679


Historia Policji

Lit. Skrypt „Historia Policji” - prof. Andrzeja Misiuka

Przegląd policyjny - prof. Piotr Majer

„Instytucje policyjne w Polsce. Zarys dziejów od X wieku do współczesności” - prof. A. Misiuk

W pierwszym okresie państwa polskiego ukształtowało się kilka funkcji (funkcji dworskich związanych z państwem):

W 1333r na tron trafia Kazimierz Wielki i za jego rządów zmianie ulega ustrój z patrymonalnego na stanowy. Zmieniają się kompetencje urzędników z dworskich na państwowe (stanowe) i lokalne. Powstała wówczas funkcja kanclerza - który przejął z czasem część uprawnień starostów.

Najważniejsze funkcje policyjne na poziomie centralnym za czasów monarchii stanowej pełnił marszałek. Posiadał on nie tylko funkcje policyjne, ale także sądownicze w miejscu pobytu króla i w obszarze jednej mili od tego miejsca.

Porządkiem pod nieobecność wojska pełnił wojski (np. przy mobilizacji - pospolitym ruszeniu)

Od przełomu XV i XVI wieku sytuacja wewnętrzna Polski ściśle związana jest z rosnącymi uprawnieniami średniej szlachty oraz przejmowaniu przez nią uprawnień wewnętrznych. Kolejne przywileje szlacheckie doprowadzają do sytuacji, w której stosunki między szlachtą a poddanymi są regulowane przez szlachtę, w której ręce przechodzi cała jurysdykcja nad chłopami.

Od czasu zwycięstwa średniej szlachty maleje władza monarchy, co wpływa także na poziom bezpieczeństwa wewnętrznego. W tej sytuacji większość uprawnień wewnętrznych przejmuje szlachta, tworząc do ochrony porządku specjalne oddziały paramilitarne.

Lokacja miast i wsi spowodowała tworzenie samorządów miejskich i wiejskich. Tam też zaczęto powoływać organy do ochrony porządku publicznego. W mieście: Tłumacz, Instygator, Syndyk, Hutman.

Tłumacz - był urzędnikiem działającym we Lwowie i innych miastach na wschodzie, gdzie wykonywał przede wszystkim funkcje przełożonego policji handlowej, łączyły się z nią funkcje policji politycznej a także funkcjonariuszy wywiadu.

Syndyk - zajmował się działalnością podatkową związaną przede wszystkim z handlem miejskim. Był uzupełnieniem straży marszałkowskiej. Do pomocy miał szkolników nadzorujących działalność żydów. Wykrywali oni żydów, którzy nie mieli pozwolenia na pobyt ani na handel. Syndyk i szkolnicy pod koniec istnienia Pierwszej Rzeczpospolitej rozszerzyli swoja działalność i posłgując się metodami szpiegowskimi stali się zaczątkiem tajnej policji.

Instygator - usytuowany był w sądach miast królewskich. Stał się prekursorem policji sądowej. Ponadto instygator przeprowadzał własne śledztwa o ile dowiedział się sam o przestępstwie na terenie miasta.

Hutman - urzędnik ten przy pomocy swoich pomocników czuwał nad bezpieczeństwem miasta, sprawował funkcje policji targowej, dysponował kluczami do bram miasta oraz był przełożonym kata i jego pomocników. Hutman był także sędzią w drobniejszych sprawach.

Milicje miejskie stanowiły rodzaj wojska wynajmowanego i opłacanego przez miasto na wzór regularnej armii.

Od 1764r rozpoczyna się okres nazywany okresem reform i napraw Rzeczpospolitej Polskiej. Wtedy kilkadziesiąt razy zrywano sejmy poprzez liberum veto.

W 1775r powstanie rady nieustającej a w jej składzie powołano departament policji. Na czele departamentu stał Marszałek Wielki Koronny. Departament policji był pierwszym organem nadzorującym wszystkie instytucje odpowiedzialne za porządek publiczny w całym kraju. Jednak z uwagi na opór magnaterii jego kompetencje ograniczały się do miast królewskich. W terenie odpowiednikami departamentu policji były komisje dobrego porządku (Boni Ordinis).

