R.2 HISTORYCZNE ŹRÓDŁA WSPÓŁCZESNYCH BADAŃ TESTOWYCH

korzenie badań testowych tkwią w starożytności

w cesarstwie chińskim - egzaminy do służby państwowej

u starożytnych Greków - składnik kształcenia, oceniano przy ich pomocy sprawność fizyczną i umiejętności intelektualne

średniowieczna Europa - egzaminy na uniwersytety, wydawanie stopni i tytułów naukowych

Wczesne zainteresowania klasyfikacją i kształceniem osób upośledzonych

- wiek XIX zaczęto zwracać uwagę na humanitarne traktowanie osób upośledzonych

- wraz ze wzrostem troski o odpowiednią opiekę tworzono kryteria do klasyfikowania osób upośledzonych

- klasyfikacja obłąkanych (osoby, które ujawniały zaburzenia emocjonalne, które mogły ale nie musiały towarzyszyć odchyleniu się od pierwotnego poziomu funkcjonowania) i upośledzonych umysłowo (z defektami intelektualnymi obecnymi już od urodzenia lub wczesnego niemowlęctwa)

- pierwsze publikacje tego typu - Esquirol - 1838, klasyfikacja różnych stopni upośledzenia, najbardziej niezawodnego kryterium oceny podmiotu intelektualnego jednostki dostarcza jej mowa (obecnie także istotne są kryteria werbalne)

- Seguin - kształcenie osób upośledzonych umysłowo (fizjologiczną metodą ćwiczenia), wiele spośród technik i ćwiczenia zmysłów i mięśni ( różnicowania sensoryczngo, kontroli ruchów) stosowanych potem wywodziło się z technik Seguina

Wkładanka Seguina - włączona do niewerbalnych testów inteligencji procedura polegająca na jak najszybszym powkładaniu różniących się kształtami klocków do odpowiednich zagłębień

- Binet - próby tworzenia klas specjalnych dla dzieci nie radzących sobie z nauką i poprawienia sytuacji dzieci upośledzonych (stworzono ministerialną komisję do badania dzieci upośledzonych)

Pierwsi psychologowie eksperymentalni

- różnice indywidualne nie interesowały XIX wiecznych psychologów eksperymentalnych (np. w laboratorium Wundta w Lipsku w 1879), mierzyli raczej to co wspólne zachowaniom w celu sporządzenia uogólnionych opisów zachowania

- różnice indywidualne traktowano jak rodzaj błędu

- wybór tematów w psych. eksperymentalnej odzwierciedlał wpływ zaplecza naukowego - fizjologii i fizyki, mierzono więc np. wrażliwość na różne bodźce, czas reakcji prostej; wpłynęło to na charakter pierwszych testów psychologicznych

- na wygląd testów wpłynęło też duże przywiązanie do ścisłej kontroli warunków eksperymentalnych - standaryzacja procedur stała się jednym z istotnych znamion testu psychologicznego

Zasługi Francisa Galtona

- Galton odpowiedzialny za powstanie ruchu testowego

-zainteresowany dziedzicznością mierzył cechy charakterystyczne dla rodzeństwa, rodziców i dzieci itp.

- przyczynił się do wprowadzenia w wielu zakładach kształcenia praktyki systematycznego gromadzenia danych antropometrycznych dotyczących uczniów - to i inne pomysły Galtona pozwoliły zgromadzić systematyczny zbiór danych dotyczących różnic indywidualnych w zakresie prostych procesów intelektualnych

- przykłady testów stworzonych przez Galtona:

linijka Galtona do badania zdolności oceniania odległości

gwizdek Galtona do określania maksymalnej wysokości odbieranych dźwięków

ciężarki do różnicowania zmysłowego

zgadnie z poglądami Galtona im wrażliwsze są zmysły tym większe jest pole działania naszej inteligencji, a umiejętność rozróżniania sensorycznego jest najlepsza u najbardziej uzdolnionych intelektualnie

- był pionierem stosowania: skal ocen i metody kwestionariuszowej, technik skojarzeń słownych

- wniósł wkład do stosowania statystycznej analizy danych dotyczących różnic indywidualnych, statystycznych procedur analizy danych

