Palestyński problem, jeden z najpoważniejszych problemów międzynarodowych po II wojnie światowej związany z podzieleniem w 1948 Palestyny między narody palestyński i żydowski. Utworzenie Izraela, do którego napływała tłumnie ludność żydowska z całego świata zrodziło arabsko-izraelski konflikt trwający do czasów obecnych, w którym dwa narody roszczą sobie prawa do tego samego terytorium. W efekcie kilku wojen pomiędzy krajami arabskimi a Izraelem, całkowicie zlikwidowana została Palestyna, z blisko 4 mln Palestyńczyków ponad połowa stała się uchodźcami.
Rozpatrując konflikt palestyńsko - izraelski należy cofnąć się do lat powojennych, wówczas to w roku 1948 na terytoriach byłej Palestyny, pozostającej pod kontrolą Brytyjczyków jako tzw. terytorium mandatowe, powstało państwo Izrael. W roku 1947 na forum ONZ wzniesiono propozycję podziału obszaru Palestyny na część żydowską i arabską, nie precyzując jednak szczegółów projektu. Kilka dni po wygaśnięciu mandatu brytyjskiego 15 maja 1948 roku Żydowska Rada Narodowa proklamowała powstanie niepodległego państwa Izrael. Fakt ten stał się przyczyną wybuchu wojny izraelsko-arabskiej, w której po stronie arabskiej brały udział oddziały wojskowe z kilku sąsiednich państw. Izrael zdołał jednak odeprzeć ataki Arabów, powiększając przy tym o połowę powierzchnię kraju. Toczone wówczas walki uległy zawieszeniu bez podpisania umów pokojowych, Izrael zaś zyskał granice nie uznawane przez żadne z sąsiadujących z nim państw, co stało się przyczyną późniejszych konfliktów. Wojna dla Palestyńczyków była nieszczęściem, zapoczątkowała exodus znacznej części tego ludu. Decydująca była masakra arabskiej wioski Dajr Jasin, gdzie w kwietniu 1948 r. członkowie skrajnej żydowskiej organizacji Ecel zamordowali 250 mężczyzn, kobiet i dzieci. Palestyńczycy rzucili się do ucieczki, skazując się na poniewierkę. Ich mienie przejęło państwo żydowskie. W grudniu 1949 r. uchodźców było już 726 tysiące. Gnieździli się stłoczeni w namiotach i barakach obozów, pozbawieni pracy wegetowali dzięki pomocy organizacji humanitarnych. W idealnych warunkach do rozwoju wszelkich ekstremizmów.
W skutek walk Izrael opuściło i przeniosło się do sąsiednich krajów arabskich ok. 800 tys. Palestyńczyków, których los stał się odtąd największym problemem społecznym tego regionu świata. Części z nich udało się zasymilować w swych nowych krajach, znaczna jednak grupa zasiedliła obozy dla uchodźców. Tymczasem Izrael rozwijał się w niespotykanym tempie, źródłem finansowania dokonujących się w kraju przemian była międzynarodowa pomoc finansowa. Niemałą rolę odegrały też fundusze prywatne pochodzące od przedstawicieli żydowskiej diaspory żyjącej za granicą. W szybkim tempie wrastała liczba ludności kraju przyjmującego imigrantów żydowskich z całego niemal świata, dynamicznie postępowały procesy urbanizacyjne.
Przegrana Arabów z lekceważonym dotąd Izraelem wstrząsnęła całym światem arabskim. Młode elity - oficerowie, inteligencja - boleśnie odczuły konieczność modernizacji swych zacofanych krajów. Wyraziło się to w wytworzonym na wzór europejski nacjonalizmie arabskim, dążącym do zjednoczenia w jednym świeckim państwie wszystkich arabów, od Atlantyku po Zatokę Perską. Wyznający tę ideologię tzw. Wolni Oficerowie obalili w 1952 r. króla Faruka w Egipcie. Ich przywódca Gamal Abdel Naser popadł rychło w konflikt z Zachodem, nacjonalizując Kanał Sueski. Brytyjsko -francusko-izraelski atak na Egipt w listopadzie 1956 r. pchnął Nasera w objęcia Związku Radzieckiego. Na Bliskim wschodzie zarysował się nowy układ sił: Izrael (postrzegany dotąd jako socjalistyczny) stał się najwierniejszym sojusznikiem Zachodu, a ZSRR zaczął montować swój blok spośród tzw. postępowych krajów arabskich (Egipt, Syria, Irak, Jemen, Libia). Hojnie wyposażony przez Rosjan Naser parł do wojny.
