Dachowe konstrukcje inżynierskie-stosowane do większych rozpiętości przykryć,ustroje z drewna w których przekazywanie sił składowych w elementach odbywa się w miejscach złączy. Złącza z zastosowaniem łączników mechanicznych lub kleju . Konstrukcje dach inż.; -płatwie ciągłe (przegubowe GERBERA, zespolone typu radzieckiego) -wiązary kratowe płaskie -dźwigary pełne (dwuteowe, skrzynkowe) -ramy drewniane -rodzaje konstrukcji klejonych prefabrykowanych Rodzaje łączników: gwoździe, śruby Charakter ogólna: Płatwie ciągłe -materiały rolowe, jak papa itp., w pokryciach dachowych układa się na deskowaniu. Deskowanie można przybijać do krokwi, które z kolei opie­rają się na płatwiach leżących na górnych pasach wiązarów inżynier­skich (tuż przy węzłach). Jeżeli płatwie stosuje się na pa­sach wiązarów w odległościach 100 do 120 cm, deskowanie można bezpo­średnio opierać na płatwiach. Płatwie mogą być konstruowane jako wolno podparte lub - co w wielu przypadkach jest bardziej właści­we — jako ciągłe. Najczęściej stosuje się trzy rodzaje płatwi ciągłych: przegubowe Gerbera, typu radzieckiego oraz typu zachodniego Wiązary kratowe-konstr kratowe płaskie, których głównym zadaniem jest prze­niesienie obciążeń z dachu, ze świetlików itp. na ściany, noszą nazwę wiązarów. Podstawowymi elementami nośnymi wiązarów są pasy. Zasadniczymi typami wiązarów kratowych są wiązary trójkątne, dwutrapezowe, z górnym pasem łukowym, o pa­sach równoległych. Dźwigary pełne o przekroju dwuteowym i skrzynkowym -dźwigary dwuteowe mogą być kilku typów: gwoździowane lub kle­jone ze ścianką krzyżulcową, średnikiem z desek, ze ścianką ze sklejki lub twardych względnie bardzo twardych płyt pilśniowych. Dźwigary tego typu stosuje się przy rozpiętości 8-4-12 m, rzadziej 15 m, do dachów pod pokrycie papowe. Ramy drewniane - projektuje się jako jednoprzęsłowe, dwu- lub trój-przegubowe, o konstrukcji kratowej lub pełnej. Rodzaje konstrukcji klejonych: Obecnie najbardziej rozpowszechnione są dźwigary, łuki i ramy klejone o przekroju prostokątnym warstwowym, rzadziej o przekroju dwuteowym. Oprócz konstrukcji pełnych produkuje się w kraju konstr kra­towe DSB, przeważnie w układach trójkątnych, trójprzegubowych. Za granicą rozpowszechnione są również dźwigary typu Hessa ze średnikiem falistym ze sklejki. Tego rodzaju wiązary mogą być z powo­dzeniem stosowane w bud rolniczym

Łączniki i łącza: Srodki złączeniowe:a) łączniki punktowe: (typi sworznioweg, prętowego), -gwoździe,śruby swoźnie wkręty,klamry; b)łączniki powierzchniowe mechaniczne typu wkładki (wpustowe,wsciskane); c)łączniki nakładkowe i siodełkowe (mocowane przy użyciu gwoździ i wkrętów); Połączenie-zespolenie elem. Za pomoca wkrętów (czołowe policzkowe,wcięcie,gniazdo czapy,nakładki,proste zamki ukośne) Złącze-tj zespolenie elem. Drewnianych z pomocą łączników mechanicznych lub klejonych: (podatne-zamki mechaniczne,niepodatnw-klejone); Kryteria doboru łączników:-dopuszczalan nośnośc łącznika, zalezne od wielkości siły i płaszczyzny na której maja być rozmieszczone, łączniki -zabezpieczone malowaniem ocynkowane; Złącza do stosowania kilku różnych łączników: a)łączniki współpracujące ze sobą całkowicie tylko wówczas jeśli podatnośc ich jest jednakowa; b)w złączach o zbliżonej podatności nośności łączników dodatkowych należy przyjmować współ; c)w połączeniach na klej lub sworznie nie należy uwzględniać współpracy innych łączników;

