ub-wyk14, FIR UE Katowice, SEMESTR IV, Ubezpieczenia, ubezpieczenia


02.06.2011

Wykład 14

Ubezpieczyciel dąży do pokrycia kosztów swojej działalności i osiągnięcia zysku.

Ubezpieczyciel czasem zaniża składki, aby pozyskać klientów. Konkurencja na rynku ubezpieczeniowym może prowadzić do obniżenia cen ochrony ubezpieczeniowej - więcej klientów będzie korzystać z usług ZU, ale może się okazać, że ZU nie będzie w stanie utworzyć odpowiednich rezerw i nie będzie mógł wypłacić odszkodowań i świadczeń.

Przy dużych szkodach bądź dużej szkodowości (nagromadzeniu wypadków) zbiór składek może nie być wystarczający by pokryć koszty.

Koszty założone przy kalkulacji składki mogą się okazać w praktyce wyższe od założonych.

We wszystkich tych sytuacjach ZU by zapewnić sobie stabilizację, może wykorzystać odpowiednie umowy reasekuracyjne.

FUNKCJE REASEKURACJI:

  1. E. Montalbetti:

  1. A. Banasiński

  1. Z. Dutkowiak

Podstawowym zadaniem reasekuracji jest wyrównanie wahań wyników finansowych. Wahania wyników finansowych działalności ZU mogą być rezultatem realizacji u niego wysokich szkód lub wysokiej szkodowości (wysokiej koncentracji skutków realizacji ryzyk normalnych).

Celowe jest zatem dokonanie podziału ryzyka poprzez przeniesienie jego części albo całości na reasekuratora i zatrzymanie na udziale własnym tylko takiej części ryzyka, która nawet przy szkodzie całkowitej nie naruszyłaby równowagi finansowej jego operacji ubezpieczeniowych.

Jest wiele różnych czynników, od których zależy równowaga finansowa operacji ubezpieczeniowych. Im większy stopień wyrównania portfela ubezpieczeń tym większą część ryzyka może ubezpieczyciel pozostawić na udziale własnym. Natomiast wyrównanie portfela zależy głównie od tego czy jego wielkość i struktura odpowiadają wymogom, jakie muszą być spełnione, aby nastąpiło działanie prawa wielkich liczb.

Im większa liczebność i homogeniczność zbiorów ubezpieczonych ryzyk, tym dokładniej ZU może określić prawdopodobieństwo realizacji tych ryzyk.

Portfel ubezpieczeń składa się z różnych grup ryzyka, a ubezpieczyciel powinien dążyć do tego, aby w ramach każdej z tych grup znajdowała się dostatecznie duża liczba ryzyk możliwie jednorodnych.

Osiągnięcie pełnej jednorodności portfela jest niemożliwe. Ponadto, ze względu na konkurencję, ZU stara się nie odrzucać ofert klientów, w efekcie czego przyjmuje do swojego portfela również takie ryzyka, które do niego nie pasują.

Dla osiągnięcia możliwie jednorodnego portfela, możliwy jest wtórny podział ryzyka za pomocą reasekuracji.

W tym przejmowaniu ryzyk, które nie mieszczą się w portfelu ubezpieczyciela, spełnia się funkcja stabilizacji reasekuracji.

Funkcja zwiększania pojemności finansowej - możliwości akceptacyjnej ZU.

W przypadku zgłaszania do ubezpieczenia ryzyk, przy których realizacji szkoda byłaby bardzo duża, na sumy przekraczające potencjał finansowy ZU przejmowanie takich ryzyk stanowi nieodzowny warunek działalności ubezpieczeniowej.

Mając zawarte odpowiednie umowy reasekuracyjne ubezpieczyciel może przyjąć ryzyka, które będą przekraczały jego możliwości finansowe.

Funkcja wzmacniania podstaw finansowych ZU

W większości krajów rozpoczęcie działalności ubezpieczeniowej wymaga spełnienia wielu warunków, w tym m.in. konieczność przedstawienia odpowiedniego programu reasekuracyjnego.

