• Interdyscyplinarność rehabilitacji

Fizjoterapia Rok I niestacjonarne

• NADRZĘDNYM CELEM REHABILITACJI JEST UMOŻLIWIENIE SAMODZIELNEGO ŻYCIA OSOBIE NIEPEŁNOSPRAWNEJ POPRZEZ ODTWORZENIE UTRACONYCH SPRAWNOŚCI BĄDŹ WYTWORZENIE NOWYCH, KOMPENSUJĄCYCH ISTNIEJĄCĄ DYSFUNKCJONALNOŚĆ ORGANIZMU LUB JEGO UKŁADÓW

• Liczbę osób niepełnosprawnych w Polsce szacuje się na kilkanaście procent ogółu społeczeństwa. Na przestrzeni ostatnich dziesięcioleci obserwuje się wzrost liczby inwalidów prawnych i biologicznych. Przyczyny tego niepokojącego zjawiska należy upatrywać między innymi we wzrastającej liczbie rejestrowanych chorób układu krążenia chorób układu nerwowego, nasileniu zmian przeciążeniowo-zwyrodnieniowych w układzie ruchu, wzroście urazowości.

• Rozwój medycyny, metod ratowania życia
  i skuteczności leczenia w wielu specjalnościach klinicznych prowadzi co prawda do zmniejszenia śmiertelności
  i zwiększa szanse przeżycia mimo poważnych uszkodzeń, ale sprzyja wzrostowi liczby osób niepełnosprawnych.

• Złożone problemy osób niepełnosprawnych wymagają interdyscyplinarnego, kompleksowego postępowania rehabilitacyjnego, zmierzającego do możliwie najpełniejszej aktywizacji
  i integracji tych osób z całym społeczeństwem.

• Współczesna koncepcja rehabilitacji- rozumianej jako profilaktyka niepełnosprawności, jej leczenie a także adaptacja osób niepełnosprawnych do nowych warunków życia
  i pracy- jest ustawicznym ciągiem specjalnie zaprogramowanych działań : prawnych, socjalno-ekonomicznych, medycznych, pedagogiczno-psychologicznych , technicznych i innych.

• Rehabilitacja osób niepełnosprawnych poprzez różnorodność swoich aspektów (leczniczy/medyczny), społeczny, zawodowy, pedagogiczny) jawi się jako zagadnienie interdyscyplinarne, co jest szczególnie widoczne, jeśli staramy się znaleźć i określić jej przedmiot, cele i strategie realizacji tych celów.

• Przez pojęcie „rehabilitacja” mamy tu nie tylko na myśli ogół ćwiczeń mających na celu poprawę zakresu motoryki i sprawności fizycznej, ale również wszystkie dziedziny życia oraz nauki w których pojecie rehabilitacja oraz wszystkie czynniki z nią związane są wykorzystywane.

• REHABILITACJA W SPORCIE

• Wybrane dyscypliny sportu:

• Koszykówka

• Ten rodzaj sportu posiada przede wszystkim wysokie walory psychoterapeutyczne, wypływające z konieczności wykazania się przez graczy aktywną i samodzielną pracą. Ciągłe zmiany sytuacji na boisku są elementem ćwiczącym uwagę i zdolność koncentracji. Koszykówka jest korzystną formą rekreacji
  i sportu dla osób poruszających się na wózkach inwalidzkich.

• Sytuacje, które spotyka się w grze zmuszają do ciągłego doskonalenia techniki jazdy, do dokonywania ewolucji, których opanowanie przyczynia się do sprawniejszego w ogóle poruszania się niepełnosprawnego w różnych sytuacjach terenowych. W czasie gry trzeba bowiem przyśpieszać jazdę, nagle zahamować czy zmienić kierunek jazdy, wykonywać zwroty i obroty.