- adaptował techniki matematyczne aby mogły być stosowane przez badaczy bez przygotowania matematycznego do ilościowego ujmowania wyników

Cattell i wczesne „testy umysłowe”

- pierwszy użył terminu „test psychologiczny”

- podzielał pogląd Galtona, że funkcje intelektualne można mierzyć za pomocą testów dotyczących zróżnicowania sensorycznego i czasu reakcji

- badał głównie uczniów studentów różne osoby dorosłe

- wyniki były zniechęcające - słabo skorelowane ze sobą wyniki kolejnych testów niewielki związek z niezależnymi oszacowaniami inteligencji opartymi na ocenach nauczycieli czy stopniach szkolnych

- Kraepelin - badania kliniczne pacjentów; serie testów do mierzenia podstawowych właściwości jednostki(efekt ćwiczenia, pamięć, podatność na zmęczenie, bodźce rozpraszające uwagę)

- Ebbinghaus - badania z dziećmi szkolnymi; wysoko z osiągnięciami szkolnymi koreluje test uzupełniania zdań

- Binet i Henri 1985 - artykuł poddający krytyce większość testów i ich zbytnie skupienie na prostych specyficznych zdolnościach , przy pomiarze złożonych funkcji nie jest potrzebna duża precyzja

Binet i powstanie testów inteligencji

- 1904 Binet powołany do komisji do badań nad sposobami nauczania dzieci upośledzonych umysłowo;

Binet i Simon tworzą Skalę Bineta - Simona :

* 30 zadań wg wzrastającego stopnia trudności

* stopień trudności wyznaczony empirycznie na podstawie bad . dzieci 3 - 11 lat

* przeznaczona do pomiaru różnych funkcji, szczególnie ocenianie rozumienie rozumowanie (zasadnicze komponenty inteligencji wg Bineta)

* więcej treści werbalnych

* brak metody dochodzenia do wyniku ogólnego - autorzy przedstawili skale jako narzędzie próbne

Druga wersja skali

** wzrosła liczba testów, wyeliminowano niezadowalające

** testy pogrupowano przypisując różnym grupom wiekowym na podstawie bad . dzieci 3 - 13 lat

poziom3 lata: testy wykonywane przez 80 - 90 % dzieci w tym wieku, poziom 4 lata: testy wykonywane przez 80 - 90 %.... i tak do 13 lat

** wynik dziecka = poziom umysłowy (wiek umysłowy) odpowiadający wiekowi normalnych dzieci wykonujących ten test tak samo jak ono

Trzecia wersja skali

*** drobne zmiany, przemieszczenie testów

***więcej testów na kilku poziomach wieku

***przedłużenie skali do dorosłości

- przekład i adaptacja skali Bineta przez Goddarda miała wpływ na zaakceptowanie testowych bad inteligencji przez lekarzy

- Terman tworzy Stanfordzka Skalę Bineta , w tej skali po raz pierwszy użyto ilorazu inteligencji (intelligence quotient IQ) wyrażającego proporcje wieku umysłowego do wieku chronologicznego

- test Kuhlmanna - Bineta przedłuża sale w dół do wieku 3 miesięcy

Testy grupowe

- slaka Bineta i jej rewizje to testy indywidualne

- testy grupowe powstają w Ameryce podczas I wojny światowej w 1917 r w celu badania rekrutów

- test inteligencji skonstruowany przez Otisa: wprowadził zadania z odpowiedziami do wyboru i innego rodzaju „obiektywne” próby testowe

- Test Alfa dla Armii - przeznaczony do ogólnych rutynowych badań

Test Beta - skala niewerbalna stosowana dla analfabetów i rekrutów obcego pochodzenia;

stały się one wzorami dla innych testów inteligencji

- testowy boom lat dwudziestych - testy inteligencji przeprowadzano na szeroką skale z uczniami, studentami, więźniami (często nadużywano testów zapominając o tym, że są one narzędziem nie doskonałym), gdy nie spełniały pokładanych w nich nieuzasadnionych nadziei często odpowiedzią były sceptycyzm i wrogość wobec badań, tak więc testowy boom mógł przyczynić się zarówno do przyspieszenia jak i opóźnienia rozwoju testów

