WYWIAD Z MAŁŻONKAMI ROZWODZĄCYMI SIĘ:
dane personalne
poprosić o pokazanie dowodu osobistego
miejsce zamieszkania
wykształcenie (dokładnie o jakim profilu)
aktywność zawodowa (gdzie pracuje, na jakim stanowisko, wynagrodzenie brutto), jeśli bez pracy - gdzie pracował, od jak dawna jest bez pracy i jaką ma teraz aktywność; rodzaj zatrudnienia (umowa od … do …, na kontrakcie, itp.)
stan zdrowia fizycznego (na co chorował), specjalistyczna pomoc
choroby psychiczne - nie pytać wprost „czy chodził Pan do psychiatry?”, tylko „czy korzystał Pan kiedyś z pomocy poradni zdrowia psychicznego?, spytać też: „czy korzystał Pan z pomocy psychologicznej?”
karalność (sądowo, administracyjnie, itd.)
nadużywanie alkoholu (ile wypija, w jakim okresie czasu, itp.) i innych środków psychoaktywnych
sytuacja materialno-bytowa rodziny
mieszkanie (metraż, ilość pokoi, własnościowe?)
wspólne finanse małżonków
dodatkowe źródła dochodów (np. z MOPS-u, MOPR-u)
ocena subiektywna sytuacji materialno-bytowej
rodzina biologiczna, z której wywodzą się małżonkowie
struktura (pełna? rozbita?)
atmosfera, problemy rodziców względem siebie, wyjątkowe (przykre, pozytywne) sytuacje
problem alkoholowy
pomoc i wsparcie ze strony rodziny biologicznej
przebieg związku małżeńskiego
od poznania do zawarcia związku małżeńskiego - motywy zawarcia związku (nie używać słowa „motyw”, tylko spytać prosto: „dlaczego ożenił się Pan”), przebieg okresu przedmałżeńskiego, czas trwania, konflikty („czy już wtedy kłóciliście się?”)
okres małżeństwa:
miejsce zamieszkania i wpływ osób postronnych (gdzie mieszkali po ślubie, czy mieszkali z rodzicami (żony?męża?), jaki zakątek Polski? (wpływ „kultury” danego regionu))
sytuacja materialno-bytowa w okresach małżeństwa (kto pracował, gdzie pracował, kto zajmował się dziećmi, itp.)
„Jaki ten związek dla Pana/Pani był, co było dobre, a co nie?”
pierwsze przyczyny rozpadu związku - „Od kiedy zaczęło się między Wami źle układać? -- ważna: faktografia zdarzeń! dokładnie: miesiąc, rok! jeśli sami o tym nie mówią - dopytać! - „czy wspomniany problem został wyjaśniony/rozwiązany podczas trwania związku?”, można też spytać: „jak Pan/Pani widzi subiektywnie przyczyny rozpadu związku, proszę je wymienić”
* w opinii: dokładna analiza przyczyn zawinienia rozpadu związku, a nie subiektywne przyczyny wg męża/żony
konflikty małżeńskie
opis szeregu przyczyn konfliktujących małżeństwo (można to zrobić na kartce, w postaci faktografii graficznej (rozpisanie konfliktu), na kartce strzałka - początek: ślub, koniec: aktualna data, zaznacza się na niej poszczególne wydarzenia (wraz z datami), które pogłębiały konflikt; karta dla żony i kartka dla męża)
trzeba spytać o to - czy chcieli (i jak) rozwiązać konflikt
„czy są szanse na rozwiązanie konfliktu?”
„czy jest szansa na odbudowę związku? W jaki sposób?”
pytanie o potwierdzenie pozwu rozwodowego: „Czy to co napisała Pani w pozwie - potwierdza Pani?”, „czy zgadza się Pan na to co jest napisane w pozwie?”
* nie ma ludzi idealnych - wyłącznie winnych i wyłącznie niewinnych
* ważna rada: w sytuacji konfliktu małżeńskiego nie prosić o pomoc rodziców, przyjaciółek, itp. - zawsze będą stronniczy
* wg dr D.Rode - 90% to zdecydowani na rozwód (obydwoje), 10% - motywacja (negatywna) dla współmałżonka
sytuacja wychowawczo-opiekuńcza małoletnich dzieci stron
„co Państwo zdecydowaliście, jeśli chodzi o dzieci?” (wysłuchujemy męża i żony)
określenie sytuacji dziecka pod kątem zabezpieczenia potrzeb i dobra dziecka
bezpośrednia piecza nad dzieckiem dla ojca wtedy, gdy:
silna więź emocjonalna z ojcem, przy słabej więzi z matką
czynności opiekuńcze i wychowawcze prowadzone przede wszystkim przez ojca
lepsza prognoza rozwoju dziecka pod opieką ojca
(dodatkowe) brak patologicznych zachowań ojca, w porównaniu do matki
ustalenie realizowania kontaktów z rodzicem niepełniącym bezpośredniej pieczy na dzieckiem
kontakty dostosowane do wieku dziecka i obowiązków szkolnych
podział zawsze zaczynamy od weekendów (trzeba wziąć pod uwagę tryb, rodzaj pracy, itp.)
