EKLEZJOLOGIA
Czym jest Kościół? Jaką rzeczywistością jest Kościół?
Kościół jest wspólnota ludzi złączonych z Jezusem. W Piśmie Świętym Kościół jest określany różnymi nazwami i obrazami: Lud Boży, Ciało Mistyczne, Wspólnota, Kościół, Sakrament zbawienia oraz za pomocą obrazów: owczarni, winnicy i winorośli, domu Bożego, miasta świętego, nowego Jeruzalem, Oblubienicy i naszej matki. Wielość nazw i obrazów wskazuje na bogactwo Kościoła, a zarazem jego złożoność.
Kościół jest rzeczywistością złożoną, bosko-ludzką. Jest zbudowany z pierwiastka boskiego i pierwiastka ludzkiego.
Jest Mistycznym Ciałem, Ciałem Chrystusa i społecznością hierarchiczną, dlatego jest tajemnicą, którą przyjąć musimy przez wiarę.
Co to znaczy że Kościół jest Ciałem Chrystusa?
Kościół jest Ciałem Chrystusa to znaczy, że wierni wraz z Chrystusem tworzą wspólny organizm, ciało, w którym Chrystus pełni funkcje Głowy wobec tego Ciała, a Duch Święty jest jakby jego duszą. Duch Święty buduje, ożywia i nieustannie uświęca Kościół.
Jest to porównanie. Tak jak organizm ludzki składa się z wielu organizmów i wszystkie sa potrzebne, jedno drugiego nie może zastąpić: oko nie może powiedzieć do ucha: „nie jesteś potrzebne” - podobnym ciałem, organizmem jest Kościół.
Kto należy do Kościoła?
Wszyscy ludzie sa powołani do Kościoła, należą lub są przyporządkowani do niego w różny sposób. Katolicy przez chrzest, wiarę i podporządkowanie hierarchii Kościoła należą w sposób pełny; katechumeni, chrześcijanie niekatolicy (prawosławni. Protestanci, anglikanie) pozwalają w niepełnej przynależności. Przyporządkowani do Kościoła są monoteiści: wyznawcy religii Mojżeszowej i muzułmanie, oraz wyznawcy religii niemonoteistycznych (poganie), wreszcie ci, którzy nie znają Boga bez własnej winy i prowadzą uczciwe życie (KK16).
Co to znaczy ze poza Kościołem nie ma zbawienia?
Zbawienie pochodzi od Chrystusa prze Kościół, a więc trzeba w jakiś sposób należeć do Kościoła. Nie znaczy to, że ludzie nie znający ewangelii bez własnej winy, nie mogą być zbawieni. Bóg tych ludzi, wiadomymi tylko sobie drogami może doprowadzić do zbawienia.
Pytanie to jest trudne i budzi u ludzi niepokój, ponieważ łączy się ze zbawieniem. Jest jednak uzasadnione. Niektórzy ludzie uważają Kościól tylko za instytucję sądząc, że sama zewnętrzna przy należności daje „bilet do nieba”. Sama zewnętrzna przynależność do kościoła nie jest automatycznym gwarantem zbawienia, daje szansę „otwiera drzwi”. Wszędzie tam, gdzie urzeczywistnia się zbawienie, obecny jest Kościół.
Celem kościoła jest realizowanie zbawczej misji Chrystusa (budowanie Królestwa Bożego na ziemi).
Jakie cechy posiada Kościół Chrystusowy?
Kościół posiada następujące cechy; jedność, świętość, powszechność (katolickość), i apostolskość.
Kościół jest jeden: jednością wiary - głosi jedną i tę sama naukę; jednością kultu - udziela wszędzie tych samych sakramentów świętych; jednością hierarchii - papieża i biskupów.
Kościół jest jeden, lecz podzielony (bracia rozłączeni). Jedności nie sprzeciwia się różnorodność, różnorodność wzbogaca Kościół (Kościół nie dąży do jednolitości, ale do jedności).