Testy uzdolnień

- większość testów inteligencji mierzyła głównie zdolności werbalne oraz w mniejszym stopniu zdolności do wykonywania działań na liczbach i operowaniu innymi relacjami o charakterze abstrakcyjnym czy symbolicznym - to tylko pewne aspekty inteligencji

np. wiele testów nazywanych w latach 20 testami inteligencji stało się potem znanych jako testy uzdolnień szkolnych

- istniała potrzeba uzupełniania testów inteligencji ogólnej testami uzdolnień specjalnych

- testy te tworzono zwłaszcza dla celów zawodowych oraz klasyfikacji pracowników i kadry wojskowej , do najczęściej stosowanych należą testy uzdolnień mechanicznych, muzycznych, artystycznych

- krytyczna ocena testów, jaka była następstwem bezrefleksyjnego używania testów w latach 20, ujawnia ważny fakt: wyniki jednostki w różnych częściach testu znacznie się różniły (wysoki w teście werbalnym, niski w liczbowym) - użytkownicy testów często stosowali wewnętrzne porównania jednak nie rekomendowano ich do powszechnego stosowania ponieważ testy inteligencji nie były przeznaczone do różnicowej analizy uzdolnień

- badania statystyczne nad składnikami inteligencji przyczyniły się do stworzenia metody opartej na pracach Kelley'a i Thurstone'a i innych - analizy czynnikowej - wyniki wskazywały na istnienie stosunkowo niezależnych cech czyli czynników, niektóre z tych cech były reprezentowane w tradycyjnych testach inteligencji (rozumienie werbalne, liczbowe), inne (zdolności przestrzenne, percepcyjne, mechaniczne ) częściej znajdowano w testach uzdolnień specjalnych

- najważniejszym praktycznym efektem analiz czynnikowych było powstanie około 1945 r wielowymiarowych baterii testów uzdolnień - przeznaczone do mierzenia poziomu charakteryzującego jednostkę w zakresie każdej z wielu cech

baterie... wykorzystywane były podczas II wojny światowej np. do badania pilotów

- w latach 80 i 90 dokonała się integracja dwu wcześniej przeciwstawnych podejść do pomiaru zdolności poznawczych - reprezentowanego przez tradycyjne testy inteligencji i przyjmowanego w wielowymiarowych bateriach testów uzdolnień - badania zdolności

człowieka można przecież prowadzić na różnych poziomach ogólności

Standaryzowane testy osiągnięć

- udoskonalanie tradycyjnych egzaminów szkolnych (szkoły publiczne w Bostonie w 1945r) zastępowanie odpytywania ucznia przez wizytatora egzaminami pisemnymi, z czasem zastępowanie swobodnych pytań odpowiedziami do wyboru

- u schyłku wieku - pierwsze standaryzowane testy mierzące osiągnięcia szkolne; inspirując się pracami Throndike'a w testach tych wykorzystywano zasady pomiaru konstruowane w laboratoriach psychologicznych (ocena wypracowań pisemnych, ortografii)

- Stanfordzki Test Osiągnięć 1923r (Truman, Kelley, Giles, Ruch, Terman) zapowiedź współczesnych testów z charakterystycznymi dla nich cechami, bateria ta dostarczała porównywalnych wskaźników osiągnięć uczniów z różnych szkół, ocenianych na tle wspólnej grupy normalizacyjnej.

- przybywało dowodów świadczących o braku zgodności nauczycieli oceniających sprawdziany w formie wypracowań

- lata 30 - wprowadzenie maszyn obliczających wyniki , nowe obiektywne testy łatwo można było dostosować do takiego sposobu opracowywania wyników

- wprowadzenie stanowych, regionalnych i ogólnokrajowych programów badań testowych, by uniknąć dublowania się egzaminów , najbardziej znany program badań egzaminacyjnych do college'ów organizowany przez College Entrance Examination Bard (CEEB)

- w roku 1947 powstało Educational Testing Service (ETS) w kolejnych latach ETS przejmował odpowiedzialność za coraz większą liczbę badań testowych prowadzonych z ramienia uniwersytetów, szkół zawodowych, agencji rządowych i innych instytucji

a poza tym:

- w cesarstwie chińskim badania kandydatów do służby państwowej od ok. 150r p.n.e.