Rysunek: układ prostokątny, układ przestrzenny; Złącza na zszywki:do do obl. Nośności stosuje się regóły jak dla gwoździ,nośnośc zszywki na siłe poprzeczna zszywki należy uważać za równożeda nośności 2 gwoździ o średnicy zszywki pod warunkiem ze kont między grzbietem zszywki a włóknem >30 płyty kartonow-gipsowe,opierzenia do obudowy, Połączenia na śruby-stosowane w stykach i węzłach kontr. Drewnianych min fi 10mm nośnośc śruby jak dla gwoździ osadza się w otworze 0,97 srednicy śruby,wilgotnośc nie większa jak 18% podkładki pod główki muszą mieć wymiary 3d drewno-drewno Rozmieszczenia tak jak dla gwoździ; Złącza na wkręty:-mocowanie złączy stalowych,do wykonania złączy stosujemy określone odpowiednim PN, min średnica 4mm, w uprzednio nawierconych otworach; gładka część tak jak grubośc elem łączonego, głębokośc osadzenia wkręta co najmniej 4d, nośnośc wkręta do 8mm-jak dla gwoździ, <8mm-jak dla śrub Złącza na płytkę kolczastą:-jedno i dwustronne-wciskane, Zastosowanie:przemysłowa produkcja dźwigarów kratowych,łączenie ściennych elem. Szkieletowych w węzłach: GN14,18,20-Gang Nasil, nośnośc określają katalogi produktów, płytki gwoździowane -Mening na 1m²-20000gwoździ; Złącza na pierścienie zębate:-nosność rozmieszczeni moduł podatnośc wg danych produktu; Złącza nakładkowe i siodłowe:-z cienkich blach bądź aluminiowe, mocowane przy pomocy gwoździ wkrętów lub śreb,elementy łączone nie wymagają rzadnych gniazd, zastosowanie: -stosowane są w węzłach podporowych oraz przegubowych kalenicowych ram i łuków trójprzegubowych, Złącza siodełkowe-oparcie belek na innych dźwigarach głównych albo do oparcia belki i podciągów;

Konstrukcje drewniane tradycyjne (elementy z drewna i materiałów drewnopochodnych)-Do tradycyjnych konstrukcji drewnianych zaliczamy konstrukcje tzw. ciesielskie, wykonywane z bali, krawędziaków i desek, łączonych na złącza ciesielskie z częściowym użyciem gwoździ. Ściany wieńcowe należą do najstarszych konstrukcji drewnianych w Polsce. Przy odpowiedniej grubości tarcicy i dobrym wykonaniu są one ciepłochronne i nie przemakają. W celu zabezpieczenia ich przed przemarzaniem w spoinach i od przewiewania uszczelnia się je za pomocą materiałów włóknistych, jak mech, pakuły itp. Ściany układa się na belkach podwalinowych, spoczy­wających na cokole, wysokości przeważnie ok. 40cm. Izolację przeciwwilgociową zakłada się na cokole lub o jedną warstwę cegieł poniżej, z co najmniej 2 warstw papy na lepiku. Poszczególne warstwy belek ścian wieńcowych łączone są za pomocą kołków z twardego drewna co ok. l m dla przeciwdziałania przesunięciom poziomym. Złącza naroży ścian wieńcowych wykonuje się z tzw. ostat­kami lub bez. Te ostatnie są mniej korzystne z uwagi na prze­marzanie, gdyż współczynnik przewodności cieplnej wzdłuż włókien jest większy niż w poprzek włókien. Złącze narożne podwalin wykonuje się w taki sam sposób, tylko że w jednym poziomie. Konstrukcje szkieletowe Zasadą pracy konstr szkieletowej jest przeniesienie obciążeń zewnętrznych na fundamenty przez elementy prętowe ścian, w postaci słupów, rygli, belek, podwalin i oczepów, usztywnionych zastrzałami i mieczami lub opierzeniem deskowym. Z najbardziej znanych konstruk­cji szkieletowych ścian należy wymienić ściany sumikowo-łątkowe, mur pruski i szkieletowe deskowe. Ściany sumikowo-łątkowe-są to ściany utworzone ze słupów, tzw. łątek, oraz wypełnienia z desek lub bali. Mur pruski. stanowi konstr składającą się ze słu­pów, rygli, podwaliny i oczepów, wypełnioną murem ceglanym przeważ­nie grubości 1/2 cegły. Rozstaw słupów wynosi ok. l,0-l,2 m i jest wielokrotnością długości cegły. Cegły połączone są ze słupami za pomocą listew trójkątnych drewnia­nych, przybitych do słupów i nacięć w cegłach, lub za pomocą gwoździ wbitych do słupów i wpuszczonych w spoiny muru. Ściany szkieletowe deskowe-składają się z ele­mentów wykonanych z bali i desek. Jako połączenia stosuje się przeważ­nie złącza ciesielskie proste lub gwoździowanie. Ściany szkieletowe zazwy­czaj się deskuje, a przestrzeń wewnętrzną wypełnia materiałem ciepłochronnym. Odeskowanie konstrukcji szkieletowych wykonuje się z desek szerokości do 16 cm i grubości 25-5-32mm.