Gdy ubezpieczyciel prowadzi swoją działalność, musi przestrzegać odpowiednich relacji między wysokością środków własnych, a wysokością składek lub odszkodowań. Jeśli taka relacja kształtuje się na poziomie niższym, niż obowiązujący w danym kraju standard, organ nadzoru stosuje sankcje wobec ubezpieczyciela. Chcąc uniknąć tych sankcji, ZU powinien przywrócić odpowiednie stosunki finansowe. Może to osiągnąć przez zawarcie odpowiednich umów reasekuracyjnych, bowiem składki i odszkodowania, niepozostające na odszkodowaniu własnym ubezpieczyciela nie muszą znajdować pokrycia w jego środkach własnych. Reasekuracja zmniejsza, więc składki czy odszkodowania, będące podstawą obliczeń, co istotnie wpływa na polepszenie wymaganych relacji.

Reasekuracja, powiększając możliwości ubezpieczyciela, pozwala mu rozwijać nowe warianty ubezpieczeń.

Spełnia rolę odciążającą przy kumulacji ryzyka.

Pozwala na przyjmowanie do ubezpieczenia ryzyk nietypowych, unikalnych, takich, co, do których nie ma wystarczającej bazy statystycznej oraz ryzyk dużych, szczególnie niebezpiecznych.

Pomaga przetrwać ubezpieczycielom okresy złej koniunktury czy zwiększonej szkodowości .

Reasekuracja pełni rolę stabilizatora, ponieważ aktywnie przyczynia się do przywrócenia przedmiotowi ubezpieczenia stanu sprzed szkody.

Realizując się w skali międzynarodowej, reasekuracja umożliwia wyrównywanie strat, doznanych przez gospodarkę danego kraju. Ciężar wyrównania ponoszą reasekuratorzy zagraniczni.

Podział ryzyk między reasekuratorów różnych krajów to forma handlu zagranicznego.

Przyjmowanie ryzyk zagranicznych do pokrycia przez reasekuratorów krajowych oznacza się mianem niewidzialnego eksportu. Odstępowanie ryzyk zagranicznym reasekuratorom to niewidzialny import. Tego rodzaju wymiana handlowa może być korzystna, jeśli eksport będzie w przybliżeniu równy importowi.

Tam, gdzie rynek ubezpieczeniowo-reasekuracyjny jest słabo rozwinięty, podaż reasekuracji jest ograniczona. Wobec dużego zapotrzebowania na reasekurację, reasekuratorzy zagraniczni oferują ubezpieczycielom krajowym bardzo niekorzystne warunki tej reasekuracji. Prowadzi to do pogłębiania się nierówności pomiędzy krajami (kapitały wywożone są za granicę). Ograniczenie: np. zakaz wywozu zysków.

Reasekuracja spełnia, więc zarówno funkcje techniczne (wyrównanie portfela ubezpieczeń i wtórny podział ryzyka) oraz funkcje finansowe (stabilizacja wyniku finansowego i wzmocnienie podstaw finansowych ZU). Ponadto spełnia funkcje dodatkowe zarówno o charakterze handlowym, jak i pomocą merytoryczną, udzielaną przez reasekuratorów cedentom.

Zastosowanie reasekuracji celowe jest w następujących sytuacjach:

Istnieją też sytuacje, w których reasekuracja nie może stanowić sposobu poprawy kondycji finansowej ZU będącej rezultatem:

Zakres stosowanej reasekuracji zależy od:

Im bardziej jednorodny i wyrównany portfel tym więcej ryzyka ZU może pozostawić na udziale własnym i tym mniejszy zakres reasekuracji.

Jeżeli ZU posiada portfel ubezpieczeń, w którym nie ma wystarczającej ilości grup ryzyka czy też ryzyka nie są jednorodne (nie działa prawo wielkich liczb), taki ZU w szerokim zakresie będzie korzystał z reasekuracji, przenosząc ryzyka na reasekuratora aż do momentu uzyskania jednorodnego, wyrównanego portfela.

ZU które dopiero wchodzą na rynek korzystają w dużej mierze z reasekuracji, (bo nie mają dużej bazy danych statystycznych). Z czasem ZU, które długo działają, na podstawie dotychczasowej działalności, dysponując odpowiednim materiałem statystycznym, mogą w mniejszym stopniu korzystać z reasekuracji.

