ZBIORNIK WODNY CZORSZTYN - NIEDZICA.

1. Informacje ogólne o zbiorniku.

Zbiornik, położony we wschodniej części Kotliny Nowotarskiej, powstał przez spiętrzenie rzeki Dunajec zaporą usytuowaną około 300 m poniżej zamku w Niedzicy w przewężeniu doliny Dunajca.

• Pojemność powodziowa stała - 64.5 mln m³

• Pojemność całkowita - 234.5 mln m³

• Powierzchnia zalewu max. - 1335 ha

• Przepływ średni roczny - 23.8 m³/s

• Pojemność użyteczna - 198 mln m³

• Pojemność martwa - 36.5 mln m³

2. Przeznaczenie zbiornika.

Zespół zbiorników wodnych zlokalizowany jest w dorzeczu górnej Wisły, na

173.3 km Dunajca, w górnej części jego zlewni. Zbiornik ma za zadanie zwiększenie minimalnych przepływów Dunajca i Wisły poniżej ujścia Dunajca przy równoczesnym zapewnieniu wymaganych odpływów poniżej zbiorników w Czorsztynie i Rożnowie. Zbiornik jest wykorzystywany energetycznie o charakterze elektrowni pompowo - szczytowej o mocy 92 MW. Inną funkcją zbiornika jest zwiększenie zasobów dyspozycyjnych Dunajca w stopniu umożliwiającym sterowanie gospodarką wodną dla potrzeb zasilania regionów deficytowych (aglomeracja Krakowa) poprzez pobór wód w dolnym odcinku Dunajca. W planach ujęte jest również spełnienie funkcji rekreacyjnej, wypoczynkowej oraz rybackiej. Główną jednak zbiornika jest obniżenie kulminacyjnych przepływów fal powodziowych w celu ochrony obszarów położonych w dolinie Dunajca poniżej zbiornika oraz ochrony doliny Wisły poniżej Dunajca.

3. Zapora

Zapora jest typu ziemnego, usypana z miejscowych żwirów i otoczaków, z uszczelnieniem w postaci rdzenia glinowego z glin miejscowych, usytuowanego nad galerią zastrzykowo - kontrolną i przesłoną cementową. Rdzeń oddzielony jest od korpusu zapory dwuwarstwowym filtrem odwrotnym. Długość zapory wynosi 404 m, wysokość korpusu 56 m. Korona zapory ma szerokość 7 m, wznosi się około 7.8 m ponad normalny poziom piętrzenia. Skarpa odpowietrzna humusowa, obsiana trawą (nieliczne sadzonki drzew) stanowi element kształtowania krajobrazu. U podnóża skarpy odpowietrznej tłuczniowo - rurowy drenaż ze studniami kontrolnymi przejmującymi również wody opadowe ze skarpy odpowietrznej. Zapora wyposażona jest w aparaturę pomiarowo - kontrolną do określania ciśnień wody w porach rdzenia, parcia gruntu i odkształceń, ciśnienia wody w odpwietrznej części korpusu. Parametry szczególnie istotne dla bezpieczeństwa zapory mierzone są automatycznie. Zainstalowane piezometry otwarte i zamknięte pozwalają na kontrolę szczelności styku galerii z podłożem skalnym jak również skuteczność działania przesłony cementowej. Galeria pod zapora o długości 256.2 m łączy się z galerią jazu przelewu stykowego, a na lewym z galerią i szybem pionowym, wykonanymi metodami górniczymi w skałach przyczółka zapory. W galerii wykonana jest dwurzędowa przesłona cementacyjna uszczelniająca podłoże.

4. Elementy zapory

Urządzenia upustowe: przelew stokowy z trójprzęsłowym jazem wlotowym bystrzem, odskoczną i wypadem, usytuowany na prawym zboczu doliny. Dwie sztolnie spustowo - energetyczne wbudowane w skały prawego zbocza doliny, rozgałęziające się przy końcu na przewody doprowadzające wodę do spustów i turbin. Przelew stokowy służy do odprowadzenia nadmiaru wód powodziowych z warstwy stałej rezerwy przeciwpowodziowej zbiornika. Spusty denne maja za zadanie współpracę z przelewem stokowym przy przepuszczaniu nadmiaru wód powodziowych nie zatrzymanych w zbiorniku - przewiduje się udział turbin elektrowni wodnej.

ZBIORNIK WODNY DOBCZYCE NA RZECE RABIE.

1. Informacje ogólne o zbiorniku.

Zbiornik powstał przez spiętrzenie rzeki Raby zaporą czołową w odległości 10.0 km poniżej Myślenic, na 60.1 km rzeki.

