 | Pobierz cały dokument psychologia.poznawcza.psychologia.materialy.doc Rozmiar 53 KB |
Zagadnienia- psychologia procesów poznawczych.
Na podstawie: Nęcka, Orzechowski, Szymura Psychologia poznawcza
Mechanizm i konsekwencje automatyzacji czynności poznawczych.
Automatyzacja- proces, dzięki któremu czynność poznawcza lub motoryczna stopniowo uwalnia się spod kontroli poznawczej, przez co jest wykonywana szybko i bez wysiłku, ale schematyczne. [Kontrola poznawcza- zdolność systemu poznawczego do nadzorowania i regulowania własnych procesów, poznawczych, a także do planowanego sterowania ich przebiegiem. Wg. Chomskiego kontrola przyjmuje trzy postaci- monitorowanie, regulacja i sterowanie.] Automatyzacja jest sposobem na zmniejszenie kosztów przetwarzania informacji, zwłaszcza kosztów związanych z kontrolą czynności jednoczesnych lub przerzucaniem się pomiędzy zadaniami. Automatyzacja polega na nabywaniu wprawy w zakresie wykonywania czynności na skutek treningu, czyli powtarzania tej czynności w tych samych lub zmienionych warunkach zadania. Trening jednorodny występuje, gdy jedna i ta sama reakcja jest odpowiedzią na zawsze ten sam układ bodźców. Trening niejednorodny polega natomiast na częstych zmianach kategorii bodźców (np. liter na cyfry i odwrotnie) przy zachowaniu tego samego typu reakcji. W wyniku długotrwałego i systematycznego treningu dochodzi do pełnej automatyzacji, czyli wytworzenia czynności automatycznej. Jej przebieg staje się relatywnie szybki, bezwysiłkowy i pozbawiony większych kosztów poznawczych, a jej realizacja dokonuje się bez namysłu i kontroli ze strony świadomości. Czynność taka, raz rozpoczęta, musi zostać doprowadzona do końca- chyba, że zadziała wyższy mechanizm kontrolny- cechę tę określa się jako balistyczność procesów automatycznych (efekt Stroopa). Z jej powodu zdarza się, że wykonywanie czynności automatycznej w niestandardowych warunkach nie przynosi zamierzonych efektów. Większość modeli nabywania wprawy zakłada trzy stadia automatyzacji: poznawcze (zrozumienie instrukcji, zaznajomienie się z celem czynności, wstępne sformułowanie procedury wykonania), asocjacyjne (trening jednorodny- proceduralizacja wykonania czynności- właściwe stadium automatyzacji) oraz autonomiczne (uzyskuje status procesu autonomicznego- bezwysiłkowego, szybko, poprawnie).
Konsekwencje:
uwalnia zasoby systemu, które można przeznaczyć na wykonywanie innych zadań,
prowadzi do przyspieszenia i zwiększenia poprawności reagowania,
powinna prowadzić do redukcji efektu przetargu pomiędzy szybkością a poprawnością,
trudności w deproceduralizacji zautomatyzowanego procesu w zmienionych warunkach działania- wynikają z tego błędy w wykonywaniu zadania:
zjawisko transferu negatywnego- dobrze wyuczona czynność utrudnia wykonanie czynności podobnej, ale nie tożsamej z wyuczoną.
 | Pobierz cały dokument psychologia.poznawcza.psychologia.materialy.doc rozmiar 53 KB |