Ustawa o Policji z 24.06.1791r powoływała Komisje Policji Obojga Narodów (Polski i Litwy). Przyjęła ona zwierzchnictwo nad całością spraw bezpieczeństwa i porządku publicznego. Ustawa nadawała komisji następujące uprawnienia:

W jej gestii pozostawały sprawy kryminalne, porządkowe, obyczajowe, administracyjne, sanitarne i opieki społecznej.

W skład komisji wchodzili marszałkowie polski i litewski, przedstawiciele stanów z małopolski, wielkopolski i Litwy. Kierował komisją Marszałek Wielki Koronny Michał Mniszech.

W rezultacie drugiego rozbioru Polski reformatorskie wysiłki zostały przerwane a targowiczanie (Targowica) powołali na miejsce komisji policji - Konfederacje Generalną Obojga Narodów. Na jej czele stanęli zwolennicy targowiczan i carycy Katarzyny. Zmienił się też cel konfederacji - głównym było zwalczanie tendencji narodowościowych oraz przeciwdziałanie napływowi informacji i idei (nowinek rewolucyjnych) z Francji.

Kościuszko po wybuchu insurekcji (kwiecień 1794r) wprowadził głębokie zmiany prawne dot. także porządku publicznego. Od nowa zorganizował cały aparat ścigania i śledztwa. W jego skład wchodziły:

  1. Deputacja indagacyjna zajmująca się realizacją postępowań przygotowawczych

  2. Skład do rewizji papierów - zajmował się badaniem zdobytych dokumentów urzędowych

  3. Deputacja dozorcza nad więźniami

  4. Deputacja do rewizji poczty - cenzura korespondencji

Na przełomie maja i czerwca 1794r po rozruchach (samosądy w Warszawie na targowiczanach) doszło do reorganizacji władz powstańczych. Radę zastępczą tymczasową zastąpiła wówczas Rada Najwyższa Narodowa w jej skład wszedł ujednolicony wydział bezpieczeństwa a w zakres jego działalności wchodziły:

W rezultacie samosądów czerwcowych powstał także czterystu osobowy korpus policji pod dowództwem majora Felicjana Starczewsakiego. Powstała także milicja licząca w Warszawie 21.000 ludzi. Podobnie w Krakowie. Powstały tez milicje wojewódzkie i powiatowe. W czasie pokoju kierował nimi prezydent miasta a w czasie alarmu połową dowodził prezydent miasta a drugą połową komendant miasta.

W czasie zaborów sprawami bezpieczeństwa zajęli się zaborcy. Ich pierwszym krokiem było wzmocnienie tajnych służb celem niedopuszczenia do zrywów narodowościowych.

W 1806r Napoleon oddał Polakom część ziemi ( z zaboru pruskiego i austriackiego) zakładając Księstwo Warszawskie.

Jan Henryk Dąbrowski i Józef Wybicki - uważali, że trzeba rozpędzić pruskie kierownictwo organów porządku publicznego i zastąpić polakami. Dąbrowski chciał na razie zastąpić ludzi tam gdzie było dobrze i z czasem później wymienić wszystkie kadry.

Napoleon na wszystkich ziemiach robił takie porządki, jakie panowały we Francji. 22.07.1807r konstytucja - podział kraju na prefektury na których czele stali komisarze.

W styczniu 1807r Napoleon w Księstwie Warszawskim utworzył Komisje Rządzącą na czele ze Stanisławem Małachowskim, która nadzorowała funkcjonowanie 5 dyrektorów (ministrów):

Na czele resortu policji stał Aleksander Potocki a uprawnienia jej polegały na:

Sytuacja taka trwała do 1813r, kiedy to wojska rosyjskie zajęły ziemie Księstwa Warszawskiego, potem ruszyły na Paryż.