• Pojemność powodziowa stała - 25.8 mln m³

• Pojemność całkowita - 125.0 mln m³

• Powierzchnia zalewu przy max. poziomie piętrzenia 1065 ha

• Przepływ średni niski - 1.78 m³/s

• Przepływ średni z wielolecia - 10.7 m³/s

• Przepływ maksymalny notowany - 890 m³/s (16.07.1934r.)

• Pojemność użyteczna - 84.7 mln m³

• Pojemność martwa - 14.5 mln m³

2. Przeznaczenie zbiornika.

Zlewnia zbiornika wynosi 768 km², co stanowi 50% całej zlewni Raby. Zbiornik jest źródłem zaopatrzenia w wodę wodociągów komunalnych i przemysłowych Krakowa w ilości gwarantowanej 3.5 m³/s. Ma również za zadanie redukcję fali powodziowej. Spełnia funkcję energetyczną wytwarzając energię elektryczną.

3. Zapora.

W przekroju piętrzenia wbudowano zaporę ziemną o wysokości 30.6 m i długości 613 m i kubaturze 1355 tys. m³ z miejscowych żwirów. Nasyp zapory jest niejednorodny i składa się z dwóch warstw:

- o max. zapyleniu do 2% układane na podłożu i skarpie odwodnej

- o max. zapyleniu do 6% tworzącą pozostałą część zasypu.

Nasyp wykonano warstwami o grubości 0.80 m i zagęszczano walcami wibracyjnymi do I_d > 0.65. Skarpa odwodna o nachyleniu 1:2.5 uszczelniona jest pięciowarstwowym ekranem asfaltowo - betonowym o grubości 34 cm. Podłoże natomiast uszczelnione jest jednorzędową przeponą zastrzykową o średniej głębokości około 30 m i rozstawie otworów 1 - 2 m.

4. Elementy żelbetowe zapory.

Zapora wykształcona w formie bloku przelewowo - spustowego długości 108 m zakotwiczonego bloku skalnym góry zamkowej. W skład zapory betonowej wchodzą 3 sekcje głuche. Na prawym brzegu wybudowano elektrownię wodną o łącznej mocy 2.5 MW, do której doprowadzana jest woda ze zbiornika w ilości max. 12.6 m³/s poprzez wieżę ujęcia i sztolnię żelbetową o długości 142 m

i średnicy 2.2 m.

ZBIORNIK WODNY ŚWINNA PORĘBA NA RZECE SKAWIE.

1. Informacje ogólne o zbiorniku.

Zbiornik powstanie przez spiętrzenie rzeki Skawa zaporą w odległości około 6.0 km na południe od Wadowic.

• Pojemność powodziowa stała - 24.0 mln m³

• Pojemność całkowita - 161.0 mln m³

• Powierzchnia zalewu max. - 1035 ha

• Przepływ średni roczny 10.6 m³/s

• Pojemność użyteczna - 122 mln m³

• Pojemność martwa 15 mln m³

2. Przeznaczenie zbiornika.

Zbiornik pracuje w systemie wodnym Małej Wisły, Soły, Skawy stanowi podstawowe źródło zaopatrzenia w wodę wodociągów komunalnych i przemysłowych.. Inną funkcją jest redukcja fali powodziowej o około 60%. Zbiornik będzie wykorzystywany energetycznie o mocy 3.75 MW, również ma stworzyć infrastrukturę dla rekreacji i wypoczynku.

3. Zapora.

Zapora typu ziemnego, sypana , z uszczelnieniem centralnym w postaci rdzenia usypanego z glin miejscowych, usytuowanego nad galerią zastrzykowo - kontrolną i przesłoną cementową. Długość zapory wynosi 620 m, wysokość korpusu 36 m. Korona zapory ma szerokość 10 m i wznosi się około 1.5 m ponad poziom wody miarodajnej. Skarpa odwodna umocniona płytami betonowymi o nachyleniu 1:2.5 i 1:3. Skarpa odpowietrzna humusowa i obsiana trawą. U podnóża drenaż kamienny. Rdzeń glinowy łączy się poprzez galerię z cementacją podłoża na głębokości 55 m. Zapora znajduje się w I etapie budowy.

4. Elementy żelbetowe zapory.

Urządzenia spustowe to dwie sztolnie o średnicy 7.0 m i przekroju okrągłym w obudowie betonowej. Jedna ze sztolni będzie zabudowana dwoma rurociągami, druga zaś sztolnia przepuszczać będzie 20% wód powodziowych. Zamknięcie wlotów zasuwami płaskimi i zamknięciami remontowymi. Przelew powierzchniowy betonowy boczny umieszczony skośnie do osi zapory przepuszczać będzie 80% wód powodziowych. Na wlocie znajduje się czteroprzęsłowy jaz o światłach 16.0 m zamykany segmentami. Elektrownia: planuje się dwie turbiny o średnicy 1.0 m i mocy elektrowni 3.75 MW.

