JAMES & LANGE

Tzw. obwodowa teoria emocji- James: źródłem emocji są zmiany w napięciu mięśni poprzecznie prążkowanych i gładkich (krytyka: a co ze specyficznością pobudzenia?); Lange: rola AUN

Wyjątkiem są UCZUCIA- moralne, intelektualne i estetyczne- które pojawiają się na poziomie odbioru wrażeń

Emocje proste: eksteroceptory proprioceptory interoceptory uczucie

Emocje złożone: eksteroceptory spostrzeżenie ich pobudzenia przez SELF

uczucie wyższe dynamizujące zachowanie

CANNON & BARD

Tzw. teoria centralna- za powstanie emocji odpowiadają zmiany w mózgu (talamiczna teoria emocji- rola wzgórza). Kora mózgowa pełni funkcję hamującą.

Pobudzenie emocjonalne ma charakter rozlany i niespecyficzny, stąd może być źródłem różnych emocji.

Pytanie: co powoduje aktywację wzgórza i procesu emocjonalnego?

AKTYWACYJNE TEORIE EMOCJI

Emocja to stan podwyższonego pobudzenia oznakowany afektywnie. Za intensywność emocji odpowiedzialny jest poziom aktywacji, czyli pobudzenia OUN. Zmiany na obwodzie regulowane są natomiast przez AUN.

Hebb

Bardzo wysoka lub bardzo niska aktywacja powoduje emocje negatywne. Aktywacja umiarkowana- emocje pozytywne.

Różnice w jakości odczuwanych emocji zależą od specyfiki danego układu aktywacji. Procesami pośredniczącymi są procesy psychiczne ukierunkowujące działanie.

Magda Arnold

1. Neutralna recepcja

2. Ocena

3. Pojawienie się tendencji do działania

4. Wystąpienie emocji

5. Pojawienie się działania sterowanego przez emocję

SCHACHTER & SINGER

Tzw. dwuczynnikowa teoria emocji. Znaczenie nadawane bodźcom doprowadza do odpowiedniej interpretacji stanu pobudzenia.

1. Znalezienie się w stanie pobudzenia

2. Dokonanie procesu poznawczej analizy zmian fizjologicznych i sytuacji zewnętrznych

3. Nadanie werbalnej etykiety przeżywanemu stanowi

Koncepcja ta jest interakcją pomiędzy procesami organizmalnymi a informacjami docierającymi ze środowiska i rejestrowanymi w doświadczeniu jednostki.

LAZARUS

Tzw. poznawcza teoria emocji. Podstawowe tematy relacyjne wywołują zawsze te same emocje. Emocja jest reakcją na rzeczywiste, wyobrażone lub antycypowane transakcje z otoczeniem, w których pośredniczą procesy poznawcze.

Ocena pierwotna- ocena znaczenia danego wydarzenia dla interesów jednostki

Ocena wtórna- możliwości i sposoby radzenia sobie

FRIJDA

1. Emocje są funkcjonalne- mają znaczenie adaptacyjne. Każdy człowiek ma zdolność oceny zdarzeń pod względem ich istotności dla dążenia do określonego celu.

2. Emocje mają za zadanie wzbudzanie pewnych reakcji emocjonalnych. Dzięki temu mają zdolność regulowania stosunków międzyludzkich. Istnieją emocje afunkcjonalne (pozbawione funkcji- smutek, depresja, żal) i dysfunkcjonalne (utrudniające funkcjonowanie- fobie, ataki paniki, nieuzasadnione poczucie winy)

3. Emocje są powszechne- w zakresie specyfiki reakcji mimicznej, podstawowych tematów relacyjnych oraz pewnych stałych wzorców oceny poznawczej.

4. Emocje wymagają procesów poznawczych, choćby prostych- większość emocji nabiera pełnej postaci dopiero po uświadomieniu sobie przez człowieka znaczenia zdarzeń bodźcowych

• poziom motywacyjny (bodźce wewnętrzne motywujące do działania)

• poziom schematowy (dopasowanie bodźca do schematów i oczekiwań)

• poziom pojęciowy (odniesienie do schematów wnioskowania i znaczeń)

PSYCHICZNA REPREZENTACJA EMOCJI

1. Emocje są współodpowiedzialne za tworzenie reprezentacji. Reprezentacje te mogą być zniekształcane.

2. Emocje mogą być skierowane na obiekt zewnętrzny bądź na samego siebie.

3. Emocje zmieniają się w czasie dzięki nabywaniu kompetencji poznawczych i emocjonalnych.

4. Emocje są połączone z zachowaniem na zasadzie sprzężenia zwrotnego.

5. Reprezentacja emocji na wyższym poziomie kodowania może wprowadzać zmiany na niższym.

Kod obrazowy- informacje na temat mimiki, pantomimiki, pobudzenia fizjologicznego AUN oraz gruczołów wewnątrzwydzielniczych, a także emocje o obiektach emotogennych na poziomie sensomotorycznym (powstają na zasadzie warunkowania)

Kod werbalny- związany z pojawieniem się w ontogenezie etykiety werbalnej dla reprezentacji z kodu obrazowego; z czasem słowa nabierają znaczenia emocjonalnego; umożliwia to tworzenie reprezentacji pamięciowych

Kod abstrakcyjny- obejmuje informacje na temat pochodzenia danego stanu wewnętrznego, czynników sprawczych, związków z innymi stanami; może mieć charakter wspomnieniowy i metaforyczny

---