W 1815r na mocy Kongresu Wiedeńskiego utworzono Królestwo Polskie na czele, którego stanął car Rosji Aleksander I. Car pomimo ustaleń kongresu nasilił represje w celu zapobieżenia zrywom niepodległościowym.

W 1817r Wielki Książe Konstanty w ramach swojej kancelarii utworzył Wyższą Tajną Policję Wojskową oraz Korpus Żandarmerii pod dowództwem Aleksandra Różnieckiego (bohatera legionów, przyjaciela Napoleona, wielokrotnie odznaczanego i awansowanego aż do stopnia generała). Tu prześladował Polaków zwłaszcza ich działalność niepodległościową - służył Rosji.

W tym samym roku powstała w Królestwie Polskim Policja Municypalna pod dowództwem Mateusza Lubowidzkiego z wydziałami:

W tym czasie do wybuchu Powstania Listopadowego były bardzo silne tendencje do upolicyjnienia służb. (Wszyscy byli śledzeni i prześladowani, była duża liczba tajnych współpracowników)

W 1821r powstało Centralne Biuro Policji dla Warszawy i Królestwa do zwalczania inicjatyw niepodległościowych na czele Różniewski. Pomimo tego nadal działały organizacje konspiracyjne, min. spisek podchorążych 1828r a później powstanie listopadowe w 1830r

W trakcie 1,5 roku trwania powstania listopadowego (1830-1831) powołano trzy półwojskowe formacje:

Po klęsce powstania listopadowego wszystkie formacie zostały rozwiązane, również wojska polskie.

Całe „życie polskie” zeszło do konspiracji. Nasiliły się represje carskie.

W styczniu 1863r wybuchło powstanie styczniowe. Początki powstania były bardzo nieudane. Prowadzono głównie walki partyzanckie. Nie udała się opanować żadnych miast. Rosjanie przebywali głównie w twierdzach i miastach.

22/23 stycznia 1863r w ramach powołanego Rządu Narodowego powstał wydział Policji podzielony na trzy sekcje:

Zadania tej policji to:

08.06.1863r dekretem Rządu Narodowego utworzono jednostki Straży Bezpieczeństwa. Kierowali nimi burmistrzowie i wójtowie a ich najważniejszymi zadaniami była wszechstronna pomoc powstańcom oraz udzielanie im wszechstronnej informacji kontrwywiadowczej i wywiadowczych.

W 1864r powstanie chyliło się ku upadkowi. Po ogłoszeniu chłopom przez cara uwłaszczenia, chłopi zaprzestali przystępowania do powstania. Zanika wtedy autonomia ziem polskich.

Po upadku powstania ponownie nastąpiły prześladowania Polaków. W 1881r powołano oddziały ochrony porządku i bezpieczeństwa państwowego (OCHRANY). W 1900 roku na wskutek coraz większej aktywności ugrupowań socjalistycznych powstała w Warszawie Kancelaria Specjalna i Wydział Ochrony Porządku i Bezpieczeństwa Publicznego, czyli tzw. Ochrana Warszawska.

Traktat Loewenwolda - Przymierze Trzech Czarnych Orłów (podpisany w 1723r tany układ pomiędzy Austrią, Rosją i poźniej Prusami) mówił min. o zakazie poruszania tematu niepodległości polski.

W poszczególnych zaborach panowała różna autonomia także w sprawach porządku. Największa autonomia i najłagodniej było w zaborze austriackim a najmniejsza autonomia i największe restrykcje w zaborze rosyjskim.

Od początku XX wieku organizowano już podziemne struktury mające w przypadku odzyskania niepodległości przejąć zadania organów państwa i porządku publicznego. Czekano na wybuch I-szej wojny światowej, która przyniosłaby Polsce niepodległość.

Przygotowywano min. kadry poprzez zdobywanie doświadczenia jako policjanci w policjach zaborów tak, aby to doświadczenie móc potem wykorzystać w wolnej Polsce.

Były dwie koncepcje budowy organów bezpieczeństwa i porządku publicznego.

Pierwsza mówiła, aby struktury ogólnopaństwowe na początku budować u góry a dopiero potem rozbudowywać je w dół.