Błąkającym się po całym Bliskim Wschodzie Palestyńczykom Naser także wyznaczył role do odegrania. Po jego auspicjami powstała w 1964 r. Organizacja Wyzwolenia Palestyny, która miała reprezentować „arabski naród Palestyny”. Celem OWP było świeckie demokratyczne państwo obejmujące całą Palestynę. Gwarantować miała ono wszystkim równe prawa „bez różnicy rasy, języka, lub wyznania”, ale Żydzi, którzy napłynęli po „syjonistycznej inwazji”, miesiliby kraj opuścić.
Siła krajów arabskich okazała się jednak słaba. Udowodniła to „wojna sześciodniowa” w czerwcu 1967 r., kiedy izraelski blitzkrieg powalił na kolana Egipt, Syrię i Jordanię. Izrael zdobył resztę Palestyny, Półwysep Synaj, wzgórza Golan. Wydawało się, że już tylko krok dzieli do od zbudowania państwa w biblijnych granicach „od Nilu po Eufrat”.
Kolejna klęska Arabów miała dalekosięzne skutki. Przede wszystkim przyczyniła się do usamodzielnienia ruchu palestyńskiego. Przełomem była bitwa pod Karameh w marcu 1968 r., gdzie palestyńscy fedaini stawili skuteczny opór armii izraelskiej. W lutym 1969 r. na czele OWP stanął przywódca Fatah, Jaser Arafat, reprezentujący młode pokolenie bojowników. Pod jego przewodem Palestyńczycy wzięli sprawy w swoje ręce. Organizacja przekształciła się w swego rodzaju państwo na wygnaniu: z flagą, hymnem, parlamentem (Palestyńska Rada Narodowa), rządem (Komitet Wykonawczy), służbą dyplomatyczną, środkami przekazu, niezliczonymi organizacjami politycznymi i społecznymi. A przede wszystkim - z własną armią. Droga wyzwolenia miała być walka zbrojna. Zarówno Armia wyzwolenia Palestyny, jak i bojówki poszczególnych organizacji z Fatah na czele prowadziły partyzanckie rajdy na teren Izraela.
Baza wypadkową palestyńskich fedainów była przede wszystkim Jordania, co wywołało zaniepokojenie tamtejszego monarchy. Obawiał się on tyleż odwetu Izraela, co radykalizmu lewicującego ruchu palestyńskiego. We wrześniu 1970 r. doszło więc do starć między fedainami i armią jordańską; pogrom Palestyńczyków został nazwany Czarnym Wrześniem. Taką też nazwę przejęła jednostka OWP, która terrorem chciała wymusić posłuch świata dla sprawy palestyńskiej. Jeszcze aktywniejsze były na tym polu lewackie organizacje typu Ludowego Frontu Wyzwolenia Palestyny. Gdy ataki na terytorium Izraela stały się utrudnione - walka została przeniesiona do Monachium, Stambułu, na pokłady statków, samolotów. Wkrótce słowo Palestyńczyk stało się synonimem terrorysty, a palestyńskie obozy - mekką terrorystów z całego świata.
Fedaini próbowali nadal jednak dosięgnąć Izraela, tym razem z terytorium Libanu. Utworzyli tam tzw. Fatahland - państwo w państwie, nad którym słaby rząd libijski nie był w stanie zapanować. Wywołało to niezadowolenie licznej w Libanie ludności chrześcijańskiej. W 1975 r. bojówki chrześcijańskiej Falangi zaatakowały Palestyńczyków, wspieranych przez libańskich muzułmanów i partie lewicowe. Liban, zwany dotąd „Szwajcarią Bliskiego Wschodu”, pogrążył się w krwawym chaosie wojny domowej. Sytuację wykorzystała najpierw Syria, potem Izrael. W końcu 1982 r. wojska izraelskie pod komenda Ariela Szarona wdarły się w głąb Libanu, zadając decydującą klęskę siłom palestyńskim. Fedaini ewakuowali się do Tunezji, a chrześcijańscy sojusznicy Izraela urządzili cywilom krwawą łaźnię w obozach Sabar i Shatila.
