, gr.301

Walory tur-kraj

krajów

Słowiańszczyzny Wschodniej

Dr T. Bogdanowicz

---