- w krajach europejskich selekcje pracowników administracyjnych za pomocą egzaminów wprowadzono pod koniec osiemnastego i na początku dziewiętnastego wieku

- Komisja Służb Państwowych w USA wprowadziła egzaminy konkursowe w 1883r

nasilająca się tendencja by tworzyć takie testy osiągnięć, które mierzyłyby efekty realizacji szerszych celów kształcenia, w odróżnieniu od pamięciowej znajomości szczegółowych faktów zwiększyła również podobieństwo tych testów do testów inteligencji. dziś różnica między tymi dwoma typami testów jest głównie sprawą stopnia specyficzności ich treści oraz tego jak dalce test opiera się na realizowanym wcześniej programie nauczania

Badanie osobowości

test osobowości - narzędzie mierzące takie właściwości jak cechy emocjonalne, relacje interpersonalne, motywacje, zainteresowania i postawy

1.

- prekursor: Kraepelina test swobodnych skojarzeń wobec pacjentów psychiatrycznych, stosował on technikę do badania psychologicznych następstw zmęczenia, głodu, zażywania leków; doszedł do wniosku, że wszystkie te czynniki zwiększają częstość podawania skojarzeń powierzchownych

- Sommer: test swobodnych skojarzeń może być wykorzystywany do różnicowania między odmiennymi formami zaburzeń psychicznych

- Cattell Galton Pearson: standaryzowane kwestionariusze i skale ocen, te stworzone do odmiennych celów techniki zostały potem wykorzystane przez innych autorów do konstruowania współczesnych testów osobowości

- prototypem kwestionariusza osobowości czyli samoopisowego inwentarza jest Arkusz Danych Osobistych Woodwortha opracowany podczas I wojny światowej;

był on pomyślany jako narzędzie przesiewowe do wykrywania mężczyzn z poważnym zaburzeniami, którzy nie powinni być klasyfikowani do służby wojskowej; prace nad nim nie zakończyły się na tyle wcześnie aby mógł być użyty podczas wojny

Arkusz Danych Osobistych Woodwortha posłużył jako wzór do większości późniejszych inwentarzy do badania przystosowania emocjonalnego

2.

- inne podejście do pomiaru cech osobowości polega na stosowaniu testów wykonaniowych lub sytuacyjnych - w tego rodzaju testach badany otrzymuje do wykonania zadanie, którego cel jest często zamaskowany, większość z tych testów ściśle symuluje sytuacje życia codziennego

- prekursor: Hartshorne, May i współpracownicy w latach 20 i 30;

dotyczyły badania dzieci i takich kwestii jak oszukiwanie, kłamstwo, kradzież, współpraca

3.

-trzecie podejście to techniki projekcyjne - badany otrzymuje mało ustrukturalizowane zadanie, pozostawiające mu dużą swobodę; jednostka przenosi (projektuje) na zadanie charakterystyczne dla siebie sposoby reagowania.

- najwcześniejsze techniki projekcyjne - testy swobodnych skojarzeń

- inne techniki : testy uzupełniania zdań, rysowanie, tworzenie scen przez odpowiednie ustawienie zabawek, improwizowana zabawa tematyczna, interpretowanie obrazków lub plam atramentowych

ponadto:

• przyczyną powolnych postępów w dziedzinie udoskonalania testów są szczególne trudności napotykane przy pomiarze osobowości, a nie brak starań

• ze współczesnych badań prowadzonych za pomocą testów osobowości wynikają 2 ważne tendencje integracyjne:

1. coraz więcej danych świadczy o wzajemnym wpływie cech afektywnych (osobowości) i poznawczych (zdolności­) widocznym zarówno podczas wykonywania zadań jak w toku rozwoju człowieka;

tradycyjne rozróżnienie miedzy tymi dwoma typami cech zostało wprowadzone sztucznie

2. analizy teoretyczne dotyczące natury i struktury osobowości dają podstawę do reintegracji cech poznawczych i afektywnych i włączenia ich w szerszy model ludzkiej aktywności, obejmujący wszystkie formy zachowania

---