System prefabrykacji liniowej -polega na montażu szkieletu obiektu ze zunifikowanych prefabrykatach tarcicy przeciętej na określone wymiary bezpośrednio na placu budowy. Elementy montuje się na uprzednio przygotowanym stanie zerowym. Po zmontowaniu szkieletu i przykryciu dachem konstrukcji budynku, osadza się stolarkę okienną i drzwiową i jednocześnie okłada płytami szkielety ścian zew i wew. Następnie przestrzenie wewnętrzne elementów szkieletu wypełnia się wełną mineralną i opłytowuje drugą stronę przegród. W dalszym etapie wykonuje się elewację i wykańcza wnętrze budynku. Konstrukcję ścian stanów szkieletu z krawędziaków o przekroju 50x100, 50x120 i 50x150mm. Jako izolacje termiczną stosuje się płyty z wełny mineralnej grubości 100x150mm i o gęstości objętościowej 800-1000kg/m3 układane szczelnie w przestrzeni szkieletu. Ściany wewnętrzne mają podobną konstrukcje szkieletu i obustronne okładziny z płyt gipsowo-kartonowych grubości 12,5mm lub gipsowo-kartonowych zbrojonych włóknem szklanym gr 9 mm Konstrukcję stropów stanowią belki drewniane rozstawione co ok. 400mm o przekroju poprzecznym 50-175mm. Warstwy podłogowe wykonane z desek lub sklejki o grubości 18 mm . okładzinę sufitową stanowią płyty gipsowo-kartonowe grubości 12,5 mm lub zbrojone grubości 9mmm izolacje termiczną i akustyczną stanowi filc z wełny mineralnej o gęstości objętościowej 500 kg/m3 i grubości 30 mm Zalety prefabrykacji liniowej:-mniejsze zużycie tarcicy, niższe nakłady inwestycyjne, transport nie wymaga srodków specjalnych,przy montażu elastycnośc kształtowania;

Konstrukcje drewniane systemowe:Do nowoczesnych konstr drewn zaliczamy konstr obiektów, składających się z elementów prefab, produkowa­nych seryjnie metodami przemysłowymi. Stosowane 2 podst. Technologie: klejona i gwoździowa. Nowoczesne konstrukcje: -metoda produkcji,rozwiązania kontr: materiały drewnopochodne, metalowo-gipsowe ,nowoczesne materiały izolacyjne, Zastosowanie konstrukcji: - w budownictwie jednolitym, przemysłowym, wielorodzinnym , Systemy budowlane prefabrykowane: -prętowe, płaskie, przestrzenne; Elementy systemu:-szkielet konstrukcyjny(słupki,podwalina,oczep); -okładziny (zew, wew); -wypełniacze izolacyjne (wełna mineralna szklana); System „STOLBUD-1”-System należy do najbardziej uprzemysłowione dla mało kubaturowego bud. drewnianego w Polsce. -system otwarty tzn. elementy projektowane są każdorazowa dla konkretnego obiektu,System oparto na module M=30cm i dostosowano do tzw. montażu z „kół”, polegającego na tym, że elementy pobiera się żurawiem ze środka transportu i układa bezpośrednio w miejscu wbudowania. System dostosowano do drugiej strefy śniegowej i wiatrowej. System charakteryzuje się niewielka masą wielkowymiarowych elementów prefabrykowanych (do 1500kg), a więc do montażu używa się lekkiego sprzętu, możliwością przeniesienia robót wykończeniowych do wytwórni, niską pracochłonnością robót na placu budowy (montaż-0,25 roboczogodzin na 1m2) i bardzo dobrą izolacyjnością termiczną przegród (k=0,2W/(m2-K)).Wysokość pomieszczeń wynosi 2,5m z możliwością podwyższenia do 3,3m przez zastosowanie tzw. nadstawek. Rozstaw elementów ściennych nie może przekraczać 6,0m, a długość elementów - 12m. W skład systemu wchodzą podstawowe elementy ścienne, stropowe, stropodachowe i uzupełniające. Płyty ścienne:-ze,wew. Szkielet nośny (podwalina,oczep,słupki,nadproża drzwiowe i okienne,podokiennki),przestrzenie wypełnione wełną miner, dług. do 6m,szkielet opłotowuje się dwustronnie płytami pilśniowymi lub sklejką,okładzina wew.