bardzo częste kontakty
co drugi weekend opiekuje się ojciec (trzeba wziąć pod uwagę siłę więzi emocjonalnej, to czy było podejrzenie molestowania, itp.) - jeśli dziecko starsze to np. od soboty (godz. 10) do niedzieli (godz. 18); jeśli jest to malutkie dziecko (do ok. 2-3 r.ż.) to nie zostaje na noc, ma zasypiać swoim łóżeczku, przy bliskiej osobie (mamie)
przywiezienie/odwiezienie - najczęściej ojciec
jeśli b.dobry kontakt to można wprowadzić od 1 do 2 kontaktów w tygodniu (po lekcjach), np. od 14 do 19 (ale nie do późnych godzin nocnych), z zaznaczenie, że ma u ojca odrobić wszystkie obowiązki szkolne, itp.
podział wakacji: najczęściej 2-3 tyg. z ojcem, reszta z matką
podział świąt: najlepiej - Wigilia u jednego rodzica (miejsce zamieszkania dziecka), nie robić podziału, a drugi dzień świąt (Boże Narodzenie) u ojca; pozostałe święta - raz u mamy, raz u taty
* jeśli mężczyzna ma nową rodzinę, to często jest dla niego b.ważne, żeby dziecko szybko weszło w ten nowy system (męski egoizm!) - dziecko ma wchodzić w taki system b.powoli, stopniowo, spokojnie…
mniej rozbudowana forma kontaktów (np. rodzice skłóceni)
często matce zależy, żeby wyprowadzić spotkania z miejsca zamieszkania ojca
zwrócić uwagę na więź emocjonalną ojca z dzieckiem - jeśli jest ok.- to spotkania mogą odbywać się w miejscu zamieszkania ojca
ustala się/określa/ godziny, jeśli cały dzień (9-17) - to trzeba dokładnie ustalić przebieg spotkania (co robić, gdzie pójść/pojechać, itp.)
weekendowe spotkania bez nocowania w domu ojca
święta/ferie/wakacje - u matki, bez podziału (zwłaszcza jeśli ojciec nie zajmuje się dzieckiem, oddaje je pod opiekę swojej matki, siostry, itd.)
kontakty ograniczone do -3 spotkań w miesiącu
(1) u koleżanki obojga (matka może być obecna - obok w pokoju), (2) w szkole, przedszkolu, (3) kontakty pod opieką kuratora (płatne!)
powinien to być neutralny grunt, też np. park
czasami spotkania w obecności matki, ale tylko wtedy, gdy ona poradziła sobie z sytuacją konfliktu, rozwodu, nie ma zaniżonej samooceny, itp.
* „dziecko musi widzieć, że rodzice szanują się…mimo, że już nie kochają się” - więc wtedy, gdy ojciec odwiedza dziecko - matka może zrobić dla wszystkich herbatę, chwilę porozmawiać
* w Polsce nie ma władzy rodzicielskiej dzielonej, nie ma takiej ustawy - więc nie może być tak, że np. dziecko przez pół roku jest pod opieką matki, potem półmroku pod opieką ojca
możemy badać małżonków razem, ale „przebieg związku małżeńskiego” i „konflikty małżeńskie” - osobno!
cd konfliktów - to można ustalić tak, że np. każda osoba ma 30 minut, aby wypowiedzieć się w tym temacie; oni tego potrzebują, mogą wygadać się, trzeba dać im możliwość wyrzucenia z siebie wszystkiego
badanie powinny prowadzić dwie osoby, najlepiej psycholog kobieta i mężczyzna
Sytuacja rozwodowa dla dzieci jest b.trudna, jest to sytuacja ciągłego wyboru i straty !!! dziecko wie, że jego rodzina rozpada się, rodzi się w nim poczucie winy (w życiu dorosłym - DDRR), może też wystąpić czasowa regresja (moczenie nocne, ssanie kciuka, itp.). Następnie pojawia się poczucie odpowiedzialności za rodzinę z silnymi mechanizmami obronnymi, wraz z konfabulacjami, irracjonalnymi marzeniami.
Zanim zbadamy dziecko, najpierw należy spytać rodziców: „czy dziecko jest zorientowane w sytuacji rozwodu?”
Psycholog musi odpowiednio przekazać dziecku informację, że rodziców będzie miało zawsze; że kochają go:
Małe dzieci - „zdarta płyta”, często powtarzać „oo, jak fajnie, że masz rodziców”, „oni zawsze z Tobą będą”, „kochają Cię”, itp.
Starsze dzieci - racjonalizacja - wytłumaczyć na czym polega to, że rodzice rozwodzą się, podkreślić, że zawsze z nim będą (wytłumaczyć jeśli tego chce)
Najważniejsza kategoria - DOBRO DZIECKA - jeśli jest ono zagrożone, to wtedy trzeba zwrócić uwagę rodzicom; dać wskazówki jak powinni postępować, itp.