Długo tłumiona wściekłość musiała eksplodować. Zalążkiem Był wypadek samochodowy, w którym izraelska ciężarówka zabiła kilkoro Arabów. W grudniu 1987 r. na ulice żywiołowo wyległy tłumy młodzieży. Nastolatkowie budowali barykady z płonących opon, obrzucali Izraelczyków kamieniami. Ich symbolem stała się bron Dawida - proca. Intifada - tak nazwano palestyńskie powstanie - wybuchła poza strukturami OWP, wyłoniła nowe siły polityczne. Najważniejszą z nich okazał się Islamski Ruch Oporu (Hamas), utworzony w 1988 r. Ta organizacja muzułmańskich fundamentalistów też dąży do zniszczenia państwa Izrael, ale na jego gruzach chce ustanowić państwo wyznaniowe. Początkowo zajmowała się działalnością charytatywną i kulturalną, później jednak pierwszoplanową metoda walki stały się zamachy dokonywane przez samobójców.
Intifada okazał się dla Izraela wyzwaniem najpoważniejszym z dotychczasowych. Tego ruchu nie dawało się stłumić mimo wciąż rosnącej liczby ofiar. Zagrażał on Izraelczykom w życiu codziennym: w autobusach, sklepach, szkołach, na ulicy. Coraz większy posłuch zdobywały więc głosy nawołujące do kompromisu z Palestyńczykami. We wrześniu 1993 r. Arafat i izraelski premier Icchak Rabin podpisali wynegocjowane w Oslo porozumienie. Izrael uznawał OWP jako reprezentacje narodu palestyńskiego, OWP uznawał istnienie Izraela. Pod autonomiczny zarząd palestyński przeszła Strefa Gazy i niektóre miasta Zachodniego Brzegu. Przejęcie władzy przez Palestyńczyków miło się odbywać stopniowo.
Wydawało się, że do tego umęczonego regionu zawitała wreszcie nadzieja na pokój. Jednak ekstremiści po obu stronach nie złożyli broni. Fanatycy Hamasu nasilili kampanie terroru. W listopadzie 1995 r. żydowski nacjonalista zabił Rabina. Okazało się, że podpisując porozumienie w Oslo, Izraelczycy i Palestyńczycy mieli rozbieżne oczekiwania. Izraelczycy uważali, że rozwiązali problem palestyński. Dla Palestyńczyków był to tylko pierwszy krok w kierunku niepodległej Palestyny w granicach z 1967 r. Trzy punkty były szczególnie sporne: istnienie żydowskich osiedli na Terytoriach Okupowanych, status Jerozolimy i problem powrotu uchodźców. Utworzenie Autonomii nie zmniejszyło frustracji Palestyńczyków. Samorząd nie okazał się lekiem na bolączki życia codziennego, które było równie ciężkie co przedtem. Niepodległość nie nadchodziła. Autorytet Arafata upadł. Natomiast sytuacja zaczęła się zaostrzać, gdy znienawidzony przez Arabów przywódca izraelskiej prawicy, Ariel Szaron, pojawił się na świętym dla nich Wzgórzu Świątynnym. Co nastąpiło potem - widzimy codziennie.
Porozumienia z Oslo z 1993 roku, a także plany pokojowe byłego senatora George'a Mitchella oraz szefa CIA Georg'a Teneta oparte były na budowaniu zaufania miedzy wrogami, jednak owego zaufania nie można osiągnąć, a obie strony uważają, że prowadzą walkę o przetrwanie. Dotąd najbardziej obiecująco wyglądało porozumienie wypracowane przez byłego premiera Ehuda Baraka i prezydenta Billa Clintona na przełomie 2000 i 2001 roku w Camp David. Postanowienia owego porozumienia zakwestionował, jednak nowy premier Izraela Ariel Szron.