Już w początkach działań wojennych (I-sz WŚ) w Warszawie z inicjatywy działaczy Stronnictwa Demokratycznego Narodowego i Stronnictwa Polityki Realnej powstał Centralny Komitet Obywatelski oraz Komitet Obywatelski miasta stołecznego Warszawy. Komitety te przystąpiły do organizowania Straży Obywatelskich. Miały one na celu ochronę bezpieczeństwa Polaków, szczególnie w okolicach przyfrontowych. Struktura każdej straży obywatelskiej była podobna. W ich skład wchodziły prezydium i komendantura.

W ramach komendantury funkcjonowały:

Za początek istnienia rodzimych organów policyjnych uznaje się 11.10.1914r. W tym dniu powołano w Łodzi Społeczną Milicję Obywatelską i Zawodową Straż Miejską.

We Lwowie pod kierownictwem Adama Schnajdera powstała Miejska Straż Obywatelska służąca ochronie Polaków przed agresją ukraińską. Mimo, iż liczyła 500 członków została zlikwidowana po zajęciu Lwowa przez Rosjan.

Po zajęciu Warszawy przez Niemców istniejące dotychczas straże obywatelskie zostały zamienione przez Milicję Miejską pod kierownictwem Franciszka Radziwiła.

W Krakowie pod kierownictwem Jerzego Grodyńskiego powstała Milicja Obywatelska. Podobne procesy przechodziły organy w Łodzi, Lublinie i innych miastach.

05.11.1916r akt dwóch cesarzy (niemieckiego i austriackiego) stwierdzał on, że w zamian za masowy udział Polaków w wojsku niemieckim i austriackim (stworzenie polskich oddziałów - armii) obiecano Polakom pewną autonomie. Akt ten kończył w istocie byt Traktatu Trzech Orłów.

Akt ten nie wynikał z dobrego serca czy troski o Polaków, ale spowodowany był potrzebami zwiększenia liczebności armii niemieckiej i austriackiej, które wcześniej „wykrwawiły się”. Większa ilość ludzi - Polaków w tych wojskach mogła przechylić szalę zwycięstwa. Później podobne deklaracje składali również rosjanie (również za obietnice pewnej autonomii) - zwłaszcza po obaleniu cara w wyniku rewolucji lutowej 1917r.

W zaborze pruskim oprócz istniejących dotychczas instytucji policyjnych 13.11.1918r powołano Straż Obywatelską z Julianem Lange i Karolem Rzepeckim na czele. Oprócz straży ochrona ludności cywilnej zajmowały się także jednostki żandarmerii tzw.”polnische wermacht”. Jednostki te w trakcie Powstania Wielkopolskiego, które wybuchło 27.12.1918r podporządkowały się Naczelnej Radzie Ludowej.

Druga koncepcja opierała się na budowaniu struktur przy partiach.

Drugi rodzaj organizacji chroniących porządek i bezpieczeństwo tworzyły ugrupowania polityczne. Najważniejsze z nich to Straż Bezpieczeństwa Publicznego w dyspozycji Narodowej Demokracji oraz Milicja Ludowa w dyspozycji Polskiej Partii Socjalistycznej.

Inne partie tez powoływały organy porządkowe (paramilitarne)

W dniu 05.12.1918r Tymczasowy Naczelnik Państwa podpisał dekret o upaństwowieniu Milicji Ludowej PPS. 13.12.1918r na Komendanta Głównego Milicji Ludowej powołany został kapitan Ignacy Boerner.

W dniu 09.01.1919r Naczelnik Państwa podpisał dekret o organizacji Policji Komunalnej opartej na strukturach milicji miejskiej.

W dniu 24.07.1919r powołano Policję Państwową uchwalając ustawę „o Policji Państwowej”.

Zgodnie z ustawą Policja Państwowa miała być: „państwową organizacją służby bezpieczeństwa, której główne zadanie stanowiła ochrona bezpieczeństwa, spokoju i porządku publicznego”.