• Osoby, które dopiero, co usiadły na wózku, szybciej uczą się skłonów z wózka, którym normalnie towarzyszy lęk przed wypadnięciem. Zamiast normalnego kozłowania stosuje się tu tzw. drybling. Polega on na tym, że zawodnik wykonuje dwukrotne ruchy kołami wózka,
  a następnie musi, choć raz odbić piłkę od ziemi. W czasie poruszania się wózka piłka powinna znajdować się na kolanach.

• Siatkówka

• Siatkówka, podobnie jak koszykówka, daje również dużo możliwości wykazywania się przez osoby niepełnosprawne efektywnym współdziałaniem
  w grupie. W grze używa się podobnie jak w normalnych rozgrywkach, boiska podzielonego na połowę siatką. Istnieją też możliwości adaptacyjne takie jak obniżenie siatki, u pacjentów poruszających się o kulach lub na wózku można zmniejszyć wymiary pola, oraz w grze może brać udział więcej niż 6 zawodników po jednej stronie, równomiernie rozmieszczonych na całej połowie boiska.

• Osoby poruszające się o dwóch kulach muszą opanować technikę oparcia jedną ręką na kulach i wykonywaniu zagrywek drugą ręką.
  Podobnie osoby poruszające się na wózkach muszą opanować technikę gry jedną ręką, aby drugą móc manipulować wózkiem

• Szermierka

• Jeśli chodzi o filozofię sportu to w szermierce na wózkach obowiązują dokładnie te same

• zasady co w szermierce osób pełnosprawnych. Do tego te same natarcia, parady, riposty,

• błyskawiczne akcje, próby oszukania przeciwnika, pojedynek na polu fizycznym jak
  i psychologicznym

• Zawodnicy siedzą na wózkach, które przymocowane są do specjalistycznych platform szermierczych, sprawiających, że zawodnicy mogą wykonywać bardzo dynamiczne i szybkie ruchy, bez zagrożenia upadnięciem. Teoretycznie więc odległość między zawodnikami jest stała, jednak pracę nóg z szermierki pełnosprawnych zastępuje praca tułowiem, dająca szermierzom na wózkach ogromne możliwości. Agresywne wychylenia do przodu zastępują szermiercze wypady i flesze, natomiast ucieczki „na tylne koło” z mocnym odchyleniem do tyłu są niczym innym jak obrona odległością i ucieczką na nogach w szermierce pełnosprawnych.

• lekkoatletyka

• W konkurencjach lekkoatletycznych różnice

• w wersjach dla pełnosprawnych

• i niepełnosprawnych wynikają z poruszania się tych drugich zawodników na wózkach, na wykorzystywaniu przez nich protez lub w wypadku osób niewidomych - startowaniu z przewodnikiem.

• Pływanie

• Przepisy w pływaniu są takie same dla zawodników pełnosprawnych, jak
  i niepełnosprawnych.
  Z konieczności dostosowuje się niektóre z nich do specyfiki niepełnosprawności i wynikających z niej ograniczeń: np. start zawodników z paraplegią
  i tetraplegią odbywa się zawsze z pozycji grzbietowej, trenerzy trzymają ich za nogi przy kostce, tak aby ich stopy dotykały ściany basenu.

• Z oczywistych względów wielu zawodników nie wykonuje podczas dopływania do drugiej strony basenu obrotu z zanurzeniem. Natomiast osoba niewidoma, gdy zbliża się do któregoś krańca basenu, informowana jest o tym za pomocą cienkiej, dwumetrowej tyczki, którą wyznaczona osoba z drużyny dotyka jej głowy.

• Rehabilitacja zawodowa

• Znaczenie pracy zawodowej osób niepełnosprawnych można ocenić z różnych punktów widzenia między innymi zawodowego, psychologicznego
  i leczniczego. Celowo i systematycznie dobrana praca może stanowić jedną z metod leczenia. To swoisty czynnik terapeutyczny, mobilizujący ogólnoustrojowe cechy osoby niepełnosprawnej, przyśpieszający tym samym procesy regeneracyjne organizmu.