Druga Intifada
25 lipca 2000 r. załamały się izraelsko-palestyńskie rozmowy pokojowe w Camp David (11-25 lipca 2000 r.). W konsekwencji społeczeństwo palestyńskie, zniechęcone brakiem efektów procesu pokojowego i rozgoryczone trudnymi warunkami życia, wznieciło kolejne powstanie. Po raz pierwszy wystąpiła wówczas zbrojnie organizacja Brygady Męczenników al-Aksy.
4 października władze Autonomii podjęły decyzję o uwolnieniu przetrzymywanych dotąd więźniów, odpowiedzialnych m.in. za zamachy w Izraelu.
12 października tłum Palestyńczyków dokonał linczu 2 izraelskich żołnierzy na posterunku policji palestyńskiej w Ramalli. W odwecie izraelskie śmigłowce zniszczyły ten posterunek.
W obliczu eskalacji przemocy amerykański prezydent Bill Clinton przygotował szczyt izraelsko-palestyński w egipskim kurorcie Szarm el-Szejk (16-17 października 2000 r.). Zawarte porozumienie zobowiązywało obie strony do powstrzymania przemocy. Tym postanowieniom nie podporządkowały się jednak radykalne ugrupowania palestyńskie, takie jak Hamas, ani izraelska armia.
18 października Izrael realizując warunki zawartego porozumienia wycofał swoje oddziały z Nablusu. Jednak równocześnie aresztowano 8 Palestyńczyków podejrzewanych o lincz na izraelskich żołnierzach (12 października) w Ramalli (zatrzymanie przeprowadzono w Strefie A, co wywołało oburzenie Palestyńczyków). Pomimo tego władze Autonomii Palestyńskiej wezwały za pośrednictwem telewizji całą ludność palestyńską do powstrzymania się od aktów przemocy. Nic to jednak nie dało i 20 października starcia ponownie wybuchły. W okolicach Nablusu i Ramli zginęło 10 Palestyńczyków, a 400 zostało rannych.
Gdy 22 października państwa Ligi Arabskiej zapowiedziały udzielenie pomocy finansowej Palestyńczykom w wysokości 1 mld dolarów, premier Izraela Ehud Barak oficjalnie wstrzymał wszelkie rozmowy pokojowe z Autonomią Palestyńską. W październiku w starciach zginęło ogółem 148 Palestyńczyków i 10 Izraelczyków. Radykalne organizacje palestyńskie postanowiły posłużyć się tym razem inną bronią - zamachami na terenie Izraela.
Najtrudniejszym punktem negocjacji był zawsze status Wzgórza Świątynnego, na którym stała niegdyś starożytna świątynia żydowska. Wzgórze to znane jest również jako Harman al-Szarif. Muzułmanie otaczają je czcią jako miejsce wniebowstąpienia Mahometa. Natomiast Palestyńczycy chcą kontrolować islamskie obiekty na placu świątynnym - meczet al-Aksa oraz Kopuła Skały.
Sprawą rozstrzygnięcia konfliktu palestyńsko - izraelskiego zajęła się Rada Bezpieczeństwa ONZ, 13 marca 2002 przyjęła rezolucję, w której po raz pierwszy zapisano, że „dwa państwa Izrael i Palestyna powinny żyć obok siebie w uznanych i bezpiecznych granicach”. Rada Bezpieczeństwa zażądała też od stron konfliktu na Bliskim Wschodzie natychmiastowego przerwania fali przemocy.
Operacja "Mur obronny" (Ochronna Tarcza)
28 marca 2002 roku Izrael w porozumieniu ze Stanami Zjednoczonymi podjął decyzję o przeprowadzeniu dużej operacji wojskowej na terenach Autonomii Palestyńskiej. 29 marca izraelskie oddziały wkroczyły do większości palestyńskich miast prowadząc rewizje i aresztowania. W wielu miejscach doszło do gwałtownych walk.