Organizacja Policji dostosowana była do podziału sądowego (nie administracyjnego) kraju. Władzę naczelną pełnił Komendant Główny zależny od Ministra Spraw Wewnętrznych. Na szczeblu wojewódzkim działały komendy okręgowe, niżej powiatowe. Ponadto funkcjonowały komendy w miastach wydzielonych (odpowiednik powiatów). Najmniejszymi komórkami były komisariaty i posterunki. Wyższych funkcjonariuszy mianował minister spraw wewnętrznych a niższych komendant okręgowy.

Do 1925 roku powołanych zostało 16 komend okręgowych i Komenda Główna Policji województwa śląskiego. W 1927r działały 273 komendy powiatowe. Struktura Komendy Główne Policji Państwowej ukształtowała się dopiero w 1938r. Wówczas to w skład KGPP wchodziło 5 wydziałów:

Uzupełniały ją inspekcja, samodzielny referat wojskowy i sekretariat oraz rezerwy (jednostki w Żyrardowie i Warszawie)

Na mocy reskryptu Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 14.07.1924r unormowane zostały struktory szkolnictwa policyjnego. Wyróżniano trzy jego zasadnicze etapy:

Szkolenia posterunkowych i przodowników organizowane były w okręgach, natomiast szkolenia wyższych funkcjonariuszy prowadziła Główna Szkoła Policyjna w Warszawie.

Potem system szkolnictwa stawał się niewydolny (było 49,000 policjantów) i w dniu 15.05.1928r powołano dwa rodzaje szkół:

W 1929 roku zorganizowano pierwsze kursy dla policji śledczej i kobiecej. Kolejny etap przemian szkolnictwa miał miejsce 24.06.1931r w dekrecie Prezydenta RP, który wprowadzał kształcenie ogólno-policyjne i kształcenie specjalne z zakresu służby śledczej. Ten pierwszy rodzaj szkolenia realizowano w szkole dla oficerów oraz w szkołach fachowych dla szeregowych. Natomiast dla szkolenia policji kryminalnej powołano do życia stałą śledczą szkołę fachową.

W dniu 08.03.1928r Prezydent RP podpisał rozporządzenie zmieniające częściowo Ustawę o Policji wg którego Policja Państwowa stawała się wojskowym korpusem służby bezpieczeństwa.

Dekret Prezydenta RP z dnia 17.04.1936r wprowadzał natomiast kategorie pracowników kontraktowych.

W 1938 roku powstała stabilna struktura Policji Państwowej. W terenie działały komendy okręgowe, powiatowe i miejskie oraz komisariaty i posterunki. Natomiast Komenda Główna składała się z 5 wydziałów z naczelnikami:

Komendantami Głównymi Policji Państwowej byli:

  1. Władysław HENSZEL

  2. Wiktor HOSZOWSKI

  3. Michał BAJER

  4. Marian BORZĘCKI

  5. Janusz JAGRYM-MALESZEWSKI

  6. Józef Kordian ZAMORSKI

Los policjantów na wschodzie.

Po rozpoczęciu II wojny światowej policjanci, którzy zostali na wschodzie poddawali się - taki był rozkaz, aby się poddawać i nie walczyć z Rosjanami. Rosjanie w wielu wypadkach bezbronnych policjantów i żołnierzy mordowali. Tak było w Szkole Policji w Młynach Wielkich

W obozie w Ostaszkowie (mieścił się w klasztorze na wyspie) było 6750 ludzi a uratował się tylko kilkunastu. Komendantem obozu był zatwardziały komunista Borysowiec. Obóz był podzielony na 22 korpusy, na czele każdego stał oficer NKWD i miał do pomocy jednego z jeńców. Panowały tam fatalne warunki, głód, chłód, wilgoć były powodem wielu chorób. Jeńcy wykorzystywani byli tam do dobudowania baraków i innych prac fizycznych. Część jeńców (90) zmarło jeszcze przed mordem na wskutek panujących tam warunków. Od początku na terenie obozu (na rozkaz Berii) funkcjonowały grupy operacyjne, które miały za zadanie pozyskiwać denuncjatorów, skłonnych do współpracy, rozpracowywać policjantów tak, aby wychwycić antykomunistów i później ich osądzić.