Kościół jest święty, ponieważ Głową Kościoła jest Chrystus, a duszą Duch Święty, który go ożywia i uświęca (mimo że jest Święty, posiada w swoich szeregach grzeszników).
Kościół jest powszechny (katolicki), bo w Kościele Chrystusowym wszyscy ludzie wszystkich czasów i wszystkich kultów mogą znaleźć zbawienie.
Kościół jest apostolski, ponieważ pochodzi od Apostołów, zbudowany jest na fundamencie Apostołów, głosi naukę, którą oni głosili.
Jaki przywilej otrzymał Kościół w nauczaniu prawd wiary i moralnośći?
Kościół otrzymał przywilej nieomylności w nauczaniu prawd wiary i moralności. Przywilej nieomylności jest to wolność od możliwości pobudzenia w sprawach wiary moralności.
Kościół otrzymał od Pana Jezusa przywilej nieomylności, to znaczy, że kiedy papież sam i wraz z Kolegium biskupów ogłaszają prawdy a kwestiach wiary i moralności, towarzyszy im Duch święty, obdarzając ich i wspierając łaską nieomylności.
Kto założył Kościół?
Kościół założył Pan Jezus. Podczas trzyletniego nauczania położył fundament pod gudowę, budowy dokonał na krzyżu, inauguracja Kościoła odbyła się w dniu Zesłania Ducha Świętego (Zielonych Świąt).
Kierowanie tym Kościołem Pan Jezus powierzył św. Piotrowi i Apostołom, a w dalszej kolejności ich następcom - biskupom z papieżem na czele. Z grona dwunastu Apostołów Pan Jezus wybrał św. Piotra. Jemu dał klucze, które są symbolem władzy. Św. Piotr był pierwszym papieżem.
Co to jest sobór powszechny?
Sobór powszechny jest to zgromadzenie biskupów z całego świata, pod przewodnictwem papieża, zwołane w celu omówienia najważniejszych spraw dotyczących wiary i zycia Kościoła.
Dotychczas odbyło się 21 soborów powszechnych. Ostatni sobór powszechny - Watykański II - odbył się w latach 1962 - 1965.
Co to jest ekumenizm?
Ekumenizm jest to dążność do wzajemnego zrozumienia i ścisłej współpracy między poszczególnymi Kościołami chrześcijańskimi, a w dalszej perspektywie do pełnej jedności (doktrynalnej, sakramentalnej, organizacyjnej).
SAKRAMENTOLOGIA
Co to są sakramenty?
Sakrament jest spotkaniem i zjednoczeniem Pana Boga z człowiekiem w Jezusie Chrystusie w znaku, który daje łaskę, moc i uświęcenie. (znak widzialny - niewidzialnej łaski)
Przez chrzest człowiek zaczyna żyć jako dziecko Boże; bierzmowanie umacnia w wierze i jej wyznawaniu, dodaje męstwa w jej obronie; Eucharystia łączyna w jedno ciało z Panem Jezusem; sakrament pojednania przywraca świętość, którą człowiek uzyskał przez chrzest; sakrament chorych upodabnia do cierpiącego Pana Jezusa; sakrament święceń ustanawia mężczyznę do służby ludziom w imieniu Pana Jezusa; sakrament małżeństwa czyni sakramentalnymi czynności, które wykonują małżonkowie.
Co to jest chrzest?
Chrzest jest sakramentem, który uwalnia człowieka od grzechu pierworodnego i od grzechów uczynkowych, jeśli ktoś je posiada (osoba dorosła przyjmująca chrzest), uświęca człowieka i przez znamię charakteru, które upodabnia do Chrystusa, włącza do Kościoła, czyniąc jego członkiem.
Chrzest święty jest fundamentem całego życia chrześcijańskiego, brama życia duchowego. Otwiera dostęp do innych sakramentów, dlatego jest pierwszym i najpotrzebniejszym sakramentem, bo jest konieczny do zbawienia.