2 kwietnia izraelska armia zajęła Betlejem. W trakcie ulicznych walk grupa około 200 uzbrojonych Palestyńczyków, wraz z grupa cywilnych zwolenników, w tym Europejczyków zabarykadowała się w bazylice Narodzenia Pańskiego, głównym punkcie kultu chrześcijańskiego w Betlejem. Zostali otoczeni przez izraelskich żołnierzy (bojownicy opuścili bazylikę dopiero 10 maja). W następnych dniach doszło do bardzo gwałtownych walk w Dżeninie i Nablusie. Izraelska armia w ciągu pierwszych 10 dni operacji zabiła około 200 i raniła około 1.500 Palestyńczyków, przy stracie 13 własnych żołnierzy. Aresztowano ponad 1.200 Palestyńczyków.
16 czerwca 2002 roku izraelskie spychacze rozpoczęły w rejonie przejścia granicznego Salem na północy Zachodniego Brzegu niwelować teren pod budowę pierwszego odcinka 110-kilometrowego ogrodzenia zwanego przez Izrael "barierą bezpieczeństwa", a przez Palestyńczyków i Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości w Hadze "Murem Apartheidu". Poza przewodami elektrycznymi pod napięciem, mur jest wyposażony w czujniki, wykrywające intruzów. Przewidziano też drogi patrolowe. Mur biegnie od północnych krańców palestyńskiego miasta Dżenin aż na południe Kalkiliji, wewnątrz okupowanego Zachodniego Brzegu, wykraczając daleko poza Zielona Linie, uznaną za granicę Izraela i włączając do terytorium Izraela nielegalne osiedla żydowskie. Mur przyłącza też do Izraela żyzne palestyńskie ziemie uprawne.
Operacja "Zamknięta droga" [edytuj]
22 czerwca 2002 roku izraelska armia ponownie zajęła wszystkie duże miasta Autonomii na Zachodnim Brzegu. Na wszystkich drogach wystawiono punkty kontrolne mające na celu ograniczenie komunikacji pomiędzy grupami bojowników działającymi w różnych miastach. W wielu miejscach doszło do walk.
Następnie izraelska armia wprowadziła nowe restrykcje wobec mieszkańców pięciu największych palestyńskich miast Zachodniego Brzegu Jordanu. W miastach Nablus, Kalkilia, Tulkarem, Ramallah i Dżeninie zakazano na pewien czas poruszania się samochodami. Na całym terytorium Autonomii wprowadzono ograniczenia w poruszaniu się. Obowiązywała godzina policyjna. Prowadzono rewizje i liczne aresztowania. Domy rodzin palestyńskich zamachowców-samobójców i członków ruchu oporu były wyburzane. Eskalacja działań izraelskiej armii w znacznym stopniu osłabiła zaplecze organizacji. Ich dowódcy byli nieustannie tropieni i zabijani przez izraelskie siły specjalne. Utrudniało to dowodzenie dalszymi operacjami partyzanckimi wymierzonymi przeciwko Izraelowi. Liczba zamachów zaczęła spadać.
Plan "Najpierw Gaza i Betlejem"
Izraelski plan zakładał stopniowe wycofywanie się wojsk z Gazy i miasta Betlejem na Zachodnim Brzegu Jordanu i przejmowanie ich obowiązków przez palestyńskie służby bezpieczeństwa. 20 sierpnia w ręce palestyńskich służb bezpieczeństwa przekazano miasto Betlejem. Nie zrealizowano natomiast planu wycofania ze Strefy Gazy z powodu dużego napięcia w tym rejonie.
W odwecie izraelskie czołgi zaczęły niszczyć budynki w kompleksie rządowym władz Autonomii Palestyńskiej w Ramallah. Przy Arafacie ukrywało się około 200 poszukiwanych palestyńskich bojowników.
W ciągu pierwszych dwóch lat trwania Intifady zginęło 1880 Palestyńczyków i 615 Izraelczyków.
Operacja "Wysunięta straż"
25 października 2002 roku duże izraelskie siły wkroczyły do większości palestyńskich miast. Celem operacji było sprowokowanie palestyńskich bojówek do ujawnienia się, a następnie w walce ich likwidacja.