Czyniono również próby przekupywania jeńców, aby przeciągnąć ich na stronę komunistów. Wówczas jeńcy wprowadzili głodówkę nie zgadzając się na takie działania. Nie wierzyli wówczas, że może dojść do masakry. Wierzyli, że Rosjanie zachowają się w sposób cywilizowany. 31.12.1939r Beria wydał rozkaz Komendantowi obozu, że do końca stycznia 1940r wszelkie śledztwa przeciwko policjantom polskim mają być zakończone. Ostateczny wyrok zapadł 05.03.1940r, kiedy to na posiedzeniu Biura Politycznego KPZR wniosek Berii w sprawie likwidacji obozów w Ostaszkowie, Kozielsku i Starobielsku podpisali Beria, Stalin, Kaganowicz i Mołotow.

O czasie egzekucji decydowała pogoda (czekano aż ustąpią mrozy, aby wykopać zbiorowe groby). 10.04.1940r rozpoczęły się egzekucje. Jeńców wprowadzano grupami. Pierwsza 350 osób a później po 250 osób. Transportowano ich koleją do Kalinina (ośrodek wypoczynkowy NKWD), gdzie przesłuchiwano, głównie po to, aby upewnić się, co do tożsamości. Następnie pojedynczo wprowadzano do wygłuszonego pomieszczenia, gdzie kaci strzałem w tył głowy mordowali policjantów z niemieckiej broni i amunicji. Następnie po kilkanaście ciał wożono ciężarówkami do miejscowości Miednoje, gdzie w dołach chowano po ok. 250 osób. Dołów takich było 26. Wszystko to wykonywano nocami.

Los policjantów na zachodzie.

W dniu 12.10.1939r powstało Generalne Gubernatorstwo składające się z 4 dystryktów (warszawskiego, krakowskiego, radomskiego i lubelskiego) a później po ataku Niemców na wschód również lwowski.

W pierwszych dniach w GG wydana została przez Niemców odezwa do policjantów, aby zgłaszali się w urzędach niemieckich pod groźbą najsurowszych kar. Zdecydowana większość policjantów zgłosiła się. Z tych funkcjonariuszy powołano w dniu 17.12.1939r Policję Polską. Niemcy zmienili charakter policji z państwowej na komunalną w służbie starostw i urzędów miejskich. Zadania Policji Polskiej:

Policjantów Policji Polskiej w GG było ok. 10 - 12, 000. Ważną rolę w służbie policyjnej pełniła Polska Policja Kryminalna. Główne jej zadania to:

Policjantów polskiej Policji Kryminalnej było ok. 1800 do 2800. Rekrutowali się oni z przedwojennej policji śledczej. Mieli swoje siedziby w siedzibach Niemieckiej Policji Kryminalnej (Kripo) i byli początkowo z nią myleni i tak nazywani. Służbę pełnili po cywilnemu. Po pewnym czasie stopniowo społeczeństwo polskie przekonywało się do Policji Polskiej, gdyż w sumie działali na rzecz ludności polskiej.

W 1942r cała Polska Policja została wciągnięta pod sądownictwo niemieckie. W dniu 6.12.1943r Himler wydał rozkaz o powołaniu jednostek do ochrony składów i obiektów wojskowych a także do działań przeciwpartyzanckich. Powołano około 250 batalionów w całej europie. Bataliony te składały się w 2/3 z miejscowych policjantów (na terenie Generalnego Gubernatorstwa z policjantów polskich). Na ochotnika do policji tej zgłosiło się tylko dwóch policjantów. W związku, z czym Niemcy nakazali wyznaczyć „ochotników” i tak utworzono batalion, z którego większość policjantów zdezerterowała i utworzyła batalion partyzancki, który brał później udział w różnych akcjach min. działaniach „ostra brama”.