-płyty gipsowo-kartonowe,w pomieszczeniach wilgotnych między płytą dajemy paraizolacje,od strony zew. dajemy listwy i obijamy npsideingiem,w ścianch wew. Opłytowanie od razu suchym tynkiem; Płyty stropowe:-jedno lub dwu-warstwowe,jednoczęściowe (żebro podłużne i czołowe( części podłogowa i sufitowa:deski 22mm lub sklejka 18mm wodoodporna, i zolacja akustyczna+termiczna na poddaszu,,strona sufitowa:płyty suchego tynku 12,5mm,stropodach-wiązar kratowy klejony,gwoździowy lub łączony płytkami,deskowanie-deski lub sklejka+ pokrycie, od spodu -suchy tynk+ paraizolacja termoizolacyjna, do 12mm dług,2.3m szer Stolbud-2: Różni się wymiarami poszczególnych elementów, ma najbardziej funkcjonalny system wew. Budownictwo mieszkaniowe za granicą z materiałów drewnopochodnych: Metody wytwarzania:-istnieje kilka grup: System elementów (płytowo-prętowych) gotowych prefabrykatów wytwarzanych w wytwórniach, które umożliwiają zmontowanie budynku 1.System szkieletowy USA -system słupowo-belkowy z elementów wykonanych fabrycznie łączonych na placu budowy (szkielet nośny z belek i słupów) 2.System płytowy -system małej płyty szer 12m; -system wymiarowych płyt szer=bokowi budynku wys=wys kondygnacji 3.system prefabrykacji przestrzennych szer 3,6m dł 22m - bardzo wysoki stopień wykończenia

Ogólna charak drewna i konstr drew. Drewno jest podstaw materiałem konstr drew. Konstr drew. wykonuje się najczęściej z drewna sosnowego, rzadziej z jodłowego lub świerkowego. W niektórych przypadkach stosuje się drewno dębowe (np. na podkładki lub pod­waliny narażone na silne zawilgocenie). Oprócz drewna używa się materiałów pomocniczych, za których pomocą łączy się poszcze­gólne drewniane elementy w jedną konstr całość. W nie­licznych przypadkach niektóre elementy drew. zastępujemy elem. stalowymi. Techniczne właściwości drewna dzielimy na dwie zasadnicze grupy: cechy fizyczne i cechy mechaniczne. Właśc fiz stanowią: barwa, rysunek w różnych prze­krojach drewna, połysk, ciężar, zapach, wilgotność, higroskopijność oraz przewodność cieplna, dźwiękowa i elektryczna. Zalety i wady konstr a) lekkość,b) mała rozszerzalność cieplna,c) odporność na działanie czyn chem, d) łatwość i prędkość wykonania i rozbiórki,e) taniość. Lekkość zależy od wytrzym i cię­żaru objętościowego materiału, z którego konstr jest wyko­nana. Im większa jest wytrzym materiału i jednocześnie — im mniejszy jest jego ciężar objętościowy, tym lżejszą otrzymuje się konstr Mała rozszerzalność cieplna. Drewno ma znacznie mniejszy współczynnik liniowej rozszerzalności cieplnej aniżeli inne materiały budowlane (stal, beton, cegła). Właściwość ta umożliwia wykonywanie