Jak przygotować bibliografię na maturę ustną...
Bibliografia jest częścią planu prezentacji, który masz dostarczyć komisji egzaminacyjnej na miesiąc przed egzaminem maturalnym.
(Patrz też artykuł w tym dziale - Plan prezentacji)
Masz przygotować 2 rodzaje bibliografii:
1. Bibliografia podmiotowa (inna nazwa: Literatura podmiotu) - to zestawienie dzieł danego gatunku literackiego, epoki, pisarza.
Może to też być reprodukcja dzieła malarskiego, utwór muzyczny, rzeźba itp. i/lub jej opis. (Zależy to od tematu Twej prezentacji.) W materiałach pomocniczych umieść wtedy informację, ze przynosisz kserokopie obrazu.
Sporządzenie tej listy nie powinno nastręczać Ci kłopotu. W zależności od tematu na tej liście powinno się znaleźć od 3,4 do 6,7,8 dzieł (np.: W. Rejmont, Chłopi; J. Kochanowski, Treny). Oczywiście możesz włączyć również powieści, dramaty, liryki spoza kanonu lektur szkolnych (jest to mile widziane!). Oczywiście możesz także w 100% oprzeć się na tekstach omawianych w szkole.
Ważne! W tej bibliografii unikaj wybierania fragmentów dzieła. Obowiązuję Cię znajomość całego utworu, który przywołujesz. (Przeczytaj również uwagi zamieszczone pod koniec tej strony).
Bibliografia przedmiotowa (inna nazwa: Literatura przedmiotu) - to zestawienie dzieł naukowych lub popularnonaukowych gromadzących wiedzę o danym gatunku, epoce, pisarzu itp. Mogą to być artykuły z prasy literackiej, naukowej, rozdziały książek naukowych omawiający dany temat, dzieło; może to być hasło z fachowego słownika itp. Mogą to być oczywiście całe dzieła naukowe (historycznoliterackie, teoretycznoliterackie itp.). Musisz wtedy właściwie opisać adres bibliograficzny danego artykułu, hasła, rozdziału itd. NIE ZAPOMNIJ O NUMERACH STRON, gdzie on się znajduje! W sporządzeniu tej bibliografii może pomóc Ci bibliotekarz (zarówno w czytelni jak i wypożyczalni bibliotecznej). Oczywiście możesz liczyć na jego pomoc teraz, a nie na dwa miesiące przed maturą, kiedy biblioteki są oblężone przez maturzystów! Łatwo też znajdziesz ten rodzaj bibliografii w katalogu rzeczowym każdej biblioteki.
Nie wolno do bibliografii przedmiotowej włączać "bryków", "ściąg", popularnych "opracowań lektur" itp.
W zależności od tematu na tej liście powinno się znaleźć od około 4 do 8 pozycji. [Powinieneś wyczerpać temat prezentacji i zmieścić się w przedziale czasu 15 min.!]
Jeśli zdobędziesz choćby jedną wartościową pozycję bibliograficzną dotyczącą opracowywanego tematu, sprawdź, czy zawiera ona w końcowych partiach zestawienie wykorzystanych dzieł. Jeśli go nie ma, zobacz, jakie książki lub artykuły autor przywołuje w przypisach. W ten sposób dowiesz się o istnieniu innych opracowań na ten temat, które z kolei wskażą dalsze prace.
Opracowując bibliografię przedmiotową możesz korzystać z Internetu. Pamiętaj jednak, by wybierać jedynie artykuły naukowe i popularnonaukowe z zaufanych portali podpisane przez autorów. Nie wolno powoływać się na anonimowe "streszczenia lektur", wątpliwej jakości "opracowania" tematu z "prywatnych" stron uczniów, zbiorów ściąg, "porad" itp. ZALECANA JEST OSTROŻNOŚĆ I KRYTYCYZM!!! W razie wątpliwości zapytaj swego polonistę.
Pamiętaj! Właściwy dobór bibliografii podmiotowej i przedmiotowej to początek sukcesu na ustnej maturze.