Na polecenie Rządu Londyńskiego w trakcie okupacji zorganizowano Państwowy Korpus Bezpieczeństwa (w konspiracji). Miał on przygotowywać kadry policyjne na rzecz ogólnonarodowego powstania. Kilka dni przez inwazją na zachodzie Niemcy aresztowali całe dowództwo Policji Polskiej, które min. kierowało Państwowym Korpusem Bezpieczeństwa. W połowie 1944 roku PKB liczył 8400 ludzi. PKB przejął wówczas całą odpowiedzialność za porządek wewnętrzny w kraju. Tak też było w trakcie Powstania Warszawskiego.

Temat: Służby policyjne w Polsce po II WŚ

  1. Geneza Milicji Obywatelskiej

  2. Podstawy prawne funkcjonowania MO w Polsce po II WŚ

  3. Organizacja i działalność milicji. Zwalczanie przestępczości pospolitej

  4. Polityczna działalność MO ze szczególnym uwzględnieniem pierwszych lat powojennych

  5. Rola policji politycznej w Polsce w latach 1944 - 1989

  6. Szkolnictwo milicyjne

  7. Zmiany strukturalne w resorcie spraw wewnętrznych na przełomie lat 1989 - 1990 i przekształcenie MO w Policje

  8. Podstawy prawne organizacji i działalności policji w III RP.

  9. Współpraca międzynarodowa

  10. Szkolnictwo policyjne w latach 90 XX wieku i jego ewolucja

  11. Działalność związków zawodowych w milicji i policji

Podział okresów Milicji Obywatelskiej

Nazwa Milicji Obywatelskiej postała w celu odróżnienia od Policji Państwowej i Policji Polskiej

W styczniu 1942r zorganizowano PPR.

Manifest z 22.07.1944r Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego.

W dniu 27.07.1944r ogłoszono pierwszy dekret o Milicji Obywatelskiej co było zgodne z zapowiedziami manifestu. Nie wszedł on jednak w życie, bo zapisy dekretu nie podobały się ówczesnej władzy. Według niego milicja miała podlegać z jednej strony samorządom terytorialnym (w gminach i powiatach radom narodowym) a z drugiej Ministrowi ds. bezpieczeństwa publicznego.

Ta podległość radom narodowym nie podobała się władzy zwłaszcza, że mogła ona nie mieć wpływu na jej skład. Aby do tego nie dopuścić wydano w dniu 07.10.1944r drugi „dekret o Milicji Obywatelskiej”. Nadzorować milicje miał komendant główny MO. Pierwszym komendantem został generał brygady Franciszek Jóźwiak „Witold”.

Zadania MO wg. Dekretu z dnia 07.10.1944r:

Realizacje tych zadań miała zapewnić struktura Komendy Głównej składająca się z trzech służb:

Służba zewnętrzna składała się z:

Służba śledcza zajmowała się walką z:

Była również komórka zajmująca się statystyką i analizą

Służba szkoleniowo - polityczna zajmowała się:

W skład KG wchodziły jeszcze:

W marcu 1949r Rozkaz nr 13 Ministra Bezpieczeństwa Publicznego zespolił MO z UB. Komendanci MO byli od tej pory zastępcami szefów UB.

W dniu 20.07.1954r ogłoszono kolejny „Dekret o Milicji Obywatelskiej” w którym postawiono milicji następujace zadania:

W dniu 07.12.1954r (po ucieczce na zachód Światły, który obnażył poprzez audycje Radia Wolna Europa kulisy MBP) wydano dekret o likwidacji „skompromitowanego” Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego i powołaniu w to miejsce dwóch organów t.j. Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Komitetu ds. Bezpieczeństwa Publicznego przy Radzie Ministrów.

W dniu 13.11.1956r zlikwidowano Komitet ds. BP. Jego kompetencje przejęło MSW.

W dniu 04.12.1956r po doświadczeniach poznańskich decyzja Rady Ministrów powołano Zmotoryzowane Odwody Milicji Obywatelskiej (ZOMO)


Wyszukiwarka