Podział reasekuracji:

Podział z punktu widzenia roli, jaką w umowie reasekuracji odgrywa reasekurator i reasekurowany:

Reasekuracja bierna polega na cedowaniu ryzyka reasekuratorowi.

Reasekuracja bierna krajowa:

odstępowanie

0x08 graphic
Cedent krajowy Reasekurator krajowy

Reasekuracja bierna zagraniczna:

odstępowanie

0x08 graphic
Cedent krajowy Reasekurator zagraniczny

Reasekuracja czynna polega na przyjmowaniu ryzyka od ubezpieczyciela albo innego reasekuratora

Reasekuracja czynna krajowa:

przyjmowanie

0x08 graphic
Reasekurator krajowy Cedent krajowy

Reasekuracja czynna zagraniczna:

przyjmowanie

0x08 graphic
Reasekurator krajowy Cedent zagraniczny

Zakłady ubezpieczeń i reasekuracji mają trojaką rolę na rynku ubezpieczeniowo-reasekuracyjnym:

a) ubezpieczyciela - przyjmując ryzyko od klienta

b) cedenta - dokonują wtórnego podziału ryzyka poprzez reasekurację bierną

c) reasekuratora - przyjmując ryzyka od innych cedentów bądź reasekuratorów poprzez reasekurację czynną

Międzynarodowa współpraca na zasadzie wzajemnej wymiany interesów. Oddawany interes reasekuracyjny nosi nazwę alimentu a przyjmowany interes reasekuracyjny to kontraliment.

Zgodnie z zasadą interesu aliment w przybliżeniu powinien równać się kontralimentowi.

Podział ze względu na formę zobowiązania obu stron umowy:

Reasekuracja fakultatywna - najczęściej jest indywidualną transakcją, dotyczącą jednego ryzyka, która pozostawia obu stronom umowy swobodę decyzji; cedentowi pozostawia decyzję czy i w jakiej wysokości zaoferuje ryzyko reasekuratorowi, a reasekuratorowi pozostawia decyzję czy przyjąć oferowany udział w ryzyku.

Obie strony umawiają się każdorazowo co do wysokości składki reasekuracyjnej (jest ona niezależna od składki ubezpieczeniowej); składka ustalana jest na zasadach handlowych, w zależności od sytuacji na rynku reasekuracyjnym. Jeśli cedowane jest ryzyko większe od przeciętnego, cedent musi za nie zapłacić więcej niż za ryzyko, które jest mniejsze od przeciętnego i chętnie przyjmowane na rynku.

Konsekwencją jest również większa pracochłonność - obie strony muszą zbadać i ocenić reasekurowane ryzyko. Decyzję o przyjęciu ryzyka do reasekuracji reasekurator musi podjąć jeszcze przed rozpoczęciem odpowiedzialności cedenta.

Reasekuracja obligatoryjna - zmusza cedenta do cedowania ryzyka we wszystkich lub w niektórych, określonych działach czy rodzajach ubezpieczeń. Jednocześnie zobowiązuje reasekuratora do przyjęcia tego ryzyka. Stosowana jest gdy występuje potrzeba pokrycia reasekuracyjnego dużej ilości ryzyk. Umowy zawierane są w dużej części jako umowy na czas nieoznaczony, a składka pozostaje w relacji ze składką ubezpieczeniową; umowy zawierają klauzulę wypowiedzeniową, zakładającą możliwość wypowiedzenia najczęściej na kilka miesięcy przed końcem roku kalendarzowego. Ten typ umów jest najbardziej rozpowszechniony. Każde ryzyko jest automatycznie pokrywane.

Reasekuracja fakultatywno-obligatoryjna - umowy dają cedentowi swobodę decyzji w jakich ryzykach i w jakiej wysokości zamierza cedować udziały reasekuratorowi, jednocześnie reasekurator jest zobowiązany do przyjęcia nadanych mu ryzyk na z góry umówionych warunkach. Duża swoboda ze strony cedenta, dlatego są rzadko stosowane, tylko w przypadkach, w których reasekurator ma do cedenta bardzo duże zaufanie.

Rok akademicki 2010/2011

Semestr IV, dr H. Ogrodnik

Przedmiot: Ubezpieczenia (wykłady)

1


Wyszukiwarka