SUPLEMENTACJA.

• Suplementacja opiera się na składnikach żywieniowych i metodach wspomagających sport (typu odnowa biologiczna, np. krio).

• W suplementacji medycznej najczęściej używa się kreatyny.Szczególnie w wysiłkach beztlenowych, czyli krótkich a intensywnych.

• Kreatyna znajduje się mięśni szkieletowych, w wątrobie. Podając kreatynę w kompleksie z HMB, możemy zapobiec zerwaniu tych mięśni.

• Działanie kreatyny:

• zwiększa masę i siłę mięsni

• powoduje opóźnienie włączenia glikogenu do przemiany ATP w wysiłkach długofalowych

• przyśpiesza proces regeneracji przy wysiłku

• powoduje blokowanie wydalania wody w organizmie; skutek uboczny tego jest taki, że łatwiej dochodzi do zerwania mięśni pracujących, czyli mięśni poprzecznie-prążkowanych.

Kreatyna nie jest zakazana, gdy nie podajemy jej w formie dożylnej lub domięśniowej (np..NETON).

• HMB:

• aminokwas, powstaje w wyniku przemiany lecytyny

• powoduje zmniejszoną ilość uszkadzanych włókien mięśniowych

• wpływa na masę

• nie zatrzymuje wody w organizmie

• Karnityna:

• w postaci sklepowej są to tabletki (L-karnityna):

• jest to substancja witamino podobna pochodzenia aminokwasowego

• reguluje gospodarkę tłuszczową

• bierze udział przy dyfundowaniu tłuszczów między błona komórkową a organizmem

• powoduje zmniejszenie wykorzystywania węglowodanów w gospodarce energetycznej

• pomocna w odchudzaniu (musi być oparta na diecie tłuszczowej).

• Koenzym Q10:

• bierze udział w procesach metabolicznych,

• w transporcie produktów niezbędnych do syntezy ATP

• jest antyoksydantem (zapobiega uszkodzeniu mięśni przez wolne rodniki)

• występuje przeważnie z Wit. E, dlatego zwiększa VO₂ max

• pozytywnie działa na m. sercowy.

• Tauryna:

• specyficzny aminokwas niewchodzący w skład białek

• ma właściwości antykataboliczne, czyli przeciw rozpadowi białek

• ułatwia wchłanianie kreatyny

• zmniejsza wytwarzanie serotoniny (hormon zmęczenia), przez co hamuje dojście jej do ośrodka zmęczenia w mózgu, dzięki czemu mamy precyzję ruchu, lepszą funkcję układu nerwowego

• Węglowodany - powszechnie używanym węglowodanem jest glukoza:

• jest bardzo szybko wchłaniana (w ciągu ok. 10 min od momentu podania)

• niedobór powoduje brak precyzji ruchów i zmęczenie.

• Aminokwasy:

• biorą udział w budowie białek ustrojowych

• maja właściwości - antykataboliczne

• stymulują wydzielanie hormonów anabolicznych (adrenaliny, insuliny, somatropiny)

• nazwa handlowa: BCAA.

• Proteiny - białka:

• podaje się je głównie w koktajlach z węglowodanami, ok. 2h po wysiłku fizycznym, co powoduje zwiększenie wydzielania hormonu wzrostu i przyspiesza regenerację.

• Witaminy rozpuszczalne w tłuszczach (A, D, E, K):

• wit. A- antyoksydant, wzmacnia proces budowy kości i warunkuje proces widzenia.

• wit. D- gospodarka wapniowo-fosforowa w organizmie. Niedobór: złamania, pęknięcia kości.

• wit. E- antyoksydant, reguluje zmęczenie mięśni, bierze udział w produkcji hormonów sterydowych oraz zapewnia prawidłowe funkcjonowanie mięśni.

• wit. K- nie ma znaczenia dla sportu.

• Witaminy rozpuszczalne w wodzie (B1, B2,B3, B5, B6, B12, C, H, P, PP, kwas foliowy)

• wit. B1- wpływa na zmniejszenie produkcji kwasu mlekowego, bierze udział w przemianach energetycznych węglowodanów oraz odpowiada za racjonalizację (usprawnienie) przepływu impulsu nerwowego

• wit. B2- przemiany energetyczne węglowodanów, tłuszczów i białek w org. Przyrost masy ciała i siły

• wit. B3- bierze udział w procesach tlenowych

• wit. B5- odpowiada za zwiększenie odporności organizmu, bierze udział w procesach energetycznych przemiany tłuszczów i węglowodanów.

• wit. B6- reguluje czynności układu nerwowego, bierze udział w procesach krwiotwórczych, synteza glikogenu i przekształcenie go w glukozę.

• wit. B12- proces krwiotwórczy. Synteza białek. Metabolizm tłuszczów i węglowodanów. B12 często stosuje się przy stanach zapalnych(podawana poprzez zastrzyk)

Razem z B6 stymuluje działanie EPO, wpływa na zmniejszenie napięcia mięśniowego.

• wit. C- bierze udział w wchłanianiu żelaza (budowa erytrocytów), w biosyntezie kolagenu, hormonów i enzymów oraz w odtruwaniu organizmu. Przyspiesza usuwanie kwasu mlekowego. Wzmacnia odporność.

• kwas foliowy- bierze udział w syntezie DNA, czynny w rozwoju układu nerwowego i krwiotwórczego. Ważny w okresie ciąży dla prawidłowego rozwoju dziecka.

• Makroelementy:

• wapń- regulacja czynności nerwów obwodowych i kurczliwości mięśni.

• fosfor - jako składnik ATP jest niezbędny w przemianie energii. Składnik Hb i mioglobiny w mięśniach. Podnosi sprawność systemu tlenowego.

• magnez- bierze udział w metabolizmie węglowodanów, tłuszczów i białek. Zwiększa moc i siłę mięśni.

• sód i potas - regulują gospodarkę kwasowo-zasadową i wodno-elektrolityczną oraz pracę układu nerwowego i mięśniowego

• selen- antyoksydant, współdziała z Wit. E.

• Żeby suplementacja była korzystna, skuteczna, musi być poprzedzona kompletnymi badaniami na ilość powyższych składników w org.

• Pełne badania analityczne u sportowców powinny być wykonywane co 6 tygodni.

• Pierwsze badania u sportowców - kompleksowe, na wszystko (także na narkotyki).