Kieruj się następującą zasadą: każdej pozycji w bibliografii podmiotowej powinna odpowiadać przynajmniej jedna pozycja w bibliografii przedmiotowej (może oczywiście być ich więcej - 2,3 a nawet 4)
Najpierw odwiedź bibliotekę szkolną. Sięgnij do katalogu rzeczowego. Dobrym początkiem będzie znalezienie chociaż kilku książek na temat twojej prezentacji. Prawdopodobnie któraś z nich będzie zawierać bibliografię załącznikową, czyli wykaz innych książek związanych z badanym tematem. Bibliotekarz skieruje cię również do bibliograficznych kartotek zagadnieniowych. Jeśli będziesz miał szczęście, trafisz na gotowe zestawienie bibliograficzne na temat, którym akurat się interesujesz.
W poszukiwaniu konkretnych pozycji możesz udać się do publicznych bibliotek, bibliotek uczelnianych i fachowych. Pierwsze kroki skieruj do wydziału informacyjno-bibliograficznego. Tam dzięki pomocy bibliotekarza uzyskasz więcej informacji.
Możesz też do minimum uprościć poszukiwanie literatury. Warunkiem jest dostęp do Internetu. Na początek zajrzyj na stronę internetową Biblioteki Narodowej (www. bn. org. pl) i w jej bazach danych przejrzyj bibliografię książek i czasopism. Pamiętaj o tym, że bazy bibliograficzne Biblioteki Narodowej nie informują, gdzie można dostać konkretną pozycję. W dostępnych bibliotekach musisz sprawdzić, czy tę książkę możesz tu otrzymać.
Warto również przeglądać katalogi on-line innych bibliotek. Ich strony www można znaleźć poprzez ogólnie dostępne wyszukiwarki, po wpisaniu hasła np. "biblioteki". Bardzo pomocne mogą okazać się strony serwisów bibliotekarskich, na których znajdziesz zebrane linki do np. bibliotek pedagogicznych lub wszystkich typów bibliotek polskich i zagranicznych.
Niektóre biblioteki poprzez Internet oferują prócz przejrzenia ich zbiorów także możliwość złożenia zamówienia.
W Internecie oprócz opisów bibliograficznych znajdziesz również wiele tekstów i materiałów źródłowych. Np.:
http://www.pbi.edu.pl (Polska Biblioteka Internetowa)
http://monika.univ.gda.pl/~literat/ (Wirtualna Biblioteka Literatury Polskiej)
http://www.literatura.zapis.net.pl/ (Skarbnica Literatury Polskiej)
http://www.polska.pl/literatura/index.htm (Skarby Literatury Polskiej)
http://www.staropolska.gimnazjum.com.pl/ (Staropolska on-line)
Gdy zdobyłeś interesujące pozycje, czas na sporządzenie bibliografii.
Podając bibliografię stosuj zapis skrócony - patrz artykuł w tej sekcji: Jak przygotować bibliografię podmiotową i przedmiotową. Możesz oczywiście zastosować zapis zgodny z Polską Normą, ale jest on bardziej skomplikowany i zbyt szczegółowy i nie stosują go nawet naukowcy!
Bywają tematy prezentacji, gdzie Bibliografia podmiotowa nie zawiera żadnych dzieł literackich: np. temat: Bazując na wybranych przykładach reklam, oceń, na czym polegają fenomeny języka reklamy. Wtedy do Bibliografii podmiotowej wpisujesz około 10 przykładów reklam (np. 5 udanych i pięć zupełnie "nietrafionych", by mieć ciekawszy materiał badawczy). Wtedy zapis tej bibliografii może wyglądać następująco:
Reklama czekolady Milka, A świstak siedzi i zawija je w sreberka..., emisja w TVP 1 w roku 2005.
Reklama zegarka Omega, Twój czas dla Ciebie, "Polityka", 2003, nr 4, nienumerowana wkładka barwna po s.8.
Reklama firmy L'Oreal, L'Oreal - jesteś tego warta, emisja w TVN w roku 2004.
I w tym przypadku Twoja Bibliografia przedmiotowa powinna być bogata i zawierać minimum 5, 7 pozycji na temat języka reklamy.
|