• Podczas pracy osoba niepełnosprawna uruchamia także swoje zdolności, sprawności i nawyki, zwiększając w ten sposób odporność na stres i sytuacje trudne, łagodzi lęk. Rehabilitacja zawodowa ma zatem nie tylko aspekt wpływający pozytywnie na motorykę ciała ale również odgrywa dużą role w nawiązywaniu kontaktów z innymi ludźmi a co za tym idzie na rehabilitacje psychologiczno-społeczną.

• Rehabilitacja społeczna

• ma na celu przywracanie możliwości normalnego sposobu życia w naturalnym środowisku. Rehabilitacja społeczna realizowana jest przede wszystkim przez:

1. Wyrabianie zaradności osobistej
i pobudzanie aktywności społecznej osoby niepełnosprawnej,
2. Wyrabianie umiejętności samodzielnego wypełniania ról społecznych,
3. Likwidację barier w szczególności architektonicznych, urbanistycznych, transportowych, technicznych,
w komunikowaniu się i dostępie do informacji,
4. Kształtowanie w społeczeństwie właściwych postaw i zachowań sprzyjających integracji z osobami niepełnosprawnymi.

• Rehabilitacja społeczna jest bardzo ważnym czynnikiem w procesie rewalidacji niepełnosprawnych ponieważ kontakty społeczne pozwalają zaspokoić podstawowe potrzeby takie jak poczucie bezpieczeństwa, wartości szacunku uznania przynależności, które są niezbędna składowa całego procesu rehabilitacji

• Innym przykładem zastosowania rehabilitacji/ fizjoterapii w różnych dziedzinach życia może być rehabilitacja w ginekologii i położnictwie.

• Procesy pielęgnowania pacjentek na oddziałach ginekologiczno-położniczych w szerokim zakresie wykorzystują elementy fizjoterapii.

• Leczenie zachowawcze i operacyjne najczęstszych schorzeń ginekologicznych przewiduje włączenie indywidualnie dobranych zabiegów fizykalnych i ćwiczeń usprawniających. Szczególne znaczenie maja też ćwiczenia usprawniające w programie fizjoprofilaktyki „szkół rodzenia”.

• Rehabilitacja uzdrowiskowa

• zwana balneorehabilitacją, ma cechy swoiste, odróżniające ją od rehabilitacji prowadzonej w innych zakładach leczniczych. Wykorzystuje naturalne metody lecznicze, jakimi dysponuje dane uzdrowisko.

• W warunkach uzdrowiskowych prowadzone są dwie formy balneorehabilitacji: wczesna
  i późna.

• Ważnym kierunkiem działania jest też profilaktyka. Przewiduje się, że medycyna XXI wieku będzie zdominowana przez profilaktykę. Podstawą profilaktyki, jak wiadomo, jest dążenie do zmiany patogennego modelu życia i zachowania człowieka, a z drugiej strony - wzmacnianie naturalnych mechanizmów obronnych. Szeroko zakrojona profilaktyka najpełniej może być realizowana właśnie
  w uzdrowiskach.

• W zakresie działań profilaktycznych udział lecznictwa uzdrowiskowego będzie się zatem stale zwiększał, w miarę poprawy poziomu ekonomicznego kraju i zamożności społeczeństwa. Część oddziałów sanatoryjnych w uzdrowiskach może doskonale spełniać funkcję pierwotnej prewencji medycznej w wielu chorobach cywilizacyjny

• Rehabilitacja neurologiczna

• Rehabilitacja neurologiczna jest skuteczną formą leczenia pacjentów po udarach i urazach mózgu, kiedy dochodzi do uszkodzenia strukturalnego i/lub funkcjonalnego ośrodkowego układu nerwowego. Stanowi ona czynny i ciągły proces, który rozpoczyna się jak najwcześniej w szpitalu i trwa nieprzerwanie, również po powrocie chorego do środowiska domowego.
  Dzięki temu, że plastyczność mózgu dorosłego może być istotnie intensyfikowana przez szeroko rozumiany trening, wcześnie rozpoczęta kompleksowa rehabilitacja przynosi znaczącą poprawę funkcjonowania chorych po tzw. incydentach mózgowych.