Operacja "Gorąca zima"
30 stycznia 2003 roku izraelska armia ponownie zajęła większość palestyńskich miast, wprowadzając godzinę policyjną, prowadząc rewizje i aresztowania osób podejrzanych o współpracę z ugrupowaniami bojowników. Kolejne miasta ogłaszano "strefami zamkniętymi" przeszukując dom po domu. Nieustannie ścigano dowódców palestyńskich ugrupowań radykalnych. Izraelskie siły bezpieczeństwa udaremniały średnio około 55 palestyńskich zamachów wojskowych w miesiącu.
W marcu 2003 roku palestyńskie ugrupowanie Hamas rozpoczęło ze Strefy Gazy ostrzał rakietami Kassam terytorium Izraela. Rakiety najczęściej spadały na miasto Sderot.
Pod naciskiem Stanów Zjednoczonych Jasir Arafat zgodził się na wprowadzenie reform Autonomii Palestyńskiej. Jako jeden z pierwszych kroków wybrano premiera Autonomii. 19 marca Mahmud Abbas został pierwszym w historii palestyńskim premierem. Abbasowi został przedstawiony bliskowschodni plan pokojowy przygotowany przez tzw. kwartet bliskowschodni - "Mapa drogowa". Abbas podjął próbę reformy palestyńskich sił bezpieczeństwa.
11 maja 2003 roku izraelska armia pod naciskiem Stanów Zjednoczonych zdjęła blokadę terytoriów Autonomii Palestyńskiej. Miał to być gest dobrej woli ułatwiający Abbasowi wprowadzenie reform.
29 maja 2003 roku odbyło się w Jerozolimie spotkanie Ariela Szarona i Mahmuda Abbasa. W rozmowach utrzymały się różnice w sprawie sposobu ograniczania działalności radykalnych ugrupowań palestyńskich, odpowiedzialnych za długą serię zamachów. Abbas opowiedział się za pokojowym nakłanianiem ich przywódców do przerwania ataków przeciwko Izraelowi. Strona palestyńska podkreśliła, że próba siłowego rozwiązania mogłaby doprowadzić do wybuchu wojny domowej na terytoriach palestyńskich. Szaron zapowiedział zniesienie blokady Zachodniego Brzegu Jordanu i wpuszczenie 25 tys. palestyńskich pracowników do Izraela. Warunkiem dalszych ustępstw za strony izraelskiej było zaprzestanie ataków przeciwko Izraelowi. 30 maja Izrael zaczął łagodzenie restrykcji wobec ludności palestyńskiej. 1 czerwca złagodzono blokadę Autonomii i zaczęto zwalniać palestyńskich więźniów.
4 czerwca 2003 roku odbył się w Akabie szczyt prezydenta Stanów Zjednoczonych George`a Busha z premierem Izraela Arielem Szaronem i premierem Autonomii Palestyńskiej Mahmudem Abbasem. Szaron wyraził poparcie dla powstania w przyszłości państwa palestyńskiego. Abbas oświadczył, że zbrojne powstanie palestyńskie (Intifada) musi się zakończyć i oficjalnie potępił terroryzm.
Proklamowano zawieszenie broni, jednak radykalne ugrupowania palestyńskie odrzuciły taką możliwość. Za kontynuacją zbrojnego powstania Intifady opowiedziały się: Ludowy Front Wyzwolenia Palestyny, Hamas oraz Islamski Dżihad, które wspólnie nasiliły swoją działalność w Strefie Gazy.
We wrześniu 2003 roku palestyński premier Mahmud Abbas nie mogąc wprowadzić skutecznych reform w Autonomii podał się do dymisji. Bezpośrednią przyczyną jego dymisji był konflikt o władzę z Arafatem. Nowym premierem został Ahmed Korei.
Plan Szarona
18 grudnia 2003 roku izraelski premier Ariel Szaron przedstawił własny plan rozwiązania konfliktu izraelsko-palestyńskiego drogą pokojową. Szaron powiedział, że jeśli impas w konflikcie będzie trwał, jego kraj wytyczy nowe "linie bezpieczeństwa", oddzielające Izrael od terytoriów palestyńskich na Zachodnim Brzegu i w Strefie Gazy. Plan zakładał wcześniejsze powstanie państwa palestyńskiego i likwidację części osiedli żydowskich. Nowe granice miały być chronione przez budowaną "barierę bezpieczeństwa". To posunięcie spotkało się z oskarżeniem, że poprzez wytyczone w ten sposób granicy Izrael bezprawnie anektuje część terytorium Zachodniego Brzegu Jordanu.