W jaki sposób udziela się sakramentu chrztu świętego?
Sakramentu chrztu świętego udziela się przez trzykrotne zanurzenie kandydata w wodzie, bądź polanie mu głowy wodą i równoczesne wypowiedzenie słów: „NN (podaje imię), ja ciebie chrzczę w imię Ojca i syna , i Ducha Świętego”.
Kto może udzielić sakramentu chrztu świętego?
Sakramentu chrztu świętego mogą udzielić w kolejności: biskup, kapłan, diakon, chrześcijanin. W niebezpieczeństwie śmierci - każdy człowiek, musi mieć jednak intencję czynienia tego, co czyni Kościół, czyli udzieli chrztu w imię Ojca i Syna i Ducha świętego.
Czy bez chrztu również można być zbawionym?
Ci wszyscy, którzy oddają życie za wiarę (chrzest krwi), katechumeni (chrzest pragnienia) oraz ci wszyscy, którzy pod natchnieniem łaski, nie znając Kościoła, szczerze szukają Boga i starają się zachować prawo naturalne (dobrze czyń, złego unikaj), mogą być zbawieni, jeśli nawet nie przyjęli chrztu.
Co to jest sakrament bierzmowania i kiedy się go udziela?
Bierzmowanie jest sakramentem, który udziela przyjmującemu Ducha Świętego, aby ściślej wszczepić go w Chrystusa, umocnić więź z Kościołem i pomóc mężnie wyznawać wiarę i bronić jej, oraz według niej żyć.
Sakrament bierzmowania jest określany także:
- sakramentem dojrzałości chrześcijańskiej, ponieważ udzielany jest temu, kto powinien już wiedzieć, co znaczy być świadomym chrześcijaninem,
- sakramentem Ducha Świętego, ponieważ Duch święty zstępuje na chrześcijanina i ubogaca go swoimi darami.
W kościele katolickim sakramentu bierzmowania udziela się, gdy człowiek osiąga wiek dojrzały; w kościele Wschodnim łącznie za chrztem świętym.
Kto jest szafarzem sakramentu bierzmowania i jaki jest najważniejszy obrzęd sakramentu bierzmowania?
Szafarzem sakramentu bierzmowania jest biskup w nadzwyczajnych okolicznościach może go udzielić upoważniony kapłan.
Podstawowym obrzędem bierzmowania jest włożenie rąk przez biskupa sprawującego obrzęd na głowę bierzmowanego, co oznacza zstąpienie Ducha Świętego oraz namaszczenie na czole olejem krzyżma (jest jednym ze świętych olejów, mieszanina oliwy i balsamu, którego poświęcenia dokonuje biskup podczas liturgii w Wielki Czwartek) i wypowiedzenie przez szafarza słów: „Przyjmij znamię Daru Ducha Świętego”.
Ile razy można przyjąć sakrament bierzmowania?
Sakrament bierzmowania, tak jak sakrament chrztu i święceń, można przyjąć tylko raz ze względu na charakter sakramentalny - niezatarte znamię, które wyciskają te 3 sakramenty.
Kiedy i w jaki sposób Pan Jezus ustanowił Eucharystię?
Pan Jezus ustanowił Eucharystię podczas Ostatniej Wieczerzy, którą spożywał ze swoimi uczniami w przeddzień swojej śmierci. Biorąc chleb i wino, podawał je Apostołom, mówiąc, że to jest Jego Ciało, które będzie za nich wydane, i Krew, która zostanie przelana za nich i za wielu na odpuszczenie grzechów. Apostołom polecił czynić to w przyszłości na swoją pamiątkę.
Co to jest Msza Święta?
Msza Święta jest to ofiara Pana Jezusa i Kościoła, w której pod postaciami chleba i wina uobecnia się w śmierć i Zmartwychwstanie Pana Jezusa.