• Włączenie rodziny pacjenta w proces rehabilitacji, otoczenie chorego przyjazną, pełną empatii atmosferą potęguje efekt leczenia usprawniającego.

• Proces rehabilitacji powinien rozpocząć się
  w oddziale neurologii (udarowym) w ciągu 24-48 godzin po wystąpieniu udaru, jednak pod warunkiem, że stan ogólny chorego na to pozwala.

• Następnie chory usprawniany jest
  w oddziałach rehabilitacji neurologicznej. Obok fizjoterapii ważną rolę odgrywa rehabilitacja neuropsychologiczna.
  Proces rehabilitacji powinien trwać dopóki obserwuje się poprawę w stanie chorego. Optymalnym okresem dla usprawniania są pierwsze 3 miesiące - wtedy chory może osiągnąć znaczną poprawę w zakresie utraconych funkcji.
  Należy jednak podkreślić, że rehabilitacja jest również skuteczna w późniejszych okresach czasu.

• Rehabilitacja kardiologiczna

• Według WHO rehabilitacja kardiologiczna powinna stać się integralną częścią postępowania u każdego chorego na serce

• Definicja rehabilitacji kardiologicznej

• Skoordynowane kompleksowe działania prowadzące do osiągnięcia przez pacjenta
  z przewlekłą lub po ostrej chorobie sercowo-naczyniowej, przy jego współpracy, możliwie najlepszej fizycznej, psychicznej i socjalnej kondycji, tak aby mógł on zachować lub odzyskać optymalną pozycję społeczną
  i poprzez zmianę zachowań zdrowotnych spowolnić lub zahamować progresję choroby, a nawet doprowadzić do jej częściowej regresji.

• Dlaczego rehabilitacja kardiologiczna ?

- redukuje całkowitą śmiertelność o ok. 20%
- redukuje śmiertelność sercową o ok. 26%
- poprawia wydolność fizyczną
- zmniejsza objawy niedokrwienia
- prowadzi do regresji zmian miażdżycowych
- zmniejsza ryzyko nawrotu choroby
- zmniejsza częstość rehospitalizacji
- zmniejsza emocjonalny dystres
- motywuje do współpracy w dziedzinie akceptacji metod leczenia, np. farmakoterapii, diety
- zmniejsza mechanizm zaprzeczania, który utrudnia współpracę z pacjentem
- poprawia jakość życia
- zwiększa częstość powrotu do pracy

Forma rehabilitacji mogą być także turnusy, wyjazdy wypoczynkowe

• Co to jest turnus rehabilitacyjny?

• Turnus rehabilitacyjny jest formą aktywnej rehabilitacji, połączoną z elementami wypoczynku, mającą na celu przede wszystkim ogólną poprawę sprawności, wyrobienie zaradności, pobudzanie
  i rozwijanie zainteresowań.

• Program turnusu powinien zawierać elementy rehabilitacji zgodnej z rodzajem schorzenia osoby niepełnosprawnej oraz obejmować zajęcia kulturalno-oświatowe, sportowo-rekreacyjne oraz inne wynikające ze specjalistycznego rodzaju turnusu,
  z uwzględnieniem zajęć indywidualnych
  i grupowych.

• Celem turnusu rehabilitacyjnego jest ogólna poprawa sprawności psychofizycznej oraz rozwijanie umiejętności społecznych uczestników, między innymi poprzez nawiązywanie i rozwijanie kontaktów społecznych, realizację i rozwijanie zainteresowań, a także przez udział w innych zajęciach przewidzianych programem turnusu.

---