budowli mających konstr drew o dużej dłu­gości bez przerw dylatacyjnych, czego nie można uniknąć w budow­lach o konstr z innych materiałów. Odpor na dział czyn chem- dużą zaletą drewna jest jego odporność na dział czyn chem — znacznie większa aniżeli stali i betonu. Szybkość i łatwość wykonywania i rozbiórki konstrukcji Obróbkę drewna wykonuje się za pomocą nieskomplikowanych narzędzi mech, prostych w działaniu i obsłudze, zużywających niewielką ilość energii elektrycznej. Konstr drew łatwiej jest wykonywać aniżeli konstr stalowe ze względu na mniejsze wymagania co do dokładności obróbki oraz z uwagi na prostsze połączenia poszcz ele­m. Taniość. Koszt wykonania konstrukcji drewnianych jest mniejszy od kosztu wykonania konstri z innych mat. Obok opisanych zalet konstr drew mają następujące wady: a) łatwopalność i wrażliwość drewna na wyższe temperatury, b) niejednorodność struktury wewnętrznej drewna, c) niewielka sztywność konstrukcji, d) zmiana objętości drewna e) podatność na gnicie. Zalety i wady kontr. drewnianych (cześć dalsza): Łatwopalność i wrażliwość drewna na wyższe temp. Łatwopalność drewna jest jego największą wadą. Przy nagrzaniu drewna do temp powyżej 110 ° C następuje jego rozkład chem, wskutek czego drewno traci właściwości tech, a w temp 330-470°C ulega samozapłon o w i. Niejednorodność strukt wew drewna. Włóknista budowa drewna powoduje jego niejednorodność pod względem wytrzym. Między wartościami na­prężeń niszczących w kierunku równ i w kierunku prosto­p do włókien zachodzą duże różnice. Niewielka sztywność konstr Każda kon­str pod działaniem obciążenia ulega odkształceniom, a kon­str drew w czasie swej pracy odkształcają się na ogół bar­dziej aniżeli konstr stal. i żelb. Zmiana objętości drewna. Ujemnym zjawiskiem jest skurcz lub pęcznienie drewna wskutek zmiany wilgotności otacza­jącego powietrza lub bezpośredniego działania wilgoci (np. podczas opadów atmosferycznych). Podatność na gnicie. Gnicie drewna zmniejsza w dużej mierze jego wytrzymałość i trwałość konstr. Zastosowanie konstrukcji drewnianych -dachowe konstrukcje drewniane -lekkie budownictwo szkieletowe w systemie prefabrykacji liniowej (system kanadyjski -ramy z łuków klejonych (magazyny) -dźwigary -sklepienia i łupiny (hale wystawowe)-dźwigary deskowe (budownictwo rolnicze)-mosty i kładki -wieże i maszty-rusztowania pod budowle z monolitycznego żelbetu -stemplowanie przy montażu konstrukcji w kopalniach, budowle podziemne Zakres stosowania konstrukcji drewnianych: B TRADYCYJNE w konstrukcji ciesielskiej wykonuje się: -budynki jedno i dwukondygnacyjne -ściany w budynkach drewnianych jako: - wieńcowe - słupowe- ryglowe - szkieletowe - płytowe od kilkudziesięciu lat posługuje się z elementów drewnianych prefabrykowanych i drewno pochodnych jako elementy składowe budynku: ściany, stropy, dach, wykonywane są w zakładach poza placem budowy. B INŻYNIERSKIE stosowane są głównie w: budynkach typu halowego (jednokondygnacyjne) o dużym rozstawie ścian ;budownictwie komunalnym i wiejskim konstrukcje te stanowią ustroje nośne budynków lub tylko ich przekrycia

---