Pan Jezus wraz z Kościołem składa ofiarę w celu uobecnienia ofiary krzyżowej.
Msza Święta jest ofiarą całego Kościoła, bo wierni składają we Mszy Świętej swoje uczynki pochodzące z miłości i swój żal za braki występujące w ich moralnym życiu.
Z jakich części składa się Msza Święta?
Msza święta składa się z liturgii Słowa i liturgii Ofiary. Liturgia Ofiary obejmuje: przygotowanie darów ofiarnych, dokonanie Ofiary (przeistoczenie), ucztę ofiarną (Komunię Świętą), dziękczynienie.
Kto może przyjmować Komunię Świętą?
Komunie może przyjąć katolik, kiedy jest wstanie laski uświęcającej, czyli ma świadomość, że nie popełnił grzechu śmiertelnego i zachował jedną godzinę postu.
Co to jest wiatyk?
Wiatyk jest to Komunia Święta udzielana choremu w niebezpieczeństwie śmierci. Udziela się go w specjalnym obrzędzie w połączeniu z sakramentem pokuty i pojednania oraz namaszczenia chorych.
Co to jest sakrament pokuty?
Sakrament pokuty jest spotkaniem z przebaczającym Chrystusem w znaku sakramentalnym, który odpuszcza grzechy przez posługę kapłana. Wierny dostępuje jednoczenie pojednania z kościołem, któremu zadał ranę poprzez grzech.
Kto i kiedy ustanowił sakrament pokuty?
Sakrament pokuty ustanowił Chrystus w dniu swego zmartwychwstania, mówiąc do Apostołów: „Weźmijcie Ducha Świętego! Którym grzechy odpuścicie są im odpuszczone, a którym zatrzymacie są im zatrzymane”.
Co to jest rachunek sumienia?
Rachunek sumienia jest to przypomnienie sobie wielkich darów miłości Boga, udzielanych każdemu z nas osobiście, i naszych niewierności wobec tejże miłości Bożej, popełnionych przez grzechy od ostatniej spowiedzi.
Co to jest żal za grzechy i postanowienie poprawy?
Żal jest to smutek z powodu popełnionych grzechów, przez które straciliśmy przyjaźń z Bogiem. Wypływa on z miłości do Boga. Po obudzeniu żalu za grzechy należy postanowić poprawę: nie grzeszyć i unikać okazji do grzechu. Postanowienie porowy jest to szczera wola unikania okazji do grzechu.
Co to jest spowiedź?
Spowiedź jest to wyznanie swoich grzechów przed kapłanem w celu otrzymania rozgrzeszenia.
Wyznanie grzechów śmiertelnych powinno uwzględnić okoliczność, liczbę, rodzaj.
Wyznanie grzechów powszednich, które nie zrywają wspólnoty z Bogiem, jest pożyteczne ale nie konieczne. Spowiedź z tych grzechów stanowi pomoc w kształtowaniu sumienia i wzrastania w życiu wewnętrznym.
Co to jest zadośćuczynienie Bogu i bliźniemu?
Jest to wypełnienie wyznaczonej przez kapłana pokuty sakramentalnej oraz wynagrodzenie krzywd wyrządzonych ludziom (np. zwrot skradzionej rzeczy, przywrócenie dobrego imienia zniesławionemu).
Co to jest sakrament namaszczenia chorych i kiedy siego przyjmuje?
Jest to sakrament, w którym Chrystus swoją laska umacnia chorego, daje mu siłę w cierpieniu, a niekiedy zdrowie ciała. Przyjmuje się, gdy życie wiernego jest poważnie zagrożone z powodu choroby, a także w podeszłym wieku. W sakramencie chory łączy się z męką Pana dla dobra własnego i innych (Kościół), umacnia się, uzyskuje pokój i odwagę potrzebną do przyjęcia cierpienia, choroby, starości, a nawet do powrotu do zdrowia.
Co to jest sakrament święceń?