ZBIORNIK WODNY DOMANIÓW NA RZECE RADOMCE

1. Informacje ogólne o zbiorniku.

Zbiornik powstanie przez przegrodzenie doliny rzeki Radomki zaporą czołową zlokalizowaną w miejscowości Domaniów gm. Przytyk. W miejscu lokalizacji zbiornika dolina rzeki ma charakter płaskiej równiny akumulacyjnej

o szerokości 600 - 1200 m.

• Przepływy powodziowe

• Q_50% - 34.30 m³/s

• Q_1% - 118.00 m³/s

• Q_0.3% - 140.00 m_­³/s

• Q_0.3% - 162.00 m³/s

• Przepływy obserwowane

• minimalny - 0.41 m³/s

• średni niski - 1.01 m³/s

• średni z wielolecia - 3.88 m³/s

• Pojemność powodziowa 3.70 mnl m³

• Pojemność wyrównawcza - 5.80 mln m³

• Pojemność martwa - 2.00 mln m³

• Pojemność całkowita - 11.5 mln m³

• Powierzchnia zalewu przy max. piętrzeniu - 500 ha

4. Zapora.

Zapora jest typu ziemnego o rzędnej korony 160.50m, długości 660 m, wysokości 10,4 m i szerokości korony 8.5 m i kubaturze ca 155 tys. m³. Zapora jest sypana z piaszczysto - żwirowych gruntów miejscowych z pobliskiego złoża. Nachylenie skarpy odwodnej 1:2.5, skarpy odpowietrznej 1:2.Uszczelnienie zapory stanowią płyty betonowe na skarpie odwodnej, wylewane na mokro ze szczelinami dylatacyjnymi. Dla wydłużenia drogi filtracji przewidziano powyżej zapory ułożenie szczelnego ekranu z folii polimerowej, łączącego się z uszczelnieniami skarpowymi. Skarpa odpowietrzna umocniona będzie poprzez humusowanie i obsiew trawą. U podnóża skarpy przewidziano drenaż i rów przyskarpowy. Na koronie zapory przewiduje się drogę o szerokości jezdni 5.50 m.

5. Budowla upustowo - przelewowa.

Budowla upustowo - przelewowa jest konstrukcji betonowej i składa się z czterech spustów rurowych o średnicach 1400 mm każdy, zamykanych dwoma zasuwami klinowymi i zastawkami remontowymi. Innym elementem budowli jest nie zamykany przelew o czterech światłach po 10 m każde. Dla zapewnienia stabilizacji dna koryta regulowanego odcinka rzeki Radomki poniżej zapory, na regulowanym odcinku koryta w odległości 140 m od niecki wypadowej stopnia zaprojektowano próg stały, który wykonany będzie z pali Larsena z oczepem. Kanał odpływowy umocniony będzie na odcinku 20 m od niecki wypadowej, płytami betonowymi gr. 0.6 m wylewanymi na mokro, dalej dno gabionami natomiast skarpy elementami betonowymi PP (łańcuch Galla).

Uszczelnienie górnego stanowiska stopnia czołowego - zaprojektowano uszczelnienie fartuchem foliowym czaszy zbiornika w celu wydłużenia drogi filtracji, a tym samym zmniejszenia gradientów hydraulicznych i redukcji filtracji o około 70%. W wyniku przeprowadzonych badań geologicznych, stwierdzono występowanie w czaszy zbiornika po lewej stronie doliny wychodni spękanych wapieni jurajskich. W związku z tym niekorzystnym zjawiskiem nastąpiła konieczność uszczelnienia wychodni, poprzez wydłużenie fartucha foliowego, w celu przykrycia folią utworów jurajskich. W wyniku powyższego rozpoznania zaprojektowano fartuch foliowy o nieregularnym kształcie o łącznej powierzchni ca 16 ha. Fartuch wykonany będzie z foli PEHD gr. 1 mm układanej na podsypce piaskowej o średniej grubości 0.5 m z przykryciem żelbetowym przy pomocy taśmy CARBOFOL /o profilu w kształcie litery E/ zamocowanej w betonie pierwotnym, do której dopasowany będzie przejściowy odcinek folii PEHD gr. 1.5 mm.

Dla wykorzystania istniejącego spadu projektuje się wykonanie elektrowni wodnej. Przewidziano zainstalowanie dwóch turbozespołów o mocy po 125 kW.

Akademia Rolnicza w Krakowie Katedra Mechaniki Gruntów i Budownictwa Ziemnego

Rok studiów 3 Grupa 2 I. W.

ĆWICZENIA TERENOWE

Z ZAPÓR ZIEMNYCH

Rok akademicki 1998/1999

Piotr Duśko

---