25 lutego 2004 roku izraelskie oddziały wkroczyły do Ramallah i zajęły 3 palestyńskie banki - dwa oddziały Arab Bank i oddział Cairo-Amman Bank. Izraelscy eksperci przejęli elektroniczną dokumentację kont palestyńskich organizacji bojowych. Zajęto kwotę 37 mln NIS (8,3 mln USD), pochodzących głównie z Iranu oraz Syrii. Okazało się, że w dużym stopniu działalność organizacji bojowych była finansowana przez władze Autonomii Palestyńskiej.
Operacja "Tęcza"
W maju 2004 roku izraelska armia przeprowadziła rozległą operację wojskową w Strefie Gazy wymierzoną w infrastrukturę palestyńskich organizacji bojowych. Zniszczono dużą ilość warsztatów zbrojeniowych oraz przejęto wielkie ilości broni i materiałów wybuchowych.
Według danych agencji EFE, w ciągu czterech lat trwania palestyńskiego powstania Intifady, w okresie od 29 września 2000 r. do 31 maja 2004 r., w wyniku ataków palestyńskich, zginęło ogółem 1017 a rannych zostało 5598 Izraelczyków. W Izraelu przeprowadzono 138 zamachów samobójczych, 13 370 ostrzałów, 460 rakiet Kassam spadło na izraelskie osiedla i miasta. W tym samym czasie 3345 Palestyńczyków zabito ponad 40 tys. Palestyńczyków zostało rannych. Izraelskie siły aresztowały także ponad 7200 osób. Do czerwca 2004 r. armia izraelska zniszczyła całkowicie lub częściowo 62 888 palestyńskich domów, z czego 18 243 w Strefie Gazy
Operacja "Dni pokuty"
W październiku 2004 roku izraelska armia przeprowadziła dużą operację wojskową w Strefie Gazy. Celem było uniemożliwienie ostrzału rakietowego terytorium Izraela. W toku operacji doszło do ciężkich walk z grupami Hamasu, w których zginęło 111 a rannych zostało 350 Palestyńczyków.
Śmierć Jasira Arafata
11 listopada 2004 roku palestyński prezydent Jasir Arafat zmarł w Paryżu (Francja). Wraz z jego śmiercią zaczęła wygasać siła palestyńskiego powstania Intifady. Nowy palestyński przywódca Mahmud Abbas wznowił proces pokojowy z Izraelem, napotyka jednak na poważne trudności ze strony radykalnych ugrupowań bojowych. Jednocześnie strona palestyńska oskarża także władze Izraela o niechęć do osiągnięcia porozumienia.
W styczniu 2005 r zaprzysiężono na stanowisku prezydenta Autonomii - Abbasa. W wyniku zmian w ordynacji wyborczej w styczniu 2006 r. przeprowadzono wybory parlamentarne w Strefie Gazy, na Zachodnim Brzegu Jordanu i w Jerozolimie Wschodniej. Wybory okazały się klęską Fatah-u. Nowym premierem został Ismail Hanija z Hamasu, a jego partyjny kolega - Abdel Aziz Duwaik szefem parlamentu. Jednak rząd Hamasu miał duże problemy związku z odcięciem pomocy z USA i UE. Rządy Hamasu upłynęły pod znakiem konfliktu z Abbasem, często starć zbrojnych. W czerwcu 2007 r. nastąpiła eskalacja konfliktu, prezydent Abbas rozwiązał parlament i rząd, wprowadził stan wyjątkowy i zapowiedział przeprowadzenie przyspieszonych wyborów. Jednak w wyniku walk Hanije i Hamas nadal rządzą w Gazie, zaś na Zachodnim Brzegu sytuację kontroluje nowy rząd Salama Fajjada oraz fatahowskie służby bezpieczeństwa i wojsko.