Jest to sakrament, w którym biskup w imieniu Chrystusa, przez włożenie rąk i modlitwę, przeznaczona wyświęconego (kapłana) do pełnienia służby we wspólnocie. Święcenia wyciskają w kapłanie niezatarte piętno - charakter sakramentalny.
Obejmuje on trzy stopnie: episkopat, prezbiteria! I diakonat.
Kim są i jakie jest zadanie biskupów?
Biskupi są następcami Apostołów i mają udział w odpowiedzialności apostolskiej i w posłaniu ciągłego Kościoła pod zwierzchnictwem papieża, następców św. Piotra.
Biskupi przy pomocy swych współpracowników, kapłanów i diakonów, mają obowiązek nauczyć prawdziwej wiary, sprawować obrzędy kultu Bożego, przede wszystkim Eucharystię. Obowiązkiem ich jest także troska wraz z papieżem i pod jego zwierzchnictwem o wszystkie Kościoły.
Kim są kapłani - Prezbiterzy?
Prezbiterzy są współpracownikami biskupów. Sakrament święceń otrzymuje przez włożenie rąk biskupa, czynności tej towarzyszy uroczysta modlitwa. Kapłani zależą od biskupów w wykonaniu swych funkcji pasterskich. Otrzymują od biskupa misję kierowania i odpowiedzialności za wspólnotę parafialną oraz określenie zadania kościelne.
Kapłani na mocy sakramentu święceń otrzymują zadanie głoszenia Ewangelii, sprawowanych Eucharystii i sakramentów świętych. Stają się pasterzami wiernych i sprawuj kult Boży.
Do jakich zadań są współcześni diakoni?
Diakoni są wyświęcani do posługi w Kościele: głoszenie słowa Bożego. Kultu Bożego, opieki pasterskiej, praktykowania miłosierdzia. Diakon, służąc Kościołom, służy człowiekowi.
Jakie zadania dla chrześcijan świeckich wpływają z kapłaństwa wspólnego?
Świeccy chrześcijanie, nie mający sakramentu święceń, mają kapłaństwo wspólne, wypływające z charakteru chrztu świętego i bierzmowania, dlatego biorą udział w trojakiej misji Chrystusa: nauczycielskiej, kapłańskiej, królewskiej. Mogą nauczać, są współofiarnikami we Mszy Świętej (misja kapłańska), do ich zadań należy służba bliźniemu i uświęcanie świata, bowiem służyć, znaczy królować (misja królewska).
Co to jest sakrament małżeństwa i kto go udziela?
Sakrament małżeństwa jest to związek dwojga wolnych chrześcijan, którzy dobrowolnie ofiarują sobie wzajemną miłość w celu przekazywania życia i wychowania dzieci. Łączących się na wspólne życie chrześcijan Chrystus uświęca i udziela do należnego pełnienia obowiązków małżeńskich i rodzinnych.
Sakramentu małżeństwa udzielają sobie nawzajem sami wolni i dobrowolnie zawierający związek, wypowiadając wobec Kościoła swoją zgodę.
Jakie są przymioty małżeństwa ustanowionego przez Stwórcę?
Przymiotami małżeństwa jest jedność (to znaczy, że je może zawrzeć jeden mężczyzną z jedną kobietą) oraz nierozerwalność (związek małżeński jest związkiem trwałym, dozgonnym, dopiero śmierć jednego ze współmałżonków umożliwia powtórne zawarcie małżeństwa).
Czy osoby rozwiedzione mają prawo zawierać ponownie związek małżeński?
Ponowne małżeństwo osób rozwiedzionych w przypadku kiedy żyje nadal prawowity małżonek, sprzeczne jest z planem i prawem Bożym, o którym naucza Chrystus. Takie osoby nie są wyłączone z Kościoła, ale nie mają prawa przystępować do Komunii Świętej. Jako chrześcijanie są wezwani do tego, by swe dzieci wychowywać w wierze.