 | Pobierz cały dokument zwiazki.miedzy.kultura.a.osobowoscia.1.doc Rozmiar 60 KB |
3. Przedstaw związki między kulturą i osobowością
Wczesne obserwacje antropologiczne z początków ubiegłego wieku wykazujące ogromne zróżnicowanie charakterystyk psychologicznych mieszkańców egzotycznych krajów, doprowadziły do spopularyzowania tezy, że „[…] jednostki żyjące w tym samym środowisku kulturowym i podlegające podobnemu procesowi socjalizacji, rozwijają taką samą osobowość”. Ten sposób myślenia, typowy dla tzw. kulturowej szkoły osobowości wywodzącej się z tradycji freudowskiej, zakładał znaczne podobieństwo osobowościowe między członkami danej grupy kulturowej i podkreślał ogromny wpływ typu osobowości na wszelkie przejawy życia społecznego i kultury. Analizy kulturowej szkoły osobowości, prowadzone z perspektywy emic, ustąpiły obecnie miejsca badaniom mającym na celu poszukiwanie ponadkulturowych podobieństw w organizacji osobowości.
Początkowo porównania dotyczyły różnic między dwiema kulturami w zakresie wybranego wymiaru osobowości, na przykład umiejscowienie poczucia kontroli u Amerykanów i Japończyków w badaniach Bonda i Tornatsky'ego z roku 1973 (za: Smith i in., 2006). Badania tego typu można zaliczyć do badań o charakterze narzuconej uniwersalności (imposed-etic), ponieważ przy porównywaniu dwóch różnych kultur odwoływano się do teorii i narzędzi opracowanych tylko w jednej kulturze (najczęściej amerykańskiej).
Wielkie nadzieje na znalezienie uniwersalnych cech osobowości rozbudziła teoria Wielkiej Piątki. Jak wiadomo, lista cech opisujących osobowość została skonstruowana na podstawie leksykonu języka angielskiego. Analiza czynnikowa owych deskryptorów w różnych językach potwierdza istnienie Wielkiej Piątki (chociaż czynnik „otwartość na doświadczenie” nie zawsze jest wykrywana).
Badania, w których proszono reprezentantów różnych kultur o ocenę swojej osobowości lub innych osób za pomocą kwestionariusza NEO-PI-R, wykazały, że sposób, w jaki cechy osobowości grupują się w czynniki, powtarza się z zadziwiającą regularnością we wszystkich kulturach. To podobieństwo struktury osobowości wspiera poglądy psychologów ewolucyjnych, dotyczące biologicznych podstaw organizacji osobowości. Jednakże podobieństwo struktury nie oznacza podobieństwa pod względem ważności cech, czy ich dystrybucji pomiędzy kulturami i wewnątrz nich.
 | Pobierz cały dokument zwiazki.miedzy.kultura.a.osobowoscia.1.doc rozmiar 60 KB |